Wp/nod/User:RichardW57/sandbox/pt6

ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᨷᩅᨲ᩠ᨲᩥᨠᩣ᩠ᩁᨩ᩠ᩅ᩠᩵ᨿᨦᩣ᩠ᨶ

ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨲᩮᩥ᩠ᨾᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦᨲᩢ᩠᩶ᨦᨲᩯ᩵ᩁᩩ᩵ᩁ 5.2 (ᨴᩦ᩵ᩋᩬᨠᨲᩩᩃᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᪂᪅᪅᪂)

ᩁᨷ᩠ᨿᨷᨷᨭᩥᨷᨲ᩠ᨲᩥᨠᩣ᩠ᩁ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}ᨴᩦ᩵ᩁᩬᨦᩁᩢ᩠ᨷᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦᨶᩲᨲᩬᩁᨶᩦ᩶ ᨯᩱ᩶ᨠᩯ᩵ ᩋᩪᨷᩩᨶ᩠ᨲᩩ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: Ubuntu) ᨲᩢ᩠᩶ᨦᨲᩯ᩵ 11.04 ᨯᩰᩫ᩠ᨿᩋᩣᩆᩢ᩠ᨿᨼᩬᨶ᩠ᨲ᩺^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}ᨷᩯ᩠ᨷᩋᩰᨻᩮ᩠ᨶᨴᩱᨸ᩺^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]} (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: OpenType) ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁᩁᨷ᩠ᨿᨷᨷᨭᩥᨷᨲ᩠ᨲᩥᨠᩣ᩠ᩁ ᩅᩥ᩠ᨶᨯᩰᩅ᩠ᩈ᩺ ᨶᩢ᩠᩶ᨶᨿᩢ᩠ᨦᨷ᩵ᩁᩬᨦᩁᩢ᩠ᨷᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦᨷᩯ᩠ᨷᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ ᨲᩯ᩵ᩅᩮᩢ᩠ᨷᨷᩕᩮᩢᩣᩅ᩺ᨪᩮᩬᩥᩁ᩺^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]} Mozilla Firefox ᩁᩩ᩵ᩁ 4.0 ᨡᩧ᩠ᨶᨻᩱ (ᩋᩣᩆᩢ᩠ᨿᨼᩬᨶ᩠ᨲ᩺ᨷᩯ᩠ᨷᩋᩰᨻᩮ᩠ᨶᨴᩱᨸ᩺) ᨶᩬᨠᨧᩣ᩠ᨠᨶᩦ᩶ᩓ᩠ᩅᨿᩢ᩠ᨦᩈᩣᨾᨲ᩠ᨳᨩᩱ᩶ᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦᨷᩯ᩠ᨷᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨶᩲᨸᩕᩰᨠᩕᩯ᩠ᨾ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}ᩈᩣᩴᨶᩢ᩠ᨠᨦᩣ᩠ᨶᨯᩱ᩶ᨯᩰᩫ᩠ᨿᨸᩕᩰᨠᩕᩯ᩠ᨾ OpenOffice ᩁᩩ᩵ᩁ 3.2 ᨡᩧ᩠ᨶᨻᩱ (ᩋᩣᩆᩢ᩠ᨿᨼᩬᨶ᩠ᨲ᩺ᨷᩯ᩠ᨷ Graphite)

ᩉ᩠ᨾᩪ᩵ᩋᨠ᩠ᨡᩁ

ᩉ᩠ᨾᩪ᩵ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨴᩦ᩵ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᩉᩨ᩶ᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦᨩᩨ᩠ᩅ᩵ᩣ ᨴᩱᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: Tai Tham) ᩉ᩠ᨾᩪ᩵ ᨣᩨ U+1A20–U+1AAF:

ᨴᩱᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ (ᨩᩨ᩵ᨲᩣ᩠ᨾᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ) ᨹᩢ᩠ᨦᨴᩦ᩵ unicode.org (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1A2x	ᨠ	ᨡ	ᨢ	ᨣ	ᨤ	ᨥ	ᨦ	ᨧ	ᨨ	ᨩ	ᨪ	ᨫ	ᨬ	ᨭ	ᨮ	ᨯ
U+1A3x	ᨰ	ᨱ	ᨲ	ᨳ	ᨴ	ᨵ	ᨶ	ᨷ	ᨸ	ᨹ	ᨺ	ᨻ	ᨼ	ᨽ	ᨾ	ᨿ
U+1A4x	ᩀ	ᩁ	ᩂ	ᩃ	ᩄ	ᩅ	ᩆ	ᩇ	ᩈ	ᩉ	ᩊ	ᩋ	ᩌ	ᩍ	ᩎ	ᩏ
U+1A5x	ᩐ	ᩑ	ᩒ	ᩓ	ᩔ	ᩕ	ᩖ	ᩗ	ᩘ	ᩙ	ᩚ	ᩛ	ᩜ	ᩝ	ᩞ
U+1A6x	᩠	ᩡ	ᩢ	ᩣ	ᩤ	ᩥ	ᩦ	ᩧ	ᩨ	ᩩ	ᩪ	ᩫ	ᩬ	ᩭ	ᩮ	ᩯ
U+1A7x	ᩰ	ᩱ	ᩲ	ᩳ	ᩴ	᩵	᩶	᩷	᩸	᩹	᩺	᩻	᩼			᩿
U+1A8x	᪀	᪁	᪂	᪃	᪄	᪅	᪆	᪇	᪈	᪉
U+1A9x	᪐	᪑	᪒	᪓	᪔	᪕	᪖	᪗	᪘	᪙
U+1AAx	᪠	᪡	᪢	᪣	᪤	᪥	᪦	ᪧ	᪨	᪩	᪪	᪫	᪬	᪭

ᨴᩦ᩵ᨷᩫ᩠ᨴᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨾᨨᨷᩢ᩠ᨷᨶᩦ᩶ᨸᩖᩯᨩᩨ᩵ᨡᩬᨦᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ

ᩁᩉᩢ᩠ᩈ	ᩁᩪ᩠ᨷ	ᨩᩨ᩵
U+1A20 – U+1A4C	ᨠ – ᩌ	ᨠ – ᩌ
U+1A4D – U+1A52	ᩍ – ᩒ	ᩍ – ᩒ
U+1A53	ᩓ	ᩓ
U+1A54	ᩔ	ᩔ^[1]^:๔๘^[2]^:๒๔
U+1A55	ᩕ	ᩁ ᩌᩰᩫᨦ^[1]^:๔๔^[2]^:๒๒
U+1A56	ᩖ	ᩃ ᩉ᩠ᨶᩬ᩠᩶ᨿ^[2]⁠^{(ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣ ๒๒)}
U+1A57	ᩗ	ᩃ ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ
U+1A58	ᩘ	ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᩉᩖᩱ
U+1A59	ᩙ	ᨦ ᩉ᩠ᨶᩮᩬᩥᩋ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}
U+1A5A	ᩚ	ᨻ ᩉ᩠ᨶᩮᩬᩥᩋ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}
U+1A5B	ᩛ	ᩉᩣ᩠ᨦ ᨮ ᩁᩂᩉᩣ᩠ᨦ ᨻ
U+1A5C	ᩜ	ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᨾ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}
U+1A5D	ᩝ	ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᨷ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}
U+1A5E	ᩞ	ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᩈ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}
U+1A60	᩠	ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ
U+1A61	ᩡ	ᨾᩱ᩶ᨠᩡ
U+1A62	ᩢ	ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ
U+1A63	ᩣ	ᨾᩱ᩶ᨠᩣ
U+1A64	ᩤ	ᨾᩱ᩶ᨠᩣᩉᩖ᩠ᩅᨦ
U+1A65	ᩥ	ᨾᩱ᩶ᨠᩥ
U+1A66	ᩦ	ᨾᩱ᩶ᨠᩦ
U+1A67	ᩧ	ᨾᩱ᩶ᨠᩧ
U+1A68	ᩨ	ᨾᩱ᩶ᨠᩨ
U+1A69	ᩩ	ᨾᩱ᩶ᨠᩩ
U+1A6A	ᩪ	ᨾᩱ᩶ᨠᩪ
U+1A6B	ᩫ	ᨾᩱ᩶ᨠᩫ᩠ᨦ
U+1A6C	ᩬ	ᨾᩱ᩶ᨠᩬᩴ
U+1A6D	ᩭ	ᨾᩱ᩶ᨠᩭ
U+1A6E	ᩮ	ᨾᩱ᩶ᨠᩮ
U+1A6F	ᩯ	ᨾᩱ᩶ᨠᩯ
U+1A70	ᩰ	ᨾᩱ᩶ᨠᩰ
U+1A71	ᩱ	ᨾᩱ᩶ᨠᩱ
U+1A72	ᩲ	ᨾᩱ᩶ᨠᩲᨾ᩠ᩅ᩶ᩁ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]}

ᩁᩉᩢ᩠ᩈ	ᩁᩪ᩠ᨷ	ᨩᩨ᩵
U+1A73	ᩳ	ᨾᩱ᩶ᨠᩮᩢᩣᩉᩬᩴ᩵ᩉ᩠ᨶᩧ᩶ᨦ
U+1A74	ᩴ	ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦ
U+1A75	᩵	ᨾᩱ᩶ᩀᩢ᩠ᨠ
U+1A76	᩶	ᨾᩱ᩶ᨡᩬᩴᨩ᩶ᩣ᩠ᨦ
U+1A77	᩷	ᨾᩱ᩶ᨠᩬᩴᩉ᩠ᨶᩮᩬᩦ
U+1A78	᩸	ᨾᩱ᩶ᩈᩬᨦᩉ᩠ᨶᩮᩬᩥᩋ
U+1A79	᩹	ᨾᩱ᩶ᩈᩣ᩠ᨾᨡᩦ᩠ᨯ
U+1A7A	᩺	ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾ^[1]^:๔๑^[2]^:๒๓
U+1A7B	᩻	ᨾᩱ᩶ᨪ᩶ᩣᩴ^[1]^:๔๑^[2]^:๒๓
U+1A7C	᩼	ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾᨡᩧ᩠ᨶᩃᩨ᩶
U+1A7F	᩿	ᨾᩱ᩶ᩁᩉᩢ᩠ᩈ
U+1A80	᪀	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᩈᩪᨬ᩺
U+1A81	᪁	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᨶᩧ᩠᩵ᨦ
U+1A82	᪂	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᩈᩬᨦ
U+1A83	᪃	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᩈᩣ᩠ᨾ
U+1A84	᪄	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᩈᩦ᩵
U+1A85	᪅	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᩉ᩶ᩣ
U+1A86	᪆	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᩉᩫ᩠ᨠ
U+1A87	᪇	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᨧᩮᩢ᩠ᨯ
U+1A88	᪈	ᩃᩮ᩠ᨡᩉᩰᩁᩣᨸᩯ᩠ᨯ
U+1A89	᪉	ᩃᩮ᩠ᨡᩈᩰᩁᩣᨠᩮᩢ᩶ᩣ
U+1A90	᪐	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᩈᩪᨬ᩺
U+1A91	᪑	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᨶᩧ᩠᩵ᨦ
U+1A92	᪒	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᩈᩬᨦ
U+1A93	᪓	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᩈᩣ᩠ᨾ
U+1A94	᪔	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᩈᩦ᩵
U+1A95	᪕	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᩉ᩶ᩣ
U+1A96	᪖	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᩉᩫ᩠ᨠ
U+1A97	᪗	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᨧᩮᩢ᩠ᨯ
U+1A98	᪘	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᨸᩯ᩠ᨯ
U+1A99	᪙	ᩃᩮ᩠ᨡᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᨠᩮᩢ᩶ᩣ
U+1AA0 – U+1AAD	᪠ – ᪭	᪠ – ᪭

ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩉᩣ᩠ᨦ

ᨲ᩠ᩅᩫᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨷᨠᨲᩥᩓᨲ᩠ᩅᩫᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩉᩣ᩠ᨦᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᨹᩥ᩠ᨯ ᨻᩕᩰᩬᩡᩋᩬᨠᩈ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᨹᩥ᩠ᨯ ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨲᩥ᩠ᨠ” ᩓᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨲᩥᨠ” ᩋᩬᨠᩈ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᨹᩥ᩠ᨯ ᩁᩉᩢ᩠ᩈᨡᩬᨦᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩉᩣ᩠ᨦᨸᩮ᩠ᨶᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ ᪂ ᨲ᩠ᩅᩫᨯ᩠ᩅ᩠᩶ᨿᨠᩢ᩠ᨶ ᨲ᩠ᩅᩫᩉᩖᩢᨦᨣᩨ ᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨷᨠᨲᩥ ᨲ᩠ᩅᩫᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨣᩨ ᨲ᩠ᩅᩫᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈᨩᩨ᩠ᩅ᩵ᩣ "ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ" (ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ: U+1A60 TAI THAM SIGN SAKOT)^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 2}

ᨣᩬᩁᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨷᨠᨲᩥᨶᩧ᩠᩵ᨦᨲ᩠ᩅᩫᨾᩦᨲ᩠ᩅᩫᩉᩣ᩠ᨦ ᪂ ᨩᨶᩥ᩠ᨯ ᩓᨣᩤᩴᨲ᩵ᩣ᩠ᨦᨠ᩠ᨿ᩵ᩅᨠᩢ᩠ᨷᨣᩤᩴᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᩁᩪ᩠ᨷᨴᩦ᩵ᨩᩲ᩶ᨡ᩠ᨿᩁᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩈᨠᩫ᩠ᨯᨷᩕᨧᩣᩴ ᨾᩢ᩠ᨶᨩᩱ᩶ᩁᩉᩢ᩠ᩈ "ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ" ᩁᩪ᩠ᨷᩋᩨ᩠᩵ᨶᨣᩴᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᨡᩬᨦᩋᩮ᩠ᨦ

ᨾᩦᨣᩪ᩵ᨲ᩠ᩅᩫᩉᩣ᩠ᨦ ᪇ ᨣᩪ᩵ᨴᩦ᩵ᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᨲ᩵ᩣ᩠ᨦᨠᩢ᩠ᨶᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨶᩦ᩶ᨣᩨ ᩁ ᩃ ᨷ ᩈ ᨾ ᨳ ᨻ

“ᨣᩕᩪ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A23 ᨣ, U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ, U+1A6A ᨾᩱ᩶ᨠᩪ> ᨲᩯ᩵ “ᨠᩣ᩠ᩁ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A20 ᨠ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A41 ᩁ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 4}

“ᩆᩦ᩠ᩃ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A46 ᩆ, U+1A66 ᨾᩱ᩶ᨠᩦ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A43 ᩃ> ᨲᩯ᩵ “ᨸᩖᩦ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A38 ᨸ, U+1A56 ᩃ ᩉ᩠ᨶᩬ᩠᩶ᨿ, U+1A66 ᨾᩱ᩶ᨠᩦ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 4}

U+1A57 ᩃ ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ ᨯᩪᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᩉᩣ᩠ᨦ ᩃ ᨲᩯ᩵ᨸᩮ᩠ᨶᨲ᩠ᩅᩫᨲ᩵ᩣ᩠ᨦ ᨣᩴᨸᩮ᩠ᨶᨷᩕᩈᩫ᩠ᨾᨧᩣ᩠ᨠᩉᩣ᩠ᨦ ᨦ ᨠᩢ᩠ᨷ ᩃ ᩉᩬ᩠᩶ᨿ^[2]^{(ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣ ๒๒)} ᨽᩣᩈᩣᨴᩱᩃᩨ᩶ᨩᩲ᩶ᨻᩮᩬᩥ᩵ᩋᨡ᩠ᨿᩁᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ” ᨩᩮ᩠᩵ᨶ “ᨴᩢ᩵ᩗᩣ”^[4]

“ᨣᩝᩴ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A23 ᨣ, U+1A5D ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᨷ, U+1A74 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦ>, ᨲᩯ᩵ “ᨠᩢ᩠ᨷ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A20 ᨠ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A37 ᨷ> ᩓ “ᨠᩢᨷ᩠ᨷ᩺” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A20 ᨠ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A37 ᨷ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A37 ᨷ, U+1A7A ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾ>

