Jump to content

Wt/mnc/biya

From Wikimedia Incubator
< Wt | mnc
Wt > mnc > biya

ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
(manju gisun)

[edit | edit source]
biya

ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ
(manju hergen)

[edit | edit source]

ᠪᡳᠶᠠ

ᠰᡝᡴᡳᠶᡝᠨ (sekiyen)

[edit | edit source]

tunggūs mafari gisun -i *biaga deri jihengge.
jušen gisun -i *bia[1][2] deri jihengge.

ᠮᡠᡩᠠᠨ (mudan)

[edit | edit source]

ᠴᠣᡥᠣᡨᠣᡳ
ᡤᡝᠪᠰᡠᠨ
(cohotoi gebsun)

[edit | edit source]

ᠪᡳᠶᠠ (biya)

1.
ᠠᠮᠪᠠ
ᡝ ᡳ
ᡶᡝᡵᡤᡠᠸᡝᠴᡠᠨ᠈
ᡩᠣᠪᠣᡵᡳ
ᠠᠪᡴᠠ
ᠨᠠ ᡩᡝ
ᡝᠯᡩᡝᡴᡝᠩᡤᡝ ᠪᡝ᠈
ᠪᡳᠶᠠ
ᠰᡝᠮᠪᡳ᠉
[7]
amba e -i ferguwecun, dobori abka na de eldekengge be, biya sembi.
ᡩᠣᠪᠣᡵᡳ
ᡨᡠᠴᡳᡶᡳ
ᠠᠪᡴᠠ
ᠨᠠ ᡩᡝ
ᡝᠯᡩᡝᡴᡝᠩᡤᡝ ᠪᡝ᠈
ᠪᡳᠶᠠ
ᠰᡝᠮᠪᡳ᠉
[8]
dobori tucifi abka na de eldekengge be, biya sembi.

ᡤᡝᠪᠰᡠᠨ (gebsun)

[edit | edit source]

ᠪᡳᠶᠠ (biya)

1. suhe gisun be hūlaki.
ᡧᡠᠨ
ᠪᡳᠶᠠ
ᡤᡡᠰᡳᠨ
ᡳᠨᡝᠩᡤᡳ
ᡩᠣᠯᠣ
ᡶᠣᡵᡤᠣᡧᠣᠮᡝ
ᡳᠰᡳᠨᠵᡳᡵᡝ ᠪᡝ᠈
ᡝᠮᡠ
ᠪᡳᠶᠠ
ᠰᡝᠮᠪᡳ᠉
[9]
šun biya gūsin inenggi dolo forgošome isinjire be, emu biya sembi.

ᠠᡳᠰᡳᠯᠠᡵᠠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ
ᠴᠠᡤᠠᠨ
(aisilara bithe cagan)

