Wp/rkt/উত্তৰ ব্ৰাহ্মী লিপিগুলান
উত্তৰ ব্ৰাহ্মী লিপি হৈল ব্ৰাহ্মী লিপিৰ মূল ভাগ দুইটাৰ একটা ভাগ। উত্তৰ ব্ৰাহ্মী লিপিৰ উৎপত্তি হয় ব্ৰাহ্মী লিপিৰ থাকিয়া। অন্যহাতে ব্ৰাহ্মী লিপি হৈল আবুগিদা লিখন ব্যবস্থাৰ একটা পৰিয়াল, যাক ভাৰতীয় লিপি বুলিয়াও কোৱা হয়৷ সমগ্ৰ ভাৰতীয় উপমহাদেশ, দক্ষিণ-পূব এছিয়া আৰ্ পূব এছিয়াৰ কিছু অংশত ব্ৰাহ্মী লিপিৰ থাকিয়া উৎপত্তি হোআ লিপি ব্যবহাৰ কৰা হয়৷ ব্ৰাহ্মী লিপি একটা প্ৰাচীন লিখন ব্যবস্থাৰ নাম। ব্ৰাহ্মী লিপি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব তৃতীয় শতিকাত সম্পূৰ্ণ বিকশিত লিপি হিসাপে প্ৰকাশ পাছিল। ব্ৰাহ্মী লিপি হৈল ধ্বনিগত বৰ্ণমালা লিপি, যেঠেই স্বৰবৰ্ণ আৰ ব্যঞ্জনবৰ্ণ পৃথক। এৰ বংশধৰ উত্তৰ ব্ৰাহ্মী আৰ্ দক্ষিণ ব্ৰাহ্মী লিপিগুলান আজিও সমগ্ৰ দক্ষিণ আৰ দক্ষিণ-পূব এছিয়াত ব্যবহৃত হয়। এই ব্ৰাহ্মী লিপিৰ থাকিয়া উৎপত্তি হোআ উত্তৰ ব্ৰাহ্মী লিপিগুলানেৰ অন্তৰ্গত লিপি হৈল: অসমীয়া-বাংলা, কামতাপুৰী, তিৰহুতা, নেৱা (নেৱাৰী), ওড়িয়া, দেবনাগৰী, কৈথী, গুজৰাটী, গুৰমুখী, ছিলেটি, শাৰদা লিপি, তিব্বতী ইত্যাদি।
বৰ্ণ আৰু সংখ্যাৰ সাদৃশ্য
অসমীয়া-বাংলা | কামতাপুৰী | তিৰহুতা | নেৱা (নেৱাৰী) | ওড়িয়া | দেবনাগৰী | কৈথী | গুজৰাটী | গুৰমুখী | ছিলেটি |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
অ, অ' | 𑐀 | ଅ | अ / | 𑂃 | અ | ਅ | ꠀ | ||
আ, া | , া | , | 𑐁, 𑐵 | ଆ, ା | आ, ा | 𑂄 (𑂍𑂰) | આ, ા | ਆ, ਾ | ꠀꠣ, ꠣ |
ই, ি | ই, ি | , | 𑐂, 𑐶 | ଇ, ି | इ, ि | 𑂅 (𑂍𑂱) | ઇ, િ | ੲ, ਇ, ਿ | ꠁ, ꠤ |
ঈ, ী | ঈ, ী | , | 𑐃, 𑐷 | ଈ, ୀ | ई, ी | 𑂆 (𑂍𑂲) | ઈ, ી | ਈ, ੀ | |
উ, ু | উ, ু | , | 𑐄, 𑐸 |
ଉ, ୁ | उ, ु | 𑂇 (𑂍𑂳) | ઉ, ુ | ੳ, ਉ, ੁ | ꠃ, ꠥ |
ঊ, ূ | ঊ, ূ | , | 𑐅, 𑐹 |
ଊ, ୂ | ऊ, ू | 𑂈 (𑂍𑂴) | ઊ, ૂ | ਊ, ੂ | |
ঋ, ৃ | , ৃ | , | 𑐆, 𑐺 |
ଋ, ୃ | ऋ, ृ | ઋ, ૃ | |||
ৠ, ৄ | , ৄ | , | 𑐇, 𑐻 |
ୠ, ୄ | ॠ, ॄ | ઋૃ | |||
ঌ, ৢ | ঌ, ৢ | , | 𑐈, 𑐼 |
