Wp/rki/အပူချိန်

Temperature
Two thermometers showing temperature in Celsius and Fahrenheit.
ယေဘုယျ သင်္ကေတ	T
SI ဒိုင်မင်းသျှင်း	Θ
Intensive?	Yes
Derivations from other quantities	${\frac {pV}{nR}}$, ${\frac {dq_{\text{rev}}}{dS}}$

ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်ပြောင်းလဲမှု

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ အပူချိန်

အပူချိန် ရေ ပူရေ အီးရေဟု တိုင်းတာရာ၌ အသုံးပြုရေ စံသတ်မှတ်ချက် တစ်ခု ဖြစ်ရေ။ ယင်းကို သာမိုမီတာနန့် တိုင်းတာရရေ။ တိုင်းတာရာ၌ စံနှုန်းအများကြီးဟိရာ အသုံးအများဆုံးမှာ ဆယ်စီးယပ်စကေး (°C)၊ ဖာရင်ဟိုက်စကေး (°F) နန့် ကယ်လ်ဗင်စကေး (K) ရို့ ဖြစ်ကာ၊ ကယ်လ်ဗင်စကေးကို သိပ္ပံပညာရပ်တိတွင် SI ယူနစ် ပြောင်းလဲခြင်းနန့် အသုံးချရေ။ ပကတိအပူချိန်ရေ အအီးဆုံး အပူချိန်ဖြစ်ပနာ ကယ်လ်ဗင်အားနန့် သုည ဖြစ်ပြီးကေ၊ ဆယ်စီးယပ်အားနန့် -၂၇၃.၁၅ °C၊ ဖာရင်ဟိုက်အားနန့် -၄၅၉.၆၇°F အသီးသီးဟိကတ်ရေ။ အပူချိန်ရေ သိပ္ပံနယ်ပယ်အားလုံးဖြစ်ရေ ရူပဗေဒ ပထဝီဝင် ဆီးပညာ ဓာတုဗေဒ ဇီဝဗေဒ စရေရို့၌ သာမက နိစဉ်ဘဝ၌ပါ ကကောင်း အရီးပါရေအရာ ဖြစ်လီရေ။ )

Thermal vibration of a segment of protein alpha helix: The amplitude of the vibrations increases with temperature.

သီအိုရီအရ အနိမ့်ဆုံး အပူချိန်ရေ ပကတိသုည(Absolute Zero)၊ ဆိုလိုစွာကတော့ခါ ၎င်းအရာဝတ္ထုမှ ဖို့ရေ အပူမျှ မစီးထွက်လာခြင်း ဖြစ်ရေ။ စမ်းသပ်တွေ့ဟိချက်အရ၊ ပကတိသုည အဖြစ်သို့ လုံးလုံး မရောက်နိုင်၊ ကကောင်း နီးကပ်စွာသာ ရောက်နိုင်ရေ၊ သို့ဖြစ်ရာ ၎င်းကို အပူစီးကူးမှုဧ တတိယ နိယာမ (third law of thermodynamics) ဟု သတ်မှတ်ရေ။

သက်ရောက်မှုတိ

အောက်ပါ ရုပ်ပိုင်း ဖြစ်စဉ်တိရေ အပူနန့် ဆက်နွယ်ရေ။

• အစိုင်အခဲ၊ အရည်၊ အငွေ့၊ ငွေ့ရည်၊ သိပ်ရီးဆ၊ ပျော်ဝင်ဆ၊ ငွေ့ဖိအား၊ လျှပ်ကူးခြင်း စရေ အဆင့်တိ ပါဝင်ရေ ရုပ်ဝတ္ထုဧ ရုပ်ဂုဏ်သတ္တိတိ၊
• ဓာတ်ပြုမှု ဖြစ်ပွားရေ နှုန်းနန့် အတိုင်းအတာ၊)
• ဝတ္ထု တခုဧ မျက်နှာပြင်မှ ထုတ်လွှတ်ရေ အပူဖြာခြင်း (thermal radiation) ဧ ပမာဏနန့် သတ္တိတိ၊
• ပကတိအပူချိန် ဧ နှစ်ထပ်ကိန်းရင်း ဖန်သျှင်ဧ အသံအမြန်
• Temperature measurement by Thermometer