Wp/brh/Janvarí
| Janvarí · | Farvarí · | Márc · | Aprel · | Maí · | Jún · | Jaoláí · | Agast · | Satumbar · | Aktúbar · | Naombar · | Dasumbar |
Janvarí ná tú Júlíáí o Gregorí sáldar áteŧí avalíko tú e, o Gregorí sáldar ná amo aft tú tián asiŧ as e aráftá 31 de marera. Dá tú aná avalíko de Púskuná Sál aná De páningik. Đaģár ná Kutubí Nema ŧí dá sál aná kul án yaxx ingá tú e, o Soelí Nema ŧí ģuŧŧ án básuná tú e.
Táríx
[edit | edit source]Janvarí ná pin kasar/darváza ná xudá Janus (Ianuarius) ná pin án peştammáne. Dá pin aná bumpad Roman mythology ná kunđá káik, o Latin laoz darváza (ianua) ģán allingáne - Janvarí sál aná darváza e.
Vaxtí á Roman sáldar 10 tú anás ass, ki kulloí 304 de assur iŧí ta, o seļ e be tú á daor lekingáka. Andáza se aŧ 713 BC ná xuŕk áteaŧ Romulus ná pad Numa Pompilius Bádşá sáldar aŧí Janvarí o Farvarí ná tú te şáģá o od túbeí sál (355 de) asená kacc aŧ kare. Eun to mutkuná Roman sáldar aŧí Márc sál aná avalíko tú ass vale Numa yá Decemvirs ná daor (andáza 450 BC) aŧí Janvarí avalíko tú joŕ mass. 153 BC án must sál tá hisáb irá consuls átá pin teaŧ massaka aráfk Maí ná avalíko o Márc aná 15míko táríx átiá zimmevárí te sambálára, o valdá dáfk Janvarí ná avalíko táríx án zimmevárí te sambáling şurú karer.
Xás á dek
[edit | edit source]- Púskuná Sál aná De – Janvarí 1
- Haeŧí ŧí Ájoí ná De – Janvarí 1
- Amríka ŧí Márŧin Lútar King, Jr. ná De – Musiŧamíko Duşambe
- Inđíá ŧí Jamhúr ná De – Janvarí 26
- Ásŧrelíá ŧí Ásŧrelíá ná De - Janvarí 26
- Inđíá ŧí Makara Sankranthi (Láb aná Melá) – Janvarí 15