ᨴᩦ᩵ᨬᨲ᩠ᨲᩥᨲᩮ᩠ᨾᨡᩣ᩠ᨯ^[3]^{(ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣ 1)} ᨴᩦ᩵ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨣᩬᨱᨪᩬᩴᩁ᩺ᨴ᩠ᨿᨾ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: Unicode Consortium) ᩁᩢ᩠ᨷᩅ᩵ᩤᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᨷ ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᨷ> ᩓᩉᩣ᩠ᨦ ᨷ (ᨩᩮ᩠᩵ᨶ “ᨠᩢ᩠ᨷ”) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᨸ> ᨲᩯ᩵ᨲᩬᩁᨠᩣ᩠ᩁᩈ᩶ᩣ᩠ᨦᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶ ᨲᩤᩴᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨩᩬᨦ <ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᨷ> ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁ ^[5] ᩓᨲᩮᩥ᩠ᨾᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨩᩨ᩠ᩅ᩵ᩣ ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᨷ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: SIGN BA) ᨲᩯ᩵ᨣᩤᩴᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨡᩬᨦ <ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᨸ> ᩀᩪ᩵ᩀᩪ᩵ ᨣᩴᨯᩪᨿᩬᨾᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᨣᩤᩴᨾᩣᨧᩣ᩠ᨠᨽᩣᩈᩣᨴᩱ᩠ᨿᨴᩦ᩵ᨾᩦ ป ᩈᨠᩫ᩠ᨯ (ᨬᨲ᩠ᨲᩥᩉᩖᩮ᩶ᨾᨶᩦ᩵ᩁ᩠ᨿᨠ <ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᨸ> ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨹᩥ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᨹ>)

ᨽᩣᩈᩣᨷᩤᩃᩦᨩᩲ᩶ᨲ᩠ᩅ᩶ ᨸ ᨴᩯ᩠ᨶᨲ᩠ᩅᩫ ᨷ ᩉᩯ᩠᩵ᨦᨷᩕᨴᩮ᩠ᩈᩃᩣ᩠ᩅᨠᩢ᩠ᨷᩉᩯ᩠᩵ᨦᨴᩬ᩶ᨦᨳᩥ᩠᩵ᨶᩋᩦᩈᩣ᩠ᨶ ᨧᩧ᩠ᨦᨲᩬ᩶ᨦᩉ᩠ᩅᩢᨦᨻᩫ᩠ᨷᩉᩣ᩠ᨦ ᨷ ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A38 ᨸ> ᨯ᩠ᩅ᩠᩶ᨿ

ᨽᩣᩈᩣᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᨾᩦᩅᩥᨵᩦᨡ᩠ᨿᩁᩉᩣ᩠ᨦ ᩈ ᪂ ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤ “ᩃᩮᩞ” (ᨵᩱ᩠ᨿ: เลศ) ᨾᩢ᩠ᨶᨳᩪᨠᨲᩬ᩶ᨦ ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤ “ᩃᩮ᩠ᩈ” ᨣᩴᨹᩥ᩠ᨯ^[5] ᨲᩯ᩵ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤ “ᩈᨶ᩠ᨶᩥᩅᩤ᩠ᩈ” ᨾᩢ᩠ᨶᨳᩪᨠᨲᩬ᩶ᨦ ᨲᩯ᩵ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤ “ᩈᨶ᩠ᨶᩥᩅᩤᩞ” ᨣᩴᨹᩥ᩠ᨯ! “ᩃᩮᩞ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A43 ᩃ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, U+1A5E ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᩈ> ᩓ “ᩃᩮ᩠ᩈ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A43 ᩃ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A48 ᩈ>

ᨽᩣᩈᩣᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᨾᩦᩅᩥᨵᩦᨡ᩠ᨿᩁᩉᩣ᩠ᨦ ᨾ ᩋᩦ᩠ᨠᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ ᨲᩮᩥ᩠ᨾᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨻᩮᩬᩥ᩵ᩋᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨶᩦ᩶^[6]^{(ᨷᩫ᩠ᨴ ᪉)} ᨣᩤᩴᨴᩦ᩵ᨽᩣᩈᩣᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣᨡ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤ “ᨵᨾ᩠ᨾ᩺” ᨽᩣᩈᩣᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᨣᩴᨡ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤ “ᨵᨾ᩠ᨾ᩼” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A35 ᨵ, U+1A3E ᨾ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3E ᨾ, U+1A7C ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾᨡᩧ᩠ᨶᩃᩨ᩶> ᩓᨣᩴᨡ᩠ᨿᩁᨯ᩠ᩅ᩠᩶ᨿᩅ᩵ᩤ “ᨵᨾᩜ᩼” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A35 ᨵ, U+1A3E ᨾ, U+1A5C ᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᨾ, U+1A7C ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾᨡᩧ᩠ᨶᩃᩨ᩶>

ᨾᩦᩅᩥᨵᩦᨡ᩠ᨿᩁ ᪂ ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᩉᩣ᩠ᨦᨡᩬᨦᨲ᩠ᩅᩫ ᨮ ᩓᨲ᩠ᩅᩫ ᨻ ᨴᩩᨠᩈᩬᨦᨲ᩠ᩅᩫ ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨶᩥᨣᨱᩛ”^[7]^{(ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣ ๓๖๘)} ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A36 ᨶ, U+1A65 ᨾᩱ᩶ᨠᩥ, U+1A23 ᨣ, U+1A31 ᨱ, U+1A5B ᩉᩣ᩠ᨦ ᨮ ᩁᩂᩉᩣ᩠ᨦ ᨻ> ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩁᩣᨩᨽᩢ᩠ᨮ”^[3]^{(ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣ 3)} ᨣᩴᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A41 ᩁ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A29 ᨩ, U+1A3D ᨽ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A2E ᨮ> ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨶᩥᨻᩛᩣᨶ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A36 ᨶ, U+1A65ᨾᩱ᩶ᨠᩥ, U+1A3B ᨻ, U+1A5B ᩉᩣ᩠ᨦ ᨮ ᩁᩂᩉᩣ᩠ᨦ ᨻ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A36 ᨶ> ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨴᩮ᩠ᨻ” ᨣᩴᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A34 ᨴ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3B ᨻ> ᨣᩤᩴᨶᩦ᩶ᨡ᩠ᨿᩁᩋᩦ᩠ᨠᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᩅ᩵ᩤ “ᨴᩮ᩠ᨷ” ᨲ᩠ᩅᩫᨪᩬ᩶ᨾ “ᨲ᩠ᨳ” (ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A32 ᨲ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A33 ᨳ>) ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᩃᩣ᩠ᩅᨯᩪᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁ “ᨲᩛ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A32 ᨲ, U+1A5B ᩉᩣ᩠ᨦ ᨮ ᩁᩂᩉᩣ᩠ᨦ ᨻ> ᩁᩪ᩠ᨷᨡᩬᨦ U+1A5B ᨲᩬ᩶ᨦᨡ᩠ᨿᩁᨯᩰᩫ᩠ᨿᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨲᩣ᩠ᨾᨲ᩠ᩅᩫᨷᩫ᩠ᨶ

ᩈᩕᨧᩫ᩠ᨾᨾᩱ᩶ᨠᩬᩴᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶᨲ᩠ᩅᩫᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈᨣᩨ <U+1A6C ᨾᩱ᩶ᨠᩬᩴ> ᩀ᩵ᩣᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A4B ᩋ> ᩈᩕᨧᩫ᩠ᨾᨾᩱ᩶ᨠᩭ ᨡᩬᨦᨽᩣᩈᩣᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᨠᩢ᩠ᨷᨽᩣᩈᩣᨴᩱᩃᩨ᩶ - ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ “ᨶ᩶ᩭ” - ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶᨲ᩠ᩅᩫᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈᨣᩨ <U+1A6D ᨾᩱ᩶ᨠᩭ> ᨲ᩠ᩅᩫᨶᩦ᩶ᨷ᩵ᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3F ᨿ> ᨷ᩵ᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A40 ᩀ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5}

ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨡᩣ᩠ᨯᩋᩨ᩠᩵ᨶ

ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᨾᩫ᩠ᨶᩓᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᩉᩖᩱᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᨲ᩵ᩣ᩠ᨦᨠᩢ᩠ᨶ ᨣᩨ U+1A74 ᩓ U+1A58 ᨲ᩠ᩅᩫ ᩅ ᨸᩮ᩠ᨶᩁᩪ᩠ᨷᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨷᩫ᩠ᨶᨴᩦ᩵ᨷ᩵ᨾᩦᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨡᩬᨦᩋᩮ᩠ᨦ ᨣᩴᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ U+1A74 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᨾᩫ᩠ᨶ ᨩᩮ᩠᩵ᨶᨣᩤᩴᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ “ᨯ᩠ᨿᩴ” ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ “ᨯ᩠ᨿᩅ” ᩈ᩠ᨿᨦᩅ᩵ᩤ “ᨯᩮ᩠ᩅ”

ᨠᩣ᩠ᩁᩃᩮᩬᩥᨠᩁᩉᩢ᩠ᩈᩉᩨ᩶ᨲ᩠ᩅᩫᩁᨸᩮ᩠ᨶᩁᩪ᩠ᨷᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨷᩫ᩠ᨶᨠᩢ᩠ᨷᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨡ᩶ᩣᩈᩕᨾᩢ᩠ᨶᨿᩣ᩠ᨠ ᨪᩢ᩠ᨠᨸᩖᩦ ᨻ.ᩆ. ᪂᪄᪈᪀ ᨤᩫ᩠ᨶᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᨡ᩠ᨿᩁᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩓᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨯᩰᩫ᩠ᨿᩁᩪ᩠ᨷᨯ᩠ᨿᩅᨠᩢ᩠ᨶ ᨹᩪ᩶ᩈ᩶ᩣ᩠ᨦᨠᩣ᩠ᩁᩁᩉᩢ᩠ᩈᩈᩬᨷᩁᩮᩬᩥᨦ ᨣᩴᨲᩬᨷᩅ᩵ᩤᨾᩦᩁᩪ᩠ᨷᨯ᩠ᨿᩅᨠᩢ᩠ᨶᩀᩪ᩵ ᩓ᩠ᩅᨹᩪ᩶ᩈ᩶ᩣ᩠ᨦᨣᩴᩃᩮᩬᩥᨠᩃᩮ᩠ᨡᩁᩉᩢ᩠ᩈᨯ᩠ᨿᩅᨠᩢ᩠ᨶᨣᩨ U+1A7A ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾ ᩓ᩠᩶ᩅᨣᩴᩁ᩠ᨿᩁᩅ᩵ᩤᨤᩫ᩠ᨶᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁᨾᩣᩁᩪ᩠ᨷᨡᩬᨦᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ ᩓ᩠ᩅᨣᩴᨴᩤᩴᩉᩨ᩶ᩁᩪ᩠ᨷᩉ᩠ᨾᩲ᩵ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ U+1A7C ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾᨡᩧ᩠ᨶᩃᩨ᩶

ᨷᩫ᩠ᨴᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨾᨾᩣ᩠ᨠᨴᩦ᩵ᩅᩥᨠᩥᨻᩦᨯ᩠ᨿᩮᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨩᩲ᩶ U+1A7C ᨸᩮ᩠ᨶᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨡ᩶ᩣᩈᩕ

ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ

ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨶᩦ᩶

ᩁᩪ᩠ᨷ	ᨩᩨ᩵	ᩁᩉᩢ᩠ᩈ
	ᩃᩯ	<U+1A53 ᩓ>
	ᩃᩯ ᨷᩯ᩠ᨷᨴᩱᩃᩨ᩶	<U+1A53 ᩓ>
	ᨶᩣ	<U+1A36 ᨶ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>
	ᨬᨬ	<U+1A2C ᨬ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A2C ᨬ>
	ᩈ ᩈᩬᨦᩉᩬ᩶ᨦ	<U+1A54 ᩔ>
	ᩁ ᩌᩰᩫᨦ	<U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ>

ᨣᩬᩁᩁᩪᨷᨡᩬᨦᨲ᩠ᩅᩫ ᨶ ᨠᩢ᩠ᨷᨾᩱ᩶ᨠᩣᨧᩢᩀᩪ᩵ᨡ᩶ᩣ᩠ᨦᪧ ᨣᩴᨡ᩠ᨿᩁᩁᩪᨷᨯ᩠ᨿᩅᩅ᩵ᩤ ᨶᩣ ᨴᩯ᩠ᨶ ᪂ ᩁᩪᨷᩅ᩵ᩤ ᨶ‌ᩣ ᨡ᩠ᨿᩁᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨶᩦ᩵ᨾᩯ᩠ᨶ᩠ᩅ᩵ᩣᨲ᩠ᩅᩫ ᨶ ᨾᩦᨲ᩠ᩅᩫᩉᩣ᩠ᨦᨣᩤᩅ᩵ᩤᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ: “ᨾᨶ᩠ᨲᩣ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨾᩢ᩠ᨶ-ᨲᩣ, ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A3E ᨾ, U+1A36 ᨶ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A32 ᨲ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>) ᩓ “ᨶᩮᩢᩣ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <1A36 ᨶ, 1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, 1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>) ᩉᩣ᩠ᨦ ᨶ ᨠᩢ᩠ᨷᨾᩱ᩶ᨠᩣᨷ᩵ᨠᩖᩣ᩠ᨿᨸᩮ᩠ᨶᩁᩪᨷᨯ᩠ᨿᩅ ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ: “ᩉ᩠ᨶᩣ” (ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A49 ᩉ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, 1A36 ᨶ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>)

ᨲ᩠ᩅᩫᩈᩈᩬᨦᩉᩬ᩶ᨦᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᨡᩬᨦᩋᩮ᩠ᨦ ᨻᩕᩰᩬᩡᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ” ᨾᩦᩁᩪᨷᨲ᩵ᩣ᩠ᨦᨧᩣ᩠ᨠ “ᩅᩥᩔᩮ”

ᩁᩉᩢ᩠ᩈᨡᩬᨦᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿ

ᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿ ᪅ ᨲ᩠ᩅᩫᨴᩦ᩵ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨩᩲ᩶ ᨾᩢ᩠ᨶᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᨡᩬᨦᩋᩮ᩠ᨦ ᨣᩨ ᩍ ᩎ ᩏ ᩐ ᩑ^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 3}

ᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿ ᩋ ᩓᨲ᩠ᩅᩫᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ ᩋ ᨸᩮ᩠ᨶᩋᨠ᩠ᨡᩁᨯ᩠ᨿᩅᨠᩢ᩠ᨶ

ᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿ ᩋᩣ ᩓ ᨲ᩠ᩅᩫ ᩋ ᨷᩕᩈᩫ᩠ᨾᨠᩢ᩠ᨷᨾᩱ᩶ᨠᩣᨾᩦᩁᩪᨷᨯ᩠ᨿᩅᨠᩢ᩠ᨶ ᨧᩧ᩠ᨦᨾᩦᩁᩉᩢ᩠ᩈᨯ᩠ᨿᩅᨠᩢ᩠ᨶᨣᩨ <U+1A20 ᩋ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>

ᨴᩦ᩵ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦ ᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿᨴᩦ᩵ ᪈ ᨷ᩵ᨾᩦᩁᩪᨷᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᨹᩥ᩠ᨯᨠᩢ᩠ᨷᨲ᩠ᩅᩫ ᩋ ᨷᩕᩈᩫ᩠ᨾᨠᩢ᩠ᨷᨾᩱ᩶ᨠᩰᨣᩨ᩠ᩅ᩵ᩣ ᩋᩰ ᨬᨲ᩠ᨲᩥ^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 3}ᨡ᩠ᨿᩁᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨶᩦ᩶ᩅ᩵ᩤ ᨽᩣᩈᩣᨾᩮᩬᩥᨦᨷ᩵ᨩᩲ᩶ᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿᩅ᩵ᩤᩒ ᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᨽᩣᩈᩣᩋᩨ᩠᩵ᨶ ᨣᩴᨾᩦ <U+1A52 ᩒ>

ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᨬᨲ᩠ᨲᩥᩈ᩶ᩣ᩠ᨦᨠᩣ᩠ᩁᩁᩉᩢ᩠ᩈ^[3]ᨯᩱ᩶ᩈ᩶ᩣ᩠ᨦᨠᩣ᩠ᩁᩃᩣᩴᨯᩢᨷᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᩅᩥᨵᩦᨡ᩠ᨿᩁᨽᩣᩈᩣᨻᨾ᩵ᩣ ᨽᩣᩈᩣᨡ᩠ᨾ᩻ᩮᩁ ᩓᨽᩣᩈᩣᩍᨶ᩠ᨯ᩠ᨿᩮ ᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨾᩦᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨲᩣ᩠ᨾᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᩈ᩠ᨿᨦᨶᩬᨠᨧᩣ᩠ᨠᨡᩬ᩶ᨨᨻᩕᩰᩬᩡ^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5} ^[9] ᨣᩬᩁᩈᩣᩴᨶ᩠ᨿᨦ ᪂ ᩈ᩠ᨿᨦᨷᩕᩈᩫ᩠ᨾᨸᩮ᩠ᨶᩈ᩠ᨿᨦᨯ᩠ᨿᩅ ᨣᩴᨩᩱ᩶ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨠᩮᩢ᩵ᩣ ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨶᩦ᩶ᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᨴᩦ᩵ᨽᩣᩈᩣᨴᩱ᩠ᨿᩈ᩠ᩅ᩵ᩁᨷᨠ᩠ᨠᨲᩥ ᨣᩬᩁᩈ᩠ᨿᨦᨷ᩵ᨾᩦᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷ ᨣᩴᨩᩱ᩶ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨴᩦ᩵ᩉᩢ᩠ᨶ ᩁᩂ ᩅᩥᨵᩦᩋᩨ᩠᩵ᨶᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ

ᨾᩦᩅᩥᨵᩦᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷ

(ᨠ) ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨡᩬᨦᩈᩕ

(ᨡ) ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᨾᩱ᩶ᨠ᩠ᨿᩮᨴᩢ᩠ᨦᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ

(ᨣ) ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᨾᩱ᩶ᨠ᩠ᩅᩫᨴᩢ᩠ᨦᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ

(ᨦ) ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᨾᩱ᩶ᨠᩣᩴ

(ᨧ) ᨠᩣ᩠ᩁᨡ᩠ᨿᩁᨾᩱ᩶ᩅᨱ᩠ᨱᨿᩩᨠ᩠ᨲ᩺

ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨠᩢ᩠ᨷᩈᩕᨣᩨ ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨲᩫ᩠᩶ᨶ, ᨾᩱ᩶ᩈᩕᨴᩯ᩶, ᨲ᩠ᩅᩫᩈᨠᩫ᩠ᨯ, ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨲᩫ᩠᩶ᨶ, ᨾᩱ᩶ᩈᩕᨴᩯ᩶, ᨲ᩠ᩅᩫᩈᨠᩫ᩠ᨯ,...^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 14} ᨻᩮᩬᩥ᩵ᩋᩈᨯ᩠ᩅᨠᨶᩢ᩠ᨷᩅ᩵ᩤᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨡ᩶ᩣᩈᩕᨸᩮ᩠ᨶᩈᩕ

ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨲᩫ᩠᩶ᨶᨸᩮ᩠ᨶᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿᨣᩤᩅ᩵ᩤᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᨾᩱ᩶ᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨴᩦ᩵ᩉ᩠ᨾᩪ᩵ᨾᩦᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨲᩣ᩠ᨾᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨴᩦ᩵ᩋᩬᨠᩈ᩠ᨿᨦᨣᩤᩅ᩵ᩤᨣᩮᩥ᩠ᨿᩋᩬᨠᩈ᩠ᨿᨦ

ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ: ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨻᩩᨴ᩠ᨵ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨻᩩᨯ-ᨵᩡ)

ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨲᩫ᩠ᨶ: ᨻ

ᨲ᩠ᩅᩫᩈᩕᨴᩯ᩶: ᨾᩱ᩶ᨠᩩ

ᨲ᩠ᩅᩫᩈᨠᩫ᩠ᨯ: ᨴ

ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨲᩫ᩠ᨶ: ᨵ

ᨲ᩠ᩅᩫᩈᩕᨴᩯ᩶: (ᨷ᩵ᨾᩦᩁᩪᨷ)

ᨲ᩠ᩅᩫᩈᨠᩫ᩠ᨯ: (ᨷ᩵ᨾᩦ)

ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A3B ᨻ, U+1A69 ᨾᩱ᩶ᨠᩩ, U+1A34 ᨴ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A35 ᨵ>

ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ: ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨻᩕ” ᨾᩦᩈ᩠ᨿᨦᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩈ᩠ᨿᨦᨯ᩠ᨿᩅᨣᩨ᩠ᩅ᩵ᩣ ᨽ ᨲᩯ᩵ᨾᩮᩬᩥᩋᨠᩬ᩵ᩁᨾᩦ ᪂ ᩈ᩠ᨿᨦ ᨣᩨ᩠ᩅ᩵ᩣ ᨻ, ᩁ ᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁᨽᩣᩈᩣᨴᩱ᩠ᨿᨠᩖᩣ᩠ᨦ ᨣᩤᩴᨶᩦ᩵ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <ᨻ, ᩁ ᩌᩰᩫᨦ>

ᨶᩬᨠᨧᩣ᩠ᨠᨲ᩠ᩅᩫ ᩁ ᩌᩰᩫᨦ ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᩁᩪ᩠ᨷᨲ᩠ᩅᩫᨴᩮᩢ᩵ᩤᨠᩢ᩠ᨷᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᩈ᩠ᨿᨦ ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁᩉ᩠ᨿᩲ᩵ ᩁ ᩌᩰᩫᨦ ᨸᩮ᩠ᨶᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨴᩦ᩵ᩈᩩᨯ ᨲᩯ᩵ᨲ᩠ᩅᩫ ᩅ ᨸᩮ᩠ᨶᨾᩱ᩶ᨠ᩠ᩅᩫ ᩓ ᨲ᩠ᩅᩫ ᨿ ᨸᩮ᩠ᨶᨾᩱ᩶ᨠ᩠ᨿᩮᨲᩣ᩠ᨾ ᩁ ᩌᩰᩫᨦ

ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ:

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩆᩣᩈ᩠ᨲᩕ᩺” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A46 ᩆ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A48 ᩈ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A32 ᨲ, U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ, U+1A7A ᩁ ᩉ᩶ᩣ᩠ᨾ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨠᩕᩈᩢ᩠ᨲ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A20 ᨠ, U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ, U+1A48 ᩈ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A32 ᨲ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩈᩕ᩠ᩅᨾ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A48 ᩈ, U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A45 ᩅ, U+1A3E ᨾ>

ᨲᩯ᩵ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨲᩕ᩠ᨶᩬᨾ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨳ-ᩉ᩠ᨶᩬᨾ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A32 ᨲ, U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A36 ᨶ, U+1A6C ᨾᩱ᩶ᨠᩬᩴ, U+1A3E ᨾ>

ᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᨣᩤᩴᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ “ᨧᩮᩢ᩶ᩣ” ᨾᩦᩅᩥᨵᩦᩅ᩵ᩤᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᩈᩕᨠᩢ᩠ᨷᩅᨱ᩠ᨱᨿᩩᨠ᩠ᨲ᩺ᨾᩦᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷ:^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5 ᩈ᩠ᩅᩁᩁᩯ᩠ᨠ, 5.3 ᩓ 13}

(᪁) ᩈᩕᩉ᩠ᨶ᩶ᩣ

(᪂) ᩈᩕᩀᩪ᩵ᨲᩱ᩶ (ᨷᩫ᩠ᨶᨻᩱᨲᩱ᩶)

(᪃) ᩈᩕᩀᩪ᩵ᨷᩫ᩠ᨶ (ᨲᩱ᩶ᨻᩱᨷᩫ᩠ᨶ)

(᪄) ᨾᩱ᩶ᩅᨱ᩠ᨱᨿᩩᨠ᩠ᨲ᩺ (ᨪ᩶ᩣ᩠ᨿᨻᩱᨡ᩠ᩅᩣ)

(᪅) ᩈᩕᨲᩣ᩠ᨾ (ᨪ᩶ᩣ᩠ᨿᨻᩱᨡ᩠ᩅᩣ)

ᨴᩦ᩵ᩅᩥᨵᩦᨶᩦ᩶ᨶᩢ᩠ᨷᩅ᩵ᩤ ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᨾᩫ᩠ᨶᨸᩮ᩠ᨶᩈᩕ ᨾᩯ᩠ᨶ᩠ᩅ᩵ᩣᨴᩤᩴᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨴᩦ᩵ᨡᩬᨦᨶᩥᨣ᩠ᨣᩉᩥᨲ ᩁᩦᨸᩮ᩠ᨶᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ ᨶᩢ᩠ᨷᩅ᩵ᩤᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶᩈᩕ ᨾᩯ᩠ᨶ᩠ᩅ᩵ᩣᨴᩤᩴᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨴᩦ᩵ᨡᩬᨦᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ ᩁᩦᨸᩮ᩠ᨶᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨠ ᩁᩦᨸᩮ᩠ᨶᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨴᩦ᩵ᩈᩩᨯ ᨾᩯ᩠ᨶ᩠ᩅ᩵ᩣᨴᩤᩴᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨴᩦ᩵ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁᩈᩕᨿᩣ᩠ᩅᨸᩮ᩠ᨶᩈᩕᩈᩢ᩠᩶ᨶᨩᩮ᩠᩵ᨶ “ᨸᩮᩢ᩠ᨯ”

ᩅᩥᨵᩦᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᨶᩦ᩶ᨠ᩠ᨿ᩵ᩅᨠᩢ᩠ᨷᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨴᩦ᩵ᩀᩪ᩵ᨷᩫ᩠ᨶᩁᩂᨲᩱ᩶ ᨲᩬ᩶ᨦᨲᩣ᩠ᨾᨽᩣᩈᩣᨴᩱ᩠ᨿᨠᩢ᩠ᨷᨽᩣᩈᩣᩃᩣ᩠ᩅᨩᩮ᩠᩵ᨶ เจ้า เกี่ว ชุํ ᩓ ບິ່.

ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ:

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨧᩮᩢ᩶ᩣ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A27 ᨧ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A76 ᨾᩱ᩶ᨡᩬᩴᨩ᩶ᩣ᩠ᨦ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5 ᨾᩦ᩵ 29}

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨾᩢᩣ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨾᩣ᩠ᨠ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A3E ᨾ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩃᩪᩢ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᩃᩪᨠ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A43 ᩃ, U+1A6A ᨾᩱ᩶ᨠᩪ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨶᩮᩢᩣ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A36 ᨶ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩋᩫᨶ᩠ᨲᩕᩣ᩠ᨿ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᩋᩫ᩠ᨶ-ᨳ-ᩉᩖᩣ᩠ᨿ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A4B ᩋ, U+1A6B ᨾᩱ᩶ᨠᩫ᩠ᨦ, U+1A36 ᨶ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A32 ᨲ, U+1A55 ᩁ ᩌᩰᩫᨦ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3F ᨿ>

ᩈᩣᩴᩉᩕᩢ᩠ᨷᨾᩱ᩶ᨠ᩠ᨿᩮᨠᩢ᩠ᨷᨾᩱ᩶ᨠ᩠ᩅᩫᨴᩢ᩠ᨦᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ ᩅᩥᨵᩦᨸᩖᩯᨣᩨ᩠ᩅ᩵ᩣᩉᩣ᩠ᨦ ᨿᩓᨩᩮᩥ᩠ᨦ ᩅ^{[ᨣᩤᩴᨾᩮᩬᩥᨦᨠᩬᩴ᩵ –ᨳ᩠ᨿᨦ]} ᨶᩢ᩠ᨷᩀᩪ᩵ᩋᨠ᩠ᨡᩁᨲᩫ᩠᩶ᨶ^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 14.3}

ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ:

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩈ᩠ᨿᩮ” ᨧᩧ᩠ᨦᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A48 ᩈ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3F ᨿ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5 ᨴᩦ᩵ 33}

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁ” ᨧᩧ᩠ᨦᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A38 ᨸ, U+1A56 ᩃ ᩉ᩠ᨶᩬ᩠᩶ᨿ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3F ᨿ, U+1A75 ᨾᩱ᩶ᩀᩢ᩠ᨠ, U+1A41 ᩁ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 14.9}

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨲ᩠ᩅᩫ” ᨧᩧ᩠ᨦᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A32 ᨲ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A45 ᩅ, U+1A6B ᨾᩱ᩶ᨠᩫ᩠ᨦ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 14.3}

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ” ᨧᩧ᩠ᨦᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A48 ᩈ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A45 ᩅ, U+1A75 ᨾᩱ᩶ᩀᩢ᩠ᨠ, U+1A41 ᩁ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨠᩖ᩠ᩅ᩠᩶ᨿ” ᨧᩧ᩠ᨦᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᨯᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A20 ᨠ, U+1A56 ᩃ ᩉ᩠ᨶᩬ᩠᩶ᨿ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A45 ᩅ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A76 ᨾᩱ᩶ᨡᩬᩴᨩ᩶ᩣ᩠ᨦ, U+1A3F ᨿ>

(<U+1A60, U+1A76> ᨴᩮᩢ᩵ᩣᨠᩢ᩠ᨷ <U+1A76, U+1A60> ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ)

ᨶᩬᨠᨾᩮᩬᩥᨦᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᨶᩲᨾᩱ᩶ᨠᩣᩴᨡ᩠ᨿᩁᨷᩫ᩠ᨶᨾᩱ᩶ᨠᩣ ᨴᩦ᩵ᨾᩮᩬᩥᨦᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣᨣᩴᨡ᩠ᨿᩁᨴᩦ᩵ᩉᩖᩣ᩠ᨿᨴᩦ᩵ - ᨷᩫ᩠ᨶᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ ᨷᩫ᩠ᨶᨾᩱ᩶ᨠᩣ ᩓᩉ᩠ᩅ᩵ᩣ᩠ᨦᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩓᨾᩱ᩶ᨠᩣ ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨣᩬᨱᨪᩬᩴᩁ᩺ᨴ᩠ᨿᨾᨯᩱ᩶ᨷᨭᩥᩈᩮᨵᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯᨡᩬᨦᩋᩮ᩠ᨦ ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩣ “ᨷᩴ᩠᩵ᨾᩣ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ “ᨷᩴ᩵ᨾᩣ”) ᨷ᩵ᨲᩬ᩶ᨦᨯᩪᨾᩦᨲ᩠ᩅᩫᩈᩕᨴᩮᩢ᩵ᩤᨠᩢ᩠ᨷᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨲ᩵ᩣᩴ” ᨾᩱ᩶ᨠᩣᩴᨧᩧ᩠ᨦᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A74 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦ> ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨷᩴ᩠᩵ᨾᩣ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A37 ᨷ, U+1A74 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦ, U+1A75 ᨾᩱ᩶ᩀᩢ᩠ᨠ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3E ᨾ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ> ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨲ᩵ᩣᩴ” ᨣᩴ ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A32 ᨲ, U+1A75 ᨾᩱ᩶ᩀᩢ᩠ᨠ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A74 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦ> ᨾᩱ᩶ᨠᩣᩴᩉᩖ᩠ᩅᨦ ᨣᩴ ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A64 ᨾᩱ᩶ᨠᩣᩉᩖ᩠ᩅᨦ, U+1A74 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦ>

U+1A5A ᨻ ᩉ᩠ᨶᩮᩬᩥᩋ ᨸᩮ᩠ᨶ ᨡᩬᩴ᩶ᨨᨻᩕᩰᩬᩡ ᨣᩤᩴᨴᩱᨡᩧ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ “ᨣᨽᩚ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨣᨻ᩠ᨽ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A23 ᨣ, U+1A3D ᨽ, U+1A5A ᨻ ᩉ᩠ᨶᩮᩬᩥᩋ>^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 4}

ᨲ᩠ᩅᩫᩀ᩵ᩣ᩠ᨦᩈᨯᩯ᩠ᨦᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᩉᩖᩱᩓ ᩃ ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿᨣᩨ:

ᨣᩤᩴᨷᩤᩃᩦᩅ᩵ᩤ “ᩈᩘᨥᩮᩣ” ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A48 ᩈ, U+1A58 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᩉᩖᩱ, U+1A25 ᨥ, U+1A6E ᨾᩱ᩶ᨠᩮ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>

ᨣᩤᩴᩅ᩵ᩤ “ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨴᩢ᩠ᨦᩉᩖᩣ᩠ᨿ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A34 ᨴ, U+1A58 ᨾᩱ᩶ᨠᩢ᩠ᨦᩉᩖᩱ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A43 ᩃ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ, U+1A60 ᨾᩱ᩶ᩈᨠᩫ᩠ᨯ, U+1A3F ᨿ>

ᨣᩤᩴᨴᩱᩃᩨ᩶ᩅ᩵ᩤ “ᨴᩢᩗᩣ” (ᩋ᩵ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ ᨴᩢ᩠ᨦᩉᩖᩣ᩠ᨿ) ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨸᩮ᩠ᨶ <U+1A34 ᨴ, U+1A62 ᨾᩱ᩶ᨪᩢ᩠ᨯ, U+1A57 ᩃ ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ, U+1A63 ᨾᩱ᩶ᨠᩣ>

ᨼᩬᨶ᩠ᨲ᩺

There are currently a few fonts that support this range. Thai people are used to typing the Thai script by placing a front vowel before a consonant; this might cause incorrect input method for Tai Tham script because the consonant must be always typed before the associated vowel, regardless of the relative written position of the vowel, similar to typing the Khmer, Myanmar or Tamil script.

