Wy/diq/Ärebistano Suudi
| |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg)
Erebıstano Seudi mıntıqa ra rocawanê (ğerb) qıtaya Asya dero. Zımeyê (Şımalê) Erebıstanê Seudi de İraq, Quweyt u Urdun; veroc (cenub) de Yemen u Uman; rocawan (ğerb) de Mısır u Deryayo Sur; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Xelicê İrani, Yewiya Emiranê Erebi, Qeter u Bahreyn estê. Paytextê Erebıstanê Seudi Riyado. Sistemê idareyê Erebıstanê Seudi monarşiya teokratika. Erebıstanê Seudi ezayê Mıletê Yewbiyayey, Yewiya Erebi u OPECio.
Tarix
[edit | edit source]Tarix u medeniyetê Erebıstanê Seudi zaf dewletiyo. Ewelun ra Erebun runistiya. Mekka u Medina ca Islamiyeta; Islamiyet Medinera u Mekkara umey dinya. Waxte serserun 6, Erebun Erebıstanê Seudi ra hıkum kerd dinya. Erdê İraqi zaf işğali diy: Moğolan, Tırkan u İngilizun. Seserra 15, İmparatoriya Usmanıcan Erebıstanê Seudi feth kerd. Seserunra 15 - 19 İmparatoriya Usmanıcan hukim xu na ro. Feqat waxte Cengê Dınyaê I., seyhu Erebu Britanya Gırde itifak kerd u fetilna İmparatoriya Usmanıcan. Serra 1932i de Erebıstanê Seudi xo reyna ra, xoser ilan kerd.
İklım u sûki
[edit | edit source]İklımê Erebıstanê Seudi zaf kuriye. Çoli tey estê, zaf huşkê. Sile u waru zaf ni waren. Feqat nezfi deryaun ra hewa u iklım wesa.
Sûkê gırdi:
- 1. Riyad, Nıfuse: 4,260,000
- 2. Cidde, Nıfuse: 2,700,000
- 3. Mekka, Nıfuse: 1,294,168
- 4. Medina, Nıfuse: 918,889
- 5. Damman, Nıfuse: 750,000
Sûka Riyad zaf raver şiya. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımarine de mıkemmel vıraziyaê, estê; bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısad u siyasetê Erebıstanê Seudi.
Nıfus
[edit | edit source]Nıfusa Erebıstano Seudi 25 milyono. Etnisiteye Erebıstanê Seudi Arapkiyo; feqat tae İranki, Malayki u sare Ewropa u Amerika tedi esta. Dinê Erebıstanê Seudi İslamo, mezhebo resmi Sunniyo. Ehlê Heqi taê esto. [[|Musewi/Cuhudi|Musewiy]] cinyo. Zıwano resmi [[|Erbeki|Erebkiyo]]. Nuskar u wendoğê xo zaf niya. Zaf merdume dewunra runisti.
Ekonomi
[edit | edit source]Ekonomiyé Erebıstano Seudi ne zaf qewetıne, ne zaf qewetıne niyo. Zaf mintiqun peyser menda; feqat zaf mıntıqey raver şiyo.Standarde xehat zaf xirap niyo. Erebıstanê Seudi zaf petrol u qaz roşena; dınya de ê yewina (1). Fiyatu petral zaf biya way; Erebıstanê Seudi biya zaf zengun.
