Jump to content

Wp/iba/Song, Sarawak

Coordinates: 2°01′N 112°33′E / 2.017°N 112.550°E / 2.017; 112.550
From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | iba
Wp > iba > Song, Sarawak
Song
Nengeri mit enggau indu pelilih menua
Jaku China transcription(s)
Song is located in Sarawak
Song
Song
Location in Sarawak
Song is located in Malaysia
Song
Song
Song (Malaysia)
Coordinates: 2°01′N 112°33′E / 2.017°N 112.550°E / 2.017; 112.550
Country Malaysia
State Sarawak
DivisionKapit
DistrictSong
Population
 • Estimate 
(2010)
20,046 (District)
Time zoneUTC+8 (MST)
 • Summer (DST)UTC+8 (Not observed)
Postal code
96850
Websitewww.kapit.sarawak.gov.my
Kar Pelilih Menua Song

Song nya sebengkah nengeri, lalu indu Pelilih Menua Song (3,935.2 kilometer persegi) ba Begian Kapit, Sarawak, Malaysia. Penyampau tubuh pelilih menua tu bisi 20,046 iku nitihka pengawa ngitung tubuh taun 2010.[1] Song bepalan ba tebing Sungai Katibas, iya nya anak sungai Batang Rajang. Iya nyadi palan ngetu ti beguna ngagai trafik sungai ti niki Batang Rajang.

Pelilih menua tu asal iya diberi bansa Kayan nama long ti mai reti "batang sungai". Udah bansa Kayan alah laban bansa Iban, dia Iban lalu nukar nama endur nya nitihka nama siku bujang berani Iban ke benama Song ke nguluka sida menang ngelaban bansa Kayan. Siti agi versyen asal penatai nama Song tu datai ari legenda bansa Melanau. Bisi dulu suba siku balu Melanau ke benama Song datai ari rumah panjai Nangka, Sibu. Iya mansang ngagai mulut sungai Song kemaya hari tu ketegal pengawa betanam betupi. Bala kaban belayan iya deka suah nemuai ngagai iya. Lebuh sida nanya iya ni bagi endur ti deka dilawa iya, iya deka madah "ke Rumah Song " (rumah iya empu). Nyadi kandang menua nya dikumbai Song.[2]

Sejarah

[edit | edit source]
Song Sarawak (Borneo) in 1960s

Bansa Kayan nya raban keterubah nguan Pelilih Menua Song. Maya nya bansa Kayan nya bansa ti mindah kin kitu. Maya nya mega bansa Iban pindah ari menua Kalimantan, Indonesia ke diatu lalu ngentapka diri semak tebing Sungai Katibas (ke bepalan ba Pelilih Menua Song) ngiga tanah endur bumai. Penyarut entara bansa Kayan enggau bansa Iban enda lama udah nyadi perang lalu bansa Iban menang. Nerima alah, bansa Kayan lalu pindah ngagai Pelilih Belaga.[2]

Bansa Melayu enggau China keterubah datai ba Pelilih Song dalam taun 1800-an. Sida ngaga rumah kedai kayu beatap nipah sepemanjai tebing sungai lalu muka kedai apung ba sungai nya. Keterubah iya, sistem tukar dikena, tang lebuh menua Song diambi Perintah Sarawak, sistem wang dipejalaika. Tiga iku Melayu keterubah datai di Song iya nya Mr Haji Tahir, Haji Omar, enggau Haji Dollah.

Dalam taun 1870, perintah Brooke ngaga kubu ba Nanga Song. Tiya kubu mega befungsyen nyadi palan pentadbiran keterubah Song lalu dikena nagang pemberontakan Iban ba Sungai Katibas. Bansa Iban mantah pengawa ngepunka chukai taksiran ari perintah Brooke. Penyarut ke baka tu nyadi nyentuk ngagai taun 1900-an. Dalam taun 1873, Bagi Menua Sibu ditumbuhka. Kapit enggau pelilih mit Song disengkaum dalam bagi menua nya maya nya. Dalam taun 1937, bisi 10 iti rumah Melayu di Song. Orang dagang Melayu di Song dikelala enggau nama Abang (reti nya "orang kaya"). Dalam taun 1820-an, sida bedagang enggau Iban di Song besilih asil kampung. Siku ari orang dagang ti tebilang nya Haji Ahmed bin Haji Omar. Orang Melayu deka nyual asil kampung ba bandar Sibau (Sibu diatu) ngambika bulih untung. Kapal deka sauh ba Sibu mai asil kampung nya pulai ngagai palan ke dituju sida empu ngambika dijual. Dikena nukar, kapal tu mai utai ti diguna ninting hari baka garam, gula, ikan masin, piring, mangkuk, tembikar enggau gari dikena bedagang enggau orang asal. Berebak enggau nya, bansa Iban gawa bumai, nebang getah enggau ngumpul asil kampung. Bala Iban lalu nyual asil sida ba pasar Song dikena nukar barang ke diguna besehari-sehari.[2]