A Tai Tham KH New – 244 characters in version 1.000 September 15, 2016
- Ranges: Basic Latin (100); Tai Tham (144)
- OpenType layout tables: Default
- Family: Sans-serif
- Styles: Regular
- Availability: Free download^[10]
A Tai Tham KH – 239 characters in version 2.000 February 27, 2016
- Ranges: Basic Latin (95); Tai Tham (144)
- OpenType layout tables: Default
- Family: Sans-serif
- Styles: Regular
- Availability: Free download^[10]
Tai Tham LN – 244 characters in version 1.000 November 15, 2014
- Ranges: Basic Latin (100); Tai Tham (144)
- OpenType layout tables: Default
- Family: Sans-serif
- Styles: Regular
- Availability: Free download^[10]

(The following links are from Alan Wood’s Unicode Resources,^[11] which is no longer being maintained.^[12])

Chiangsaen Alif – 318 characters (376 glyphs) in version 1.00 February 24, 2010, initial release
- Ranges: Basic Latin (96); Tai Tham (127); Geometric Shapes (1)
- OpenType layout tables: Latin
- Family: Sans-serif
- Styles: Regular
- Availability: Free download^[13]
Lanna Alif – 318 characters (376 glyphs) in version 1.00 February 24, 2010, initial release
- Ranges: Basic Latin (96); Tai Tham (127); Geometric Shapes (1)
- OpenType layout tables: Latin
- Family: Sans-serif
- Styles: Regular
- Availability: Free download^[13]
Lanna Unicode UI – 374 characters (487 glyphs) in version 0.40 July 14, 2010
- Ranges: Basic Latin (25); Latin-1 Supplement (5); Greek and Coptic (1); Tai Tham (127); Mathematical Operators (1); Geometric Shapes (1)
- OpenType layout tables: Latin
- Family: Sans-serif
- Styles: Regular
- Availability: Free download^[14]
Alan Wood's Tai Tham test page^[15]

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ᨷᩯ᩠ᨷᩁ᩠ᨿᩁᨽᩣᩈᩣᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ แบบเรียนภาษาล้านนา. ᨩ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩲ᩵. September 2000. Invalid |script-title=: missing prefix (help)
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 วัชรศาสตร์, บุญคิด (2005). ᨷᩯ᩠ᨷᩁ᩠ᨿᩁᨽᩣᩇᩣᨾᩮᩬᩥᨦᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ แบบเรียนภาษาเมืองล้านนา (ᨽᩣᩈᩣᨴᩱ᩠ᨿ). ᨩ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩲ᩵: ธาราทองการพิมพ์. Invalid |script-title=: missing prefix (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ ^3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 ^3.11 ^3.12 ^3.13 ^3.14 ^3.15 ^3.16 ^3.17 ^3.18 Everson, Michael; Hosken, Martin; Constable, Peter (21 March 2007). "Revised proposal for encoding the Lanna script in the BMP of the UCS" (PDF). Unicode (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩂᩇ).CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ Khotsimeuang, Veomany. "Tai Lue: Complex Orthographic Rules: Graphic Blends(I)". SEAsite (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ). ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 10 June 2018.
↑ ^5.0 ^5.1 Hosken, Martin (28 January 2008). "Tai Tham Subjoined Variants" (PDF). Unicode (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ).
↑ "Tai Tham Ad-hoc Meeting Report (WG2 N3379)" (PDF). Unicode (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩂᩇ). 22 January 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ รุ่งเรืองศรี, อุดม (January 2004). ᨻᨧᨶᩣᨶᩩᨠᩕᩫ᩠ᨾᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ - ᨴᩱ᩠ᨿ: ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨾᩯ᩵ᨼ᩶ᩣᩉᩖ᩠ᩅᨦ พจนานุกรมล้านนา ~ ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง. ᨩ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩲ᩵: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ISBN 974-685-175-6. Invalid |script-title=: missing prefix (help)
↑ ᩋ᩶ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ COENG ᨣᩨ U+17D2 KHMER SIGN COENG
↑ "The encoding model for Lanna is similar to that for Myanmar and Khmer, using a COENG^[8]-like character plus some combining medial-consonant characters."^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5}
↑ ^10.0 ^10.1 ^10.2 "Tai Tham Fonts". Kengtung.org. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 29 January 2017.
↑ Wood, Alan (15 September 2012). "Southeast Asian Unicode fonts for Windows computers". Alan Wood’s Unicode Resources. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 23 December 2013. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.
↑ Wood, Alan (15 November 2015). "Unicode and multilingual support in HTML, fonts, Web browsers and other applications: Caution and apology". Alan Wood’s Unicode resources. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016. I regret that I no longer have the time to keep this website up-to-date. The test pages include the Unicode 6.3 characters, and some of the Unicode 7.0 characters, but nothing more recent. The pages of fonts and utilities have not been updated for several years.
↑ ^13.0 ^13.1 Silpachai, Alif. "SIMs Heart". Tai Tham (Lanna) Unicode Font. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 3 March 2016. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.
↑ "Download: Tai Tham Fonts (Lanna)". Octra Bond's World. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 2010-11-22. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.
↑ Wood, Alan. "Test for Unicode support in Web browsers: Tai Tham". Alan Wood’s Unicode Resources. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 16 December 2013. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.

อ‍⁠ยูนิโคด

ปวัตติการช่วยงาน

มาตระฐานอ‍⁠ยูนิโคดเติมตัวเมืองตั้งแต่รุ่น 5.2 (ที่ออกตุลาคม 2552)

รเบียบปฏิบัตติการ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}ที่ฮองรับอ‍⁠ยูนิโคดตัวเมืองในตอนนี้ ได้แก่ อูบุนตุ (อังกริส: Ubuntu) ตั้งแต่ 11.04 โดยอาศัยฟอนต์^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}แบบโอเพนไทป์^{[คำเมืองก่อ –เถียง]} (อังกริส: OpenType) ส่วนรเบียบปฏิบัตติการ วินโดวส์ นั้นยังบ่ฮองรับตัวเมืองแบบอ‍⁠ยูนิโคด แต่เว็บเบราว์เซอร์^{[คำเมืองก่อ –เถียง]} Mozilla Firefox รุ่น 4.0 ขึนไพ (อาศัยฟอนต์แบบโอเพนไทป์) นอกจากนี้แล้วยังสามัตถะไช้ตัวเมืองแบบอ‍⁠ยูนิโคดในโปรแกรม^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}สำนักงานได้โดยโปรแกรม OpenOffice รุ่น 3.2 ขึนไพ (อาศัยฟอนต์แบบ Graphite)

หมู่อักขระ

หมู่อักขระที่อ‍⁠ยูนิโคดหื้อตัวเมืองชื่อว่า ไทธัมม์ (อังกริส: Tai Tham) หมู่ คือ U+1A20–U+1AAF:

ไทธัมม์ (ชื่อตามมาตระฐานอ‍⁠ยูนิโคด) ผังที่ unicode.org (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1A2x	ᨠ	ᨡ	ᨢ	ᨣ	ᨤ	ᨥ	ᨦ	ᨧ	ᨨ	ᨩ	ᨪ	ᨫ	ᨬ	ᨭ	ᨮ	ᨯ
U+1A3x	ᨰ	ᨱ	ᨲ	ᨳ	ᨴ	ᨵ	ᨶ	ᨷ	ᨸ	ᨹ	ᨺ	ᨻ	ᨼ	ᨽ	ᨾ	ᨿ
U+1A4x	ᩀ	ᩁ	ᩂ	ᩃ	ᩄ	ᩅ	ᩆ	ᩇ	ᩈ	ᩉ	ᩊ	ᩋ	ᩌ	ᩍ	ᩎ	ᩏ
U+1A5x	ᩐ	ᩑ	ᩒ	ᩓ	ᩔ	ᩕ	ᩖ	ᩗ	ᩘ	ᩙ	ᩚ	ᩛ	ᩜ	ᩝ	ᩞ
U+1A6x	᩠	ᩡ	ᩢ	ᩣ	ᩤ	ᩥ	ᩦ	ᩧ	ᩨ	ᩩ	ᩪ	ᩫ	ᩬ	ᩭ	ᩮ	ᩯ
U+1A7x	ᩰ	ᩱ	ᩲ	ᩳ	ᩴ	᩵	᩶	᩷	᩸	᩹	᩺	᩻	᩼			᩿
U+1A8x	᪀	᪁	᪂	᪃	᪄	᪅	᪆	᪇	᪈	᪉
U+1A9x	᪐	᪑	᪒	᪓	᪔	᪕	᪖	᪗	᪘	᪙
U+1AAx	᪠	᪡	᪢	᪣	᪤	᪥	᪦	ᪧ	᪨	᪩	᪪	᪫	᪬	᪭

ที่บทฅวามฉบับนี้แปลชื่อของตัวอ‍⁠ยูนิโคดเปน

รหัส	รูป	ชื่อ
U+1A20 – U+1A4C	ᨠ – ᩌ	ก๋ะ – ฮะ
U+1A4D – U+1A52	ᩍ – ᩒ	อักขระอิ – อักขระโอ
U+1A53	ᩓ	แล
U+1A54	ᩔ	สะสองห้อง^[1]^:๔๘^[2]^:๒๔
U+1A55	ᩕ	ระโฮง^[1]^:๔๔^[2]^:๒๒
U+1A56	ᩖ	ละหน้อย^[2]⁠^{(หน้า ๒๒)}
U+1A57	ᩗ	ละทังหลาย
U+1A58	ᩘ	ไม้กังไหล
U+1A59	ᩙ	งะเหนือ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5A	ᩚ	ป๊ะเหนือ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5B	ᩛ	หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ
U+1A5C	ᩜ	เชิงมะ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5D	ᩝ	เชิงบ๋ะ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5E	ᩞ	เชิงส๋ะ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A60	᩠	ไม้สกด
U+1A61	ᩡ	ไม้กะ
U+1A62	ᩢ	ไม้ซัด
U+1A63	ᩣ	ไม้กา
U+1A64	ᩤ	ไม้กาหลวง
U+1A65	ᩥ	ไม้กิ
U+1A66	ᩦ	ไม้กี
U+1A67	ᩧ	ไม้กึ
U+1A68	ᩨ	ไม้กือ
U+1A69	ᩩ	ไม้กุ
U+1A6A	ᩪ	ไม้กู
U+1A6B	ᩫ	ไม้กง
U+1A6C	ᩬ	ไม้กอ
U+1A6D	ᩭ	ไม้กอย
U+1A6E	ᩮ	ไม้เก
U+1A6F	ᩯ	ไม้แก
U+1A70	ᩰ	ไม้โก
U+1A71	ᩱ	ไม้ไก
U+1A72	ᩲ	ไม้ใกม้วน^{[คำเมืองก่อ –เถียง]}

รหัส	รูป	ชื่อ
U+1A73	ᩳ	ไม้เกาห่อหนึ้ง
U+1A74	ᩴ	ไม้กัง
U+1A75	᩵	ไม้อ‍⁠ยัก
U+1A76	᩶	ไม้ขอช้าง
U+1A77	᩷	ไม้กอเหนือ
U+1A78	᩸	ไม้สองเหนือ
U+1A79	᩹	ไม้สามขีด
U+1A7A	᩺	ระห้าม^[1]^:๔๑^[2]^:๒๓
U+1A7B	᩻	ไม้ซ้ำ^[1]^:๔๑^[2]^:๒๓
U+1A7C	᩼	ระห้ามขึนลื้อ
U+1A7F	᩿	ไม้รหัส
U+1A80	᪀	เลขโหราสูญ์
U+1A81	᪁	เลขโหรานึ่ง
U+1A82	᪂	เลขโหราสอง
U+1A83	᪃	เลขโหราสาม
U+1A84	᪄	เลขโหราสี่
U+1A85	᪅	เลขโหราห้า
U+1A86	᪆	เลขโหราหก
U+1A87	᪇	เลขโหราเจ็ด
U+1A88	᪈	เลขโหราแปด
U+1A89	᪉	เลขโสราเก้า
U+1A90	᪐	เลขธัมม์สูญ์
U+1A91	᪑	เลขธัมม์นึ่ง
U+1A92	᪒	เลขธัมม์สอง
U+1A93	᪓	เลขธัมม์สาม
U+1A94	᪔	เลขธัมม์สี่
U+1A95	᪕	เลขธัมม์ห้า
U+1A96	᪖	เลขธัมม์หก
U+1A97	᪗	เลขธัมม์เจ็ด
U+1A98	᪘	เลขธัมม์แปด
U+1A99	᪙	เลขธัมม์เก้า
U+1AA0 – U+1AAD	᪠ – ᪭	᪠ – ᪭

แปลรหัสพยัญชนะหาง

ตัวพยัญชนะปกติแลตัวพยัญชนะหางมีรหัสเหมือนผิด เพราะออกเสียงเหมือนผิด คำว่า ᨲᩥ᩠ᨠ (ติก) แลคำว่า ᨲᩥᨠ (ติกะ) ออกเสียงเหมือนผิด รหัสของพยัญชนะหางเปนตัวอ‍⁠ยูนิโคด 2 ตัวด้วยกัน ตัวหลังคือ ตัวอ‍⁠ยูนิโคดสำหรับพยัญชนะปกติ ตัวหน้าคือ ตัววิเสสชื่อว่า "ไม้สกด" (อ‍⁠ยูนิโคด: U+1A60 TAI THAM SIGN SAKOT)^[3]^{:วัคคะ 2}

คอนพยัญชนะปกตินึ่งตัวมีตัวหาง 2 ชนิด แลคำต่างเกี่ยวกับคำหมาย การเขียนรูปที่ใช้เขียนพยัญชนะสกดประจำ มันไช้รหัส "ไม้สกด" รูปอื่นค็มีรหัสของเอง

มีคู่ตัวหาง 7 คู่ที่มีรหัสต่างกันอ‍⁠ย่างนี้คือ ᩁ ᩃ ᨷ ᩈ ᨾ ᨳ ᨻ

ᨣᩕᩪ (ครู) แปลรหัสเปน <U+1A23 ก๊ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A6A ไม้กู> แต่ ᨠᩣ᩠ᩁ (การ) แปลรหัสเปน <U+1A20 ก๋ะ, U+1A63 ไม้กา, U+1A60 ไม้สกด, U+1A41 ระ>^[3]^{:วัคคะ 4}

ᩆᩦ᩠ᩃ (ศีล) แปลรหัสเปน <U+1A46 ศ๋ะ, U+1A66 ไม้กี, U+1A60 ไม้สกด, U+1A43 ละ> แต่ ᨸᩖᩦ (ปลี) แปลรหัสเปน <U+1A38 ป๋ะ, U+1A56 ละหน้อย, U+1A66 ไม้กี>^[3]^{:วัคคะ 4}

U+1A57 ละทังหลาย ดูเหมือนหางละ แต่เปนตัวต่าง ค็เปนประสมจากหางงะกับละห้อย^[2]^{(หน้า ๒๒)} ภาสาไทลื้อใช้เพื่อเขียนคำว่า “ทังหลาย” เช่น “ᨴᩢ᩵ᩗᩣ”^[4]

ᨣᩝᩴ (ค็บ่) แปลรหัสเปน <U+1A23 ก๊ะ, U+1A5D เชิงบ๋ะ, U+1A74 ไม้กัง>, แต่ ᨠᩢ᩠ᨷ (กับ) แปลรหัสเปน <U+1A20 ก๋ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A60 ไม้สกด, U+1A37 บ๋ะ> แล ᨠᩢᨷ᩠ᨷ᩺ (กัปป์) แปลรหัสเปน <U+1A20 ก๋ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A37 บ๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A37 บ๋ะ, U+1A7A ระห้าม>