[edit | edit source]
  1. 金启孮. 女真文辞典. 文物出版社. 1983:第253页, 第254页 (nikan gisun, jušen gisun)
    jin ci ts'ong. jušen hergen -i buleku bithe. šu jaka cubanše. 1983:253 ci afaha, 254 ci afaha
  2. 金启孮. 女真文辞典. 文物出版社. 1983:第255页 (nikan gisun, jušen gisun)
    jin ci ts'ong. jušen hergen -i buleku bithe. šu jaka cubanše. 1983:255 ci afaha
  3. 穆晔骏. 巴拉语. 黑龙江省满语研究所. 1987:第6页 (nikan gisun)
    mu ye jiyūn. balan gisun. sahaliyan ula goloi manju gisun be sibkire ba. 1987:6 ci afaha
  4. 穆晔骏. 巴拉语. 黑龙江省满语研究所. 1987:第6页 (nikan gisun)
    mu ye jiyūn. balan gisun. sahaliyan ula goloi manju gisun be sibkire ba. 1987:6 ci afaha
  5. 穆晔骏. 巴拉语. 黑龙江省满语研究所. 1987:第6页 (nikan gisun)
    mu ye jiyūn. balan gisun. sahaliyan ula goloi manju gisun be sibkire ba. 1987:6 ci afaha
  6. 戴光宇. 三家子满语辅音研究. 中央民族大学. 2007:第36页, 第41页 (nikan gisun)
    dai guwang ioi. ilan boo manju gisun -i aisilara mudan -i sibkin. dulimbai uksura yongkiyangga tacikū. 2007:36 ci afaha, 41 ci afaha
  7. ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᠸᡝᡥᡳᠶᡝᡥᡝ
    ᡥᡡᠸᠠᠩᡩᡳ
    ᡥᡝᠰᡝ
    ᠸᠠᠰᡳᠮᠪᡠᡶᡳ
    ᡩᠠᠰᠠᡨᠠᠪᡠᡥᠠ᠈
    ᡶᡠᡥᡝᠩ ᠨᡳ
    ᠵᡝᡵᡤᡳ
    ᠨᡳᠶᠠᠯᠮᠠ
    ᡥᡝᠰᡝ ᠪᡝ
    ᡩᠠᡥᠠᠮᡝ
    ᠪᠠᠨᠵᡳᠪᡠᡥᠠ᠈
    「ᡥᠠᠨ ᡳ
    ᠠᡵᠠᡥᠠ
    ᠨᠣᠩᡤᡳᠮᡝ
    ᡨᠣᡴᡨᠣᠪᡠᡥᠠ
    ᠮᠠᠨᠵᡠ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
    ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
    ᠪᡳᡨᡥᡝ」᠈
    ᡠᠵᡠᡳ
    ᡩᡝᠪᡨᡝᠯᡳᠨ᠈
    ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᡧᠣᡧᠣᡥᠣᠨ᠈
    ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᡥᠠᠴᡳᠨ
    ᡠᠵᡠ᠈
    ᠪᡳᠶᠠ
    1771

    abkai wehiyehe hūwangdi hese wasimbufi dasatabuha, fuheng ni jergi niyalma hese be dahame banjibuha. han -i araha nonggime toktobuha manju gisun -i buleku bithe, ujui debtelin, abkai šošohon, abkai hacin uju, biya. 1771
    清高宗弘歷敕撰, 傅恒. 御製增訂清文·//天文/第一/. 1771
  8. ᡝᠯᡥᡝ
    ᡨᠠᡳᡶᡳᠨ
    ᡥᡡᠸᠠᠩᡩᡳ
    ᡥᡝᠰᡝ
    ᠸᠠᠰᡳᠮᠪᡠᡶᡳ
    ᡠᠪᠠᠯᡳᠶᠠᠮᠪᡠᠪᡠᡥᠠ᠈
    ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᠸᡝᡥᡳᠶᡝᡥᡝ
    ᡥᡡᠸᠠᠩᡩᡳ
    ᡥᡝᠰᡝ
    ᠸᠠᠰᡳᠮᠪᡠᡶᡳ
    ᡩᠠᠰᠠᡨᠠᠪᡠᡥᠠ᠈
    ᡥᡡᠩ
    ᠵᡝᠣ᠈
    ᠪᠠᠨᡩᡳ
    ᠮᠣᠩᡤᠣ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᠪᡝ
    ᠮᠠᠨᠵᡠ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡩᡝ
    ᡠᠪᠠᠯᡳᠶᠠᠮᠪᡠᡥᠠ᠈
    「ᡥᠠᠨ ᡳ
    ᠠᡵᠠᡥᠠ
    ᠮᠠᠨᠵᡠ
    ᠮᠣᠩᡤᠣ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
    ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
    ᠪᡳᡨᡥᡝ」᠈
    ᡠᠵᡠᡳ
    ᡩᡝᠪᡨᡝᠯᡳᠨ᠈
    ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᡧᠣᡧᠣᡥᠣᠨ᠈
    ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᡥᠠᠴᡳᠨ
    ᡠᠵᡠ᠈
    ᠪᡳᠶᠠ
    1743

