Wp/cnr/RTCG

Javni servisi Radio i televizija Crne Gore je crnogorski nacionalni javni emiter. Sastoji se od radija, televizije i internet portala.

Za dan RTCG uzet je 27. novembar kao dan kada se prvi put 1944. godine oglasilo Radio Cetinje . Svoj program emituje na crnogorskome jeziku, kao i na znakovnom jeziku kao obliku komunikacije gluvih i nagluvih osoba. RTCG ima svoju redakciju i na albanskom jeziku.

Istorija

Trećeg avgusta 1904. godine sa Volujice kod Bara otišli su u svijet prvi radio-telegrafski signali iz ovog dijela Evrope. Po ugovoru sa pronalazačem bežične telegrafije Guljelmom Markonijem, koji je bio i finansijer stanice sa pravom korišćenja za deset godina, Vlada knjaza Nikole imala je stalno pravo da kontroliše ono što se emituje.

Vijest o otvaranju Volujice stigla je u četiri ondašnje evropske prijestonice - Beograd, Petrograd, Rim i Beč, odakle su čestitke crnogorskom suverenu uputili vladari Srbije, Rusije, Italije i Austrije.

Stanica, po nacionalnoj pripadnosti „crnogorska“, registrovana kod Savezne kancelarije za međunarodni saobraćaj u Bernu, radila je na talasnoj dužini od 500 m, sa dometom od 200 km. Preko slične stanice San Kataldo kod Barija mogla je da saobraća „sa ma kojim krajem svijeta.“

Osmog avgusta 1914. godine, topovnjača austro-ugarske flote razrušila je stanicu na Volujici.

13. novembra 1944. godine, borci Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije - Deseta crnogorska brigada - oslobodili su grad pod Orlovim kršom i tada je dat nalog za oporavljanje radio stanice koju je neprijatelj djelimično bio uništio.

Dvadeset sedmog novembra 1944. godine, u tek oslobođenom Cetinju, oglasilo se Radio Cetinje, vijestima i izvještajima sa ratišta, na kome su vođene žestoke borbe za konačno oslobođenje cijele zemlje.

Radio Cetinje se čulo od 100 do 150 kilometara, a u početku je emitovalo jednosatni program (od 18,30 do 19,30). Početkom 1949., Radio se seli u Titograd, pa se 30. aprila te godine svečano oglasio Radio Titograd. Proširuje se program od 16,55 do 23 sata, uvodi se i jutarnji od 7,30. Kao i na Cetinju, Radio Titograd tih godina čitav program izvodi uživo.

Radio Titograd, od 1990. godine Radio Crne Gore, program emituje na dva kanala i putem satelita.

Za proteklih 65 godina Radio Crne Gore rastao je i razvijao se u skladu sa ukupnim ekonomskim, političkim i kulturnim životom Crne Gore. Jedan broj emisija živi svih 65 godina, dograđujući svoj izraz i fizionomiju, medijski se prilagođavajući duhu vremena i tehnološkom napretku. Ali, mnogo je više emisija koje su nastale kao izraz novih potreba i spoznaja radija da u svakom trenutku bude na mjestu događaja.

Radio Crne Gore jeste informacija, ali i edukacija, kultura, umjetnost, zabava, sport...

Radio je univerzalni komunikacioni medij i univerzalno obavezan prema svakom slušaocu, svakom građaninu. Radio Crne Gore danas suočava se i sa realnim problemima ali, 65 godina tradicije, programski temelji koji su jasno i čvrsto postavljeni, opredijeljenost kadrova i podrška najšire javnosti, garantuju Radiju Crne Gore budućnost uspješnog javnog servisa građana.

Prva televizijska slika u Crnoj Gori viđena je 1956. na Jezerskom vrhu na Lovćenu - program italijanske televizije.

Kao zvaničan početak rada Televizije Crne Gore, tada Televizije Titograd u osnivanju, uzima se 4. maj 1964. godine, kada je, u centralnom dnevniku Televizije Beograd, emitovana prva reportaža pripremljena u crnogorskoj redakciji, na čijem čelu je bio dr Radoslav Rotković. Već 1968. godine počinje redovna neđeljna hronika Kroz Crnu Goru, koja 1971. prerasta u dnevnu emisiju Novosti dana.

Od tada, kadrovski i tehnički osposobljena, Televizija Titograd počinje emitovanje programa iz sopstvenog studija u glavnom gradu Crne Gore. Prvi televizijski dnevnik emitovan je 1975. godine. Televizija Titograd 1979. godine uključuje se u Evroviziju sa otvaranja TV Festivala nesvrstanih zemalja u Baru.

Pionirske godine Televizije Titograd ostale su upamćene kao razdoblje rijetkih, ali vrijednih ostvarenja u dokumentarnom i programu iz kulture. Tokom minule četiri i po decenije upravo ovi programi donijeli su crnogorskoj Televiziji najveći broj prestižnih priznanja na domaćim i međunarodnim TV smotrama.

Od samog početka startuje i đečiji program - serije Šalajko, Jole, Jole, Pješak u automobilu, Suncokrili i Veliki mali.

Početkom sedamdesetih prošlog vijeka formira se i sportska redakcija koja prati razvoj sportskog života u Crnoj Gori i sve značajne manifestacije u svijetu, uključujući i zimske i ljetnje Olimpijske igre. Kao nove pomake, Televizija bilježi i realizaciju tehnički složenijih zadataka: direktnog prenosa otvaranja pruge Beograd Bar, direktnih uključenja u Evroviziju i slično.

