Wt/zea/rêpe

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands reep en Oudnederlands rēp, reip. In vee Germaonse taelen bekend; dienkelijk verwant mee Iengels rip 'an stikken riete'. Oôrsproenkelijke beteikenisse kan 'lank stik stoffe' gewist weze.

Omschrievienge

rêpe v

1. touwe, veraol snoktouwe:
   1. in de landbouw: touwe bedoeld om losse laejienge as 'oôi op te binden
   2. in de visserie: touwe om de netten in t'aelen
   3. in de visserie: ende touwe mee op gezette afstanden vis'aekjes d'ran
2. draedje an de ziekante van peulen en bônen
3. deêl van de boerinnemusse
4. afgesneje stik stof
5. langwerpig deêl van iets
6. stik sukelao
7. rême, raem, 'ouw mee 'n mes
8. rêper, lange, dinne mens
9. repe, vlaskamme
10. werkwoôrd opbinde mee de rêpe (bet. 1.1)
11. werkwoôrd bie 't touwtjespriengen de touwe strak trekken as 't kind in de bocht is; bie meisjes goeng dan vroeger de rok of 't kleêd om'oôg.
    • Nie rêpe 'oôr, a'k gae sprienge!

Uutspraek

[ˈrɪːpə], [ˈrɪəpə]

Verbugienge

rêpen meêrvoud, reêpje verkleinwoôrd

Vervoegienge

infinitief	rêpe(n)
gerundium	te rêpen(e)
tegewoordigen tied	ik reêp, rêpe	oôns rêpe(n)
	jie reêp(t) (rêpe)	julder rêpe(n)
	'ie reêp(t)	'ulder rêpe(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie reêpte	oôns, julder, 'ulder reêpte(n)
gebieënde wieze	reêp(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	rêpende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ereêpt
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

poengerrêpe reêpje-rapje

reêpmusse reêpplanke

Varianten

• reêp, bie aolle beteikenissen buten 7 en 8

Opmerkienge: de -e vaolt ok wè's uut in plekken daer-a je dat nie verwacht. Zò oort in Kloetienge allêne reêp gegeve as 't om 't stik van de boerinnemusse gaet.

Aore spelliengen

• rêêpe Woordenboek der Zeeuwse Dialecten
• reape (gin standaerdspellienge)

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 771