    elhe taifin hūwangdi hese wasimbufi ubaliyambubuha, abkai wehiyehe hūwangdi hese wasimbufi dasatabuha, hūng jeo, bandi monggo hergen be manju hergen de ubaliyambuha. han -i araha manju monggo gisun -i buleku bithe, ujui debtelin, abkai šošohon, abkai hacin uju, biya . 1743
    ᠡᠩᠬᠡ
    ᠠᠮᠤᠭᠤᠯᠠᠩ
    ᠬᠠᠭᠠᠨ
     ᠤ
    ᠵᠠᠷᠯᠢᠭ ᠢ
    ᠣᠷᠴᠢᠭᠤᠯᠵᠤ
    ᠲᠩᠷᠢ
    ᠲᠡᠳᠬᠦᠭᠴᠢ
    ᠬᠠᠭᠠᠨ
     ᠤ
    ᠵᠠᠷᠯᠢᠭ ᠢ
    ᠵᠠᠰᠠᠵᠤ
    ᠬᠤᠨᠵᠸᠤ
    ᠪᠠᠨᠳᠢ
    ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
    ᠪᠢᠴᠢᠭ
     ᠢ
    ᠮᠠᠨᠵᠤ
    ᠪᠢᠴᠢᠭ

    ᠷᠦᠦ
    ᠬᠥᠷᠪᠡᠭᠦᠯᠦᠭᠰᠡᠨ
    ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ
    ᠪᠢᠴᠢᠭᠰᠡᠨ
    ᠮᠠᠨᠵᠤ
    ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
    ᠦᠭᠡᠨ ᠤ
    ᠲᠣᠯᠢ
    ᠪᠢᠴᠢᠭ

    ᠲᠩᠷᠢ ᠵᠢᠨ
    ᠬᠤᠷᠢᠶᠠᠩᠭᠤᠢ
    ᠲᠩᠷᠢ ᠵᠢᠨ
    ᠵᠦᠢᠯ
    ᠲᠡᠷᠢᠭᠦᠨ
    ᠰᠠᠷᠠᠨ
    1743

    Энх амгалан хааны зарлигийг орчуулж, Тэнгэр тэтгэгч хааны зарлигийг засаж, Хунжоу, Банди Монгол бичгийг Манж бичиг рүү хөрвүүлсэн. Хааны бичсэн Манж Монгол үгний толь бичиг, тэнгэрийн хураангуй, тэнгэрийн зүйл тэргүүн, сар. 1743
  9. ᠠᠪᡴᠠᡳ
    ᠸᡝᡥᡳᠶᡝᡥᡝ
    ᡥᡡᠸᠠᠩᡩᡳ
    ᡥᡝᠰᡝ
    ᠸᠠᠰᡳᠮᠪᡠᡶᡳ
    ᡩᠠᠰᠠᡨᠠᠪᡠᡥᠠ᠈
    ᡶᡠᡥᡝᠩ ᠨᡳ
    ᠵᡝᡵᡤᡳ
    ᠨᡳᠶᠠᠯᠮᠠ
    ᡥᡝᠰᡝ ᠪᡝ
    ᡩᠠᡥᠠᠮᡝ
    ᠪᠠᠨᠵᡳᠪᡠᡥᠠ᠈
    「ᡥᠠᠨ ᡳ
    ᠠᡵᠠᡥᠠ
    ᠨᠣᠩᡤᡳᠮᡝ
    ᡨᠣᡴᡨᠣᠪᡠᡥᠠ
    ᠮᠠᠨᠵᡠ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
    ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
    ᠪᡳᡨᡥᡝ」᠈
    ᠵᠠᡳ
    ᡩᡝᠪᡨᡝᠯᡳᠨ᠈
    ᡝᡵᡳᠨ
    ᡶᠣᡵᡤᠣᠨ ᡳ
    ᡧᠣᡧᠣᡥᠣᠨ᠈
    ᡝᡵᡳᠨ
    ᡶᠣᡵᡤᠣᠨ ᡳ
    ᡥᠠᠴᡳᠨ
    ᠰᡠᠨᠵᠠᠴᡳ᠈
    ᠪᡳᠶᠠ
    1771

    abkai wehiyehe hūwangdi hese wasimbufi dasatabuha, fuheng ni jergi niyalma hese be dahame banjibuha. han -i araha nonggime toktobuha manju gisun -i buleku bithe, jai debtelin, erin forgon -i šošohon, erin forgon -i hacin, sunjaci, biya. 1771
    清高宗弘歷敕撰, 傅恒. 御製增訂清文·/時令/時令/第五/. 1771