Wb/jv/Paugeran nulis Aksara Jawa/Sandhangan
Minangka sawijining abugida utawa alphasyllabary kabèh aksara Hanacaraka iku sacara otomatis wis ngandhut swara [a]. Contoné ing aksara Hanacaraka ora ana simbul sing nglambangaké uni /k/ anané (ꦏ). Nanging swara a iki bisa diganti lan diowahi mawa tandha diakritis. Tandha-tandha diakritis iki ing basa Jawa diarani sandhangan. Ing aksara Hanacaraka ana telung jenis sandhangan: sandhangan swara, panyigeging wanda lan wyanjana.
Sandhangan swara[edit | edit source]
Sandhangan swara iku ngowahi swara saka foném /a/ inadhuwuring sawijining aksara.
- Wulu (ꦸ) ngowahi swara dadi /i/.
- Suku (ꦶ) ngowahi swara dadi /u/.
- Pepet (ꦼ) ngowahi swara dadi /ě/.
- Taling (ꦺ) ngowahi swara dadi /é/ utawa /è/. Taling iki ditulis ing sisih kiwa sawijining aksara.
- Taling tarung (ꦺꦴ) ngowahi swara dadi /o/. Taling tarung iki ditulis ing sisih kiwa lan tengen sawijining aksara.
Sandhangan panyigeging wanda[edit | edit source]
Sandhangan panyigeging wanda iku sandhangan sing nambahi sawijining aksara swara /h/, /r/, /ŋ/ utawa matèni aksara.
 |
layar - kanggo uni /r/ |
 |
wignyan - kanggo uni /h/ |
 |
cecak - kanggo uni ng /ŋ/ |
 |
patèn utawa pangkon - kanggo 'matèni' aksara ngilangi swarané |
Sandhangan wyanjana[edit | edit source]
Sandhangan wyanjana ditrapaké kanggo nggabungaké uni sawetara aksara.
 |
cakra - kanggo uni /r/ |
 |
cakra keret - kanggo uni /re/, minangka gantiné gabungan cakra lan pepet |
 |
péngkal - kanggo uni /y/ |
Contoné, ka karo cakra dadi ngasilaké wanda kra.
Kombinasi[edit | edit source]
Sawetara sandhangan saka kategori sing séjé-séjé bisa digabungaké ping siji kanggo ngasilaké wanda sing luwih njlimet. Contoné, ka, wulu, cakra, lan cecak bisa digabung kanggo ngasilaké wanda /kriŋ/ ("kring").