Wp/kus/Ursula Owusu

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Ursula Owusu
Ursula Owusu
human
Sex or genderfemale Dɛmisim gbɛlima
Country of citizenshipGhana Dɛmisim gbɛlima
Given nameUrsula Dɛmisim gbɛlima
Family nameOwusu Dɛmisim gbɛlima
Date of birth20 October 1964 Dɛmisim gbɛlima
Place of birthAkim Oda Dɛmisim gbɛlima
Languages spoken, written or signedEnglish Dɛmisim gbɛlima
Occupationpolitician, lawyer Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Minister for Communications, Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana Dɛmisim gbɛlima
Educated atUniversity of Ghana, Ghana School of Law, Mfantsiman Girls Senior High School, Labone Senior High School, Kofi Annan International Peacekeeping Training Centre Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNew Patriotic Party Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewChristianity Dɛmisim gbɛlima

Girimadaan Ursula Owusu-Ekuful (du’anɛ 20 October 1964) yinɛ Akim Oda bɛ Eastern Region sʋ’ʋlimGhana la. O anɛ lɔya onɛ zabid tisid pʋ’ab, ka an Ghana Wadmaani tis Ablekuma West constituency sʋ’ʋlim dim.[1][2][3] Nannanna, onɛ an Minista onɛ gɔsid pian’ad nɛ Na’asaasɔɔng yɛla (Communications and Digitalisation).[4][5][6]

On sin’iŋ si’em nɛ o sakur yɛla

Ursula yinɛ Akim OdaEastern Region sʋ’ʋlim bɛ Ghana la.[3] o da keŋ Labone Senior High School ka tɔlisi keŋ Mfantisman Girls Secondary School maali o sixth form education. O da lɛn tɔlisi keŋ University of GhanaGhana School Of Law, ani ka o da di’e LLB kasɛta gbaʋŋ. O da lieb gɔmena lɔya nɛ yʋma tusir nɛ kɔbiswai nɛ piswai (1990) la ni.[7] O da maal master's degree in Conflict, Peace and Security, Kofi Annan International Peacekeeping Training Centre la ni.[7][8][9]

On da nam pʋ sin’iŋ pɔlitis tʋʋma la

O da tʋm lɔya tʋʋma yʋʋm piiga tis Akufo-Addo, Prempeh & Co. law firm ka naan kpɛnʼ telecommunication industry aan ba tuon gat

Ursula da tʋm zin’is nɛ la’asʋgnam kɔn’ɔb kɔn’ɔb[10]

·        Managing Consultant with N. U. Consult Legal, Governance and Gender Consultants,

·        Executive Member of International Federation of Women Lawyers (FIDA), Ghana,

·        Pirɛsidɛn nya'adl kʋdʋgʋ tis FIDA Ghana

·        Pirɛsidɛn nya’adɔl kʋdʋgʋ tis Africa Regional FIDA International.[11]

·        O da paas Ghana Bar Association,

·        O da paas African Women Lawyers Association (AWLA)

·        Acting Managing Director of Western Telesystems (Westel) (September 2005 to May 2008)[1], and

·        Corporate and External Affairs Director, ZAIN Ghana (April 2008 to January 2009).[12]

Pɔlitis nwɛʼɛb yɛla

Yʋma tusa ayiʼ nɛ piinɛ ayi la ni, ba da vɔɔt gaŋ o ka o lieb Wadmaani tis, Ablekuma West Constituency sʋ’ʋlim dim. Onɛ an yiiga Wadmaani tis sʋ’ʋlim la.[13]

Yʋma tusa ayiʼ nɛ pii nɛ anu la ni, 2015, o da nyi’a Wabʋg Na’adɔɔg, NPP Na’am la Ablekuma West Constituency ka di.[14] Yʋma tusa ayiʼ nɛ pii nɛ ayuobʋ vɔɔtʋgin la,o da lɛn di kʋk la nɛ vɔɔt kal tusa pistanʼ nɛ anaassi nɛ kɔbistan nɛ pisyɔpɔi nɛ ayuobʋ (34,3760 yit vɔɔt la tusa pisyuobʋ nɛ kɔbisnu nɛ pisnu nɛ anii (60,558) dinɛ an pisnu nɛ ayuobʋ du’al piswai nɛ ayuobʋ kɔbiga pʋʋgin (56.96%).[3][15] On nɛ pʋ’a sieba da nyɛ daʋŋ bɛdigʋ kʋgisbanɛ ka ba nya’ali tis Wadmaanib banɛ an pʋ’ab la yɛla. Ka o da yɛl ye on gɔsidnɛ o pɔlitks bɛʋg yɛla,[16] ka yʋʋmkanɛ dɔl la ka o da lieb minista kanɛ gɔsid pian’ad yɛla[13] (Communications).

