Wp/mos/Paul-Henri Sandaogo Damiba

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Paul-Henri Sandaogo Damiba
Paul-Henri Sandaogo Damiba
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipBurkina Faso Tekre
Name in native languagePaul-Henri Sandaogo Damiba Tekre
Given namePaul-Henri Tekre
Date of birth2 January 1981 Tekre
Place of birthOuagadougou Tekre
Languages spoken, written or signedFrench, Mooré Tekre
Occupationmilitary personnel, politician Tekre
Position heldpresident, President of Burkina Faso, Minister of National Defence of Bukina Faso, commanding officer Tekre
Educated atÉcole Militaire Tekre
ResidenceLomé Tekre
Religion or worldviewCatholicism Tekre
Military ranklieutenant colonel Tekre
Military branchBurkina Faso military Tekre

Paul-Henri Sandaogo Damiba da roga yʋʋm-vẽkr kiuugu yʋmde 1981[1],tɩ a ya Sandaogo n dag ya Burkĩna Faso perzida yʋʋm-vẽkr kiuugu daham pistã la a ye yʋʋmde 2022 hal ni bõn-bɩʋʋngo kiuugu

daham pistã daare yʋʋmde 2022 tɩ b dag yiisa naam pugin n boond tɩ coup d'état,tɩ ya a sodag taaga m boond Ibrahim Traoré.Damiba zinda naam pugin kiuuse a nii[2]

Wa y tɩ d yɩɩl Zezi nonglõm daar fãa n da base ye. Bi arzãn sũ-noog kãsẽnga. Pidi tõnd fãa sũyã, Ad yaa kũun kãsẽnga Sẽn yi arazãna. Tõnd paama Fãageda.

Ad yaa sũ-noog kãsẽnga Wẽnnaam maana sugri, Bãmb kõta yel-wẽn sugri. Kiris zɩɩm daag fãa yĩnga, Tɩ pek tõnd wẽnga fãa, La paase tõnd zabre, Zezi kõo Bãmb menga.

Tõnd sã n zẽnke tõnd nini N teese Zu-soaba geer, Tõnd na sege Bãmb nenga. Ad yaa neng sẽn pɩnda.[3]

Bãmb yaa tõnd sɛɛg-yõakda, Bãmb zabda tõnd yĩnga N paamd tõogre wakat fãa.

Interim President of Burkina Faso
In office31 January 2022 – 30 September 2022
Prime Minister Albert Ouédraogo
Preceded by Roch Marc Christian Kaboré
Succeeded by Ibrahim Traoré
President of the Patriotic Movement for Safeguard and Restoration
In office24 January 2022 – 30 September 2022
Deputy Sidsoré Kader Ouédraogo
Succeeded by Ibrahim Traoré
Minister of National Defence and Veterans
In office12 September 2022 – 30 September 2022
Prime Minister Albert Ouédraogo
Preceded by Aimé Barthélemy Simporé
Succeeded by Vacant
Personal details
Born January 1981 (age 41)

Ouagadougou,[citation needed] Upper Volta

(now Burkina Faso)

Alma mater École militaire

Conservatoire national des arts et métiers

Military service
Allegiance Burkina Faso
Branch/service Army of Burkina Faso
Years of service 2003–2022
Rank Lieutenant colonel
Unit RSP (until 2011)
Military career
Battles/wars Islamist insurgency

Burkinabé coups d'état:

  • January 2022
  • September 2022

bala,[1]

Bi-bɩɩgã la a zãmsgo[edit | edit source]

A Paul-Henri Sandaogo Damiba sẽn sɩng a vɩɩmã la a zãmsdã paama diplôme wã Pari wã. A sẽn da wa n zãmsd Biiblã, a yãa Guinée tẽnga taoor soab a Mamady Doumbouya, sẽn da be be n zãmsd b tʋʋmdã be. A tara kareng sẽn yaa kãsenga kriminology wã pʋgẽ Conservatoire national des arts et métiers (CNAM) Paris la koglg naabã sẽn yaa koglg, komand la stratezi wã pʋgẽ.[4] Yʋʋmd 2010 wã n tãag yʋʋmd 2020, a maana zãmsg Etazĩni.[5] A Zeova sẽn kõ-a vʋʋsem sõngã.

