Wt/zea/á
Nie-taelgebonde
[edit | edit source]Á, á, letter a mee accent aigu in onderkastvurm. 'n Lettervurm die-a in verschillende taelen voôrkomt, daeronder 't Faeröers, 'Oengaors, Iers, Ieslands, Limburgs ('n 'andjevol dialekten), Portugees, Slowaoks, Spaons en Tsjechisch. 't Accent kan stae vò 'n klankveranderienge, 'n verlengienge of 'n klemtoôn op 'n onverwachte plekke, af'ankelijk van wat vò taele da je 't in vindt.
Etymologie
[edit | edit source]- zelfstandig naemwoôrd
Over Oudnoôrds á van Oergermaons *ahwō 'waeter(loôp)'. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *h₂ekʷeh₂. Verwant mee Deens, Noors, Zweeds å, de Nederlandse geografische naeme Aa en wat vadder weg mee 't Latijnse aqua.
- vòzessel
Over Oudnoôrds á en Oernoôrds ᚨᚾ an van Oergermaons *ana.
Omschrievienge
[edit | edit source]á
- de tweêde letter van 't Ieslandse alfabet (ziet ok bove)
- zelfstandig naemwoôrd v beek, stroôm, riviere (meêsta mae 'n kleintje)
- vòzessel + dat., + acc. an, op, in
- tussenwerpsel ai, oeië
- diverse verboge vurme van ær:
- datief ienkelvoud onbepaeld
- accusatief ienkelvoud onbepaeld
- diverse vervoegde vurmen van eiga:
- eêste persoon ienkelvoud tegewoôrdigen tied
- darde persoon ienkelvoud tegewoôrdigen tied
Uutspraek
[edit | edit source][auː]
Verbugienge
[edit | edit source]| ienkelvoud | meêrvoud | |||
|---|---|---|---|---|
| onbepaeld | bepaeld | onbepaeld | bepaeld | |
| nom. | á | áin | ár | árnar |
| gen. | ár | árinnar | áa | ánna |
| dat. | á | ánni | ám | ánum |
| acc. | á | ána | ár | árnar |
Synoniemen
[edit | edit source]- riviere
- fljót (meêsta wat grôter as 'n á)