Wp/kge/Aksara Diwanagori
| Diwanagori | |
|---|---|
| देवनागरी लिपि Devanāgarī Lipi | |
| Arah Tulisan | Kiri guk kanan |
| Basa | Apabhramsha, Angika, Awadhi, Bajjika, Bhili, Bhojpuri, Boro, Braj, Chhattisgarhi, Dogri, Garhwali, Haryanvi, Hindi, Kashmiri, Khandeshi, Konkani, Kumaoni, Magahi, Maithili, Marathi, Marwari, Mundari, Nagpuri, Newari, Nepali, Pāli, Pahari, Prakrit, Rajasthan, Sanskerta, Santali, Sherpa, Sindhi, Surjapuri rik barihna |
| Tukang Guway | - |
| Kaluwarga Huruf | Hieroglif Mosir • Brahmi • Nagari • Diwanagori |
| Zaman | Abad ka-12 sampay ganta |
| Status | |
| Jenis Huruf | Abugida |
| Unicode | U+0900–U+097F Devanagari, U+A8E0–U+A8FF Devanagari Extended, U+11B00–11B5F Devanagari Extended-A, U+1CD0–U+1CFF |
| Status Huruf | Lokok tipakay |
| Kode Huruf | |
| ISO 15924 | Deva (315), Devanagari (Nagari) |
Devanagari atawa Dewanagari, Diwanagori (देवनागरी लिपि/Devanāgarī Lipi) joda da aksara tradisional India say umum tipakay untuk nulisko sabagiyan balag basa-basa Indo-Arya di anak banua India, contohna Bahasa Hindi, Marathi, Bhojpuri, Maithili, Bodo rik barihna.[1] Golarna ja jak bahasa Sanskerta say buhorti "Kota Diwa" huruf hasa buasal jak India bagiyan liba. Aksara hasa timbul jak Aksara Brahmi rik ngarogohko aksara-aksara say tipakay di Nepal rik Bangladesh. Aksara hasa tipakay untuk nulisko Bahasa Sanskerta say tumbuh dilom abad ka-7–9 M.[2][3]
Cuntuh Tulisan
[edit | edit source]Dibah sa uwat cuntuh tulisan UDHR pasal 1 dilom samungkal ruwa basa say makay tulisan Devanagari rik Romanisasi Latin
अनुच्छेद 1(एक): सभी मनुष्य जन्म से मर्यादा और अधिकारों में स्वतन्त्र और समान होते हैं। वे तर्क और विवेक से सम्पन्न हैं तथा उन्हें भ्रातृत्व की भावना से परस्पर के प्रति कार्य करना चाहिए।
Anucchēd 1 (ēk): Sabhī manuṣya janma sē maryādā aur adhikārō̃ mē̃ svatantra aur samān hōtē haĩ. Vē tark aur vivēk sē sampanna haĩ tathā unhē̃ bhrātr̥tva kī bhāvanā sē paraspar kē pratī kārya karnā cāhiē.
सर्व मनुष्यजात जन्मतःच स्वतंत्र आहे व सर्वजणांना समान प्रतिष्ठा व समान अधिकार आहेत। त्यांना विचारशक्ती सदसद्विवेकबुद्धी लाभलेली आहे व त्यांनी एकमेकांशी बंदुत्वाच्या भावनेने आचरण करावे।
Sarva manuṣyajāt janmataḥc svataṅtra āhe va sarvajaṇāṅnā pdkulkarni samān pratiṣṭhā va samān adhikār āhēt. Tyānnā vicāraśakti va sadasadvivekabuddhi lābhalelī āhe va tyāṅnī ekamekaṅśī baṅdhutvācyā bhāvanēnē ācaraṇ karāvē.