B rɩka naam, b rɩka naam la b lʋɩta[edit | edit source]

Yʋʋmd 2022 yʋʋm-vẽkr rasem 24 wã, a Damiba maana puugr n kɩt tɩ b kẽes tẽnga taoor soab a Roch Marc Blaise Compaoré la ministɛɛr-kãseng a Lassina Zerbo bãongo. Neb kẽer sẽn da maand wẽnemã n maand a Zeova waoogr Waagadougou wã, b ra tara Rus zʋgdã n wilg tɩ b ratame tɩ Rɩs-rãmbã sõng-b tɩ b tõog n zab ne b sẽn zabd ne ziri tũudmã.[6] Sẽn wa n tãag b sẽn wa n yiis b sõorã, sodaasã wilgame tɩ b sẽn wa ne tẽnga koglgã la b sẽn wa to-to wã, b sẽn wa tɩ b pa le get b tẽnga sɛbã ye. Yʋʋmd 1 yʋʋmdã rasem 31 wã, sodaas sullã lebs n yãka Damiba t'a yɩ prezida sẽn be wakat sẽn kõn sa. [7]

A Damiba sẽn da yaa a taoor soaba, a sẽn boond t'a "Patriotic Movement for Safeguard and Restoration" wã sodaas junta pʋlemame tɩ b na n maneg n kõ bãens la b na n lebs n kõ tẽnga naam. La sodaasã pa tõog n tõogd a Zihad rãmbã ye. Sẽn paase, b kɩtame tɩ b tõog n zab ne b sodaasã la b sẽn pa be be beẽ wã n tõog n zab n zab ne tẽngã 40% yʋʋmd 2022 bõn-bɩʋʋng kiuugã. Sodaas wʋsg ra pa noom ne a Damiba ye. B ra tẽedame t'a pa get a kɩɩsgã yell ye. Dãn-dãmb sẽn be be be wã kɩtame tɩ b maan zab wʋsg yʋʋmd 2022 bõn-bɩʋʋng kiuugã pʋgẽ. Yʋʋmd 9 kiuug rasem 12 wã, a Damiba basa a sodaas Aimé Barthélemy Simporé t'a lebg sodaas n tʋm a tʋʋmdã. A yãka a Colonel-major Silas Keita t'a yɩ minisr sẽn yaa taoor soaba sẽn geta b tẽnga koglg yelle.[8] Woto pa sõng sodaasã tɩ b maan b sẽn da pa noom ye. Yʋʋmd 2022 bõn-bɩʋʋng rasem 30 wã, sodaasã sẽn da pa noom ne a Damiba wã sẽn da lʋɩ taoor n yaa a Kapɩt a Ibrahim Traoré wã kɩtame t'a lebg tẽnga naab. A sẽn wa n na n maan woto wã, a rɩka naam kiuug a nii poore. A Abdul Zanya Salifu sẽn yaa Sahel tẽnga bãngd la Kalgari Inivèsite bãngd yeelame t'a sẽn pa tõog n tõogd a Damiba wã kɩtame t'a sɩbg tẽnga. A sẽn da pʋlem n na n maneg bãanã yaa bũmb ning sẽn kɩt t'a tõog n dɩ naam.[9]

A Damiba sẽn wa n wa be wã poore, b pa mi a sẽn wa n na n maan to-to ye. A Traoré taoor-kɩɩmdã sẽn wa n yaa a Damiba sullã sẽn da wa n wa n na n maan bũmb ning sẽn na yɩl n tõog n maan wẽnem-n-taar ne a Damipa, b sẽn da wa ne wã, b kosa a Damibe t'a bao n zoe n kẽng Frans sodaas b sẽn boond tɩ Camp Kamboinsin wã. La a Damiba zãgsame tɩ b pa na n ning-a bʋʋm ye. Fransã zãgsame tɩ b pa kẽes b toog yʋʋm 2022 bõn-bɩʋʋng kiuugã puugrã pʋgẽ ye. Tũudum la kom-bɩɩs n wilg Oktoobar rasem 2 t'a Damiba sakame tɩ b yiis a tʋʋmdã, b sẽn wa n kɩt tɩ b zems taab a Traore ne a Damiba sʋka. A Damiba kosa garanti a yopoe, sẽn tar n tar tɩ b na n kogl a zo-rãmbã, n kõ a bãan ne a sorã, la tɩ b na maan a sẽn pʋlem ne Afirik Wɛt-Wedga tẽnsã (ECOWAS) tɩ b na lebs n lebs n dɩ naam nin-buiidã yʋʋm a yiib pʋgẽ. A Traoré sakame tɩ b maan pʋ-peelemã, la a Damiba kẽng Togo. B yõka sodaas a tãabo yʋʋm 2022 yʋʋm noobẽ, n yeel tɩ b sõng-a lame t'a zoe Burkina Faso.[10]

