Wt/zea/zak

ziet ok: Zak

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands sac en Oudnederlands sac van Latijns saccus, zelf over Oudgrieks σάκκος sakkos van Fenicisch 𐤎𐤒 s[a]q.

Beteikenisse nommer 4 kom van 't werkwoôrd zakke.

Omschrievienge

zak m

1. draegbaere, dikkels afsluutbaere verpakkienge van buugzaeme gerei (stof, leêr, plastic enz.)
2. buultje in 'n broek of 'n ander stik klêjienge om kleine diengen in te draegen
3. mannelijk orgaon daerin de klôten zitte
4. stikje land dat-a lêger leit as 't omleiende land
5. diverse werkwoôrdsvurmen van zakke(n)

Uutspraek

[zɑk]

Verbugienge

zakken meêrvoud, zakje verkleinwoôrd

Afgeleiden

• zakjes

Saemenstelliengen

brievezakje kloôtzak zakbeuze zakgat zakgoed

zakkebollen zakophouwer zakpolder zakzêke

Uutdruksels

• De leste man de zak geve
  1. (oôrsproenkelijk, letterlijk): as zakkevuller de leste zak vulle daer-a nog 'n errebeier vò is om te draegen; pas dan kon de vuller zelf weg
  2. glad achteran lôpe
  3. toet 't leste toe uut'ouwe
  4. as leste weggae bie 'n feêstje
• De zak meuge op'ouwe, d'rvò moete opdraoie
• De kleinste schoôier mot de zak draege, de zwaksten moet 'r altoos vò opdraoie
• Je moet aoltied de zak open'ouwe, d'r moet aoltied geld bie
• Je moet aoltied mit ge haon in de zak stoa 'tzelfde Goerees
• Ik kan nie mee m'n ellebogen in m'n zak, je moe gin onmeugelijke diengen vraege
• Stae of je uut de zak geschod bin, d'r verbaesd bie kieke
• Iemand z'n zakken vol geve, iemand is goed op z'n nommer zette
• Z'n zakken d'rvan vol è, d'r genoeg van è, 't zat weze
• Z'n zakken d'ran vol è, z'n 'anden d'ran vol è
• Z'n zakken vol è, droenke weze
• appeltjes stele, m'n zakje vol, kinderspel daebie d'n tikker (d'n agent) de aore kinders (de dieven) moe pakke
• ’t Regent dubbeltjes in m'n zak, d'r vaolt 'n malse vòjaersregen (groeizaem en daerom goed vò d'n oest)
• D'aermen goôie 't op straete, de rieken steke 't in d'r zak, raejsel (antwoôrd)

Beteikenisverwant

• beuze
• buul
• tasse

Ontlêniengen in aore taelen

• saka Berbice-Nederlands
• sak, saku, sakko Neger'ollands
  • saku Maegdeneiland-Creooliengels
• saku Saramaccaons
• sak Skepi
• saka Sranantongo
  • sâka Arowaks
  • sáká Sarnami
  • sakah Surinaoms-Javaons

Vertaeliengen

verpakkienge

• Afrikaons: sak
• Araobisch: كِيس‎ (kīs) m
• Berbice-Nederlands: saka
• Duuts: Sack m, Tüte v
• Frans: sac m
• Hindi: बोरा (borā) m
• Iengels: bag, sack
• Japans: 袋 (ふくろ, fukuro), サック (sakku)
• Latijn: saccus m
• Limburgs: zak m, tuut enz. v

• Nederlands: zak m
• Oudgrieks: σάκκος (sakkos) m
• Portugees: saco m, saca v
• Russisch: мешо́к (mesjók) m, куль (koelʹ) m
• Skepi: sak
• Spaons: bolsa v, saco m
• Swahili: gunia kl. 5, 6
• Westerlauwers Vries: sek g
  • Schiermonnikoôgs: sak m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1164-5

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'zak'