Wp/bgn/ساسانی ئان

ساسانیان ایرانشار
→   →   → ۲۲۴–۶۵۱ میلادی ←
پرچم سیمرغ، ساساني ئانی شاهنشناهیئ نشان
Location of ساساني ئانی شاهنشاهی ساسانیاني ئانی حکومتئ نخشه شه پررنگا به کم‎رنگا: سنتی مرزان، جنجالین مرزان که قلمرو تا لوور بوته انت
پایتخت	تیسفون، استخر، بیشاپور، همدان، شوشتر(زمستانین)
زبان‌(زبانان)	پارسیگ(پارسی میانه)،پارتی
دین	مزدیسنا (رسمین دین), مسیحیت، یهودیت، کیش مزدکی، مانوی، بودایی‌گری
دولت	شاهنشاهی
شاهنشاه
- ۲۲۴-۲۴۱/۴۲	اردشیر بابکان (اولین)
- ۶۳۲-۶۵۱	یزدگرد سوم (پدین)
تاریخچه
- تأسیس	۲۲۴
- اشغال ایران به دست عرب‌ئان	۶۵۱ میلادی
مساحت
- ۶۲۱	۶۶۰۰۰۰۰کیلومترمربع (۲٬۵۴۸٬۲۷۴مایل‌مربع)
جمعیت
- حدود ۶۲۱	۳۱٬۷۰۰٬۰۰۰
تراکم جمعیت	۴٫۸ /کیلومترمربع (۱۲٫۴ /مایل‌مربع)

رودخاني نظامین کلات، مستحکم ترین قلات به ایرانئ گیلاني ولایتئ تا مربوت به ساسانیان

سروستاني تا ساسانیاني قصر

ساساني‌ئانی شاهنشاهی و یا ساسانیان یکی شه ایرانی امپراتۆرییان ات شه سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی (۴۲۷ سال) ایرانی سرا باچاهی کورتنت؛ ای باچاهی بُنیادا اردشیر (یا ارتخشتره؛ شه ارت: مقدس، و خشتره: شهریار) جور کورت. ساسانی امپراتۆری آخرین امپراتۆری شه ایرانی باچاهیان ات که ای باچاچی شه مسلمانای نیمگاه شه بین بورته بوت . ساسانی باچاهان که آوانی ریشگ شه ایرانی پارس ئی ولایتا اتنت ، آسیای باختری مزنین بخشی سرا دست ودی کورتنت و یک مزنین وپراخین باچاهی ئا جور کورتنت ؛ ایران ئی ملک (به پهلوی کتیبه‌ای          ) ئا پد شه خامنشیانی امپراتۆریا، یکپارچه کورتنت و یک دستین دولت وحکومتی جور کورتنت. ایرانی پایتخت ای دوره‌ئی ، تیسفون شار به بغداد نزینکیا شه مروچین عراقی ملکا ات.

ساسانی جامعه طبقاتی رقما جور بوته . ای جامعه شه چار طبقه ئا، موبدان - جنگاوران - دبیران و پیشه وران تقسیم‌ئه بوت. ای دوره ئی رسمین دین زردشتی ئه ات و اوستا و زند اسلسن حقوقین قانون اتنت و ساسانی حکومت یک دینین ومزهیبین جکومت حسیاب ئه بوت .

پیشینه‌گ

اردشیر بابکان ئی کسر بئ پیروزآباد پارس

«ساسانی ئان» ئی نام شه «ساسان» گیپته بوته، که اردشیر شه آیی نواسه‌گان اینت و داریوش سوم هخامنشی (دارایِ دارایان) ئا شه آیی پیروک‌ئان گوشته انت . اول اردشیر بابکان ئی کارنامه په ای هبرا ئا شاهیدی ئه دنت که ، ساسان اردشیر ئی پیس، شه پارسی ئین موبدان ات که پارس ئی استخر ی شاری آناهیتای مهبدئی ریاست ئا به‌گردین داشت. اردشیر بئ بابک ئی دستگاه یی تا آناهیتای آچیشکده ئی موبد ، وهم شاردار و پارس ئی سیم سرانی نیگهوان ات، ولی گۆ آیی و بابک ئی نزینکی و سیادی ئا اختلاپ اینت . آ شه تاریخ زانانی شاهیدی ئا باز قه وی ئین و دلاور ئین مردی ات که آخرا اردوان پنجم اشکانی ئا به هورموزگانی دشتی تا شیکست داد و به سیم‌سری که وت آیرا ایران ئه گوشت به آی تسخیرا شروع کورت.