Wp/cnr/Narodni muzej Crne Gore

Prijestonica Cetinje

Javna ustanova Narodni muzej Crne Gore je ustanova koju čini više organizacionih jedinica: Istorijski muzej, Muzej kralja Nikole, Muzej Petra II Petrovića Njegoša, Njegoševa rodna kuća, Njegošev mauzolej na Lovćenu, mauzolej Vladike Danila na Orlovom kršu i Reljef Crne Gore; Umjetnički muzej sa Galerijom savremene umjetnosti "Miodrag Dado Ðurić" i Ateljeom DADO; Etnografski muzej i Arheološki muzej sa Lapidarijumom. Muzeji su smješteni u zdanjima koja su kulturno-istorijski spomenici. Zgrada Vladinog doma, izgrađena 1910. godine u neo-renesansnom stilu, danas je administrativno sjedište Narodnog muzeja, u kojoj su smještene stalne postavke Istorijskog i Umjetničkog muzeja. Sve jedinice Narodnog muzeja Crne Gore (osim Njegoševe rodne kuće i Mauzoleja na Lovćenu) nalaze se u istorijskom jezgru Cetinja.

Stvaranje Narodnog muzeja je proces koji u Crnoj Gori traje više od 170 godina, a odvijao se shodno istorijskim prilikama, državnim i društvenim promjenama.

Predistorija

Biljarda

Biljarda

Zbirka ratnih trofeja u sali Njegoševe rezidencije - Biljardi, koja je izgrađena 1838. godine, može se smatrati začetkom državnog muzeja Crne Gore. Naime, Njegoš je crkvene relikvije, trofejno oružje i druge važne predmete smještao u Biljardu, a najznačajnije predmete izlagao u prostorijama službenog i dnevnog boravka i dozvoljavao im pristup. Takođe, knjaz Danilo je, kao prvi svjetovni vladar, crkvene relikvije, odežde i jevanđelja smještao u Biljardi.

Period vladavine Nikole I Perovića

U vrijeme knjaza Nikole, 1870. godine, na Cetinju je sagrađena posebna zgrada za smještaj ratnog plijena, nazvana Labaratorija, što predstavlja prvi vojni muzej. Nakon izgradnje Zetskog doma 1885. godine, muzej je zajedno sa pozorištem i bibliotekom smješten u ovo zdanje. Odluka o osnivanju državne biblioteke i muzeja ozvaničena je 1893. godine, a 1896. godine donijet je Zakon o knjaževskoj - državnoj biblioteci i muzeju.

Period za vrijeme I svjetskog rata i nakon njega

U toku i u godinama poslije Prvog svjetskog rata iz Crne Gore je odnesen ili uništen veliki dio istorijskih, memorijalnih, etnografskih, arheoloških i drugih muzejskih predmeta. Ministarski savjet Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca je 1926. godine donio odluku o pretvaranju Dvora kralja Nikole na Cetinju u Državni muzej, nakon čega je tu smješten i izložen dio preostalog muzejskog materijala.

Period poslije Drugog svjetskog rata

Poslije Drugog svjetskog rata, Ministarstvo prosvjete Crne Gore, 1950. godine, osnovalo je Umjetničku galeriju na Cetinju. Iste godine Vlada Narodne Republike Crne Gore osniva na Cetinju Muzej Narodnooslobodilačke borbe, a 1951. godine, Njegošev muzej i Etnografski muzej.

Odlukom Izvršnog vijeća Skupštine Socijalističke Republike Crne Gore, 1963. godine, objedinjava se pet muzejskih jedinica na Cetinju u Opšti muzej koji, od 1965 do 1989. godine, posluje kao Muzeji Cetinja u čijem sastavu su: Umjetnički muzej, Istorijski muzej, Etnografski muzej, Njegošev muzej, Muzej kralja Nikole.

Osnivanje Narodnog muzeja Crne Gore

Narodni muzej je ustanovljen Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o muzejskoj djelatnosti (“Sl. List SRCG”, broj 33/89), a organizovan je kao kompleksni muzej, 1991.godine, reorganizacijom dotadašnje ustanove Muzeji Cetinje.

Djelokrug rada Narodnog muzeja

Djelokrug rada Narodnog muzeja utvrđen je Zakonom o muzejskoj djelatnosti, Odlukom o organizovanju ustanova kulture i Statutom Muzeja, i to: čuva i prezentuje istorijsku, etnografsku i umjetničku baštinu Crne Gore, po principima savremene muzeologije; obavlja poslove matične službe na teritoriji Crne Gore; obavlja stručni nadzor nad radom muzeja u Crnoj Gori; vodi evidenciju o muzejima u mreži; prati i proučava uslove smještaja, rada i razvoja muzeja; pruža stručnu pomoć u obavljanju muzejske djelatnosti; vodi registar muzejskih radnika koji obavljaju stručne poslove; vodi centralni katalog muzejskog materijala; organizuje i sprovodi polaganje stručnog ispita u muzejskoj djelatnosti i sticanje viših stručnih zvanja, i ostalo. U okviru utvrđenog djelokruga rada muzej ima posebna ovlašćenja u pogledu vršenja matične muzejske službe i stručnog nadzora nad radom ostalih muzeja u Crnoj Gori.

