Wp/bgn/ازبکستان

Republic of Uzbekistan
Republic of Uzbekistan Oʻzbekiston Respublikasi (language?)
	ملین سرود: ; Oʻzbekiston Respublikasining Davlat Madhiyasi; State Anthem of the Republic of Uzbekistan; ;
	Location of Wp/bgn/ازبکستان (green) Location of Wp/bgn/ازبکستان (green)
پایتخت	Tashkent; 41°16′ شمالی 69°13′ شرقی / 41.267° شمالی 69.217° شرقی
Largest city	Tashkent
رسمین زبان(هان)	Uzbek
جاگه ئین زانته بوته ئین زبانان	Karakalpak
اقلیتها;(1996)	81.1% Uzbek; 5.4% Russian; 4.0% Tajik ; other, non-official, scholarly estimates are 10%; 3.0% Kazakh; 2.5% Karakalpak; 1.5% Tatar; 2.5% others;
اهلیتی نام	Uzbek
دولت	Presidential republic
مقننه یی قوه	Supreme Assembly
Independence from the Soviet Union
پراخی
نپوس
داخلین ناخالصین تولید (PPP)	2014 تخمین
تولید ناخالص داخلی:GDP (اسمی)	2014 تخمین
Gini (2003)	36.8 (95th)
شاخص توسعه انسانی (2013)	0.661 (116th)
زر	Uzbekistan som (Oʻzbekiston soʻmi) (UZS)
منطقه زمانی	UZT (ساعت جهانی+5)
جهت رانندگی	right
دامنه اینترنت	.uz
تلپنی کوڈ	+998

ازبکستان آسیایی میانه یی تا یکی شه قدیمین شوروی جمهوریتان و انون آزاتین مَلکی است.

ازبکستان (ازبکی: O‘zbekiston، بئ سیریلیک ئا: Узбекистан)یک مُلک نامی اینت بئ آسیای میانه تا، مشترکین سیم سر داریت گو اوگانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، و کزاکیستان ئی مُلکان. ای مُلکی پایتخت تاشکند ئی شار اینت.

ای ملکی مساحت یا دگار ۴۴۷٬۴۰۰ کلیومتر مربع اینت (پنجاه و ششمین ملک شه وسعتی نظر ئا). ازبکستان ئی رسمین زبان ازبکی ئی زبان اینت.

تاریخ

ازبکستانی ملکی تاریخ ئا باید شه دیمین سمرقند و بخارای شاران بزانت، ای دو شار دیما شه پارس امپراتوری يی بخشان اتنت که قزاق ئین خانانی و پارس ئی امپراتوری ئانی مانیجینا کپته تنت، پد شه آیی که اسلام آت و موچین پارس ئی امپارتوری کونتا جم کورت ، ای دو شار شه اسلام ئی مهمین و اسلین شاران و مرکزان بوتنت که ایدا ئیلم و پرهنگی مرکز گشت، شه ای شاران بازین مسلمانین ئالم هنچو محمد خوارزمی ، ابن سینا و دیگر بازین مشهورین ئالم پیدا بوتنت، ای شار شه بازین اسلامین امپراتوری ئان پیشوازی کورته انت، تا سالی ۱۲۰۰ ه ش ئا ای دو شار اوگانستانی حاکمانی دستا آتنت که پد شه آیی شه امیر عبدلرحمان خان در کورته بوتنت و بئ روسیه مربوت کورته بوتنت.

سیاست

ازبکستانی جمهوریت پد شه شوروی ئی دلیتینا یک آزاتین دولتی بوت، و شه ای تاریخا ای ملکی رئیس جمهور اسلام کریموپ بوت که تا انون ای ملکی رئیس جمهور اینت، ای ملک شه اختیساد نزر ئا دیم رووگین ملکی است که انون شه ناخالیسین داخلین تولیدان یی نزر ۶۰مین جای تا اینت، ای ملک یی سیمسر گو موچین همسایگین ملکان بسته انت و ای ملکی مردم کمتیر تواننت که گو ای ملکی پاسپورت ئا دنی ملکان سپر کننت. ازبکستانی دولت شه پیشرپت خاتیرا جوانین جای تا است ولی ای ملکی مردم باز نادار وبی کسین مردم انت و شه یک میلیون ئا گیشتیر بئ روسیه ئی ملکی تا کارگری ئه کننت.