Yʋma tusa ayiʼ nɛ pii nɛ ayɔpɔi (2017), Pirɛsidɛn Akufo-Addo da gaŋ o ye o an minista tis lʋgʋr kanɛ gɔsid pian’ad nɛ Na’asaasɔɔng yɛla.[17][18]. nannanna, o anɛ onɛ gɔsid pian’ad yɛla[19]

Yʋʋm tusa ayi nɛ pisyi Nwadis piinɛ ayi vɔɔtʋgin (December 2020), o da nya’ ya ye ba lɛn vɔɔt o ka o an Wadmaan yʋʋm tusa ayi nɛ pisi 2020 Ghana dim wʋsa vɔɔtʋg la ni. Vɔɔt la da paae la, ba da lɛn vɔɔt o ya’as ye o an Wadmaani tisi Ablekuma West Constituency sʋ’ʋlim dim, o da lɛn di o kʋk la nɛ vɔɔt tusa pistan nɛ ayɔpɔi, kɔbistan nɛ pisyuobʋ nɛ atan (37,363) yi vɔɔt tusa pisyubʋ nɛ awai, kɔbistan nɛ pisnu nɛ atan (69,353). Onɛ da pʋ lal nɛ o, Kweku Addo onɛ an Ma’asim tiig Na’adɔɔg, National Democratic Congress (NDC) nid la da paasi ayi nɛ vɔɔt tusa pistan, kɔbisyɔpɔi nɛ pistan nɛ atan (30,733), ka Na’adɔbanɛ kpɛlim la, GUM, LPG nɛ PNC nidib paam kɔbistan nɛ pisnu nɛ awai (359), kɔbistan nɛ pistan (330) nɛ pisyuobʋ nɛ anu (65) nwɛnɛ ba yʋda la dɔl taaba si’em la.[20]

La’asbanɛ ni ka o tʋm

O bɛnɛ la’asbama ni Wadmaanib yin la:

Constitutional, Legal and Parliamentary Affairs Committee (7th Parliament)[21]

Appointments Committee (7th Parliament[21]

On nɛ nidib bɛlim nɛ pɔlitis

Yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ anu (2015) nii, On nɛ pʋ’a sieba da nyɛ daʋŋ bɛdigʋ kʋgisbanɛ ka ba nya’ali tis Wadmaanib banɛ an pʋ’ab la yɛla. Ka o da yɛl ye on gɔsidnɛ o pɔlitks bɛʋg yɛla ka yʋʋmkanɛ dɔl la ka o da lib minista kanɛ gɔsid pian’ad yɛla (Communications). Ka o lɛn tʋm la’asʋg kɔn’ɔb kɔn’ɔb ni ya’as.[22]

Yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ anii Nwadsaanaasi la ni (April 2018) Gaana dim bɛdigʋ da tʋ’ʋ o hali nɛ on da pʋdʋg pian’azug kanɛ pa’al ye Gaana mɔɔm anɛ tʋbpʋwʋnnim dim la. Yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ anii, Nwadisa awai la dab pisi nɛ awai daari da an Sibit daar la, Akem AsuomEastern Region sʋ’ʋlim, Ghana la da diis o Na’am, Asuomhene Osabarima Ofosuhene Apenteng II yin ka pʋd o ye Nkosuohemaa (Temmaalʋg Pʋ’ana’ab).[22]

Yʋʋm tusa ayi nɛ pisi nɛ yinne (2021), Ghana daʋ digin nɛ daʋ ka pʋ’a mɛ digin nɛ pʋ’a Ghanaian anti-LGBT bill wada gbaʋŋ la da yinɛ la, o da zɛrigi di zin’sieba ye di bɔɔd ye di kena ka nidib mɔr gbannya’am ka an ziri dim ka ba maligim gɔsi di yɛla.[23][24] Yʋʋm tusa ayi nɛ pisi nɛ yinne Nwadisa anu la ni, May 2021, o da sa’al banɛ tʋm tʋʋmkan LGBT+ bɛ Ghana la ye ba su’am tʋm ka Ghana dim kʋ siaki di’e daʋ dig nɛ daʋ ka pʋ’a mɛ dig nɛ pʋ’aa.[25][26]

Mɛŋ bɛlim

O ɛlnɛ Ghana ninkanɛ bɛ UK an nini Du’ata Duata Sam Ekufu.[7][27][28][29] O mɔr biig yinne. O anɛ Kristo biig.[9]

Girima kanɛ ka ba maal o

Yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ anii, Nwadisa awai la dab pisi nɛ awai daari da an Sibit daar la, Akem Asuom bɛ Eastern Region sʋ’ʋlim, Ghana la da diis o Na’am, Asuomhene Osabarima Ofosuhene Apenteng II yin ka pʋd o ye Nkosuohemaa (Temmaalʋg Pʋ’ana’ab).

Yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ awai (2019) la nii, International Federation of Women Lawyers (FIDA) da nyɛ on zabidi tisid pʋ’ab nɛ biis bɛlim yɛla si’em la da tisi o piini yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ awai la (2019) FIDA Africa Regional Congress la’askanɛ ka ba da maal Abuja, Nigeria la.

Gbanvɛɛnsa

  1. 1.0 1.1 https://web.archive.org/web/20161130111326/http://www.parliament.gh/parliamentarians/397
  2. https://web.archive.org/web/20150818161026/http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/I-beg-for-money-each-month-to-survive-Ursula-Owusu-363127
  3. 3.0 3.1 3.2 http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5451
  4. https://web.archive.org/web/20180417193442/http://ghananewsonline.com.gh/ursula-owusu-shares-the-belief-that-muslims-are-intolerant/
  5. https://www.myjoyonline.com/government-will-improve-gmet-services-communications-minister/
  6. https://www.glitzafrica.com/glitz-top-100-inspirational-women/100/
  7. 7.0 7.1 7.2 https://web.archive.org/web/20190724085443/http://www.ghana.gov.gh/index.php/governance/ministers/3426-ursula-owusu-ekuful-communications
  8. https://web.archive.org/web/20190724085443/http://www.ghana.gov.gh/index.php/governance/ministers/3426-ursula-owusu-ekuful-communications
  9. 9.0 9.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=6
  10. https://www.bloomberg.com/research/stocks/private/person.asp?personId=29973119&privcapId=10530883&previousCapId=10530883&previousTitle=Ghana%2520Telecommunications%2520Company%2520Limited
  11. https://www.bloomberg.com/research/stocks/private/person.asp?personId=29973119&privcapId=10530883&previousCapId=10530883&previousTitle=Ghana%2520Telecommunications%2520Company%2520Limited
  12. https://live.worldbank.org/experts/ursula-owusu-ekuful
  13. 13.0 13.1 https://web.archive.org/web/20190724085443/http://www.ghana.gov.gh/index.php/governance/ministers/3426-ursula-owusu-ekuful-communications
  14. https://www.myjoyonline.com/politics/2016/April-9th/ursula-owusu-wins-controversial-ablekuma-west-npp-polls.php
  15. https://www.graphic.com.gh/component/search/?searchword=ursula%20owusu&ordering=newest&searchphrase=all&limit=25
  16. http://www.myjoyonline.com/politics/2015/march-29th/.php
  17. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/2nd-batch-of-ministerial-nominees-ursula-akoto-osei-joe-ghartey-in.html
  18. https://yen.com.gh/88693-president-akufo-addo-swears-otiko-djaba-al-ministers.html
  19. https://www.graphic.com.gh/business/business-news/ghana-post-appeals-to-president.html
  20. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/ursula-owusu-retains-ablekuma-west-seat.html
  21. 21.0 21.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=60
  22. 22.0 22.1 https://mobile.ghanaweb.com/person/Ursula-Owusu-Ekuful-3142
  23. https://www.myjoyonline.com/wording-of-lgbt-bill-may-lead-to-criminalisation-of-laziness-untruthfulness-ursula-owusu/
  24. https://web.archive.org/web/20220921214404/https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Anti-gay-bill-will-go-through-changes-Ursula-Owusu-Ekuful-1400398
  25. https://www.myjoyonline.com/dont-publicise-your-sexuality-ursula-owusu-ekuful-tells-ghana-lgbt-community/
  26. https://www.adomonline.com/ursula-owusu-sends-message-to-lgbt-community/
  27. http://www.peacefmonline.com/pages/showbiz/news/201707/320589.php
  28. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/i-would-not-have-been-married-but-for-skype-ursula-owusu-ekuful.html
  29. https://web.archive.org/web/20190308002943/http://theheraldghana.com/ursula-owusu-make-amends-with-neglected-son/