Narodni muzej baštini predmete od izuzetne vrijednosti i velikog značaja za istoriju Crne Gore, kao svjedočanstava njenog državnog, nacionalnog i kulturnog identiteta, multietničnosti i multikulturalnosti.

Rad Narodnog muzeja finansira se sredstvima iz budžeta Crne Gore, a dijelom iz sopstvenih prihoda koji se ostvare od prodaje ulaznica, publikacija i suvenira, kao i od donacija i sponzorstava.

Biljarda

Organizacione jedinice

Narodni muzej je organizovan u dvanaest organizacionih jedinica (pet muzeja, tri stručne službe i četiri službe zajedničkih poslova), i to:

• Umjetniĉki muzej, smješten u Vladinom domu, posjeduje 10 muzejskih zbirki, sa oko 2820 predmeta, trenutno je najznačajniji fond likovne umjetnosti Crne Gore. Umjetnički muzej, od 1978. godine čuva, a od 2002. godine u Plavoj kapeli prezentuje ikonu Bogorodice Filermske ( Filermosa), jednu od najvećih hrišćanskih relikvija;
• Istorijski muzej, smješten u Vladinom domu, posjeduje 10 muzejskih zbirki sa oko 1430 predmeta, trenutno je najznačajniji istorijografski fond Crne Gore;
• Etnografski muzej, smješten je u zgradi Srpskog poslanstva u bivšoj kraljevini Crnoj Gori, posjeduje 13 vanredno bogatih i značajnih zbirki, sa oko 4.250 predmeta, koje ilustruju način privređivanja, kulturu stanovanja, tekstilne radinosti, i druge elemente materijalne i duhovne kulture stanovnika Crne Gore;
• Njegošev muzej, smješten u Biljardi i Njegoševoj rodnoj kući na Njegušima, sadrži vrijednu muzejsku zbirku od 142 predmeta koji se odnose na Njegoša i njegovo doba;
• Muzej kralja Nikole, smješten u Dvoru Kralja Nikole, posjeduje 15 muzejskih zbirki, sa oko 15.000 predmeta, predstavlja memorijal kralja Nikole, s akcentom na Dvor kao političku instituciju, nastalu na određenom stupnju državnog razvitka;
• Dokumentaciono - matiĉna služba, smještena u Vladinom domu;
• Konzervatorsko- restauratorska služba, smještena u Vladinom domu;
• Biblioteĉko- arhivsko odjeljenje, smješteno u dvorskoj zgradi uz Dvor kralja Nikole, posjeduje izuzetno vrijedne primjerke starih i rijetkih knjiga i arhivske građe;
• Služba opštih i pravnih poslova, smještena u Vladinom domu;
• Turistiĉka služba, smještena u Vladinom domu;
• Služba za ekonomsko-finansijsko poslovanje, smještena u Vladinom domu;
• Služba za tehniĉke poslove, smještena u Vladinom domu.

Prostorije

Narodni muzej raspolaže sa deset objekata, ukupne površine od 15.508,62 m2, i to: Vladin dom, površine 9.138,52 m2, Biljarda, površine 2.236 m2 , Dvor kralja Nikole, površine 2368 m2 , dvije dvorske zgrade, površine 560m2, zgrada Srpskog poslanstva u bivšoj kraljevini Crnoj Gori, površine 216 m2, Kuća Miodraga - Dada Đurića - Atelje “Dado”, površine 165,10 m2 koja se koristi kao izložbeni prostor za privremene izložbe, Njegoševa rodna kuća na Njegušima, površine 213 m2, Rodna kuća Kralja Nikole na Njegušima, površine 236 m2 i Reljef Crne Gore, površine 376 m2 . Svi navedeni kulturno-istorijski objekti imaju status kulturnih dobara od nacionalnog značaja.

Radno vrijeme i cijene ulaznica

Muzej kralja Nikole i Njegošev mauzolej (sa Njegoševom rodnom kućom)- osam eura za odrasle, četiri za đake i studente.

Njegošev muzej Biljarda (sa Reljefom Crne Gore), Istorijski muzej i Umjetnički muzej (Vladin dom) - pet eura odrasli, dva i po đaci i studenti.

Etnografski muzej - četiri eura (odrasli) ili dva eura (đaci i studenti).

Reljef Crne Gore i Njegoševa rodna kuća - tri eura (odrasli) i euro i po (đaci i studenti).

Ulaznica za sve muzejske jedinice je 20 eura za odrasle i deset za đake/studente.

Ulaz je besplatan za djecu do 12 godina, građane Cetinja, članove ICOM-a i organizovane posjete crnogorskih osnovnih i srednjih škola.

Vanredno otvaranje muzeja uz prethodnu najavu je 200 eura plus cijena ulaznice.