Wp/mag/चण्डीगढ़
चण्डीगढ़ चण्डीगढ़ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ | |
---|---|
भारतके नगर आउ केन्द्रशासितप्रदेश | |
चण्डीगढ़ सङ्घ राज्यक्षेत्र | |
![]() | |
| |
| |
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल. | |
देश | भारत |
उद्घाटन | आश्विन शुक्ल प्रतिपदा विक्रम सम्वत्त २०१० (अक्टूबर ७, १९५३) |
नाम स्रोत | देवी चण्डी |
सरकार | |
• प्रकार | सङ्घ शासन |
• अङ्ग | भारत सरकार |
• राष्ट्रपति | द्रौपदी मुर्मू |
• प्रशासक | बनवारीलाल पुरोहित |
क्षेत्रफल | ११४ किमी२ (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील) |
उन्नतान्श | ३२१ मी (Formatting error: invalid input when rounding फीट) |
चण्डीगढ़ (पञ्जाबी: ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ; हरियाणवी: चण्डीगढ़ ) भारतके एगो केन्द्रशासितप्रदेश हे, जे दू भारतीयराज्य, पञ्जाब आउ हरियाणाके रजधानियो हे । एकर नामके अर्थ हे चण्डीके दुर्ग । ई हिन्दुदेवी दुर्गाके एगो रूप चण्डिका वा चण्डीके एगो मन्दिरके चलते पड़लैहे । ई मन्दिर आझो नगरसे कुछ दूर हरियाणाके पञ्चकुला मण्डलमे स्थित हे ।[1] चण्डीगढ़ राजधानी क्षेत्रमे मोहाली, पञ्चकुला आउ जीरकपुर आवहे, जिनखर २००१ के जनगननाके अनुसार जनसङ्ख्या १ करोड़ १६ लाख हे । भारतके लोकसभामे प्रतिनिधित्व हेतु चण्डीगढ़ला एगो पीठ आवण्टित हे । बर्तमान सत्रहमा लोकसभामे भारतीय जनता पार्टीके श्रीमती किरण खेर हियाँसे सांसद् सदस्य हथिन ।[2] २०२० ईस्वीसे पूर्व चण्डीगढमे सेक्टर १३ नाम से कौनो सेक्टर नै हलै काहेकि चण्डीगढ़ नगरके शिल्पकार ली कार्बूजियर ई अङ्कके अशुभ मानहथिन । किन्तु फरवरी २०२० मे सङ्घ राज्यक्षेत्र प्रशासन द्वारा नगरके ८ क्षेत्रको क्षेत्रक १३ अधिसूचित कैल गेलै ।
ई नगरके नामकरण दुर्गाके एक रूप ‘चण्डिका’ के कारण होलै हे आउ चण्डीके मन्दिर आझो ई नगरके धार्मिक पहचान है ।[3] ई नगरके निर्माणमे तत्कालीन प्रधानमन्त्री जवाहर लाल नेहरूओके निजी रुचि रहलै हे, जे नया राष्ट्रके आधुनिक प्रगतिशील दृष्टिकोणके रूपमे चण्डीगढ़के देखैत ई राष्ट्रके भविष्यमे विश्वासके प्रतीक बतौलन हल ।[3] चण्डीगढ़के तत्कालीन भारत राष्ट्रपति श्री राजेन्द्र प्रसाद द्वारा १९५३ ई० मे कैल गेलै हल।[4]
अन्तर्राष्ट्रिय स्तर पर नगरीय योजनाबद्धता आउ वास्तु-स्थापत्यला प्रसिद्ध ई नगर आधुनिक भारतके प्रथम योजनाबद्ध नगर है ।[5] चण्डीगढ़के मुख्य वास्तुकार फ्रान्सीसी वास्तुकार ली कार्बूजियर है, किन्तु नगरमे पियरे जिएन्नरेट, मैथ्यु नोविकी एवं अल्बर्ट मेयरके बड़ीमनी अद्भुत वास्तु नमूना देखल जा सकहै । नगरके भारतके समृद्ध राज्य आउ सङ्घशसितप्रदेशके सूचीमे अग्रणी नाम आवहै, जेकर प्रतिव्यक्ति आय ९९,२६२ रु (वर्तमान मूल्य अनुसार) एवं स्थिर मूल्य अनुसार ७०,३६१ (२००६-०७) रु है ।[6]
- ↑ "Official Website of Chandigarh Administration". chandigarh.gov.in. मूल से 2 जून 2011 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 1 मार्च 2019.
- ↑ "भारतीय चुनाव आयोग की अधिसूचना, नई दिल्ली" (PDF). मूलसे 30 जून 2014 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 28 मार्च 2019.
- 1 2 चण्डीगढ़ पर हिमाचल का भी बनता है हक नवोदय टाइम्स
- ↑ "The Tribune - Windows - Feature". www.tribuneindia.com. मूल से 18 सितम्बर 2023 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2022-05-17.
- ↑ भारत का व्यवसाय पोर्टल
Archived 2013-10-17 at the वेबैक मशीन, Template:Wp/mag/अंग्रेज़ी चिह्न - ↑ "Chandigarh registers highest per capita income in country". 17 सित॰ 2008. अभिगमन तिथि 1 मार्च 2019 – भाया www.thehindu.com.
|date=
में तिथि प्राचल का मान जाँची (सहायता)
- Wp/mag
- Wp/mag/हरियाणवीभाषा पाठ युक्त लेख
- Wp/mag/Lang and lang-xx using deprecated ISO 639 codes
- Wp/mag/Punjabiभाषा पाठ युक्त लेख
- Wp/mag/Pages with bad rounding precision
- Wp/mag/Pages using infobox settlement with no coordinates
- Wp/mag/वेबआर्काइव् साँचा वेबैक कड़ी
- Wp/mag/सीएस१ त्रुटि: तिथियाँ
- Wp/mag/चण्डीगढ़
- Wp/mag/भारतके केन्द्रशासितप्रदेश
- Wp/mag/भारतके राज्य आउ केन्द्रशासितप्रदेश
- Wp/mag/भारतके राजधानीनगर