Wp/vmf/Moorâghebfle
D'Schwääbisch-Hällische sau is â alde ras fon dr dsuchd-sau, diâ's haabdsächlich im Nôrdoschdâ fon Baadâ-Wirdâbärch gajd, bsondârs im Grajs Hall. Diâ Ääwâr darfâu wärâ bis dsu 90 cm groâs un 275-350 kg schwäär, d'sauâ 80 cm und 222-275 kg. Dâ ghoobf, dâ hals un d'hindârlaaf hense schwards, awâr d'fôrdârlaaf un dâ randsâ sin ned bhigmendiird. Wächâ dr farb sechd mr dsuânâ maaschdns Moorâghebflâ.[1][2]
Gschichde
[edit | edit source]Dr wirdâbärchische Gheenich Wilhälm I. had anâ 1820 ghineesische Masgâ-saj âjgfiird, um d'hiisich Landwirdschafd forâudsbringâ. Ba dr grajdsung fon denâ saj mid hiisichâ rasâ sin dan diâ mooraghebflâ rausghumâ. S'gajd aa andârschwoo in Ajroobhaa sogenande Sadlschwajne, diâ san genauso d'schdandghomâ. Si dsaachnâ sich aus duch dâ schwardsâ ghoobf un diâ schwardsâ hindârlaaf. Am rand fon denâ lefd â schdraafâ rum, uf dem schdeen dân wajse bôrschdâ uf schwardsâr haud.
Diâ äärschd Dsichdâr-fârâjnichung had mr 1925 grindâd. Wal se â guâds flaasch hen un arch guâde muâdârsauâ san, had mr noch in dâ 40âr jôôr im Grajs Hall faschd nur diâ sôrdâ fon saj ghaldâ. Dânôôch had mr meâ un meâ andâre rasâ dsichdâd, wal d'lajd nôr noch â maachârs flaasch hen hôô welâ. Am Âufang fon dâ 1980âr jôôr had mr dan sogôôr gmôônd, sii wärâ gands ausgschdôrbâ. Awâr â bôôr baurâ, diâ dâhindr häär wôôrâ, hen 1984 mid blôâs siiwâ râj-rasichâ sauâ un ôôm godsichâ ääwâr â dsuchd widâr âugfangâ. In Hall had mr dan 1986 diâ Züchtervereinigung Schwäbisch-Hällisches Schwein grindâd. Diâ greschdâ ärfolch wôôrâ glaj â bôôr gwunâne brajs fir d'beschd flaasch-gwalidääd ba dr Griinâ Woch in Bärliin.
Anâ 2007 is'âs moorâghebfle dan scho uf meâ wiâ dausnd heef ghaldâ wôrâ. Diâ sin dsamâgschlosâ dsur Bäuerlichen Erzeugergemeinschaft Schwäbisch Hall un dsum "Schweinezuchtverband Baden-Württemberg". Fir d'dsuchd un bam mäschdâ gajd mr denâ fiichâr nôr fuâdâr aus dr gechnd, ghâ dsuâsäds un ghâ fuâdâr, an denâmâr mid geen-dhächnig rumgschraubd had. Des flaasch, des mr durchs schlachdâ fon dâ fiichâr griâchd, diâ im brogram fir gwalidääds-flaasch fon dr Bäuerlichen Erzeugergemeinschaft Schwäbisch Hall schdeeân, schdäd durch d'häärghunfds-bedsajchnung „g.g.A.“ in gands Ajroobhaa undâr schuds.
Im Nedz
[edit | edit source]
- Bäuerlichen Erzeugergemeinschaft Schwäbisch Hall
- Bildâr fom moorâghebfle
- Vieh-EV.de
- Â wisâschafdlichâr ardigl iwâr nôôchhaldiche saj-dsuchd bam moorâghebfle
- Schuds nach dr Ajrobhääischâ Schbedsjalidäädâ-fârôrdnung
Nôôchwajs
[edit | edit source]- ↑ Regionale Gastronomie tischt auf: Mohrenköpfle sichern die Zukunft (PDF)
- ↑ Die Tageszeitung (taz) fom 13. januaar 2006 : „Ein Schwein von Welt“