Wp/mag/राँची
ᱨᱟᱺᱪᱤ | |
---|---|
झारखण्डके राजधानी | |
| |
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल. | |
निर्देशाङ्क: निर्देशाङ्क: अनुपलब्ध अक्षान्श Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function | |
देश |
![]() |
राज्य | झारखण्ड |
मण्डल | राँची मण्डल |
सरकार | |
• अङ्ग | राँची नगर निगम |
• महापालिकाध्यक्ष | आशा लाकरा |
• उप महापालिकाध्यक्ष | सञ्जीव विजयवर्गीय |
क्षेत्रफल | ६५२.०२ किमी२ (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील) |
उन्नतान्श | ६५१ मी (Formatting error: invalid input when rounding फीट) |
राँची (नागपुरी: राँची; सन्थाली: ᱨᱟᱧᱪᱤ) भारतके झारखण्ड राज्यके राजधानी हे आउ ई राज्यके राँची मण्डलके मुख्यालय हे ।
विवरण
[edit | edit source]
राँचीके झरनके नगरो कहल जा है । पहिले जखनी ई बिहार राज्यके भाग हलै तखनी गर्मीमे अपन अपेक्षाकृत जाड़ा मौसमके चलते प्रदेशके राजधानी होव करहलै । झारखण्ड आन्दोलनके दौरान राँची एकर केन्द्र होव करहलै । राँची एक प्रमुख औद्योगिक केन्द्रो है । जने मुख्य रूपसे एच ई सी (हेवी इञ्जिनियरिङ्ग कारपोरेशन), भारतीय इस्पात प्राधिकरण, एकयुप्रेशर काउन्सिलके इकाई, मेकन इत्यादिके कारखाने है । राँचीके साथे साथे जमशेदपुर आउ बोकारो ई राज्यके दु अन्य प्रमुख औद्योगिक केन्द्र है । राँचीके प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीके स्मार्ट सिटीज मिशनके अन्तर्गत एक स्मार्ट सिटीके रूपमे विकसित कैल जाए वाला सौ भारतीय नगरमे से एकके रूपमे चुनल गेलै हे । राँची भारतीय क्रिकेट कप्तान महेन्द्र सिंह धोनीके गृहनगर होवेला प्रसिद्ध है ।
झारखण्डके राजधानी राँचीमे प्रकृति अपन सौन्दर्यके खुलके लुटैलकै हे । प्राकृतिक सुन्दरताके इलावा राँची अपन सुनर पर्यटक स्थलके दम पर विश्वके पर्यटक मानचित्रो पर पुख्ता पहचान बनावहै । गोण्डा हिल आउ रॉक गार्डन, मछली घर, बिरसा जैविक उद्यान, टैगोर हिल, मैक क्लुस्किगञ्ज आउ आदिवासी सङ्ग्राहलय एकर प्रमुख पर्यटक स्थल है । ई सब पर्यटक स्थलके सैर करेके इलावा एहाँ पर प्रकृतिके बहुमूल्य देन झरनाके पास बेहतरीन पिकनिको मना सकहै । राँचीके झरनामे पाँच गाघ झरना सबसे सुनर है काहेकि ई पाँच धारामे गिरहै । ई झरना आउ पर्यटक स्थल मिलके राँचीके पर्यटनके स्वर्ग बनावहै आउ पर्यटक शानदार छुट्टी बितावेला हर वर्ष एहाँ आवहथिन ।
नामोत्पत्ति
[edit | edit source]राँचीके नाम उराँव गाँवके पिछला नामसे एके स्थान पर, राँचीके नामसे लेल गेलै हे । "राँची" उराँव शब्द 'रअयची' से निकलल है जेकर मने है रहे दे । पौराणिक कथाके अनुसार, आत्माके साथ विवादके बाद, एक किसान अपन बाँसके साथे आत्माके हरौलकै । आत्मा रअयची रअयची चिल्लैलै आउ गायब हो गेलै । रअयची राची बन गेलै, जे राँची बन गेलै । राँचीके ऐतिहासिक रूपसे एक महत्वपूर्ण पड़ोसमे डोराण्डा (दुरन "दुरङ" के अर्थ है गीत आउ दाह "दएः" के अर्थ मुण्डारीभाषामे जल है) । डोराण्डा हीनू (भुसूर) आउ हरमू नदीके बीच स्थित है, जने ब्रिटिश राज द्वारा स्थापित सिविल स्टेशन, ट्रेजरी आउ चर्च सिपाही विद्रोहके दौरान विद्रोही बल द्वारा नष्ट कैल गेलै हल ।
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ "Cities having population 1 lakh and above, Census 2011" (PDF). The Registrar General & Census Commissioner, India. मूलसे 7 मई 2012 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 25 June 2014.