Jump to content

Wn/shn/တႄႇၵူတ်ႇထတ်း လွင်ႈႁိူဝ်းၽႃႇၺႃး ၶူဝ်ၶၢမ်ႈမႄႈၼမ်ႉ ၾရၼ်ႇသိတ်ႉသ်သၵွတ်ႉၶီး

From Wikimedia Incubator
< Wn‎ | shn
Wn > shn > တႄႇၵူတ်ႇထတ်း လွင်ႈႁိူဝ်းၽႃႇၺႃး ၶူဝ်ၶၢမ်ႈမႄႈၼမ်ႉ ၾရၼ်ႇသိတ်ႉသ်သၵွတ်ႉၶီး

ဝၼ်းၽတ်း၊ မၢတ်ႉၶျ် 28၊ 2024

လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်း
ဢွင်ႈတီႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵ
ႁူမ်ႈသၢင်ႈ!
Wn/shn/မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵ
Wn/shn/မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵ
ႁိူဝ်းၽႃႇၺႃး ၶူဝ်ၶၢမ်ႈမႄႈၼမ်ႉ ၾရၼ်ႇသိတ်ႉသ်သၵွတ်ႉၶီး

ၽူႈၸွပ်ႇထတ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်း ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵ လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၽိူဝ်းဢဝ်လႆႈ ၶေႃႈမုၼ်းမၢႆတွင်း black box ၶွင် ႁိူဝ်းလူင် ဢၼ်ၶဝ်ႈၽႃႇၺႃး ၶူဝ်ၶၢမ်ႈမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တီႈဝဵင်း ပလ်တီႇမေႃးရ်၊ တီႈ ၸႄႈမိူင်းမႄႇရီႇလႅၼ်း၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽိူဝ်းႁႃဢဝ်လႆႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ တေၸၢင်ႈႁူႉလႆႈဝႃႈ ႁိူင်းတၢင်ႇၵုၼ်လူင်ၼႆႉ ဝၢႆးသေ မၼ်းယၢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈ တႃႈႁိူဝ်းမႃးယဝ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇပေႃးႁိုင် မိူဝ်ႈပႆႇၽႃႇသႂ်ႇ ၶူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉမၼ်း လႆႈၶၢတ်ႇၵႂႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼႆ ၽၢႆႇၽူႈၸွပ်ႇထတ်း တီႈ ၸုမ်းၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၽၢႆႇၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ (NTSB) ၶဝ် လႆႈမုင်ႈမွင်းဝႆႉၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်း ၸႅၼ်ႇၼီႇၾႃႇ ႁူဝ်ႇမႅၼ်ႇတီႇ (Jennifer Homendy) ဝႃႈတႄႉ ၽူႈၸွပ်ႇထတ်းၶဝ် တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ် ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်ႁိူဝ်းတၢင်ႇၵုၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ႁိူဝ်းတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ 'တႃႇလီ' ဢၼ်တၢင်ႇၸွမ်ပိဝ် သိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ဝၢႆႇႁူဝ်ႁိူၼ်းၶဝ် ၵႂႃႇၸူး မိူင်းသီႇရိလၢင်းၵႃသေ ဢွၵ်ႇမႃးၽႃႇၺႃးသႂ်ႇ သဝ်လူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်သဝ်ပိူင်လူင်သွင်သဝ် ဢၼ်ၵမ်ႉၶူဝ် ၾရၼ်ႇသိတ်ႉသ်သၵွတ်ႉၶီး (Francis Scott Key) ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းယၢဝ်း မီး လၵ်းပၢႆၶိုင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႃႈၸမ်တေၽႃႇၺႃးၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈႁိူဝ်းတၢင်ႇၵုၼ်ၼၼ်ႉသေ လႆႈသူင်ႇၶေႃႈပၼ်ၽၢင်ႉ မေႇတေး လႄႈ ပလိၵ်ႈၶဝ် လႆႈႁႄႉလူတ်ႉ တီႈႁူဝ်ၶူဝ် သွင်ပႃႈသွင်ၽၢႆႇ ယႃႇႁႂ်ႈလူတ်ႉလႆႈလတ်းၶၢမ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းလမ်ၼမ် ၽၢႆႇၽူတ်ႇၸွႆႈၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် သိုပ်ႇႁႃ တူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် (6) ၵေႃႉ ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈ ယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းၼမ်ႉ Patapsco ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶူဝ်ႁၢၵ်းတူၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶူဝ်ႁၢၵ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈ မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ လႄႈ သုၼ်ၵၢင်ဢမႄႇရိၵ ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် မႄးၵုမ်းႁူး တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တီႈၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇဢမႄႇရိၵၢၼ် ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉယူႇ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉပလိၵ်ႈ ၸႄႈမိူင်းမႄႇရီလၼ်း ရူဝ်ႇလႅၼ်ႇ ပတ်ႉထလႃႇ (Roland Butler) တွပ်ႇၸူး သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ တူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁူၵ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ မီးယူႇတီႈလႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်းသေ "လႆႈယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉ တႃႇၶတ်းၸႂ်သွၵ်ႈႁႃပၼ် တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၽၢႆႇလင်ၼၼ်ႉ" ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉလွင်ႈၶူင်ႁၢၵ်းတူၵ်းၼႆႉသေ လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ တႃႈႁိူဝ်း ပလ်တီႇမေႃးရ် ဢၼ်ပဵၼ် တႃႈႁိူဝ်းဢၼ််ၼိုင်ႈၼႂ်းၵႃႈ တႃႈႁိူဝ်ႈ ဢၼ်ႁိူဝ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇၼမ်သေပိူၼ်ႈ တီႈၼႂ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵၼၼ်ႉလႄႈ လွင်ႈတေႃႉသူင်ႇၵုၼ်ႇသိၼ်ၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းဝႆႉသေ ၶပ်ႉမၢႆၶၢဝ်းတၢင်းၶီႇႁိူဝ်းလဵၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ တႃႈႁိူဝ်းပလ်တီႇမေႃးရ်ၼႆႉ ပေႃးၸႃႇဢဝ် တႃႈႁိူဝ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်လႆႈ တေႃႉလူတ်ႉၼမ်သေပိူၼ်ႈသေ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆ ပီ 2022 ၼၼ်ႉၼႆ လႆႈတၢင်ႇလူတ်ႉၵႃး 750,000 လမ်းပၢႆမႃး ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈလႆႈဢိုတ်းဝႆႉ တႃႈႁိူဝ်းၼႆႉလႄႈ မၼ်းတေမီး ၽွၼ်းယွၼ်ႉထိုင် လွင်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ၵုၼ်ႇသိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇၼႆ ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ Pete Buttigieg လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆယူႇ။


ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း