جوغرافیا

ازبکستان گو اوگانستان، تاجیکستان، قرگیزستان، ترکمنستان و قزاکیستان ئان همسایگ اینت و سیمسر داریت. ازبکستان ئی ملک ۴۴۷،۴۰۰ کیلومتر مرربهموساهت و ۲۶،۸۵۱،۰۰۰ نپر هم نپوس داریت.^[7] که شه ای لیهازا جهانی ۵۶مین ملک اینت و ۴۲مین ملک شه نپوس ئی لیهاز هیساب ئه بیت.^[8] بي همسودین مستقلین ملکان ئی تا شه پراخی ئی نزر پنچمین و شه نپوس ئی نزر ئا سیومین جاگه ئا اینت. ای ملکی پایتخت تاشکند و سمرقند و بخارا شه ای ملکی مزنین و موهمین شاران انت . ای ملک ۱۴۲۵ کیلومتر شه روچ درات ئا بئ روچ نیشتین ئا و ۹۳۰ کیلومتر شه بُرزسرا بئ جهلسرا کَشته بوته.

ملکی تقسیم و بار

ازبکستانی جمهوریت ۱۲ ولایت (استان) یا صوبه داریت، تاشکند ئی شار و یک وت واکین جمهوریت ئی داریت که عبارت انت شه:

