Wp/rsk/Цимбал

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | rsk
Wp > rsk > Цимбал

ЦИМБАЛ[edit | edit source]

Цимбал то струнови инструмент хтори походзи зоз Персиї [1]. Трапезастей є форми а звук ше достава зоз вдереньом древених палїчкох-млаточкох по струнох.

Характеристики цимабали[edit | edit source]

Цимбал
Цимбал

Його корпус направени зоз древа хторе одвитує добрей резонантносци. Верхня часц найчастейше зоз ядлїни а сподня зоз явора. Направени є так же ма трапезасти рам а метални струни розцагнути прейґа по верху рама опрез виводзача. Ширша часц на предку цимбала ма коло 135 цм а узша часц на задку 92 цм. Поставени є на своїх ножкох. Обсях тонох му од ,,Е" у велькей октави по ,,е" у трецей октави хроматски пошоровани.

Звуково характеристики цимбали[edit | edit source]

Звук ше достава зоз благим вдереньом двох древених палїчкох-млаточкох по струни, хтори на концох дакус преширени и заокруглєни на горе як лопаточки. Обложени су зоз филцом лєбо антилоп скорку и по волї инструменталисти мож з нїма вдериц слабше и мегчейше, лєбо моцнєйше. Интонация инструмента фиксирована-стална. Досц векша резонантна шкатула и длужина струнох омогущує богатство звука a поготов розложених акордох и гранє тремола на длугших нотних тирваньох. Високотонски челїчни струни розспоредзени по штири за єден тон и ускладзени су-наштимовани. Басово струни додатно прецагнути зоз бакром, и розпоредзени су до ґрупох по три за єден тон и тиж су ускладзени. Звук цимбала досц моцни и дзвонки. Характеристичне при цимбалу же приходзи до интензивнєйшого злїваня звука яґод цо и при гарфи. Же би ше злїванє онємогущело, звук ше зоперал зоз прислоном руки и подлокца на струни. Нєшкайши сучасни цимбал ма доправени систем уцихшовача, хтори зоз педалу ублажує и так сцихшує злїванє звука на лєгчейши способ.

Спада до ридких инструментох хтори ше нє штимую по одредзених рядошлїдох (системох) алє поєдинєчно. Мож на нїх грац на шедзацо кед су заквачени зоз ременчком коло шиї лєбо прейґ плєца виводзача, лєбо поставени на стол опрез виводзача [2].

Розпространєносц цимбала[edit | edit source]

Цимбал на подруче Европи принєсли Турки у штреднїм вику. Так же тот музични инструмент характеристични за велї бувши держави хтори залапйовала Аустроугорска и ище дакельо восточни держави медзи хторима Мадярска, Румуния, Молдавия, Польска, Чешка, Словацка, Билорусия, Україна, Горватска. Часц Сербиї-Войводина а тиж є популарни у Греческей а тиж и у южней Италиї.

Перши концертни цимбал направел Йозеф Шунда хтори пребувал як музични майстор на угорским двору 1874.року. Вон конструовал концертни цимбал зоз хроматским рядошлїдом од ,,Е “ (ми) велькей октави по ,,е” (ми) трецей октави. Цимбал ше и далєй усовершовал та так постал ровноправни зоз професийнима инструментами швета. Нєшка постої ,,фамелия“ цимбалох: прима, алт-тенор, бас и контрабас.

Цимбал бул популарни музични инструмент широм Европи у такв. уметнїцкей музики, алє о єден час, вихабяни є зоз того жанру и бул прилапени у народней, поготову у Мадярскей дзе го популаризовали локални Роми. Прето и постої розличне роздумованє медзи етномузиколоґами о цимбалу, же чи то традицийни народни инструмент. Познати композиторе як цо Франц Лист, Иґор Стравински, Золтан Кодаль, Бела Барток [3] и други похасновали го у своїх композицийох.

У Сербиї (Войводини) го применюю у своєй традицийней музики Мадярска, Ромска, поготов Румунска и Словацка национална меньшина. Словаци цимбал менєй хасную алє го мож видзиц и чуц у виводзеню народних писньох и танцох Словакох у Н.Садзе, Ковачици, Войвелици (при Панчеве), Селенчи - дзе мож од 2011.року и учиц грац на цимбалу.

У Горватскей цимбал популарни у Подравини и Медзимурю припознати як неотрадицийни инструмент и защицени є як нєматериялни скарб тей держави [4].

Референци[edit | edit source]

  1. Umijeće izrade i sviranja cimbula
  2. Cimbal/ „cimbule, cimbulje
  3. Деспић Дејан "Музички инструменти" Факултет музичке уметности Београд 1989.
  4. CIMBAL U GLAZBENOM ŽIVOTU SJEVERNE I SJEVEROZAPADNE HRVATSKE NA KRAJU DVADESETOG STOLJEĆA