Maya dipegai Jepun, pengawa ngebom kededua raban Sekutu enggau Jipun ngerusak mayuh begunan ba kampung nya. Mayuh peranak ngelarika diri ari Song ketegal perang. Mengeri tu nyadi charut maya perang lalu rayat iya betapi enggau pentadbiran Jepun ti kasar. Dalam timpuh tu meh bansa China berengkah ngaga sekula primari keterubah di Song. Pengudah perang, perintah kolonial British meri duit dollar Sarawak ngagai peranak Song dikena ngaga baru rumah sida. Dalam taun 1948, kubu di Nanga Song lalu dipindahka ngagai Nanga Katibas (muara Sungai Katibas). Enggau nya, palan pentadbiran nya efektif dipindahka ngagai Sungai Katibas. Bansa China mega ngepunka baru pengawa dagang sida di menua Song udah bekau perang.[2]

Maya jeman kolonial British, Jabatan Hal Ehwal Orang Asal Sarawak ditumbuhka dalam taun 1955. Michael Sardin nyadi pemesai peranak asal keterubah. Maya konfrontasyen Indonesia-Malaysia, opis pelilih mit Song nyadi palan operasyen dikena nulak sedadu Indonesia ke meraka garis entara menua Sarawak-Kalimantan. Pengudah penumbuh Malaysia dalam taun 1963, William Linang nyadi Pemesai Tadbir Sarawak ti keterubah di Song. Kena 2 April 1973, Kapit diangkat nyadi divisyen. Berebak enggau nya, pelilih mit Song diangkatka nyadi pelilih menua. Dalam taun 1977, palan pentadbiran Song dipindah ari kubu ba Sungai Katibas ngagai pusat bandar.[2]

Perintah

[edit | edit source]

Opis Pelilih Song merintah kandang menua sepemesai 38,934 km2.[3]

Geografi enggau Klimat

[edit | edit source]

Song siti ari tiga pelilih menua ke bepalan dalam kandang Begian Kapit. Dua pelilih menua ke bukai iya nya; Pelilih Menua Kapit enggau Pelilih Menua Belaga. Batang Rajang nyadi sungai besai ti meraka Pelilih Menua Song. Sungai bukai ti meraka pelilih menua tu iya nya; Sungai Katibas, Sungai Song, Sungai Iran, Sungai Manap, Sungai Lajan enggau Sungai Lijau. Sungai-sungai tu nyadi batang jalai pengangkut peranak Song. 90% ari pelilih menua Song dibungkur tanah tinggi ti enda rata.[3]

Demografi

[edit | edit source]

Maya taun 2010, penyampau mensia ke diau ba pelilih menua Song nyampau 20,046.[1] Orang Iban ngarika 80% ari penyampau mensia dia, ditangkanka bansa China, Melanau, Melayu enggau Bidayuh.[3]

Perengka pengangkut

[edit | edit source]

Bisi servis bot ekspres ninting jam ti nyambung Song, Sibu, Kanowit, Kapit enggau Belaga. Penyauh iya urung dua jam ari Sibu lalu sejam ari Kapit. Servis bot seperis nya suah disediaka ba Terminal Song Wharf.

Sebengkah perambu ngaga jalai nyambung Song ngagai Kapit enggau Song ngagai Kanowit udah disemaya Perintah Besai lalu udah dipadahka Menteri Besai Malaysia maya penemuai iya ngagai bandar nya kena 15 April 2011 suba.

Bas seperis Sibu-Song-Kapit udah bisi kenyau ari taun 2022.

Bas seperis

[edit | edit source]
Jalai beoperasyen Operator
Sibu-Kapit Kapit Bus Express, BusAsia,

Lanang Bus

Utiliti ke bukai

[edit | edit source]

Pelajar

[edit | edit source]

Sekula sekondari:

  • SMK Song
  • SMK Song 2
  • SMK Katibas

Sekula primari:

  • SK (C) Hin Hua
  • SK(known as SRB Cardinal Vaughan Song)
  • SK Nanga Beguang
  • SK NangaTemalat
  • SK Nanga Bangkit
  • SK Ulu Melipis
  • SK Nanga Selibut
  • SK Tan Sri Datuk Temenggong Jugah
  • SK Nanga Nansang
  • SK Nanga Musah
  • SK Nanga Janan
  • SK Nanga Engkuah
  • SK Nanga Embuau
  • SK Nanga Dalai
  • SK Nanga Nyimoh
  • SK Lubok Ipoh
  • SK Lubok Bedil

Malin

[edit | edit source]
  1. 1.0 1.1 1.2 "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. p. 35. Diarkib ari asal on 27 December 2010. Diambi 24 January 2011.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Sejarah Daerah Song (History of the Song District)". Song Internet Centre. Diarkib ari asal on 6 July 2017. Diambi 23 September 2018.
  3. 3.0 3.1 3.2 "Demografi Daerah Song (Demographics of Song District)". Diarkib ari asal on 23 September 2018. Diambi 23 September 2018. Alt URL