Wp/ann/Kurọs Riva

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | ann
Wp > ann > Kurọs Riva

Kurọs Riva (òrere Cross River State me usem Uket-chieen̄) ìre ama-mkpulu me Osiki agan̄ Osiki me Naijiria. Egwen chma-mkpulu yi ibak Okwaan̄ Kurọs. Efieek ijọn̄ isan̄a me lek oka Agan̄ Mkpulu eyi Mbum-ura [Eastern Region] isa ichili ama-mkpulu yi me 27 Mêe 1967. Ama-ibot kan̄ ìre Kalabaa. Ama-mkpulu ìkukup ikana ọmọ ìre Benuwe me agan̄ inyọn̄, EbọnyiAbia me agan̄ ichep-ura, Akwa Ibom me agan̄ osiki ichep-ura, sà agan̄ mbum-ura kan̄ oche okike ijọn̄ mèlek Kamerun.<ref3> Me adasi mgbọ ekigwen ọmọ Ama-mkpulu Osiki Mbum-ura [South-Eastern State] sabum eninwene erieen̄ ya me acha 1976. Ama-mkpulu Akwa Ibom òkup mgbọ keyi ìdasi ikup me emen Kurọs Riva sabum eniche ọmọ isan̄a me acha 1987.<ref4>

Ogoon̄ Obudu
Egop ama-mkpulu
Iman̄ ama-mkpulu
Ogugo-ijọn̄

Me etete ama-mkpulu 36 cha, Kurọs Riva ore òso akọp mè onaan̄ge (19) òmimin ichit me Naijiria me okikr ijọn̄, mè ire òso akọp mè jaaba (27) ene ewabe ichit me emen. Otu-ifuk ebi ìluk me emen mîwa iraka efie 3.8 me acha 2016.<ref5> <Geographical features> ìsisibi isi ichit me ama-mkpulu yi ìre Okwaan̄ Kurọs eyi òcheche agan̄ emen ama-mkpulu yi irek iba sabum îninitap okike ijọn̄ [border] inyi ọmọ me agan̄ ichep-ura. Ebi kè ofifi okwaan̄ me emen kan̄ ìre Okwaan̄ KalabaaOkwaan̄ Kwa Ilile echi ìkinan̄a me Okpurukpu Oban igbuk inin̄ agan̄ emen ama sabum ènilibi iraka me agbalek Ama-ile Kalabaa mè inilibi inin̄ otu-okwaan̄ Kurọs.

Me agan̄ ìkup oron oron me ama-mkpulu yi, owuwa ere ikan obembe òwa, kire Awak Ido eyi Okwaan̄ Kurọs, Okwukwek Anam-oron eyi Ogoon̄ AfiOron ama eyi Ogoon̄ Mbe [Mbe Mountains Community Forest]. Me emen awak anam chi, mêmun̄ ebi kè <Preuss's red colobus, African forest buffalo, bat hawk, tree pangolin, grey-necked rockfowl, and West African slender-snouted crocodile> mèlek usini echi ìsisik me lek Nriọọk Naijiria-Kamerun, <drill>, eniin̄ oron Afirika mè <gorrila> Okwaan̄ Kurọs.<ref6,7,8,9>

Ugwem mbubek ama-mkpulu yi ìchubọk ibieen̄ me lek iwop-uko. Mfut-uko ema ekiwop ìre ikpọ̀n̄, ukwa, kôok, rọba, mè ofiọọn̄. Ema mîkisi ọkọ mun̄ si. Asabọn ueu-ǹrom [industries] mè emen kan̄ ìre <tourism> me ere awak anam cha mèlek Ewuuk Usọ eyi Ikọm [Ikom Monolith] òkup akarake oka mgbọ, Ulọyọk Kalabaa [Calabar Carnival] mè <Obudu Mountain Resort>. Kurọs Riva ore òso 13 me <Joint Human Development Index>.<ref16>


Nrọnnye[edit source]