Wp/aln/Kosova

Kosova

Prishtina, Kosova në vitin 2005

Flamuri i Kosovës

Kosova (historikisht: Dardania, Kosovo), zyrtarisht Republika e Kosovës; anglisht: Republic of Kosovo), asht vend i pamvarun n’Evropën Juglindore. Shtrihet në qendër të Gadishullit Ballkanik dhe kufizohet në veri dhe në lindje me Serbinë, në juglindje me Republikën e Maqedonisë, në jugperëndim me Shqipninë dhe në perëndim me Malin e Zi. Ka sipërfaqe prej 10.887 km² dhe popullsi prej 2 milion banorësh, prej të cillëve rreth 600 mijë banojnë në Prishtinë, kryeqytetin dhe qendrën ma të randësishme të vendit. Shumica dërmuese e popullsisë janë shqiptarë, ndërsa komunitetet tjera përfshijnë serbët, turqit, boshnjakët, romët, ashkalijtë, egjiptasit dhe goranët.

Me shpalljen e pamvarsisë më 2008, Republika e Kosovës u ba shteti ma i ri në botë. Ka prodhue stabilitet të mbrendshëm dhe rajonal, si dhe synon antarsim në NATO dhe në Bashkim Evropian. Kosova asht vatër e vazhdimsisë së qytetnimit të lashtë iliro-dardan dhe e zhvillimit të gjuhës shqipe si pasardhëse e vetme e gjuhëve ilire. Në shek. IV p.K. u themelue Mbretnia Dardane, ndërsa ma vonë pasunia nëntokësore e Kosovës luejti rol të randësishëm n’ekonominë e Perandorisë Romake, Perandorisë Osmane dhe ish-Jugosllavisë. Megjithate, politikat antishqiptare, luftat, statusi politik dhe keqadministrimi ndërkombtar e vendor në vitet e fundit kanë ba që Kosova me u radhitë si vendi ma i varfën n’Evropë dhe ndër ma të varfnit në botë. Më 29 qershor u nënshkrue antarsimi i Republikës së Kosovës në Fond Monetar Ndërkombtar dhe Bankë Botnore. Remitancat prej diasporës dhe ndihma ekonomike e BE-së dhe Shteteve të Bashkueme janë shtyllë e ekonomisë kosovare, që shënon mbi 40% të papunë.

Ish-njisi federale e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë, Kosova asht vendi i fundit qe e fitoi mëvetsinë si rrjedhojë e shpërbamjes së përgjakshme të kësaj federate. Më 1990, Kosova u shpall republikë dhe më 1991 shtet i pamvarun, mirëpo nuk arriti me jetësue shtetsinë e vet në rrethanat e okupimit ushtarak serb që zgjati plot nji dekadë (1989-1999). Qëndresa paqësore mbarëpopullore, Lufta e Ushtrisë Çlirimtare (1997-1999) dhe ndërhymja ajrore të NATO-s në pranverë 1999 i dhanë fund gjenocidit të Serbisë mbi popullatën shqiptare të Kosovës. Trupat e NATO-s hynë në Kosovë në qershor 1999, ndërsa po largohej ushtria serbe, dhe Kosova u administrue prej nji misioni të Kombeve të Bashkueme deri më 2008. Më 17 shkurt 2008, Kosova u shpall shtet i pamvarun dhe sovran dhe deri tash a njoftë prej 75 vendeve në krejt botën, por vazhdon me u kundërshtue prej Serbisë qe pretendon sovranitet mbi mbarë truellin kosovar.