ที่ญัตติเตมขาด^[3]^{(หน้า 1)} ที่อ‍⁠ยูนิโคดคอณซอร์เทียม (อังกริส: Unicode Consortium) รับว่าเชิงบ๋ะแปลรหัสเปน <ไม้สกด, บ๋ะ> แลหางบ๋ะ (เช่น ᨠᩢ᩠ᨷ (กับ)) แปลรหัสเปน <ไม้สกด, ป๋ะ> แต่ตอนการส้างมาตระฐาน ตำหมายชอง <ไม้สกด, บ๋ะ> เปลี่ยน ^[5] แลเติมตัวอ‍⁠ยูนิโคดชื่อว่า เชิงบ๋ะ (อังกริส: SIGN BA) แต่คำหมายของ <ไม้สกด, ป๋ะ> อ‍⁠ยู่อ‍⁠ยู่ ค็ดูยอมสำหรับคำมาจากภาสาไทยที่มี ป สกด (ญัตติเหล้มนี่เรียก <ไม้สกด, ป๋ะ> อ‍⁠ย่างผิดเปน <ไม้สกด, ผ๋ะ>)

ภาสาบาลีใช้ต้วป๋ะแทนตัวบ๋ะแห่งประเทสลาวกับแห่งท้องถิ่นอีสาน จึงต้องหวังพบหางบ๋ะแปลรหัสเปน <U+1A60 ไม้สกด, U+1A38 ป๋ะ> ด้วย

ภาสาไทขึนมีวิธีเขียนหางส๋ะ 2 อ‍⁠ย่าง การเขียนว่า ᩃᩮᩞ (เลส) (ไธย: เลศ) มันถูกต้อง การเขียนว่า ᩃᩮ᩠ᩈ (เลส) ค็ผิด^[5] แต่การเขียนว่า ᩈᨶ᩠ᨶᩥᩅᩤ᩠ᩈ (สันนิวาส) มันถูกต้อง แต่การเขียนว่า ᩈᨶ᩠ᨶᩥᩅᩤᩞ (สันนิวาส) ค็ผิด! ᩃᩮᩞ (เลส) แปลรหัสเปน <U+1A43 ละ, U+1A6E ไม้เก, U+1A5E เชิงส๋ะ> แล ᩃᩮ᩠ᩈ (เลส) แปลรหัสเปน <U+1A43 ละ, U+1A6E ไม้เก, U+1A60 ไม้สกด, U+1A48 ส๋ะ>

ภาสาไทขึนมีวิธีเขียนหางมะอีกอ‍⁠ย่าง เติมตัวอ‍⁠ยูนิโคดเพื่อแปลรหัสอ‍⁠ย่างนี้^[6]^{(บท 9)} คำที่ภาสาล้านนาเขียนว่า ᨵᨾ᩠ᨾ᩺ (ธัมม์) ภาสาไทขึนค็เขียนว่า ᨵᨾ᩠ᨾ᩼ (ธัมม์) แปลรหัดเปน <U+1A35 ธะ, U+1A3E มะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3E มะ, U+1A7C ระห้ามขึนลื้อ> แลค็เขียนด้วยว่า ᨵᨾᩜ᩼ (ธัมม์) แปลรหัดเปน <U+1A35 ธะ, U+1A3E มะ, U+1A5C เชิงมะ, U+1A7C ระห้ามขึนลื้อ>

มีวิธีเขียน 2 อ‍⁠ย่างสำหรับหางของตัวระฐ๋ะแลตัวป๊ะทุกสองตัว คำว่า ᨶᩥᨣᨱᩛ (นิคัณฐะ)^[7]^{(หน้า ๓๖๘)} แปลรหัดเปน <U+1A36 นะ, U+1A65 ไม้กิ, U+1A23 ก๊ะ, U+1A31 ระณะ, U+1A5B หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ> คำว่า ᩁᩣᨩᨽᩢ᩠ᨮ (ราชภัฐ)^[3]^{(หน้า 3)} ค็แปลรหัดเปน <U+1A41 ระ, U+1A63 ไม้กา, U+1A29 จ๊ะ, U+1A3D ภะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A60 ไม้สกด, U+1A2E ระฐ๋ะ> คำว่า ᨶᩥᨻᩛᩣᨶ (นิพพานะ) แปลรหัดเปน <U+1A36 นะ, U+1A65ไม้กิ, U+1A3B ป๊ะ, U+1A5B หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ, U+1A63 ไม้กา, U+1A36 นะ> คำว่า ᨴᩮ᩠ᨻ (เทพ) ค็แปลรหัสเปน <U+1A34 ต๊ะ, U+1A6E ไม้เก, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3B ป๊ะ> คำนี้เขียนอีกอ‍⁠ย่างว่า ᨴᩮ᩠ᨷ (เทบ) ตัวซ้อม ᨲ᩠ᨳ (ตถ) (แปลรหัดเปน <U+1A32 ต๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A33 ถ๋ะ>) อ‍⁠ย่างลาวดูเหมือน ᨲᩛ (ตฐ) แปลรหัดเปน <U+1A32 ต๋ะ, U+1A5B หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ> รูปของ U+1A5B ต้องเขียนโดยอ‍⁠ย่างตามตัวบน

สระจมไม้กอแปลรหัสเปนตัววิเสสคือ <U+1A6C ไม้กอ> อ‍⁠ย่าแปลรหัดเปน <U+1A60 ไม้สกด, U+1A4B อ๋ะ> สระจมไม้กอย ของภาสาไทขึนกับภาสาไทลื้อ - ตัวอ‍⁠ย่าง ᨶ᩶ᩭ (น้อย) - แปลรหัสเปนตัววิเสสคือ <U+1A6D ไม้กอย> ตัวนี้บ่เปน <U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ> บ่เปน <U+1A60 ไม้สกด, U+1A40 อ‍⁠ย๋ะ>^[3]^{:วัคคะ 5}

แปลรหัสพยัญชนะขาดอื่น

ไม้กังมนแลไม้กังไหลมีรหัสต่างกัน คือ U+1A74 แล U+1A58 ตัววะเปนรูปพยัญชนะบนที่บ่มีตัวอ‍⁠ยูนิโคดของเอง ค็แปลรหัสเปน U+1A74 ไม้กังมน เช่นคำไทขึนว่า “ᨯ᩠ᨿᩴ” อ่านว่า “เดียว” เสียงว่า “เดว”

การเลือกรหัสหื้อตัวระเปนรูปพยัญชนะบนกับเครื่องหมายข้าสระมันยาก ซักปลี พ.ศ. 2480 ฅนไทขึนเขียนพยัญชนะแลเครื่องหมายโดยรูปเดียวกัน ผู้ส้างการรหัสสอบเรือง ค็ตอบว่ามีรูปเดียวกันอ‍⁠ยู่ แล้วผู้ส้างค็เลือกเลขรหัสเดียวกันคือ U+1A7A ระห้าม แล้วค็เรียนว่าฅนไทขึนเปลี่ยนมารูปของเครื่องหมาย แล้วค็ทำหื้อรูปใหม่แปลรหัสเปน U+1A7C ระห้ามขึนลื้อ

บทฅวามมากที่วิกิพีเดียคำเมืองใช้ U+1A7C เปนเครื่องหมายข้าสระ

พยัญชนะวิเสส

พยัญชนะวิเสสแปลรหัสอ‍⁠ย่างนี้

รูป	ชื่อ	รหัส
	แล	<U+1A53 แล>
	แล แบบไทลื้อ	<U+1A53 แล>
	นา	<U+1A36 นะ, U+1A63 ไม้กา>
	ญญะ	<U+1A2C ญะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A2C ญะ>
	ส๋ะสองห้อง	<U+1A54 สะสองห้อง>
	ระโฮง	<U+1A55 ระโฮง>

คอนรูปของตัวนะกับไม้กาจักอ‍⁠ยู่ข้างๆ ค็เขียนรูปเดียวว่า ᨶᩣ แทน 2 รูปว่า ᨶ‌ᩣ เขียนอ‍⁠ย่างนี่แม่นว่าตัวนะมีตัวหางคาว่าเครื่องหมาย ตัวอ‍⁠ย่าง: ᨾᨶ᩠ᨲᩣ (อ่านว่า มัน-ตา, แปลรหัสเปน <U+1A3E มะ, U+1A36 นะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ, U+1A63 ไม้กา>) แล ᨶᩮᩢᩣ (เนา) แปลรหัสเปน <1A36 นะ, 1A6E ไม้เก, 1A62 ไม้ซัด, U+1A63 ไม้กา>) หางนะกับไม้กาบ่กลายเปนรูปเดียว ตัวอ‍⁠ย่าง: ᩉ᩠ᨶᩣ (หนา) (แปลรหัสเปน <U+1A49 ห๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, 1A36 นะ, U+1A63 ไม้กา>)

ตัวส๋ะสองห้องมีรหัสของเอง เพราะคำว่า ᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ (วิเสส) มีรูปต่างจาก ᩅᩥᩔᩮ (วิสเส)

รหัสของสระลอย

สระลอย 5 ตัวที่คำเมืองใช้ มันมีรหัสของเอง คือ ᩍ ᩎ ᩏ ᩐ ᩑ^[3]^{:วัคคะ 3}

สระลอย ᩋ แลตัวพยัญชนะ ᩋ เปนอักขระเดียวกัน

สระลอย ᩋᩣ แล ตัว ᩋ ประสมกับไม้กามีรูปเดียวกัน จึงมีรหัสเดียวกันคือ <U+1A20 อ๋ะ, U+1A63 ไม้กา>

ที่คำเมือง สระลอยที่ 8 บ่มีรูปเหมือนผิดกับตัวอ๋ะประสมกับไม้โกคือว่า ᩋᩰ ญัตติ^[3]^{:วัคคะ 3}เขียนอ‍⁠ย่างนี้ว่า ภาสาเมืองบ่ใช้สระลอยว่าอักขระโอ สำหรับภาสาอื่น ค็มี ᩒ <U+1A52 อักขระโอ>

ลำดับตัวอ‍⁠ยูนิโคด

ญัตติส้างการรหัส^[3]ได้ส้างการลาํดับตัวอ‍⁠ยูนิโคด

เหมือนวิธีเขียนภาสาพม่า ภาสาเขมร แลภาสาอิเนดีย ตัวอ‍⁠ยูนิโคดมีลำดับตามลำดับเสียงนอกจากข้อฉเพราะ^[3]^{:วัคคะ 5} ^[9] คอนสำเนียง 2 เสียงประสมเปนเสียงเดียว ค็ไช้ลำดับเก่า ลำดับนี้เหมือนที่ภาสาไทยส่วนปักกติ คอนเสียงบ่มีลำดับ ค็ไช้ลำดับที่หัน รือ วิธีอื่นวิเสส

มีวิธีวิเสสสำหรับ

(ก) ลำดับของสระ

(ข) การเขียนไม้เกียทังอ‍⁠ย่าง

(ค) การเขียนไม้กัวทังอ‍⁠ย่าง

(ง) การเขียนไม้กำ

(จ) การเขียนไม้วัณณยุกต์

ลำดับตัวอ‍⁠ยูนิโคดสำหรับพยัญชนะกับสระคือ อักขระต้น, ไม้สระแท้, ตัวสกด, อักขระต้น, ไม้สระแท้, ตัวสกด,...^[3]^{:วัคคะ 14} เพื่อสดวกนับว่าเครื่องหมายข้าสระเปนสระ

อักขระต้นเปนพยัญชนะสระลอยคาว่าเครื่องไม้วิเสส พยัญชนะที่หมู่มีลำดับตามลำดับที่ออกเสียงคาว่าเคิยออกเสียง

ตัวอ‍⁠ย่าง: คำว่า ᨻᩩᨴ᩠ᨵ (พุทธะ)

อักขระตน: ป๊ะ

ตัวสระแท้: ไม้กุ

ตัวสกด: ต๊ะ

อักขระตน: ธะ

ตัวสระแท้: (บ่มีรูป)

ตัวสกด: (บ่มี)

แปลรหัสเปน <U+1A3B ป๊ะ, U+1A69 ไม้กุ, U+1A34 ต๊ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A35 ธะ>

ตัวอ‍⁠ย่าง: คำว่า ᨻᩕ (พระ) มีเสียงพยัญชนะเสียงเดียวคือว่า ภ แต่เมือก่อนมี 2 เสียง คือว่า พ, ร เหมือนภาสาไทยกลาง คำนี่แปลรหัสเปน <ป๊ะ, ระโฮง>

นอกจากตัว ระโฮง ลำดับรูปตัวเท่ากับลำดับเสียง ส่วนใหย่ ระโฮง เปนพยัญชนะที่สุด แต่ตัว ว เปนไม้กัว แล ตัว ย เปนไม้เกียตาม ระโฮง

ตัวอ‍⁠ย่าง:

คำว่า ᩆᩣᩈ᩠ᨲᩕ᩺ (ศาสตร์) แปลรหัสเปน <U+1A46 ศ๋ะ, U+1A63 ไม้กา, U+1A48 ส๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A7A ระห้าม>

คำว่า ᨠᩕᩈᩢ᩠ᨲ (กระสัต) แปลรหัสเปน <U+1A20 ก๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A48 ส๋ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ>

คำว่า ᩈᩕ᩠ᩅᨾ (สรวม) แปลรหัสเปน <U+1A48 ส๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A3E มะ>

แต่คำว่า ᨲᩕ᩠ᨶᩬᨾ (ตรนอม) (อ่านว่า ถ-หนอม) แปลรหัสเปน <U+1A32 ต๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A60 ไม้สกด, U+1A36 นะ, U+1A6C ไม้กอ, U+1A3E มะ>

สำหรับคำอ‍⁠ย่าง ᨧᩮᩢ᩶ᩣ (เจ้า) มีวิธีว่าเครื่องหมายสำหรับสระกับวัณณยุกต์มีลำดับ:^[3]^{:วัคคะ 5 สวนแรก, 5.3 แล 13}

(1) สระหน้า

(2) สระอ‍⁠ยู่ไต้ (บนไพไต้)

(3) สระอ‍⁠ยู่บน (ไต้ไพบน)

(4) ไม้วัณณยุกต์ (ซ้ายไพขวา)

(5) สระตาม (ซ้ายไพขวา)

ที่วิธีนี้นับว่า ไม้กังมนเปนสระ แม่นว่าทำหน้าที่ของนิคคหิตะ อันว่าเปนพยัญชนะ นับว่าตัวอ‍⁠ยูนิโคดไม้ซัดเปนสระ แม่นว่าทำหน้าที่ของพยัญชนะ อันว่าเปนไม้กัก อันว่าเปนพยัญชนะที่สุด แม่นว่าทำหน้าที่เปลี่ยนสระยาวเปนสระสั้นเช่น ᨸᩮᩢ᩠ᨯ (เป็ด)

วิธีลำดับอ‍⁠ย่างนี้เกี่ยวกับเครื่องหมายที่อ‍⁠ยู่บนรือไต้ ต้องตามภาสาไทยกับภาสาลาวเช่น เจ้า เกี่ว ชุํ แล ບິ່.

