Wp/krl/Karjala

Karjalan kartta

Karjalaini kirikkö

Karjala (livviksi Karjal, venäjäkši Карелия, keškiajalla Корѣла Korěla; šuomekši Karjala, ruočiksi Karelen, vepš. Karjal) on istorijallis-muantiijollini aloveh Venäjällä (Karjalan tašavalta) ta Koillis-Šuomešša. Karjalah luvetah Karjalan tašavalta ta Karjalankannaš Venäjällä ta Pohjos-Karjalan ta Šuvi-Karjalan muakunnat Šuomešša. Alovehen rajoina ollah lounahašša Šuomenlahti ta Saimaa, kešäpäivännoušušša Vienanmeri i šuvešša Onega ta Luatokka.

Istorijallis-kanšatiijollisena käšittehenä Karjalalla tarkotetah karjalaisien asuma-alovehta, kumpani käšittäy šiinä Venäjältä nykysen Karjalan tašavallan, Karjalankannakšen ta Šuomešša nykyset Šuvi- ta Pohjos-Karjalan muakunnat i murkinapäiväsen (kuakkosen) Kymenlaakson. Alkukeškiajalla Karjalah kuuluttih niise Savilahen pokosta ta koillini Pohjos-Savo. Keškiaikasen Novgorodin valtivon Karjalah kuulu vielä Onegan koillispuolini aloveh.

Karjalan nimi tarkottau "šotakanšovehen muata" ta tulou šanašta karja, kumpani ei alkujah ole tarkottan šiivattua, vuan (šota)kanšovehta. Iellähki "parvie" kuččutah monin paikoin Karjalašša karjakši. Šana on germanilaini laihina ta šamua kantua kuin šakšan Heer, kumpani niise tarkottau šotakanšovehta.