Wp/wal/Wolayttattuwa
Wolayttattuwa | |||
---|---|---|---|
Haaseyettiyosaa: | Toophphiyaa | ||
Heeraa: | Wolaytta Moottaa | ||
Haasayiyaageetu qoodaa: | 13,000,000ppe darees | ||
Doonaa yaratettaa: | Oomaawe Doonaa | ||
Ooso Doonatettaa
| |||
Ooso doona gidiyoy: | Wolaytta Moottaa | ||
Aqidoy: | |||
Doonaa koodeta
| |||
ISO 639-1: | [1] | ||
ISO 639-2: | wal | ||
ISO 639-3: | [2] | ||
SIL: | [3] | ||
Karttaa
| |||
![]() Wolaytta Moottaa qonccissiya kartta Zo'o meraa
| |||
Hagaakka be'a: Doonaa – Doonata |
Wolayttattuwa woykko Wolayttatto Doonaa geetettidi erettiyagee Toophphiyaan haasayiyaagetu qoodan 4ntto xekkan de'iya Tohossa Toophphiyaa giddon aahuwaan haasayettiya doona. Hegaa xalla gidennan hara matattiyaa doonatuyyo pultto gidiyaagaa. Wolayttattoy ubba Toophphiyaa doonatuppe koyro Laatine machchallan Geeshsha maxaafay attamettido doona. Wolayttattuwaara dabbotiya hara doonati; Gamottuwa, Goofattuwaa, Konttattuwaa, Kuullottuwaanne haraata.
Wolayttattoy Omaawe doonaa zuussan shaakettiya doonaa qommo. Ha doonay Wolaytta bittan aahuwan Tohossa Toophphiyan issi issi sohotuun aahuwan haasayettes. Wolayttattuwa haasayiya asaa qooday 2002 M.L. asaanne keettaa qoodaa maaran 6,527,908 (Ha paydooy Wolaytta Moottan de'iyaa asaa payduwaa). Wolayttattuwa Zawaa eranaage kehippe metiyo gishshawu doonaa haasayiya mule asaa payduwaa eranaage deexxees.
Doonaa yaratettaa
[edit | edit source]Wolayttattoy Oomaawe doonaa giddon moodettees. Hara Oomaawe doonati leemisuwaassi Zala, Melo, Gammo, Goffa, Dawronne milatiyageeti Wolayttattuwara kehippe milatetiya doonaa qommota. Ha doonatussi matatetay de'inkka doonati bantta heera asatuun dumma gididi beettoosona. Ha ubba doonati Salo gufantto eqota Dumma gidoogaassi marka suntaay imettis. Hagee ISO (International Organization for Standardization) yagiyoo ooso keettay ha doonata banttana danddayidaageetanne dumma yaaagidi shaakiis. Ha shahuwaa maraan Wolayttattuwassi ISO 639-3 yagiyaa standardiya sunttay imettis.
Doonaa Dichchaa
[edit | edit source]SIM (sudan interior mission) yaagiyo Amerkka Osoo kettay Wolayttattuwa xufiyan 1934 doommidi Adam Bruce yaagiyo asaa maaduwan giigissiis. Ha wodiyaa Geeshsha maxaafaappe guutta baggay Wolayttattuwan laamettidi xaafettis. Hegaappe guyyiyan Adam Brusine a citay Ooratta Maachchaa 1967, hegaattokka kumetta Geeshsha maxaafaa 1993 wolayttattuwan xaafi wurssidosona. Ha Wolayttattuwa Geshsha maxaafay Gi'ize machchallata go'ettin xasfettidaagaa giddinka Toophphiyan dummatida machchalli baynna doonatun Oromottuwappe kallidi xaafettida naa'antto doona.
Ha doonay Darggiya kawotettaa wode "Idiget Be Hibret" yaagiya daguwwa wode Tohossa Toophphiyan asay luxanaassi dorettida doona. Ha wodiyan Wolayttattuwappe hara dooni Tohossa Toophphiyan doorettibenna. Wolayttattoy Kawo oosuwanne luxetta keettaa maduwassi muleera go'ettiyogaa doomiddoy Darggiya kawotettay kunddi simmin laamiya wodiyana. He wodiyan Wolayttattoy kaseegaadan Gi'ize machchallan gidennan Laatiine machchallan go'ettidi oosuwan pee'iis.
Maaduwa
[edit | edit source]Wolayttattoy Wolaytta Moottan kawo oosuwaassi go'ettiyo doona.
Naqaashata
[edit | edit source]- http://en.wikipedia.org/wiki/Wolaytta_language
- Abebe, Alemayehu. 2002. "Sociolinguistic survey report on the Ometo dialect of Ethiopia, part II." SIL Electronic Survey Reports 2002-012.
- Adams, Bruce A. 1983. A Tagmemic Analysis of the Wolaitta Language. Unpublished PhD. thesis, University of London.
- Adams, Bruce. 1990. Name nouns in Wolaitta. In Omotic Language Studies ed. by 406-412. London: School of Oriental and African Studies.
- Lamberti, Marcello and Roberto Sottile. 1997. "The Wolaytta Language". In Studia Linguarum Africae Orientalis 6: pp. 79–86. Cologne: Rüdiger Köppe.
- Ohman, Walter and Hailu Fulass. 1976. Welamo. In Language in Ethiopia, ed. by M. L. Bender, C. Bowen, R. Cooper, and C. Ferguson, pp. 155–164. Oxford University Press.
- Wakasa, Motomichi. 2008. A Descriptive Study of the Modern Wolaytta Language. Ph.D. thesis. University of Tokyo.