ตัวอ‍⁠ย่าง:

คำว่า ᨧᩮᩢ᩶ᩣ (เจ้า) แปลรหัสเปน <U+1A27 จ๋ะ, U+1A6E ไม้เก, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A76 ไม้ขอช้าง, U+1A63 ไม้กา>^[3]^{:วัคคะ 5 มี่ 29}

คำว่า ᨾᩢᩣ (มาก) แปลรหัสเปน <U+1A3E มะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A63 ไม้กา>

คำว่า ᩃᩪᩢ (ลูก) แปลรหัสเปน <U+1A43 ละ, U+1A6A ไม้กู, U+1A62 ไม้ซัด>

คำว่า ᨶᩮᩢᩣ (เนา) แปลรหัสเปน <U+1A36 นะ, U+1A6E ไม้เก, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A63 ไม้กา>

คำว่า ᩋᩫᨶ᩠ᨲᩕᩣ᩠ᨿ (อนตราย) (อ่านว่า อน-ถ-หลาย) แปลรหัสเปน <U+1A4B อ๋ะ, U+1A6B ไม้กง, U+1A36 นะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A63 ไม้กา, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ>

สำหรับไม้เกียกับไม้กัวทังอ‍⁠ย่าง วิธีแปลคือว่าหางยะแลเชิงวะ^{[คำเมืองก่อ –เถียง]} นับอ‍⁠ยู่อักขระต้น^[3]^{:วัคคะ 14.3}

ตัวอ‍⁠ย่าง:

คำว่า ᩈ᩠ᨿᩮ (เสีย) จึงแปลรหัสเปน <U+1A48 ส๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ, U+1A6E ไม้เก>^[3]^{:วัคคะ 5 ที่ 33}

คำว่า ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁ (เปลี่ยน) จึงแปลรหัสเปน <U+1A38 ป๋ะ, U+1A56 ละหน้อย, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A41 ระ>^[3]^{:วัคคะ 14.9}

คำว่า ᨲ᩠ᩅᩫ (ตัว) จึงแปลรหัสเปน <U+1A32 ต๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A6B ไม้กง>^[3]^{:วัคคะ 14.3}

คำว่า ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ (ส่วน) จึงแปลรหัดเปน <U+1A48 ส๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A41 ระ>

คำว่า ᨠᩖ᩠ᩅ᩠᩶ᨿ (กล้วย) จึงแปลรหัดเปน <U+1A20 ก๋ะ, U+1A56 ละหน้อย, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A76 ไม้ขอช้าง, U+1A3F ยะ>

(<U+1A60, U+1A76> เท่ากับ <U+1A76, U+1A60> อ‍⁠ย่างอ‍⁠ยูนิโคด)

นอกเมืองล้านนา ไม้กังในไม้กำเขียนบนไม้กา ที่เมืองล้านนาค็เขียนที่หลายที่ - บนพยัญชนะ บนไม้กา แลหว่างพยัญชนะแลไม้กา อ‍⁠ยูนิโคดคอณซอร์เทียมได้บฏิเสธะตัวอ‍⁠ยูนิโคดของเอง คำว่า ᨷᩴ᩠᩵ᨾᩣ (บํ่มา) (อ่านว่า “บํ่มา”) บ่ต้องดูมีตัวสระเท่ากับคำว่า “ต่ำ” ไม้กำจึงแปลรหัสเปน <U+1A63 ไม้กา, U+1A74 ไม้กัง> คำว่า ᨷᩴ᩠᩵ᨾᩣ (บํ่มา) แปลรหัสเปน <U+1A37 บ๋ะ, U+1A74 ไม้กัง, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3E มะ, U+1A63 ไม้กา> คำว่า ᨲ᩵ᩣᩴ (ต่ำ) ค็ แปลรหัสเปน <U+1A32 ต๋ะ, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A63 ไม้กา, U+1A74 ไม้กัง> ไม้กำหลวง ค็ แปลรหัสเปน <U+1A64 ไม้กาหลวง, U+1A74 ไม้กัง>

U+1A5A ป๊ะเหนือ เปน ข้อฉเพราะ คำไทขึนว่า ᨣᨽᩚ (คัพภะ) แปลรหัสเปน <U+1A23 ก๊ะ, U+1A3D ภะ, U+1A5A ป๊ะเหนือ>^[3]^{:วัคคะ 4}

ตัวอ‍⁠ย่างสแดงไม้กังไหลแล ล ทงลายคือ:

คำบาลีว่า ᩈᩘᨥᩮᩣ (สงฺโฆ) แปลรหัสเปน <U+1A48 ส๋ะ, U+1A58 ไม้กังไหล, U+1A25 ฆะ, U+1A6E ไม้เก, U+1A63 ไม้กา>

คำว่า ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ (อ่านว่า ทังหลาย) แปลรหัสเปน <U+1A34 ต๊ะ, U+1A58 ไม้กังไหล, U+1A60 ไม้สกด, U+1A43 ละ, U+1A63 ไม้กา, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ>

คำไทลื้อว่า ᨴᩢᩗᩣ (อ่านว่า ทังหลาย) แปลรหัสเปน <U+1A34 ต๊ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A57 ละทังหลาย, U+1A63 ไม้กา>

ฟอนต์ 2

ดูที่ก่อน

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 แบบเรียรภาสาล้านนา แบบเรียนภาษาล้านนา. เชียงใหม่. September 2000. Invalid |script-title=: missing prefix (help)
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 วัชรศาสตร์, บุญคิด (2005). แบบเรียรภาษาเมืองล้านนา แบบเรียนภาษาเมืองล้านนา (ภาสาไทย). เชียงใหม่: ธาราทองการพิมพ์. Invalid |script-title=: missing prefix (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ ^3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 ^3.11 ^3.12 ^3.13 ^3.14 ^3.15 ^3.16 ^3.17 ^3.18 Everson, Michael; Hosken, Martin; Constable, Peter (21 March 2007). "Revised proposal for encoding the Lanna script in the BMP of the UCS" (PDF). Unicode (ภาสาอังกฤษ).CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ Khotsimeuang, Veomany. "Tai Lue: Complex Orthographic Rules: Graphic Blends(I)". SEAsite (ภาสาอังกริส). สืบเซาะเมื่อ 10 June 2018.
↑ ^5.0 ^5.1 Hosken, Martin (28 January 2008). "Tai Tham Subjoined Variants" (PDF). Unicode (ภาสาอังกริส).
↑ "Tai Tham Ad-hoc Meeting Report (WG2 N3379)" (PDF). Unicode (ภาสาอังกฤษ). 22 January 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ รุ่งเรืองศรี, อุดม (January 2004). พจนานุกรมล้านนา - ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง พจนานุกรมล้านนา ~ ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ISBN 974-685-175-6. Invalid |script-title=: missing prefix (help)
↑ ᩋ᩶ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ COENG ᨣᩨ U+17D2 KHMER SIGN COENG
↑ "The encoding model for Lanna is similar to that for Myanmar and Khmer, using a COENG^[8]-like character plus some combining medial-consonant characters."^[3]^{:วัคคะ 5}

อ‍⁠ยูนิโก้ด

ปวัตติก๋ารจ้วยงาน

มาตระฐานอ‍⁠ยูนิโก้ดเติ๋มตั๋วเมืองตั้งแต่รุ่น 5.2 (ตี้ออกตุลากม 2552)

รเบียบปฏิบัตติก๋าร^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}ตี้ฮองฮับอ‍⁠ยูนิโก้ดตั๋วเมืองในต๋อนนี้ ได้แก่ อูบุนตุ (อังกริส: Ubuntu) ตั้งแต่ 11.04 โดยอาศัยฟอนต์^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}แบบโอเปนไต้ป์^{[กำเมืองก่อ –เถียง]} (อังกริส: OpenType) ส่วนรเบียบปฏิบัตติก๋าร วินโดวส์ นั้นยังบ่ฮองฮับตั๋วเมืองแบบอ‍⁠ยูนิโก้ด แต่เว็บเบราว์เซอร์^{[กำเมืองก่อ –เถียง]} Mozilla Firefox รุ่น 4.0 ขึนไป (อาศัยฟอนต์แบบโอเปนไต้ป์) นอกจากนี้แล้วยังสามัตถะไจ๊ตั๋วเมืองแบบอ‍⁠ยูนิโก้ดในโปรแกร๋ม^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}สำนักงานได้โดยโปรแกร๋ม OpenOffice รุ่น 3.2 ขึนไป (อาศัยฟอนต์แบบ Graphite)

หมู่อักขระ

หมู่อักขระตี้อ‍⁠ยูนิโก้ดหื้อตั๋วเมืองจื้อว่า ไตธัมม์ (อังกริส: Tai Tham) หมู่ กือ U+1A20–U+1AAF:

ไตธัมม์ (จื้อต๋ามมาตระฐานอ‍⁠ยูนิโก้ด) ผังตี้ unicode.org (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1A2x	ᨠ	ᨡ	ᨢ	ᨣ	ᨤ	ᨥ	ᨦ	ᨧ	ᨨ	ᨩ	ᨪ	ᨫ	ᨬ	ᨭ	ᨮ	ᨯ
U+1A3x	ᨰ	ᨱ	ᨲ	ᨳ	ᨴ	ᨵ	ᨶ	ᨷ	ᨸ	ᨹ	ᨺ	ᨻ	ᨼ	ᨽ	ᨾ	ᨿ
U+1A4x	ᩀ	ᩁ	ᩂ	ᩃ	ᩄ	ᩅ	ᩆ	ᩇ	ᩈ	ᩉ	ᩊ	ᩋ	ᩌ	ᩍ	ᩎ	ᩏ
U+1A5x	ᩐ	ᩑ	ᩒ	ᩓ	ᩔ	ᩕ	ᩖ	ᩗ	ᩘ	ᩙ	ᩚ	ᩛ	ᩜ	ᩝ	ᩞ
U+1A6x	᩠	ᩡ	ᩢ	ᩣ	ᩤ	ᩥ	ᩦ	ᩧ	ᩨ	ᩩ	ᩪ	ᩫ	ᩬ	ᩭ	ᩮ	ᩯ
U+1A7x	ᩰ	ᩱ	ᩲ	ᩳ	ᩴ	᩵	᩶	᩷	᩸	᩹	᩺	᩻	᩼			᩿
U+1A8x	᪀	᪁	᪂	᪃	᪄	᪅	᪆	᪇	᪈	᪉
U+1A9x	᪐	᪑	᪒	᪓	᪔	᪕	᪖	᪗	᪘	᪙
U+1AAx	᪠	᪡	᪢	᪣	᪤	᪥	᪦	ᪧ	᪨	᪩	᪪	᪫	᪬	᪭

ตี้บตความฉบับนี้แปล๋จื้อของตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดเป๋น

รหัส	ฮูป	จื้อ
U+1A20 – U+1A4C	ᨠ – ᩌ	ก๋ะ – ฮะ
U+1A4D – U+1A52	ᩍ – ᩒ	อักขระอิ – อักขระโอ
U+1A53	ᩓ	แล
U+1A54	ᩔ	สะสองห้อง^[1]^:๔๘^[2]^:๒๔
U+1A55	ᩕ	ระโฮง^[1]^:๔๔^[2]^:๒๒
U+1A56	ᩖ	ละหน้อย^[2]⁠^{(หน้า ๒๒)}
U+1A57	ᩗ	ละทังหลาย
U+1A58	ᩘ	ไม้กั๋งไหล
U+1A59	ᩙ	งะเหนือ^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5A	ᩚ	ป๊ะเหนือ^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5B	ᩛ	หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ
U+1A5C	ᩜ	เจิงมะ^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5D	ᩝ	เจิงบ๋ะ^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A5E	ᩞ	เจิงส๋ะ^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}
U+1A60	᩠	ไม้สกด
U+1A61	ᩡ	ไม้กะ
U+1A62	ᩢ	ไม้ซัด
U+1A63	ᩣ	ไม้ก๋า
U+1A64	ᩤ	ไม้กาหลวง
U+1A65	ᩥ	ไม้กิ
U+1A66	ᩦ	ไม้กี๋
U+1A67	ᩧ	ไม้กึ
U+1A68	ᩨ	ไม้กื๋อ
U+1A69	ᩩ	ไม้กุ
U+1A6A	ᩪ	ไม้กู๋
U+1A6B	ᩫ	ไม้ก๋ง
U+1A6C	ᩬ	ไม้ก๋อ
U+1A6D	ᩭ	ไม้ก๋อย
U+1A6E	ᩮ	ไม้เก๋
U+1A6F	ᩯ	ไม้แก๋
U+1A70	ᩰ	ไม้โก๋
U+1A71	ᩱ	ไม้ไก๋
U+1A72	ᩲ	ไม้ใก๋ม้วน^{[กำเมืองก่อ –เถียง]}

รหัส	ฮูป	จื้อ
U+1A73	ᩳ	ไม้เก๋าห่อหนึ้ง
U+1A74	ᩴ	ไม้กั๋ง
U+1A75	᩵	ไม้อ‍⁠ยัก
U+1A76	᩶	ไม้ขอจ๊าง
U+1A77	᩷	ไม้ก๋อเหนือ
U+1A78	᩸	ไม้สองเหนือ
U+1A79	᩹	ไม้สามขีด
U+1A7A	᩺	ระห้าม^[1]^:๔๑^[2]^:๒๓
U+1A7B	᩻	ไม้ซ้ำ^[1]^:๔๑^[2]^:๒๓
U+1A7C	᩼	ระห้ามขึนลื้อ
U+1A7F	᩿	ไม้รหัส
U+1A80	᪀	เลขโหราสูญ์
U+1A81	᪁	เลขโหรานึ่ง
U+1A82	᪂	เลขโหราสอง
U+1A83	᪃	เลขโหราสาม
U+1A84	᪄	เลขโหราสี่
U+1A85	᪅	เลขโหราห้า
U+1A86	᪆	เลขโหราหก
U+1A87	᪇	เลขโหราเจ็ด
U+1A88	᪈	เลขโหราแปด
U+1A89	᪉	เลขโสราเก้า
U+1A90	᪐	เลขธัมม์สูญ์
U+1A91	᪑	เลขธัมม์นึ่ง
U+1A92	᪒	เลขธัมม์สอง
U+1A93	᪓	เลขธัมม์สาม
U+1A94	᪔	เลขธัมม์สี่
U+1A95	᪕	เลขธัมม์ห้า
U+1A96	᪖	เลขธัมม์หก
U+1A97	᪗	เลขธัมม์เจ็ด
U+1A98	᪘	เลขธัมม์แปด
U+1A99	᪙	เลขธัมม์เก้า
U+1AA0 – U+1AAD	᪠ – ᪭	᪠ – ᪭

แปล๋รหัสปยัญจนะหาง

ตั๋วปยัญจนะปกติแลตั๋วปยัญจนะหางมีรหัสเหมือนผิด เพราะออกเสียงเหมือนผิด กำว่า ᨲᩥ᩠ᨠ (ติก) แลกำว่า ᨲᩥᨠ (ติกะ) ออกเสียงเหมือนผิด รหัสของปยัญจนะหางเป๋นตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ด 2 ตั๋วด้วยกั๋น ตั๋วหลังกือ ตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดสำหรับปยัญจนะปกติ ตั๋วหน้ากือ ตั๋ววิเสสจื้อว่า "ไม้สกด" (อ‍⁠ยูนิโก้ด: U+1A60 TAI THAM SIGN SAKOT)^[3]^{:วักกะ 2}

กอนปยัญจนะปกตินึ่งตั๋วมีตั๋วหาง 2 จนิด แลกำต่างเกี่ยวกับกำหมาย ก๋ารเขียนฮูปตี้ใจ๊เขียนปยัญจนะสกดประจ๋ำ มันไจ๊รหัส "ไม้สกด" ฮูปอื่นก็มีรหัสของเอง

มีกู้ตั๋วหาง 7 กู้ตี้มีรหัสต่างกั๋นอ‍⁠ย่างนี้กือ ᩁ ᩃ ᨷ ᩈ ᨾ ᨳ ᨻ

ᨣᩕᩪ (ครู) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A23 ก๊ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A6A ไม้กู๋> แต่ ᨠᩣ᩠ᩁ (ก๋าร) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A20 ก๋ะ, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A60 ไม้สกด, U+1A41 ระ>^[3]^{:วักกะ 4}

ᩆᩦ᩠ᩃ (ศีล) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A46 ศ๋ะ, U+1A66 ไม้กี๋, U+1A60 ไม้สกด, U+1A43 ละ> แต่ ᨸᩖᩦ (ปลี๋) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A38 ป๋ะ, U+1A56 ละหน้อย, U+1A66 ไม้กี๋>^[3]^{:วักกะ 4}

U+1A57 ละทังหลาย ดูเหมือนหางละ แต่เป๋นตั๋วต่าง ก็เป๋นประสมจากหางงะกับละห้อย^[2]^{(หน้า ๒๒)} ภาษาไตลื้อใจ๊เปื้อเขียนกำว่า “ตังหลาย” เจ้น “ᨴᩢ᩵ᩗᩣ”^[4]

ᨣᩝᩴ (ก็บ่) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A23 ก๊ะ, U+1A5D เจิงบ๋ะ, U+1A74 ไม้กั๋ง>, แต่ ᨠᩢ᩠ᨷ (กับ) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A20 ก๋ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A60 ไม้สกด, U+1A37 บ๋ะ> แล ᨠᩢᨷ᩠ᨷ᩺ (กับบ์) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A20 ก๋ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A37 บ๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A37 บ๋ะ, U+1A7A ระห้าม>