مردم

**ازبکستانی جمعیت بئ اساسی قومین گروپان ۱۹۲۶–۱۹۸۹**
قومی گروپ	دولتی سرجم ئی ارقام ۱۹۲۶^۱		دولتی سرجم ئی ارقام ۱۹۳۹^۲		دولتی سرجم ئی ارقام ۱۹۵۹^۳		دولتی سرجم ئی ارقام ۱۹۷۰^۴		دولتی سرجم ئی ارقام ۱۹۷۹^۵		دولتی سرجم ئی ارقام ۱۹۸۹^۶
قومی گروپ	تعداد	%	اندازگ	%	اندازگ	%	اندازگ	%	اندازگ	%	اندازگ	%
ازبک ئان	۳٬۴۶۷٬۲۲۶	۷۳٫۰	۴٬۸۰۴٬۰۹۶	۶۵٫۱	۵٬۰۳۸٬۲۷۳	۶۲٫۲	۷٬۷۳۳٬۵۴۱	۶۴٫۷	۱۰٬۵۶۹٬۰۰۷	۶۸٫۷	۱۴٬۱۴۲٬۴۷۵	۷۱٫۴
روس‌ ئان	۲۴۵٬۸۰۷	۵٫۲	۷۲۷٬۳۳۱	۱۱٫۶	۱٬۰۹۰٬۷۲۸	۱۳٫۵	۱٬۴۹۵٬۵۵۶	۱۲٫۵	۱٬۶۶۵٬۶۵۸	۱۰٫۸	۱٬۶۵۳٬۴۷۸	۸٫۴
تاجیک‌ ئان	۳۵۰٬۶۷۰	۷٫۴	۳۱۷٬۵۶۰	۵٫۱	۳۱۱٬۳۷۵	۳٫۸	۴۵۷٬۳۵۶	۳٫۸	۵۹۴٬۶۲۷	۳٫۹	۹۳۳٬۵۶۰	۴٫۷
قزاق‌ ئان	۱۹۱٬۱۲۶	۴٫۰	۳۰۵٬۴۱۶	۴٫۹	۳۳۵٬۲۶۷	۴٫۱	۵۴۹٬۳۱۲	۴٫۶	۶۲۰٬۱۳۶	۴٫۰	۸۰۸٬۲۲۷	۴٫۱
تاتارئان	۲۸٬۳۳۵	۰٫۶	۱۴۷٬۱۵۷	۲٫۳	۳۹۷٬۹۸۱	۴٫۹	۴۴۲٬۳۳۱	۳٫۷	۵۳۱٬۲۰۵	۳٫۵	۴۶۷٬۸۲۹	۲٫۴
قره‌قالپاق	۱۴۲٬۶۸۸	۳٫۰	۱۸۱٬۴۲۰	۲٫۹	۱۶۸٬۲۷۴	۲٫۱	۲۳۰٬۲۷۳	۱٫۹	۲۹۷٬۷۸۸	۱٫۹	۴۱۱٬۸۷۸	۲٫۱
تاتارهای کریمه					۴۶٬۸۲۹	۰٫۶	۱۳۵٬۴۲۶	۱٫۱	۱۱۷٬۵۵۹	۰٫۸	۱۸۸٬۷۷۲	۱٫۰
کوریایی ئان	۳۰	۰٫۰	۷۲٬۹۴۴	۱٫۲	۱۳۸٬۴۵۳	۱٫۷	۱۵۱٬۰۵۸	۱٫۳	۱۶۳٬۰۶۲	۱٫۱	۱۸۳٬۱۴۰	۰٫۹
قرقیز ئان	۷۹٬۶۱۰	۱٫۷	۸۹٬۰۴۴	۱٫۴	۹۲٬۷۲۵	۱٫۱	۱۱۰٬۸۶۴	۱٫۰	۱۴۲٬۱۸۲	۰٫۷	۱۷۴٬۹۰۷	۰٫۸
اوکراینی‌ ئان	۲۵٬۳۳۵	۰٫۵	۷۰٬۵۷۷	۱٫۱	۸۷٬۹۲۷	۱٫۱	۱۱۴٬۹۷۹	۱٫۰	۱۱۳٬۸۲۶	۰٫۷	۱۵۳٬۱۹۷	۰٫۸
ترکمن‌ ئان	۳۱٬۴۹۲	۰٫۷	۴۶٬۵۴۳	۰٫۷	۵۴٬۸۰۴	۰٫۷	۷۱٬۰۶۶	۰٫۶	۹۲٬۲۸۵	۰٫۶	۱۲۱٬۵۷۸	۰٫۶
ترک‌ ئان	۳۷۱	۰٫۰	۴۷۴	۰٫۰	۲۱٬۲۶۹	۰٫۳	۴۶٬۳۹۸	۰٫۴	۴۸٬۷۲۶	۰٫۳	۱۰۶٬۳۰۲	۰٫۵
یهودی ئان	۳۷٬۶۲۱	۰٫۸	۵۰٬۶۷۶	۰٫۸	۹۴٬۳۰۳	۱٫۲	۱۰۲٬۸۴۳	۰٫۹	۹۹٬۸۳۶	۰٫۷	۹۴٬۶۸۹	۰٫۵
ارمنی‌ئان	۱۴٬۸۶۲	۰٫۳	۲۰٬۳۹۴	۰٫۳	۲۷٬۳۷۰	۰٫۳	۳۴٬۴۷۰	۰٫۳	۴۲٬۳۷۴	۰٫۳	۵۰٬۵۳۷	۰٫۳
آذربایجانی‌ ئان	۲۰٬۷۶۴	۰٫۴	۳٬۶۴۵	۰٫۱	۴۰٬۵۱۱	۰٫۵	۴۰٬۴۳۱	۰٫۳	۵۹٬۷۷۹	۰٫۴	۴۴٬۴۱۰	۰٫۲
اویگورئان	۳۶٬۳۴۹	۰٫۸	۵۰٬۶۳۸	۰٫۸	۱۹٬۳۷۷	۰٫۲	۲۴٬۰۳۹	۰٫۲	۲۹٬۱۰۴	۰٫۲	۳۵٬۷۶۲	۰٫۲
باشقیر ئان	۶۲۴	۰٫۰	۷٬۵۱۶	۰٫۱	۱۳٬۵۰۰	۰٫۲	۲۱٬۰۶۹	۰٫۲	۲۵٬۸۷۹	۰٫۲	۳۴٬۷۷۱	۰٫۲
دیگه قومان	۷۷٬۸۸۹	۱٫۶	۹۸٬۸۳۸	۱٫۶	۱۲۶٬۷۳۸	۱٫۶	۱۹۸٬۵۷۰	۱٫۷	۱۷۶٬۲۷۴	۱٫۱	۲۰۴٬۵۶۵	۱٫۰
مجموع	۴٬۷۵۰٬۱۷۵		۶٬۲۷۱٬۲۶۹		۸٬۱۰۵٬۷۰۴		۱۱٬۹۵۹٬۵۸۲		۱۵٬۳۸۹٬۳۰۷		۱۹٬۸۱۰٬۰۷۷
^۱ Excluding the Tadzjik ASSR, but including the Kara-Kalpak Autonomous Oblast (in 1926 part of the Kazakh ASSR); source: [۱]. ^۲ Source: [۲]. ^۳ Source: [۳]. ^۴ Source: [۴]. ^۵ Source: [۵]. ^۶ Source: [۶].

ازبکستانی جمعیت شامل ئی ۸۰٪ ازبک، ۵٫۵٪ روس، ۵ تا ۵٫۵٪ تاجیک (ازبکستانی دولتی ارقام ئانی اساسا)، ۳٪ قزاق، ۲٫۵٪ قره قالپاق، ۱٫۵٪ تاتار و ۲٫۵٪ و هم دیگه قومان تشکیل ئه دهنت.^[9] ولی تاجک وتئ سرجم ئین رقما ۳۰ تا ۴۰ فیصد ئه گوشنت.^[10]^[11]^[12]^[13]^[1]^[2]

سرچشمه گ

1. D. Carlson, "Uzbekistan: Ethnic Composition and Discriminations", Harvard University, August ۲۰۰۳
The Tajiks of Uzbekistan, Central Asian Survey (1996), 15(2), 213-216.2.