गासै सुबुं आनो उदांयै मान सनमान आरो मोनथाय लाना जोनोम लायो। बिसोरो मोजां- गाज्रि सान्नो हानाय गोहो आरो सोलो दं। बिसोरो गावखौनो गाव बिदा फंबाय बायदि बाहाय लायनांगौ।
Gāswi subuṅg ānŵ udāṅgywi mān sanmān ārŵ mŵnthāy lānā jŵnŵm lāyŵ. Bisŵrā mŵzāṅg-gājri sānnŵ hānāy gŵhŵ ārŵ sŵlŵ doṅg. bisŵrŵ gāo khwunŵ gāo bidā phoṅgbāy bāydi bāhāy lāynāṅgŵu.
अनुच्छेद १: सबहि लोकानि आजादे जन्मेला आउर ओखिनियो के बराबर सम्मान आओर अधिकार प्राप्त हवे। ओखिनियो के पास समझ-बूझ आउर अंत:करण के आवाज होखता आओर हुनको के दोसरा के साथ भाईचारे के बेवहार करे के होखला।
Anucchēda 1: Sabahi lōkāni ājādē janmēlā ā'ura ōkhiniyō kē barābara sam'māna ā'ōra adhikāra prāpta havē. Ōkhiniyō kē pāsa samajha-būjha ā'ura anta:Karaṇa kē āvāja hōkhatā ā'ōra hunakō kē dōsarā kē sātha bhā'īcārē kē bēvahāra karē kē hōkhalā.
अनुच्छेद १: सभ मानव जन्मतः स्वतन्त्र अछि तथा गरिमा आ अधिकारमे समान अछि। सभकेँ अपन–अपन बुद्धि आ विवेक छैक आओर सभकेँ एक दोसरक प्रति सौहार्दपूर्ण व्यवहार करबाक चाही।
Anuccheda Eka: Sabha mānaba janmataha svatantra achi tathā garimā ā adhikārme samāna achi. Sabhkẽ apana-apana buddhi ā bibeka chaika āora sabhkẽ eka dosarāka prati sauhardapurna byabahāra karabāka cāhī.
सारे मनुक्ख मैह्मा ते अधिकारें दे बिशे च जनमै थमां सुतैंतर ते बरोबर न। उ'नेंगी बुद्धि ते जमीरै दी देन थ्होई ऐ ते उ'नेंगी आपूं-बिच्चें भाईचारे दे भावै कन्नै ब्यहार करना लोड़दा ऐ।
Sārē manukkha maihmā tē adhikārēṁ dē biśē ca janamai thamāṁ sutaintar tē barōbar na. U'nēṁgī buddhi tē jamīrai dī dēn thhōī ai tē u'nēṁgī āpūṁ-biccēṁ bhāīcārē dē bhāvai kannai byahār karanā lōṛadā ai.
धारा १. सबै व्यक्तिहरू जन्मजात स्वतन्त्र हुन् ती सबैको समान अधिकार र महत्व छ। निजहरूमा विचार शक्ति र सद्विचार भएकोले निजहरूले आपसमा भातृत्वको भावनाबाट व्यवहार गर्नु पर्छ।
Dhārā 1. Sabai vyaktiharū janmajāt svatantra hun tī sabaiko samān adhikār ra mahatva cha. Nijharūmā vicār śakti ra sadvicār bhaekole nijharūle āpasmā bhatṛtvako bhāvanabāṭa vyavahār garnu parcha.
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
Gambar
[edit | edit source]Dibah sa uwat samungkal ruwa gambar say njajakko huruf Diwanagori.
Rujukan
[edit | edit source]- ↑ The Culture of India (2010). New York. The Rosen Publishing Group. 83
- ↑ Harimurti Kridalaksana, (1982) Kamus Linguistik, Jakarta. Gramedia Pustaka Utama. 4:
"Aksara Dewanagari — akasara yang dipakai untuk menuliskan Bahasa Sanskerta yang tumbuh dalam abad ke-7–9 M dan yang masih dipakai sampai kini, dan yang menurunkan aksara-aksara yang dipakai di Nepal dan Bangladesh."
- ↑ Devanagari – an overview | ScienceDirect Topics [1], 6 Maret 2024, www.sciencedirect.com