Wp/kck/Banhu beBhantu

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kck
Wp > kck > Banhu beBhantu

Banhu beBhantu, banhu banolebeleka ndimi dzebanhu batema dzipasi kwegubungano lendimi dzeBhantu, kunandimi dzinjinji kwazo dzezwitjaba dzimu hango yesub-Saharan Africa, dzakapalaniwa mubugalo gweCentral Africa kunopinda kumadamu makulu eAfrica kudze kuswike kuSouthern Africa. Muzwidiyo zwendimi, ndimi idzedzi, dzobva Southern Bantoid yekuBenue–Congo, imwe gubungano yendimi yen’ha wedzindimi dzinowangwa kuNiger–Congo phylum.

Bunji gwendimi dzose kopinda makulu ndemakulu kwakalingiwa kuti, “ndimi kobviwhani”. Kokumbuligwa kuti kungabe ndendimi dzingamilika mu 440 kunda mu 680. bunji gwebanhu banolebeka idzedzo ndimi bengaba makulu emamiliyoni, bakabe milikila mu 350 miliyoni pakati kwegole 2010 (kubva kuti i30% yebunji gwebanhu bose bakuAfrica, kene kungabe 5% yebunji gwebanhu bose bakuhango dzose). Nde 2015 kwakakunha banhu banolebeleka ndimi banoswika 60 miliyoni muzwitjaba kene njudzi dzili 200 muhango ye Democratic Republic of Congo yoga.

Bukulu gwegubungano yeBhantu kobva kuti kobe kunabanhu banoswika mamiliyoni, seludzi gwe MaShona eZimbabwe (bakabeswika 12 miliyoni ndegole la 2000). MaZulu ekuSouth Africa (bakabeswika 12 miliyoni ndegole la 2005), MaLuba ekuDemocratic Republic of the Congo (bakabeswika 7 miliyoni ndegole la 2010), MaSukuma eku Tanzania (bakabeswika 9 miliyoni ndegole la 2016), kene MaKikuyu eku Kenya (bakabeswika 8 miliyoni ndegole la 2019).