Wt/zea/poes

Zeêuws

Etymologie

Dienkelijk van 't geluud dat-a gemaekt oor om 'n katte te lokken. Pas sind de Nieuwen Tied bekend, mae zeker vee ouwer: d'r eit in 't 'Ollands van de zeventienden eêuw 'n vurm puis bestae, die-a de gewone klankwetten volgt (noe nog puus in bevòbeêld 't Veluws). Dat is allêne te verklaeren as 't woôrd d'n 'oôg-middeleêuwsen overgank van oe naer uu eit meegemaekt. Daenessen moe dan d'n ouwe vurm in stand gebleve weze, die-at 't uutendelienge gewonne eit.

De beteikenis van 'schaemdeêl' za wè komme deu ´t verband van zacht'eid en 'aer.

Omschrievienge

poes

1. tussenwerpsel geluud gemaekt om 'n katte te lokken (dikkels meêr as eên keêr)
2. zelfstandig naemwoôrd v de katte zelf (ongewoon)
3. zelfstandig naemwoôrd v (ruug) trutte, kutte, vrouwelijk geslachtsdeêl
4. verschillende vurmen van 't werkwoôrd poese (ziet dae)

Opmerkienge: 't WND zeit (onder katte; poes ei gin eigen lemma) dat bet. 2 in 't Zeêuws nie gebruukt oor. Dat moe vroeger zeker anders gewist weze, meedat 't woôrd in de West is uutgeleênd (ziet onder). Ok vindplekken in 't Supplement spreke dit tegen.

Uutspraek

[pus]

Verbugienge

poesen meêrvoud, poesje verkleinwoôrd

Uutdruksel

• Dienk t'rom, wan dat is wat daer-an de poesjes nie an komme, gezeid van 'eêt eten of drienken Tools in Fluplands

Ontlêniengen in aore taelen

• pusi, pusiki Berbice-Nederlands
• poeschi, pusi, pushi, pussie Neger'ollands
• pushi Papiaments (kan ok 'Ollands weze)
• puspusi Sranantongo
  • pusu Arowaks
  • pusipusi Caribisch

Vertaeliengen

Ziet bie katte.

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 414

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 191

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'poes'