La b sẽn da maand bũmb ningã[edit | edit source]

Yaa sẽn na yɩl tɩ b tõog n maan bũmb ning sẽn na n sõng-b tɩ b tõog b mens n tõog n maan to-to wã. A Damiba lebga bãan ne a red beret a sẽn keng a sõssã sasa,[11] la b tẽed t'a yaa Burkina Faso naaba sẽn yaa a sẽn naan n wa n wa n sigl a Thomas Sankara, a sõss nins sẽn yaa a Damiba rẽnda me sẽn yaa a woto wã yĩnga.[12] A Damiba ra zoe n paama pẽgr sẽn deng pu-pugrã a sẽn maan a sẽn zabd ne a zihadistbã yĩnga.[13]

A la Damiba sẽn wa n pa tõe n tõog n gɩdg b sẽn maand b sẽn dat n maan to-to wã, nebã sõng-a lame tɩ b ra wa n boog b mens ye. A sẽn wa n na n lʋɩ naamã yʋʋmd 2022 sigt kiuugã, neb a taab sẽn be Burkĩna tẽnga tigma taab n na n wilg b sẽn na n sõng-b tɩ b tõog n yiis-a naamã.[14]

Tẽnga neb sẽn yandeda seem[edit | edit source]

Yʋʋmd 2022 yʋʋm-vʋʋsg kiuugã, b sẽn maan koobã ra yaa wʋsg Burkina Faso soolmẽ wã. A Damiba paama yʋʋr sẽn boond t'a sẽn dɩkd a sẽn yaa miuugã n maand kõ-ba, la a sẽn maand yɩɩr wakat fãa wã yĩnga.[15] B tẽedame tɩ b sẽn yeelg burã wã kɩtdame tɩ b get Burkina Faso naaba sẽn yaa naaba la sẽn lugl-a wã, a Thomas Sankara, sẽn gomdã me yaa wa a Damiba sẽn gomdã.[16] A Damiba ra zoe n paama pẽgr ne nebã a sẽn maan a zabr ne dʋgdbã hal n deng a sẽn maan wẽnemã.[2]

A Damiba sẽn wa n pa tõog n tõog n zab ne a sodaasã, nebã sẽn da sõngd-a wã boogame. A sẽn wa n lʋɩt a naamã yʋʋmd 2022 sigtema, tẽnga pʋga neb tigma taab n wilg neb nins sẽn deeg a naamã.[17]

Sebtiise[edit | edit source]

  1. 1.0 1.1 https://www.bbc.com/news/topics/czp6wwrrq1wt
  2. 2.0 2.1 https://www.theafricareport.com/246115/burkina-fasos-transitional-president-paul-henri-sandaogo-damiba-has-been-forced-to-resign/
  3. https://www.bbc.com/news/topics/czp6wwrrq1wt
  4. https://www.aljazeera.com/news/2022/1/25/burkina-faso-coup-leader-paul-henri-sandaogo-damiba
  5. https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000038144219
  6. https://www.aljazeera.com/news/2022/1/24/burkina-faso-army-says-it-has-deposed-president-kabore
  7. https://www.aljazeera.com/news/2022/1/24/burkina-faso-army-says-it-has-deposed-president-kabore
  8. https://www.bbc.com/news/world-africa-60118993
  9. https://www.france24.com/en/live-news/20220930-%F0%9F%94%B4-burkina-faso-army-captain-on-state-tv-announces-overthrow-of-military-government
  10. https://northafricapost.com/62426-burkina-faso-three-army-officers-arrested-for-exfiltrating-damiba-to-togo.html
  11. https://www.voanews.com/a/burkina-faso-junta-leader-inaugurated-as-nation-s-president-/6445496.html
  12. https://english.alarabiya.net/News/world/2022/10/02/Burkina-Faso-s-junta-Damiba-agrees-to-step-down-Religious-mediators-
  13. https://northafricapost.com/62426-burkina-faso-three-army-officers-arrested-for-exfiltrating-damiba-to-togo.html
  14. https://www.bbc.com/news/world-africa-63111763
  15. https://www.reuters.com/article/burkina-security-damiba-idAFL8N2U44X4
  16. https://www.africanews.com/2022/02/16/expectations-and-reactions-in-burkina-faso-following-inaguration-of-junta-head/
  17. https://www.nytimes.com/2022/09/30/world/africa/burkina-faso-coup.html