Wt/zea/vrieze
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]- werkwoôrd
Over Middelnederlands vriesen van Oergermaons *freusaną. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *pr(e)us-.
- bievoegelijk naemwoôrd
Stoffe van wolle uut Vriesland, mee 't achtervoegsel -e(n) vò stofnaemen.
Omschrievienge
[edit | edit source]vrieze
- minder as 0°C weze, zò laeg weze dat-a waeter stolt (bevriest)
- laekens (van stoffe gezeid):
- ʼn vrieze rok
Opmerkienge: dit is 'n onpersoônlijk werkwoôrd, dat-a allêne ʼt as onderwerp 'ebbe kan.
Uutspraek
[edit | edit source][ˈvri(ː)zə]
Verbugienge
[edit | edit source]Dit is 'n onverbuugbaer bievoegelijk naemwoôrd, mae de vurm vries as trugvurmienge vò 't onziejig kom wè vo.
Vervoegienge
[edit | edit source]| infinitief | vrieze(n) | |
| gerundium | te vriezen(e) | |
| tegewoordigen tied | 't vries(t) | |
| flejen tied | 't vroos, vroôs | |
| onvoltoôid deêlwoôrd | vriezende | |
| voltoôid deêlwoôrd | 't ei (g)evroze(n), gevrôze | |
| Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. | ||
Opmerkienge: de vurmen vroôs, gevrôze bin gebrukelijk op Walcheren. Dat ei te maeken mee de neigienge dae om oo en oô as allofonen saemen te voegen. In Domburg, Aegte en Oôskappel is dat proces a compleet; dae is 't vò 'n dentaol altoos oô en bin de vurmen vroôs en gevrôze d'ênigste meugelijke. Ok in 't Tools komme vurmen mee oô vò.
Saemenstelliengen
[edit | edit source]Uutdruksels
[edit | edit source]- ʼt Vriest 'n jas meêr, 't is noe nog vee kouwer as eêst
Dialectvarianten
[edit | edit source]- vriezen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland (werkwoôrd en bievoegelijk naemwoôrd)
Aore spelliengen
[edit | edit source]- vrieːze Woordenboek der Zeeuwse Dialecten
Vertaeliengen
[edit | edit source]Vertaeliengen
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1093-4
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank