Wp/vmf/Nämberch

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | vmf
(Redirected from Wp/vmf/Nämmbärch)
Wp > vmf > Nämberch


Der Adigl is in Nämbercherisch gschriim.


Nämberch miid sainer Burch drieber
Nämbercher Wabbm

Nämberch (deidsch: Nürnberg) lichd in Bayan im Regierungsbezirrg Middlfrangng un´ is miid ungfähr 500.000 Eiwohner däi grässde Schdadd in Frangng. Middn durch Nämberch fliesd däi Bängerds. Ball um di ganze Aldschdadd gänga heid nu Mauern ausn rum und af am Buggl inna drinna schdäid däi Nämbercher Burch. Im Joahr 1050 is Nämberch zum erschdn Mol alz Nuorenberc erwähnd worn. Nämberch woar lang a freie Reigssschdadd un´ im Middlalder ham zeidweis alle Kaiser vom Raich in Nämbärch amol an Reigsdooch abhaldn mäin.

Nämberch hodd an eichna Diirgaddn. Außerdemm is Nämberch die Haimad vom 1. FCN (1. Foussboll Glubb Nämberch).

Urschbrung vom Noma[edit | edit source]

Ma hoddd lang iberleechd, wos Nämberch eingdli hassd. Manche ham scho denggd, es woar "äm Nero sei Berch" odder es hassd nix anderschd wäi "nuur a Berch" (alzo "blousss a Berch"). Des schdimmd obber vermudli ned. Am woahrschainligsdn is, dass däs af a ganz alds Wordd, nämli "Nor" odder "Nür" zrigg gäid, wuo ssuwas wäi "naggerder Fels" odder "schdaanicher Agger" hassd. Nämberch hassd dann so vill wäi "Felsberch" odder "Schdaaberch".

Gschichde[edit | edit source]

Nämberch hodd nu an Mauerring, der wou fasd kombledd um däi Aldschadd rumgäid
Aldschadd an der Bängerds

Däi erschde Nennung vo Nämberch schdammd as´n Joahr 1050. In dera sugnanndn Sigena-Urkundn hoddd si der Adliche Richolf däi Freilassung vo anner Fraa miid Noma Sigena beschdädichng loun, däi vurher r a Laibeichne gween is.

Allerdings woar zumindesd der Burchberch scho vurher bsiedld. Im Joahr 1990 hodd ma` under der Kaiserburch a Rundkabelln as eär Salierzeid gfundn un` 2001 sin´s af an Salischn Burchfried und Resde vo anner aldn Wehrmauer gschdoussn. Däi Grabunga homm ergeem, dass dou droma scho im Joahr 1000 a Burch gschdandn ham mou. Daalweis hom´s drunder sugoar nu äldere Fundamende gfundn[1] Derr Salier-Keenich Heinrich III. (1039—1056) hoddd der Osiedlung, däi si um än Burchberch gschmiegd hoddd, äs Margdrechd iberrdroongn. Under däi Schdaufer-Keenich is Nämberch dann zu anner vo däi wichdigsdn Schdädde iberhabds fgschdiengn. Allaa Barbarossa hodd fümbfmool sein Reigsdooch in Nämbrch obghaldn. Ma` hodd a Befesdichung baud und Nämberch zur Kaiserpfalz ausbaud. Am sidlichn Bängerdufer is a Handwerrgersiedlung oogleechd worn, as derr si schbäder däi Lorenzer Aldschdadd billd hodd. Damols worn däi zwa Schdadddaal Sanggd Sebald und Sanggd Lorenz nu durch däi feichdn Bängerdswiesn drennd. Am 8. Nofember 1219 hoddd Nämberch vom Friedrich II. an Freiheidsbrief verlha gräichd. Seidemm worn däi Nämbercher diregd am Deidschn Kaiser underdou. Bis zum 16. Joahrrhunderd ham däi Kaiser ofd in Nämberch Schdadzion gmachd. In der Goldna Bulle vo 1356 is sugoar fesdgleechd worn, dass a jeder Kaiser sain erschdn Reigsdooch in Nämberch haldn mou.

Im spädn Middlalder hodd si Nämberch zu anner wichdichn Handlsschdadd endwiggld, obwoll dass`nu ned amol an an schiffboarn Fluss gleeng is. Zu dera Zeid hams a däi Schdaddmauern, däi wou ma` heid nu sichd, und äs alde Radhaus baud. Said 1424 sin däi Reigsgleinodien in Nämberch aufbewahrd worn. Heid sin däi allärdings in Wien, wall´s vom Naboleon in Sicherheid brachd worn sin. Der Naboleon hodd am 15. Sebdember 1806 däi Schdadd an Bayann iebergeem. Nämberch is vo der indusdrielln Refoludsion voll derfassd worn und hod an groußn Afschwung derlebbd. Im Joahr 1835 is däi erschde deidsche Eisaboo, der "Adler" zwischa Nämberch und Färdd gfoahrn.

Däi Nadsionolsodsialisdn ham in Nämberch ofd ihr Reigsbarddeidooch ghaldn. Dafier ham´s exdra a Reigsbarddaidoochsglände baud. Desweeng hodd sugoar der Nämbärchär Diirgaddn in Schmausnbugg umzäing mäin, der wou vurher am Dudzndaich gleeng woar. Im zwaadn Weldgriech is Nämberch dann vo die Alliierdn zammbombd worn. Däi Siecher ham dann däi Nämbercher Griechsverbrecherbrozesse gfiehrd.

Verkehr[edit | edit source]

Nämberch liechd fiern Verkehr günsdich an mehrera Audobahna:

  • Däi A3 Frankfurt-Reengsburch
  • Däi A6 Heilbronn-Amberch
  • Däi A9 Berlin−Münchn

un an dena Bundesschdrassn:

  • Bundesschdrass 8 noch Wödzburch un noch Reengsburch.

Im Schienaverkeer gibds däi neier Schnellfoahrschdreggn noch Ingolschdadd un noch Berlin. Däi Eisaboo gäiht aa noch Frankfurt, Amberg, Schduddgard, Bambärch, Baraid un andere Schdädde.

Im Nahverkehr gibds a U-Bahn un am Wochnend in der Nachd däi "Naidleiner"-Buslinien, däi wo däi Nachboarordde miid Nämberch verbindn.

Nämberch hodd an Hafn un an Fluuchhafn.

Begannte Nämbercher[edit | edit source]

Gwällnbeleech[edit | edit source]

  • Herbert Maas: Mausgesees und Ochsenschenkel. Kleine Nordbayerische Ortsnamenkunde. Verlag Nürnberger Presse.1. Auflage: 1969; 3. aktualisierte Auflage 1995. ISBN 3-920701-94-1
  • Ralf Nestmeyer: Nürnberg, Fürth, Erlangen. Michael Müller Verlag, 2006. ISBN 3899533186
  1. Alfons Baier: Zur Geschichte, Geologie und Hydrologie des Burgberges zu Nürnberg. Kurzfassung von: BAIER, ALFONS (1998): Zur Geschichte, Geologie und Hydrologie des Burgberges zu Nürnberg.- Geol. Bl. NO-Bayern 48, 4: 277-300, 7 Abb., 1 Taf., Erlangen 1998. online

Im Nedz[edit | edit source]

Wikimedia Commons has media related to: