Wp/chn/Utqiaġvik, alaska-iliʔi
| Utqiaġvik Utqiaġvik (iñupiatun) Utqiagvik/Barrow (bastən-wawa) | |
 | |
| chaku-tənas: | ??? |
| iliʔi: | bastən-iliʔi |
| tənəs-iliʔi: | alaska-iliʔi |
| qʰənchi-hayu tilixam: | 4,927 (kʰapa 2020) |
| qʰənchi-hayu iliʔi: | 21 sq mi (56 km²) |
| ZIP-kʼwinin-ikta: | 99723 |
| qʰa Utqiaġvik miɬayt kʰapa alaska-iliʔi |
  Utqiaġvik
|
Utqiaġvik (Barrow), ixt tʰawn kʰapa alaska-iliʔi ukuk. iləp saya-kʰapa-kʰul-iliʔi-iwa tʰawn kʰapa kʰanawi bastən-iliʔi Utqiaġvik. q’winəm-taɬlam-tak’umunaq tilixam ɬaska miɬayt kʰapa Utqiaġvik, bət kʰəpit taɬlam-ixt tʰawn kʰapa alaska manaqi-hayash pi Utqiaġvik. hayu inupiat-tilixam ɬaska miɬayt kʰapa Utqiaġvik.
uk nim
[edit | edit source]iləp 2016, Utqiaġvik munk uk tʰawn-nim kʰapa bastən-wawa: Barrow. kʰapa iñupiat-tilixam ɬaska ləlang, mayka wawa Utqiaġvik pus "qʰa [nsayka] t’ɬap lalasin. t’ɬunas wik ixt ɬush nim Utqiaġvik, qʰiwa anqati iñupiat-tilixam ɬaska kəmtəks ukuk iliʔi kakwa Ukpeaġvik "qʰa [nsayka] iskam "snu-waxwax" (Bubo scandiacus)," anqati kakwa Utqiaġvik iñupiat-tilixam ɬaska kəmtəks ixt x̣luyma iliʔi.[1]
anqati
[edit | edit source]iñupiat-tilixam ɬaska chaku kʰapa ukuk iliʔi wik-saya 500 AD. alta mayka t’ɬap dret-ul iliʔi-haws wik-saya Utqiaġvik. bastən-iliʔi iskam alaska-iliʔi kʰapa 1867, pi kʰapa 1888 bastən ɬaska munk-miɬayt ixt pʰliye-haws kʰapa Utqiaġvik.
kʰapa 1988, ɬun kʰaliponiya gli-kʰwanish ɬaska chaku kikwəli ays wik saya Utqiaġvik, pi ɬaska chaku wik-saya-miməlust. ixt hayash ləshən-ship ɬq’up ukuk p’iɬiɬ ays pus munk-yeʔlan ukuk ɬun kʰwanish. makwst kʰwanish ɬaska k’ilapay kʰapa kʰaliponiya-iliʔi bət ixt kʰwanish yaka miməlust.
ukuk iliʔi
[edit | edit source]1,300 mi. (2,100 km.) saya iləp-kʰul-iliʔi-iwa-iliʔi Utqiaġvik miɬayt. dret-ɬəq’əɬ pi hilu stik Utqiaġvik, pi kwansəm-kʰapa-ays hayu iliʔi kikwəli Utqiaġvik. x̣awqaɬ pus ɬatwa Utqiaġvik kʰapa pʰaya-t’sikt’sik mayka.
kusax̣
[edit | edit source]kwansəm kʰul Utqiaġvik. wik-saya 237 san kʰapa ixt kʰul kwansəm-manaqi-kʰul-pi-32°F (0°C). [2] hilu san 66 san kʰapa ixt kʰul kʰapa Utqiaġvik, pi hilu pulakʰli 82 san kʰapa ixt kʰul yawa.[3] hayu snu chaku kʰapa ukuk tʰawn, wik-saya 46" (116cm) kʰapa ixt kʰul.
qʰata Utqiaġvik iskam dala
[edit | edit source]kʰa hayu tilixam kʰapa Utqiaġvik ɬaska iskam məkʰmək kakwa anqati, qʰiwa dret q’əl pus lulu məkʰmək kʰapa Utqiaġvik. hayu tilixam kʰapa Utqiaġvik ɬaska məkʰmək əbə makuk hayu x̣ələl-ikta kakwa kʰanish, ulx̣ayu, "legwim" (tk’up itsx̣ət), yuɬqat-lita-ulx̣ayu, qʰwex̣qʰwex̣, k’əlak’əlama pi pish.