↑ ^1.0 ^1.1 Karl Cordell, "Ethnicity and Democratisation in the New Europe", Routledge, 1998. p. 201: "Consequently, the number of citizens who regard themselves as Tajiks is difficult to determine. Tajikis within and outside of the republic, Samarkand State University (SamGU) academic and international commentators suggest that there may be between six and seven million Tajiks in Uzbekistan, constituting 30% of the republic's 22 million population, rather than the official figure of 4.7%(Foltz 1996;213; Carlisle 1995:88). Cite error: Invalid <ref> tag; name "Karl Cordell 1999. pg 201" defined multiple times with different content
↑ ^2.0 ^2.1 Lena Jonson (1976) "Tajikistan in the New Central Asia", I.B.Tauris, p. 108: "According to official Uzbek statistics there are slightly over 1 million Tajiks in Uzbekistan or about 3% of the population. The unofficial figure is over 6 million Tajiks. They are concentrated in the Sukhandarya, Samarqand and Bukhara regions." Cite error: Invalid <ref> tag; name "Lena Jonson 2006. pg 108" defined multiple times with different content
↑ Svante E. Cornell, "Uzbekistan: A Regional Player in Eurasian Geopolitics?", European Security, vol. 20, no. 2, Summer 2000.
↑ Carlson, "Uzbekistan: Ethnic Composition and Discriminations", Harvard University, August 2003
↑ The Tajiks of Uzbekistan, Central Asian Survey (1996), 15(2), 213-216
↑ Uzbekistan reports. International Monetary Fund
↑ آسیایی سرجم)
↑ www.worldatlas.com
↑ CIA - The World Factbook - Uzbekistan
↑ Carlson, "Uzbekistan: Ethnic Composition and Discriminations", Harvard University, August 2003}}
↑ The Tajiks of Uzbekistan, Central Asian Survey (1996), 15(2), 213-216
↑ Svante E. Cornell, "Uzbekistan: A Regional Player in Eurasian Geopolitics?", European Security, vol. 20, no. 2, Summer 2000.
↑ Richard Foltz, "The Tajiks of Uzbekistan", Central Asian Survey, 15(2), 213–216 (1996).

ویکی پیدیایی پارسی

لینک په دنا

ازبکستان دات کام

[Karl_Cordell_1999._pg_201-1] 1.0 ^1.1 Karl Cordell, "Ethnicity and Democratisation in the New Europe", Routledge, 1998. p. 201: "Consequently, the number of citizens who regard themselves as Tajiks is difficult to determine. Tajikis within and outside of the republic, Samarkand State University (SamGU) academic and international commentators suggest that there may be between six and seven million Tajiks in Uzbekistan, constituting 30% of the republic's 22 million population, rather than the official figure of 4.7%(Foltz 1996;213; Carlisle 1995:88). Cite error: Invalid <ref> tag; name "Karl Cordell 1999. pg 201" defined multiple times with different content

[Lena_Jonson_2006._pg_108-2] 2.0 ^2.1 Lena Jonson (1976) "Tajikistan in the New Central Asia", I.B.Tauris, p. 108: "According to official Uzbek statistics there are slightly over 1 million Tajiks in Uzbekistan or about 3% of the population. The unofficial figure is over 6 million Tajiks. They are concentrated in the Sukhandarya, Samarqand and Bukhara regions." Cite error: Invalid <ref> tag; name "Lena Jonson 2006. pg 108" defined multiple times with different content

[3] Svante E. Cornell, "Uzbekistan: A Regional Player in Eurasian Geopolitics?", European Security, vol. 20, no. 2, Summer 2000.

[4] Carlson, "Uzbekistan: Ethnic Composition and Discriminations", Harvard University, August 2003

[5] The Tajiks of Uzbekistan, Central Asian Survey (1996), 15(2), 213-216

[IMF-6] Uzbekistan reports. International Monetary Fund

[7] آسیایی سرجم)

[8] www.worldatlas.com

[9] CIA - The World Factbook - Uzbekistan

[10] Carlson, "Uzbekistan: Ethnic Composition and Discriminations", Harvard University, August 2003}}

[11] The Tajiks of Uzbekistan, Central Asian Survey (1996), 15(2), 213-216

[cornellcaspian.com-12] Svante E. Cornell, "Uzbekistan: A Regional Player in Eurasian Geopolitics?", European Security, vol. 20, no. 2, Summer 2000.

[Foltz-13] Richard Foltz, "The Tajiks of Uzbekistan", Central Asian Survey, 15(2), 213–216 (1996).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]