Wp/cnr/Mihailo Lalić
Mihailo Lalić (Trepča kod Andrijevice, 7. oktobra 1914. - Beograd, 30. decembra 1992.), bio je crnogorski pisac.
Biografija
[edit | edit source]Mihailo Lalić rođen je 7. oktobra 1914. godine u Trepči, kod Andrijevice. Godine 1933. upisao je Pravni fakultet u Beogradu. Učestvovao u radu poluilegalnih i ilegalnih organizacija revolucionarnog pokreta. Član SKOJ-a postao je 1935. godine, a avgusta 1936. primljen je u KPJ. Učesnik je Narodnooslobodilačke borbe od 1941. godine. Po oslobođenju zemlje, Lalić radi u Agitpropu Pokrajinskog komiteta na oživljavanju kulturne djelatnosti (radio, Tanjug, pozorište i dr.). Zajedno s Mirkom Banjevićem i Jankom Đonovićem pokreće na Cetinju časopis Stvaranje.
Prelazak u Beograd
[edit | edit source]Krajem 1946. prelazi na rad u Beograd kao urednik Borbe. Radio je jedno vrijeme u Književnim novinama, ali se ponovo vraća u Borbu, đe radi kao urednik kulturne rubrike, a kasnije kao reporter. Godine 1955. napušta Borbu i pokušava da živi od književnog rada, a potom stupa u Izdavačko preduzeće „Nolit“, đe ostaje na dužnosti urednika sve do penzionisanja 1965. godine.
Posthumno mu je objavljeno više djela, a dobitnik je najvećih i najprestižnijih državnih nagrada.
Umro je u Beogradu, 30. decembra 1992. godine.
Literatura
[edit | edit source]Godine 1948. Mihailo Lalić objavljuje svoju prvu knjigu – zbirku pjesama Staze slobode. Iste godine pojavljuje se i njegova prva knjiga proze – zbirka pripovjedaka Izvidnica.
Tokom 1949. i početkom 1950. godine, časopis Književnost objavljuje u nastavcima njegov roman Svadba. Ovo Lalićevo djelo, koje je istovremeno prvi značajniji roman o NOB-u u poslijeratnoj jugoslovenskoj literaturi, štampan je kao posebna knjiga 1950. godine. Iste godine objavljuje i knjigu Izabrane pripovijetke.
Novu knjigu pripovjedaka Prvi snijeg, koja slika početak revolucije u Crnoj Gori, objavljuje 1951. godine. Sljedeće godine pojavljuje se izbor putopisa i reportaža Usput zapisano. Za vrijeme boravka na studijskom putovanju u Parizu (1953. i 1954. godine) Lalić je napisao prvu verziju romana Zlo proljeće. Zatim, slijede prve verzije Lalićevih poznatih djela: Raskid (1955.) i Lelejska gora (1957.). Nakon toga, Lalić objavljuje svoj novi veliki roman Hajka (1960.).
Svoju sliku rata i revolucije zaokružuje zbirkom pripovjedaka Posljednje brdo i romanom Pramen tame (1970.). Izbori Lalićevih pripovjedaka objavljeni su više puta pod različitim nazivima: Gosti, Pusta zemlja, Svitanje itd. Nova, proširena verzija Lelejske gore pojavila se 1963., dok je nova verzija romana Raskid izašla iz štampe 1969., zbirka pripovjedaka Prvi snijeg (u proširenoj verziji) 1977., a u okviru Lalićevih sabranih djela 1979. pojavile su se i nove verzije njegovih romana Svadba i Zlo proljeće.
Film
[edit | edit source]Prvi film sa crnogorskom temom snimljen poslije rata, 1947. godine, bio je dokumentarac „Sjećanje na Njegoša“ (režija Miodrag-Mikoš Petrović), u proizvodnji „Avala filma“ iz Beograda, za koji je scenario napisao Mihailo Lalić. Isto tako, Lalić je prvi od crnogorskih autora napisao scenario za dugometražni film, pod naslovom „Proleterska pravda“, koji se bavio sudbinom husinskih rudara. Iako je scenario objavljen do snimanja, međutim, nije došlo.[1]
Njegova djela „Svadba“, „Lelejska gora“, „Hajka“ i „Pusta zemlja“ su ekranizovane u sljedećim filmovima: Svadba (TV film) (1959), Lelejska gora (1968), Svadba (1973), Hajka (1977) i Pusta zemlja (TV film) (1981).