ตี้ญัตติเต๋มขาด^[3]^{(หน้า 1)} ตี้อ‍⁠ยูนิโก้ดกอณซอร์เตียม (อังกริส: Unicode Consortium) ฮับว่าเจิงบ๋ะแปล๋รหัสเป๋น <ไม้สกด, บ๋ะ> แลหางบ๋ะ (เจ้น ᨠᩢ᩠ᨷ (กับ)) แปล๋รหัสเป๋น <ไม้สกด, ป๋ะ> แต่ต๋อนก๋ารส้างมาตระฐาน ต๋ำหมายจอง <ไม้สกด, บ๋ะ> เปลี่ยน ^[5] แลเติ๋มตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดจื้อว่า เจิงบ๋ะ (อังกริส: SIGN BA) แต่กำหมายของ <ไม้สกด, ป๋ะ> อ‍⁠ยู่อ‍⁠ยู่ ก็ดูยอมสำหรับกำมาจากภาษาไทยตี้มี ป สกด (ญัตติเหล้มนี่เรียก <ไม้สกด, ป๋ะ> อ‍⁠ย่างผิดเป๋น <ไม้สกด, ผ๋ะ>)

ภาษาบาลีใจ๊ต้วป๋ะแตนตั๋วบ๋ะแห่งประเต้สลาวกับแห่งต๊องถิ่นอีสาน จึ๋งต้องหวังป๊บหางบ๋ะแปล๋รหัสเป๋น <U+1A60 ไม้สกด, U+1A38 ป๋ะ> ด้วย

ภาษาไตขึนมีวิธีเขียนหางส๋ะ 2 อ‍⁠ย่าง ก๋ารเขียนว่า ᩃᩮᩞ (เลส) (ไธย: เลศ) มันถูกต้อง ก๋ารเขียนว่า ᩃᩮ᩠ᩈ (เลส) ก็ผิด^[5] แต่ก๋ารเขียนว่า ᩈᨶ᩠ᨶᩥᩅᩤ᩠ᩈ (สันนิวาส) มันถูกต้อง แต่ก๋ารเขียนว่า ᩈᨶ᩠ᨶᩥᩅᩤᩞ (สันนิวาส) ก็ผิด! ᩃᩮᩞ (เลส) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A43 ละ, U+1A6E ไม้เก๋, U+1A5E เจิงส๋ะ> แล ᩃᩮ᩠ᩈ (เลส) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A43 ละ, U+1A6E ไม้เก๋, U+1A60 ไม้สกด, U+1A48 ส๋ะ>

ภาษาไตขึนมีวิธีเขียนหางมะอีกอ‍⁠ย่าง เติ๋มตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดเปื้อแปล๋รหัสอ‍⁠ย่างนี้^[6]^{(บต 9)} กำตี้ภาษาล้านนาเขียนว่า ᨵᨾ᩠ᨾ᩺ (ธัมม์) ภาษาไตขึนก็เขียนว่า ᨵᨾ᩠ᨾ᩼ (ธัมม์) แปล๋รหัดเป๋น <U+1A35 ธะ, U+1A3E มะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3E มะ, U+1A7C ระห้ามขึนลื้อ> แลก็เขียนด้วยว่า ᨵᨾᩜ᩼ (ธัมม์) แปล๋รหัดเป๋น <U+1A35 ธะ, U+1A3E มะ, U+1A5C เจิงมะ, U+1A7C ระห้ามขึนลื้อ>

มีวิธีเขียน 2 อ‍⁠ย่างสำหรับหางของตั๋วระฐ๋ะแลตั๋วป๊ะตุ๊กสองตั๋ว กำว่า ᨶᩥᨣᨱᩛ (นิกั๊ณฐะ)^[7]^{(หน้า ๓๖๘)} (บาลี: นิคัณฐะ) แปล๋รหัดเป๋น <U+1A36 นะ, U+1A65 ไม้กิ, U+1A23 ก๊ะ, U+1A31 ระณะ, U+1A5B หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ> กำว่า ᩁᩣᨩᨽᩢ᩠ᨮ (ราจภัฐ)^[3]^{(หน้า 3)} (ไธย: ราชภัฏ) ก็แปล๋รหัดเป๋น <U+1A41 ระ, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A29 จ๊ะ, U+1A3D ภะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A60 ไม้สกด, U+1A2E ระฐ๋ะ> กำว่า ᨶᩥᨻᩛᩣᨶ (นิปปานะ) แปล๋รหัดเป๋น <U+1A36 นะ, U+1A65ไม้กิ, U+1A3B ป๊ะ, U+1A5B หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A36 นะ> กำว่า ᨴᩮ᩠ᨻ (เต้ป) ก็แปล๋รหัสเป๋น <U+1A34 ต๊ะ, U+1A6E ไม้เก๋, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3B ป๊ะ> กำนี้เขียนอีกอ‍⁠ย่างว่า ᨴᩮ᩠ᨷ (เต้บ) ตั๋วซ้อม ᨲ᩠ᨳ (ตถะ) (แปล๋รหัดเป๋น <U+1A32 ต๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A33 ถ๋ะ>) อ‍⁠ย่างลาวดูเหมือน ᨲᩛ (ตᩛะ) แปล๋รหัดเป๋น <U+1A32 ต๋ะ, U+1A5B หางระฐ๋ะรือหางป๊ะ> ฮูปของ U+1A5B ต้องเขียนโดยอ‍⁠ย่างต๋ามตั๋วบน

สระจ๋มไม้ก๋อแปล๋รหัสเป๋นตั๋ววิเสสกือ <U+1A6C ไม้ก๋อ> อ‍⁠ย่าแปล๋รหัดเป๋น <U+1A60 ไม้สกด, U+1A4B อ๋ะ> สระจ๋มไม้กอย ของภาษาไตขึนกับภาษาไตลื้อ - ตั๋วอ‍⁠ย่าง ᨶ᩶ᩭ (น้อย) - แปล๋รหัสเป๋นตั๋ววิเสสกือ <U+1A6D ไม้ก๋อย> ตั๋วนี้บ่เป๋น <U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ> บ่เป๋น <U+1A60 ไม้สกด, U+1A40 อ‍⁠ย๋ะ>^[3]^{:วักกะ 5}

แปล๋รหัสปยัญจนะขาดอื่น

ไม้กั๋งมนแลไม้กั๋งไหลมีรหัสต่างกั๋น กือ U+1A74 แล U+1A58 ตั๋ววะเป๋นฮูปปยัญจนะบนตี้บ่มีตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดของเอง ก็แปล๋รหัสเป๋น U+1A74 ไม้กั๋งมน เจ้นกำไตขึนว่า “ᨯ᩠ᨿᩴ” อ่านว่า “เดียว” เสียงว่า “เดว”

ก๋ารเลือกรหัสหื้อตั๋วระเป๋นฮูปปยัญจนะบนกับเครื่องหมายข้าสระมันยาก ซักปลี๋ ป.ศ. 2480 คนไตขึนเขียนปยัญจนะแลเครื่องหมายโดยฮูปเดียวกั๋น ผู้ส้างก๋ารรหัสสอบเรือง ก็ตอบว่ามีฮูปเดียวกั๋นอ‍⁠ยู่ แล้วผู้ส้างก็เลือกเลขรหัสเดียวกั๋นกือ U+1A7A ระห้าม แล้วก็เรียนว่าคนไตขึนเปลี่ยนมาฮูปของเครื่องหมาย แล้วก็ตำหื้อฮูปใหม่แปล๋รหัสเป๋น U+1A7C ระห้ามขึนลื้อ

บตความมากตี้วิกิปี้เดียกำเมืองใจ๊ U+1A7C เป๋นเครื่องหมายข้าสระ

ปยัญจนะวิเสส

ปยัญจนะวิเสสแปล๋รหัสอ‍⁠ย่างนี้

ฮูป	จื้อ	รหัส
	แล	<U+1A53 แล>
	แล แบบไตลื้อ	<U+1A53 แล>
	นา	<U+1A36 นะ, U+1A63 ไม้ก๋า>
	ญญะ	<U+1A2C ญะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A2C ญะ>
	ส๋ะสองห้อง	<U+1A54 สะสองห้อง>
	ระโฮง	<U+1A55 ระโฮง>

กอนฮูปของตั๋วนะกับไม้ก๋าจักอ‍⁠ยู่ข้างๆ ก็เขียนฮูปเดียวว่า ᨶᩣ แตน 2 ฮูปว่า ᨶ‌ᩣ เขียนอ‍⁠ย่างนี่แม่นว่าตั๋วนะมีตั๋วหางกาว่าเครื่องหมาย ตั๋วอ‍⁠ย่าง: ᨾᨶ᩠ᨲᩣ (อ่านว่า มัน-ต๋า, แปล๋รหัสเป๋น <U+1A3E มะ, U+1A36 นะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ, U+1A63 ไม้ก๋า>) แล ᨶᩮᩢᩣ (เนา) แปล๋รหัสเป๋น <1A36 นะ, 1A6E ไม้เก๋, 1A62 ไม้ซัด, U+1A63 ไม้ก๋า>) หางนะกับไม้ก๋าบ่กล๋ายเป๋นฮูปเดียว ตั๋วอ‍⁠ย่าง: ᩉ᩠ᨶᩣ (หนา) (แปล๋รหัสเป๋น <U+1A49 ห๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, 1A36 นะ, U+1A63 ไม้ก๋า>)

ตั๋วส๋ะสองห้องมีรหัสของเอง เพราะกำว่า ᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ (วิเสส) มีฮูปต่างจาก ᩅᩥᩔᩮ (วิเสส)

รหัสของสระลอย

สระลอย 5 ตั๋วตี้กำเมืองใจ๊ มันมีรหัสของเอง กือ ᩍ ᩎ ᩏ ᩐ ᩑ^[3]^{:วักกะ 3}

สระลอย ᩋ แลตั๋วปยัญจนะ ᩋ เป๋นอักขระเดียวกั๋น

สระลอย ᩋᩣ แล ตั๋ว ᩋ ประสมกับไม้ก๋ามีฮูปเดียวกั๋น จึ๋งมีรหัสเดียวกั๋นกือ <U+1A20 อ๋ะ, U+1A63 ไม้ก๋า>

ตี้กำเมือง สระลอยตี้ 8 บ่มีฮูปเหมือนผิดกับตั๋วอ๋ะประสมกับไม้โก๋กือว่า ᩋᩰ ญัตติ^[3]^{:วักกะ 3}เขียนอ‍⁠ย่างนี้ว่า ภาษาเมืองบ่ใจ๊สระลอยว่าอักขระโอ สำหรับภาษาอื่น ก็มี ᩒ <U+1A52 อักขระโอ>

ลำดับตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ด

ญัตติส้างก๋ารรหัส^[3]ได้ส้างก๋ารลาํดับตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ด

เหมือนวิธีเขียนภาษาปม่า ภาษาเขมร แลภาษาอิเนดีย ตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดมีลำดับต๋ามลำดับเสียงนอกจากข้อฉเพราะ^[3]^{:วักกะ 5} ^[9] กอนสำเนียง 2 เสียงประสมเป๋นเสียงเดียว ก็ไจ๊ลำดับเก่า ลำดับนี้เหมือนตี้ภาษาไทยส่วนปักกติ กอนเสียงบ่มีลำดับ ก็ไจ๊ลำดับตี้หัน รือ วิธีอื่นวิเสส

มีวิธีวิเสสสำหรับ

(ก) ลำดับของสระ

(ข) ก๋ารเขียนไม้เกี๋ยตังอ‍⁠ย่าง

(ก) ก๋ารเขียนไม้กั๋วตังอ‍⁠ย่าง

(ง) ก๋ารเขียนไม้ก๋ำ

(จ) ก๋ารเขียนไม้วัณณยุกต์

ลำดับตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดสำหรับปยัญจนะกับสระกือ อักขระต้น, ไม้สระแต๊, ตั๋วสกด, อักขระต้น, ไม้สระแต๊, ตั๋วสกด,...^[3]^{:วักกะ 14} เปื้อสดวกนับว่าเครื่องหมายข้าสระเป๋นสระ

อักขระต้นเป๋นปยัญจนะสระลอยกาว่าเครื่องไม้วิเสส ปยัญจนะตี้หมู่มีลำดับต๋ามลำดับตี้ออกเสียงกาว่าเกิยออกเสียง

ตั๋วอ‍⁠ย่าง: กำว่า ᨻᩩᨴ᩠ᨵ (ปุ๊ตธะ)

อักขระต๋น: ป๊ะ

ตั๋วสระแต๊: ไม้กุ

ตั๋วสกด: ต๊ะ

อักขระต๋น: ธะ

ตั๋วสระแต๊: (บ่มีฮูป)

ตั๋วสกด: (บ่มี)

แปล๋รหัสเป๋น <U+1A3B ป๊ะ, U+1A69 ไม้กุ, U+1A34 ต๊ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A35 ธะ>

ตั๋วอ‍⁠ย่าง: กำว่า ᨻᩕ (พระ) มีเสียงปยัญจนะเสียงเดียวกือว่า ภ แต่เมือก่อนมี 2 เสียง กือว่า ป, ร เหมือนภาษาไทยกล๋าง กำนี่แปล๋รหัสเป๋น <ป๊ะ, ระโฮง>

นอกจากตั๋ว ระโฮง ลำดับฮูปตั๋วเต้ากับลำดับเสียง ส่วนใหย่ ระโฮง เป๋นปยัญจนะตี้สุด แต่ตั๋ว ว เป๋นไม้กั๋ว แล ตั๋ว ย เป๋นไม้เกี๋ยต๋าม ระโฮง

ตั๋วอ‍⁠ย่าง:

กำว่า ᩆᩣᩈ᩠ᨲᩕ᩺ (ศาสตร์) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A46 ศ๋ะ, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A48 ส๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A7A ระห้าม>

กำว่า ᨠᩕᩈᩢ᩠ᨲ (กระสัต) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A20 ก๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A48 ส๋ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ>

กำว่า ᩈᩕ᩠ᩅᨾ (สรวม) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A48 ส๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A3E มะ>

แต่กำว่า ᨲᩕ᩠ᨶᩬᨾ (ตร๋นอม) (อ่านว่า ถ-หนอม) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A32 ต๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A60 ไม้สกด, U+1A36 นะ, U+1A6C ไม้ก๋อ, U+1A3E มะ>

สำหรับกำอ‍⁠ย่าง ᨧᩮᩢ᩶ᩣ (เจ้า) มีวิธีว่าเครื่องหมายสำหรับสระกับวัณณยุกต์มีลำดับ:^[3]^{:วักกะ 5 สวนแรก, 5.3 แล 13}

(1) สระหน้า

(2) สระอ‍⁠ยู่ไต้ (บนไปไต้)

(3) สระอ‍⁠ยู่บน (ไต้ไปบน)

(4) ไม้วัณณยุกต์ (ซ้ายไปขวา)

(5) สระต๋าม (ซ้ายไปขวา)

ตี้วิธีนี้นับว่า ไม้กั๋งมนเป๋นสระ แม่นว่าตำหน้าตี้ของนิกกหิตะ อันว่าเป๋นปยัญจนะ นับว่าตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดไม้ซัดเป๋นสระ แม่นว่าตำหน้าตี้ของปยัญจนะ อันว่าเป๋นไม้กัก อันว่าเป๋นปยัญจนะตี้สุด แม่นว่าตำหน้าตี้เปลี่ยนสระยาวเป๋นสระสั้นเจ้น ᨸᩮᩢ᩠ᨯ (เป็ด)

วิธีลำดับอ‍⁠ย่างนี้เกี่ยวกับเครื่องหมายตี้อ‍⁠ยู่บนรือไต้ ต้องต๋ามภาษาไทยกับภาษาลาวเจ้น เจ้า เกี่ว ชุํ แล ບິ່.

