Wp/rki/တော်လမီ(Ptolemaeus)
တော်လမီရေ အီဂျစ်တိုင်းရင်းသား နက္ခတ်၊ သင်္ချာနန့် ပထဝီပညာသျှင်တစ်ဦးဖြစ်ရေ။ သူဧ့အဖို့ရင်းမှာ ကလောဒီး ယပ် တော်လမေးယပ်ဖြစ်ဧ့။ သူနန့်ဆိုင်ရာ မွေးရေနှစ်နန့် သေဆုံးရေနှစ်ကို အများအကျ မသိရချေ။ ယကေလည်း ခရစ် ၁၀၀ နန့် ၁၇ဝ ပြည့်နှစ်အကြားတွင် ဖြစ်လိမ့်ဖို့ဟု ခန့်မှန်း ကတ်ရေ။
ကျွန်ုပ်ရို့မှီတင်းနီထိုင်ရာ ကမ္ဘာမြေကြီးရေ စကြဝဠာဧ့ဗဟိုတွင် တည်ဟိပနာ နီ၊ လ၊ နက္ခတ် တာရာရို့ရေ ကမ္ဘာကို လှည့်ပတ်လျက် ဟိကတ်ရေဟူရေ အယူအဆကို တော်လမီရေ ဦးစွာကြံဆခသူဖြစ်ရေ။ ထိုအယူအဆရေ ဥရောပတိုက်တွင် နှစ်ပေါင်း ၁၄၀၀ မျှပျံ့နှံ့ခပြီးကေနောက် ပိုလန်လူမျိုး နက္ခတ်ပညာသျှင် ကော်ပါးနိကပ်စ်ဧ့ တွိ့ဟိချက်ကြောင့် သူဧ့အယူအဆ မှားယွင်းပုံကို သိဟိလာကြရရေ။
တော်လမီပြုစုခရေ ကျမ်းရို့တွင် အဲလမာဂျက်ခေါ် စကြဝဠာ တည်ဟန်ကျမ်းရေ အဓိကကျမ်း ဖြစ်လီရေ။ ထိုကျမ်း၌ ဆိုခပြီးကေရေ သူဧ့ အယူအဆရို့ကို၎င်း၊ ကြယ်အမျိုးပေါင်း ၁၀၈၀ ကို၎င်း ဖော်ပြထားလီရေ။ ထိုကျမ်း၌ အရီးကြီးရေတွိ့ဟိချက်မှာ လဧ့လားရာလမ်းကြောင်း မမှန်ဟူရေအချက် ဖြစ်ရေ။
တော်လမီရေ ပထဝီပညာသျှင်အနီဖြင့် ပိုပနာထင်ရှားကျော်စီာရေ။ သူရေ ‘ဂျီဩဂရာဖီကေ ဆင်တက္ကဆစ်’ ခေါ် ပထဝီသင်္ခေပကျမ်းကို အတွဲ ရှစ်တွဲမျှ ပြုစုခရာ ထိုကျမ်းရေ ပထဝီပညာကို သိပ္ပံနည်းအရ တိကျစွာပြုစုရေ ကျမ်းဖြစ်ရေ။ ထိုကျမ်း၌ မြို့ရွာဒေသရို့ကို လတ္တီတွဒ်နန့် လောင်ဂျီတွဒ်ရို့ဖြင့် ပြထားရေ။ ခရစ္စတိုဖာ ကိုလံဘတ်ဧ့ ခေတ်မတိုင်မီ ၁၅ ရာစုနှစ်အထိ ထိုကျမ်းကို ပညာသျှင်ရို့ စံတင်ခကြရရေ။ ထိုကျမ်း၌ ရောင်စုံချယ်ထားရေ မြေပုံတိ ၂၆ ပုံခန့် ပါဝင်ရေ။ ထိုမြေပုံတွင် ရှေးမြန်မာနိုင်ငံဧ့ တည်နီဟန်ကိုလည်း တွိ့ဟိနိုင်ပေရေ။
သင်္ချာပညာနန့်စပ်လျဉ်းပနာကား တော်လမီရေ မျက်နှာပြင်ညီနန့် စက်ဝိုင်းလုံးဆိုင်ရာ တြိဂိုနိုမေတြီ ပညာကို စတင်ပနာ အုတ်မြစ်ချခရေ။[1]
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ (၅)