Preseljenjem u novi dom 1984. godine, Radio-televizija dobija odgovarajuće profesionalne uslove za rad. Uz jačanje programskog, kadrovskog i tehničkog potencijala, tu dekadu obilježavaju nove forme tv stvaralaštva i veliki projekti - drame Jakov grli trnje, MV, Da kapo, Viljuška, To kad u'vati ne pušta, Stare granice očevog imanja i ostali. Tih godina Televizija Crne Gore snimila je dva filma: Kotorski mornari i 13. jul, kao i istoimenu seriju o ustanku naroda Crne Gore. Početkom 90-ih godina, programski dobija i vikend i novogodšnji program, emisije zabavnog i muzičkog karaktera. Igrane serije Đekna i Oriđinali imale su veliko interesovanje publile ne samo u Crnoj Gori, već i na prostoru tadašnje Jugoslavije.

Od 1991. godine, Televizija Titograd počinje da djeluje u jedinstvenom radio-difuznom sistemu pod imenom Radio-televizija Crne Gore, po uzoru na nacionalne televizije ostalih jugoslovenskih republika koje su takođe do tada nosile imena svojih glavnih gradova.

Bilo je to vrijeme kada je Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija postala bivša Jugoslavija. Njen konačan kraj ostaće upamćen po ratovima, ljudskim žrtvama i razaranjima, ali i po izrazitom padu novinarske profesionalnosti i ratno- propagandnoj ulozi mas-medija, uključujući i Televiziju Crne Gore.

Programska i kadrovska konsolidacija počinje 1997. godine, kada se TV Crne Gore vraća standaradima profesionalnog novinarstva i oblikuje nove programske šeme prvog i drugog programa. Sa dotadašnjih 12 odsto sopstvene produkcije, već 1998. Televizija samostalno kreira cjelovit program. Uvode se nove emisije, program proširuje i žanrovski obogaćuje, uz novi audio-vizuelni identitet i dinamičniju formu. Uspostavlja se dopisnička mreža iz Vašingtona, Brisela, Moskve i Londona. Ostvaruje saradnja na nekoliko nivoa sa najuticajnijim svjetskim medijima, poput BBC-a i ZDF-a.

Uloga Televizije u očuvanju i promovisanju crnogorskog nacionalnog i kulturnog identiteta ostvaruje se kroz velike projekte Crna Gora i velike sile, Korijeni, Glasoviti crnogorski junaci, Crnogorska kulturna riznica... Poslije višegodišnje pauze u produkciji TVCG snimljen je igrani film Opet pakujemo majmune Marije Perović, čime se Televizija ponovo javlja kao značajan faktor razvoja nacionalne kinematografije i širenja filmske kulture.

Radio-televizija Crne Gore je tokom više decenija bila i značajna za crnogorsku muziku. U sastavu RTCG nekoliko decenija djelovao je Simfonijski orkestar, kao i druga manja orkestarska tijela.

U januaru 2001. godine počelo je emitovanje Satelitskog programa, namijenjenog u prvom redu crnogorskoj dijaspori.

U maju 2004. godine Televizija Crne Gore počinje emitovanje obrazovnog programa, koji kroz kratke forme obrađuje zanimljive teme iz svijeta nauke, nacionalne istorije, kulture i umjetnosti, kao i najznačajnija dostignuća ljudskog duha i stvaralaštva. Iste godine pokrenuta je emisija za Rome, kao i redovan ciklus emisija posvećenih osobama sa posebnim potrebama. I redakcija programa na albanskom jeziku, osnovana 1992. godine proširila je svoje programske sadržaje, svakodnevno emituje informativnu emisiju Lajmet, a jednom neđeljno magazin Mozaiku.

Od 2002. godine, Radio Crne Gore i Televizija Crne Goru su javni radio-difuzni servisi građana Crne Gore.

Transformaciju u javni servis prate i promjene u informativno-političkom programu, koji je od postanka crnogorske Televizije bio njen najznačajniji segment. Drugačiji su kriterijumi pri izboru tema, prednost u svim programskim sadržajima imaju svakodnevni životni problemi građana, teme od javnog interesa, afirmacija ljudskih prava, njegovanje multinacionalnog karaktera crnogorskog društva... Posljednjih godina programski sadržaj TVCG sadrži i neke nove emisije različitih profila: Otvoreno, magazin Pečat, Okvir, U centar...

Finansiranje

Za ostvarivanje osnovne djelatnosti RTCG iz budžeta Crne Gore preusmjeravaju se sredstva na godišnjem nivou u visini od 0,3% bruto domaćeg proizvoda, čiju procjenu utvrđuje Vlada usvajanjem smjernica makroekonomske i fiskalne politike. RTCG se, prema statutu, finansira iz: budžeta Crne Gore; proizvodnjom i emitovanjem reklamnih sadržaja; proizvodnjom i prodajom audiovizuelnih djela (emisija, filmova, serija i dr.) i nosača zvuka i slike, koji su u interesu javnosti; iz sponzorstva programskih sadržaja; organizovanjem koncerata i drugih priredbi; iz drugih izvora, u skladu sa Zakonom.

Izvori

• Statut RTCG br: 01-3498 /1, 27.06.2017. g.
• RTCG, rtcg.me
• Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis: Regulativa, rtcg.me