ตั๋วอ‍⁠ย่าง:

กำว่า ᨧᩮᩢ᩶ᩣ (เจ้า) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A27 จ๋ะ, U+1A6E ไม้เก๋, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A76 ไม้ขอจ๊าง, U+1A63 ไม้ก๋า>^[3]^{:วักกะ 5 มี่ 29}

กำว่า ᨾᩢᩣ (มาก) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A3E มะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A63 ไม้ก๋า>

กำว่า ᩃᩪᩢ (ลูก) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A43 ละ, U+1A6A ไม้กู๋, U+1A62 ไม้ซัด>

กำว่า ᨶᩮᩢᩣ (เนา) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A36 นะ, U+1A6E ไม้เก๋, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A63 ไม้ก๋า>

กำว่า ᩋᩫᨶ᩠ᨲᩕᩣ᩠ᨿ (อนตร๋าย) (อ่านว่า อน-ถ-หลาย) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A4B อ๋ะ, U+1A6B ไม้ก๋ง, U+1A36 นะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A32 ต๋ะ, U+1A55 ระโฮง, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ>

สำหรับไม้เกี๋ยกับไม้กั๋วตังอ‍⁠ย่าง วิธีแปล๋กือว่าหางยะแลเจิงวะ^{[กำเมืองก่อ –เถียง]} นับอ‍⁠ยู่อักขระต้น^[3]^{:วักกะ 14.3}

ตั๋วอ‍⁠ย่าง:

กำว่า ᩈ᩠ᨿᩮ (เสีย) จึ๋งแปล๋รหัสเป๋น <U+1A48 ส๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ, U+1A6E ไม้เก๋>^[3]^{:วักกะ 5 ตี้ 33}

กำว่า ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁ (เปลี่ยน) จึ๋งแปล๋รหัสเป๋น <U+1A38 ป๋ะ, U+1A56 ละหน้อย, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A41 ระ>^[3]^{:วักกะ 14.9}

กำว่า ᨲ᩠ᩅᩫ (ตั๋ว) จึ๋งแปล๋รหัสเป๋น <U+1A32 ต๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A6B ไม้ก๋ง>^[3]^{:วักกะ 14.3}

กำว่า ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ (ส่วน) จึ๋งแปล๋รหัดเป๋น <U+1A48 ส๋ะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A41 ระ>

กำว่า ᨠᩖ᩠ᩅ᩠᩶ᨿ (กล้วย) จึ๋งแปล๋รหัดเป๋น <U+1A20 ก๋ะ, U+1A56 ละหน้อย, U+1A60 ไม้สกด, U+1A45 วะ, U+1A60 ไม้สกด, U+1A76 ไม้ขอจ๊าง, U+1A3F ยะ>

(<U+1A60, U+1A76> เต้ากับ <U+1A76, U+1A60> อ‍⁠ย่างอ‍⁠ยูนิโก้ด)

นอกเมืองล้านนา ไม้กั๋งในไม้ก๋ำเขียนบนไม้ก๋า ตี้เมืองล้านนาก็เขียนตี้หลายตี้ - บนปยัญจนะ บนไม้ก๋า แลหว่างปยัญจนะแลไม้ก๋า อ‍⁠ยูนิโก้ดกอณซอร์เตียมได้บฏิเสธะตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ดของเอง กำว่า ᨷᩴ᩠᩵ᨾᩣ (บํ่มา) (อ่านว่า “บํ่มา”) บ่ต้องดูมีตั๋วสระเต้ากับกำว่า “ต่ำ” ไม้ก๋ำจึ๋งแปล๋รหัสเป๋น <U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A74 ไม้กั๋ง> กำว่า ᨷᩴ᩠᩵ᨾᩣ (บํ่มา) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A37 บ๋ะ, U+1A74 ไม้กั๋ง, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3E มะ, U+1A63 ไม้ก๋า> กำว่า ᨲ᩵ᩣᩴ (ต่ำ) ก็ แปล๋รหัสเป๋น <U+1A32 ต๋ะ, U+1A75 ไม้อ‍⁠ยัก, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A74 ไม้กั๋ง> ไม้ก๋ำหลวง ก็ แปล๋รหัสเป๋น <U+1A64 ไม้กาหลวง, U+1A74 ไม้กั๋ง>

U+1A5A ป๊ะเหนือ เป๋น ข้อฉเพราะ กำไตขึนว่า ᨣᨽᩚ (กั๊ปภะ) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A23 ก๊ะ, U+1A3D ภะ, U+1A5A ป๊ะเหนือ>^[3]^{:วักกะ 4}

ตั๋วอ‍⁠ย่างสแดงไม้กั๋งไหลแล ล ตงลายกือ:

กำบาลีว่า ᩈᩘᨥᩮᩣ (สงฺโฆ) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A48 ส๋ะ, U+1A58 ไม้กั๋งไหล, U+1A25 ฆะ, U+1A6E ไม้เก๋, U+1A63 ไม้ก๋า>

กำว่า ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ (อ่านว่า ตังหลาย) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A34 ต๊ะ, U+1A58 ไม้กั๋งไหล, U+1A60 ไม้สกด, U+1A43 ละ, U+1A63 ไม้ก๋า, U+1A60 ไม้สกด, U+1A3F ยะ>

กำไตลื้อว่า ᨴᩢᩗᩣ (อ่านว่า ตังหลาย) แปล๋รหัสเป๋น <U+1A34 ต๊ะ, U+1A62 ไม้ซัด, U+1A57 ละทังหลาย, U+1A63 ไม้ก๋า>

ฟอนต์ 2

ดูตี้ก่อน

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 แบบเรียรภาสาล้านนา แบบเรียนภาษาล้านนา. เจียงใหม่. September 2000. Invalid |script-title=: missing prefix (help)
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 วัชรศาสตร์, บุญคิด (2005). แบบเรียรภาษาเมืองล้านนา แบบเรียนภาษาเมืองล้านนา (ภาษาไทย). เจียงใหม่: ธาราทองการพิมพ์. Invalid |script-title=: missing prefix (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ ^3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 ^3.11 ^3.12 ^3.13 ^3.14 ^3.15 ^3.16 ^3.17 ^3.18 Everson, Michael; Hosken, Martin; Constable, Peter (21 March 2007). "Revised proposal for encoding the Lanna script in the BMP of the UCS" (PDF). Unicode (ภาษาอังกฤษ).CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ Khotsimeuang, Veomany. "Tai Lue: Complex Orthographic Rules: Graphic Blends(I)". SEAsite (ภาษาอังกริส). สืบเซาะเมื่อ 10 June 2018.
↑ ^5.0 ^5.1 Hosken, Martin (28 January 2008). "Tai Tham Subjoined Variants" (PDF). Unicode (ภาษาอังกริส).
↑ "Tai Tham Ad-hoc Meeting Report (WG2 N3379)" (PDF). Unicode (ภาษาอังกฤษ). 22 January 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ รุ่งเรืองศรี, อุดม (January 2004). ปจนานุกร๋มล้านนา - ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง พจนานุกรมล้านนา ~ ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง. เจียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ISBN 974-685-175-6. Invalid |script-title=: missing prefix (help)
↑ ᩋ᩶ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ COENG ᨣᩨ U+17D2 KHMER SIGN COENG
↑ "The encoding model for Lanna is similar to that for Myanmar and Khmer, using a COENG^[8]-like character plus some combining medial-consonant characters."^[3]^{:วักกะ 5}

[WSD-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ᨷᩯ᩠ᨷᩁ᩠ᨿᩁᨽᩣᩈᩣᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ แบบเรียนภาษาล้านนา. ᨩ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩲ᩵. September 2000. Invalid |script-title=: missing prefix (help)

[BBB-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 วัชรศาสตร์, บุญคิด (2005). ᨷᩯ᩠ᨷᩁ᩠ᨿᩁᨽᩣᩇᩣᨾᩮᩬᩥᨦᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ แบบเรียนภาษาเมืองล้านนา (ᨽᩣᩈᩣᨴᩱ᩠ᨿ). ᨩ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩲ᩵: ธาราทองการพิมพ์. Invalid |script-title=: missing prefix (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[N3207R-3] 3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 ^3.11 ^3.12 ^3.13 ^3.14 ^3.15 ^3.16 ^3.17 ^3.18 Everson, Michael; Hosken, Martin; Constable, Peter (21 March 2007). "Revised proposal for encoding the Lanna script in the BMP of the UCS" (PDF). Unicode (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩂᩇ).CS1 maint: unrecognized language (link)

[4] Khotsimeuang, Veomany. "Tai Lue: Complex Orthographic Rules: Graphic Blends(I)". SEAsite (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ). ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 10 June 2018.

[N3384-5] 5.0 ^5.1 Hosken, Martin (28 January 2008). "Tai Tham Subjoined Variants" (PDF). Unicode (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ).

[N3379-6] "Tai Tham Ad-hoc Meeting Report (WG2 N3379)" (PDF). Unicode (ᨽᩣᩈᩣᩋᩢ᩠ᨦᨠᩂᩇ). 22 January 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)

[MFL-7] รุ่งเรืองศรี, อุดม (January 2004). ᨻᨧᨶᩣᨶᩩᨠᩕᩫ᩠ᨾᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ - ᨴᩱ᩠ᨿ: ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨾᩯ᩵ᨼ᩶ᩣᩉᩖ᩠ᩅᨦ พจนานุกรมล้านนา ~ ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง. ᨩ᩠ᨿᨦᩉ᩠ᨾᩲ᩵: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ISBN 974-685-175-6. Invalid |script-title=: missing prefix (help)

[8] ᩋ᩶ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ COENG ᨣᩨ U+17D2 KHMER SIGN COENG

[aside-9] "The encoding model for Lanna is similar to that for Myanmar and Khmer, using a COENG^[8]-like character plus some combining medial-consonant characters."^[3]^{:ᩅᨣ᩠ᨣ 5}

[kengtung-10] 10.0 ^10.1 ^10.2 "Tai Tham Fonts". Kengtung.org. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 29 January 2017.

[11] Wood, Alan (15 September 2012). "Southeast Asian Unicode fonts for Windows computers". Alan Wood’s Unicode Resources. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 23 December 2013. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.

[12] Wood, Alan (15 November 2015). "Unicode and multilingual support in HTML, fonts, Web browsers and other applications: Caution and apology". Alan Wood’s Unicode resources. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016. I regret that I no longer have the time to keep this website up-to-date. The test pages include the Unicode 6.3 characters, and some of the Unicode 7.0 characters, but nothing more recent. The pages of fonts and utilities have not been updated for several years.

[SIMS-Heart-13] 13.0 ^13.1 Silpachai, Alif. "SIMs Heart". Tai Tham (Lanna) Unicode Font. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 3 March 2016. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.

[14] "Download: Tai Tham Fonts (Lanna)". Octra Bond's World. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 2010-11-22. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.

[15] Wood, Alan. "Test for Unicode support in Web browsers: Tai Tham". Alan Wood’s Unicode Resources. ᩃᩮ᩠᩶ᨾᨡᩬᩴ᩶ᨾᩪᩃ᩼ᨠᩮᩢ᩵ᩣᨠᩮᩢ᩠ᨷᩃᩩᨠ ᨨᨷᩢ᩠ᨷᨯᩮᩥ᩠ᨾ ᨳᩮᩥ᩠ᨦ 16 December 2013. ᩈᩨ᩠ᨷᨪᩰᩬᩡᨾᩮᩬᩥ᩵ᩋ 9 May 2016.

[WSD-16] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 แบบเรียรภาสาล้านนา แบบเรียนภาษาล้านนา. เชียงใหม่. September 2000. Invalid |script-title=: missing prefix (help)

[BBB-17] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 วัชรศาสตร์, บุญคิด (2005). แบบเรียรภาษาเมืองล้านนา แบบเรียนภาษาเมืองล้านนา (ภาสาไทย). เชียงใหม่: ธาราทองการพิมพ์. Invalid |script-title=: missing prefix (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[N3207R-18] 3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 ^3.11 ^3.12 ^3.13 ^3.14 ^3.15 ^3.16 ^3.17 ^3.18 Everson, Michael; Hosken, Martin; Constable, Peter (21 March 2007). "Revised proposal for encoding the Lanna script in the BMP of the UCS" (PDF). Unicode (ภาสาอังกฤษ).CS1 maint: unrecognized language (link)

[19] Khotsimeuang, Veomany. "Tai Lue: Complex Orthographic Rules: Graphic Blends(I)". SEAsite (ภาสาอังกริส). สืบเซาะเมื่อ 10 June 2018.

[N3384-20] 5.0 ^5.1 Hosken, Martin (28 January 2008). "Tai Tham Subjoined Variants" (PDF). Unicode (ภาสาอังกริส).

[N3379-21] "Tai Tham Ad-hoc Meeting Report (WG2 N3379)" (PDF). Unicode (ภาสาอังกฤษ). 22 January 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)

[MFL-22] รุ่งเรืองศรี, อุดม (January 2004). พจนานุกรมล้านนา - ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง พจนานุกรมล้านนา ~ ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ISBN 974-685-175-6. Invalid |script-title=: missing prefix (help)

[23] ᩋ᩶ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ COENG ᨣᩨ U+17D2 KHMER SIGN COENG

[aside-24] "The encoding model for Lanna is similar to that for Myanmar and Khmer, using a COENG^[8]-like character plus some combining medial-consonant characters."^[3]^{:วัคคะ 5}

[WSD-25] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 แบบเรียรภาสาล้านนา แบบเรียนภาษาล้านนา. เจียงใหม่. September 2000. Invalid |script-title=: missing prefix (help)

[BBB-26] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 วัชรศาสตร์, บุญคิด (2005). แบบเรียรภาษาเมืองล้านนา แบบเรียนภาษาเมืองล้านนา (ภาษาไทย). เจียงใหม่: ธาราทองการพิมพ์. Invalid |script-title=: missing prefix (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[N3207R-27] 3.00 ^3.01 ^3.02 ^3.03 ^3.04 ^3.05 ^3.06 ^3.07 ^3.08 ^3.09 ^3.10 ^3.11 ^3.12 ^3.13 ^3.14 ^3.15 ^3.16 ^3.17 ^3.18 Everson, Michael; Hosken, Martin; Constable, Peter (21 March 2007). "Revised proposal for encoding the Lanna script in the BMP of the UCS" (PDF). Unicode (ภาษาอังกฤษ).CS1 maint: unrecognized language (link)

[28] Khotsimeuang, Veomany. "Tai Lue: Complex Orthographic Rules: Graphic Blends(I)". SEAsite (ภาษาอังกริส). สืบเซาะเมื่อ 10 June 2018.

[N3384-29] 5.0 ^5.1 Hosken, Martin (28 January 2008). "Tai Tham Subjoined Variants" (PDF). Unicode (ภาษาอังกริส).

[N3379-30] "Tai Tham Ad-hoc Meeting Report (WG2 N3379)" (PDF). Unicode (ภาษาอังกฤษ). 22 January 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)

[MFL-31] รุ่งเรืองศรี, อุดม (January 2004). ปจนานุกร๋มล้านนา - ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง พจนานุกรมล้านนา ~ ไทย: ฉบับแม่ฟ้าหลวง. เจียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ISBN 974-685-175-6. Invalid |script-title=: missing prefix (help)

[32] ᩋ᩶ᩣ᩠ᨶᩅ᩵ᩤ COENG ᨣᩨ U+17D2 KHMER SIGN COENG

[aside-33] "The encoding model for Lanna is similar to that for Myanmar and Khmer, using a COENG^[8]-like character plus some combining medial-consonant characters."^[3]^{:วักกะ 5}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[8]

ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᨷᩅᨲ᩠ᨲᩥᨠᩣ᩠ᩁᨩ᩠ᩅ᩠᩵ᨿᨦᩣ᩠ᨶ

ᩉ᩠ᨾᩪ᩵ᩋᨠ᩠ᨡᩁ

ᨸᩖᩯ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ​ᩉᩣ᩠ᨦ

ᨸᩖᩯ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ​ᨡᩣ᩠ᨯ​ᩋᩨ᩠᩵ᨶ

ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ​ᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ

ᩁᩉᩢ᩠ᩈᨡᩬᨦᩈᩕᩃᩬ᩠ᨿ

ᩃᩣᩴᨯᩢ᩠ᨷᨲ᩠ᩅᩫᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᨼᩬᨶ᩠ᨲ᩺

อ‍⁠ยูนิโคด

ปวัตติการช่วยงาน

หมู่อักขระ

แปล​รหัส​พยัญชนะ​หาง

แปล​รหัส​พยัญชนะ​ขาด​อื่น

พยัญชนะ​วิเสส

รหัสของสระลอย

ลำดับตัวอ‍⁠ยูนิโคด

ฟอนต์ 2

อ‍⁠ยูนิโก้ด

ปวัตติก๋ารจ้วยงาน

หมู่อักขระ

แปล๋​รหัส​ปยัญจนะ​หาง

แปล๋​รหัส​ปยัญจนะ​ขาด​อื่น

ปยัญจนะ​วิเสส

รหัสของสระลอย

ลำดับตั๋วอ‍⁠ยูนิโก้ด

ฟอนต์ 2

ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩉᩣ᩠ᨦ

ᨸᩖᩯᩁᩉᩢ᩠ᩈᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᨡᩣ᩠ᨯᩋᩨ᩠᩵ᨶ

ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶᩅᩥᩈᩮ᩠ᩈ

แปลรหัสพยัญชนะหาง

แปลรหัสพยัญชนะขาดอื่น

พยัญชนะวิเสส

แปล๋รหัสปยัญจนะหาง

แปล๋รหัสปยัญจนะขาดอื่น

ปยัญจนะวิเสส