Wp/liv/Vȯddõrz
| Vȯddõrz Hordeum vulgare | |
| |
| Vōlikšimi | Wp/liv/Stōdõd Plantae |
| Phylum | Eudicots |
| Klas | Asteris |
| Order | Poales |
| Aim | Poaceae |
Vȯddõrz um ikš tierā-viļa, midā īrgiztõ kazātõm Lȭnag-Āzij mägši 5000 āigastõ jkr. Ta um ikš ežmizt rištīngd kazātõt tierā-viļad siegāst. Obbõm īrgiztõ tǟnda kazātõm ka Ēgiptmōl, Bābõls, Eirōpõs ja Kīnamōl. Muinizt grīeklizt ja rōmlizt teitõ leibõ vȯddõrzt. Bībõls um kēratõd, ku muinizt žīḑõd Izraēls uppõrtiztõ vȯddiŗt jumālõn.
Sīemnāiga
[edit | edit source]Vȯddõrz kazāb jo pakānd äbku munt tierā-viļad. Ta kazāb īžkist kōgars ja mägši. Immõr pūol mōīlma vȯddõr sōdõksõst kȭlbatõbõd kōŗa-lūomõd tūoitõks ja mū rištīngd sīemnāiga pierāst. Kim protsentõ mōīlma kazātõt vȯddõrzt lǟb vȯl vaļmõstimizõks. Vȯltõ teitõ vȯddõrzt jubā muinizõs Ēgiptmōl. Vȯddõr-jovst sōb tīedõ ka äbapantõt leibõ ja sandrokkõ.
Sīetmi
[edit | edit source]Vȯddõrz kȭlbõb jõvīst lūoimõd sīetmizõks, sīestõ ku ta sizzõl um pǟgiņ proteīnõ. Vȯddõr vȱrdõd um pīemdizt vȱlgõd, midā sōb pānda nīemõd alā.