ଌ, ୢ | ऌ, ॢ | ઌ, ૢ | |||
ৡ, ৣ | ৡ, ৣ | , | 𑐉, 𑐽 |
ୡ, ୣ | ॡ, ॣ | ૡ, ૣ | |||
এ, ে | এ, ে, , | এ, ে, | 𑐊, 𑐾 |
ଏ, େ | ए, ऍ, े | 𑂉 (𑂍𑂵) | એ, ે | ਏ, ੇ | ꠄ, ꠦ |
ঐ, ৈ | ঐ, ৈ | ঐ, | 𑐋, 𑐿 |
ଐ, ୈ | ऐ, ऎ, ै, ॆ | 𑂊 (𑂍𑂶) | ઐ, ૈ | ਐ, ੈ | ꠂ |
ও, ো, অৗ, ৗ | ও, ো | ও, ো, ৗ | 𑐌, 𑑀 |
ଓ, ୋ, ୗ | ओ, ऒ, ऑ, ो, ॊ, ॉ, ॅ | 𑂋 (𑂍𑂷) | ઓ, ઍ, ઑ, ો, ૅ, ૉ | ਓ, ੋ | ꠅ, ꠧ |
ঔ, ৌ | ঔ, েী | ঔ, ৌ | 𑐌, 𑑁 |
ଔ, ୌ | औ, ॵ, ौ, ॏ | 𑂋 (𑂍𑂸) | ઔ, ૌ | ਔ, ੌ | |
ক | ক | ক | 𑐎 | କ | क | 𑂍 | ક | ਕ | ꠇ |
খ | খ | খ | 𑐏 | ଖ | ख | 𑂎 | ખ | ਖ | ꠈ |
গ | গ | গ | 𑐐 | ଗ | ग | 𑂏 | ગ | ਗ | ꠉ |
ঘ | ঘ | ঘ | 𑐑 | ଘ | घ | 𑂐 | ઘ | ਘ | ꠊ |
ঙ | ঙ | 𑐒 | ଙ | ङ | 𑂑 | ઙ | |||
চ | চ | চ | 𑐔 | ଚ | च | 𑂒 | ચ | ਚ | ꠌ |
ছ | ছ | 𑐕 | ଛ | छ | 𑂓 | છ | ਛ | ꠍ | |
জ | জ | জ | 𑐖 | ଜ | ज | 𑂔 | જ | ਜ | ꠎ |
ঝ | ঝ | 𑐗 | ଝ | झ / | 𑂕 | ઝ | ਝ | ꠏ | |
ঞ | ঞ | ঞ | 𑐘 | ଞ | ञ | 𑂖 | ઞ | ||
ট | ট | 𑐚 | ଟ | ट | 𑂗 | ટ | ਟ | ꠐ | |
ঠ | ঠ | ঠ | 𑐛 | ଠ | ठ | 𑂘 | ઠ | ਠ | ꠑ |
ড | ড | ড | 𑐜 | ଡ | ड | 𑂙 | ડ | ਡ | ꠒ |
ঢ | ঢ | 𑐝 | ଢ | ढ | 𑂛 | ઢ | ਢ | ꠓ | |
ণ | ণ | 𑐞 | ଣ | ण / | 𑂝 | ણ | ਣ | ||
ত | ত | ত | 𑐟 | ତ | त | 𑂞 | ત | ਤ | ꠔ |
থ | থ | থ | 𑐠 | ଥ | थ | 𑂟 | થ | ਥ | ꠕ |
দ | দ | দ | 𑐡 | ଦ | द | 𑂠 | દ | ਦ | ꠖ |
ধ | ধ | ধ | 𑐢 | ଧ | ध | 𑂡 | ધ | ਧ | ꠗ |
ন | ন | ন | 𑐣 | ନ | न | 𑂢 | ન | ਨ | ꠘ |
প | প | প | 𑐥 | ପ | प | 𑂣 | પ | ਪ | ꠙ |
ফ | 𑐦 | ଫ | फ | 𑂤 | ફ | ਫ | ꠚ | ||
ব | ব | 𑐧 | ବ | ब | 𑂥 | બ | ਬ | ꠛ | |
ভ | ভ | 𑐨 | ଭ | भ | 𑂦 | ભ | ਭ | ꠜ | |
ম | ম | ম | 𑐩 | ମ | म | 𑂧 | મ | ਮ | ꠝ |
য | য | য | 𑐫 | ଯ | य | 𑂨 | ય | ਯ | |
ৰ / ব় | ৰ, ব়, ৰ় | ব | 𑐬 | ର | र | 𑂩 | ર | ਰ | ꠞ |
ল | ল | 𑐮 | ଳ, ଲ | ल / ळ | 𑂪 | લ, ળ | ਲ | ꠟ | |
ৱ | (ৱ) | 𑐰 | ୱ, ଵ | व | 𑂫 | વ | ਵ | ꠅ | |
শ | শ | 𑐱 | ଶ | श | 𑂬 | શ | ਵ | ||
ষ | ষ | ষ | 𑐲 | ଷ | ष | 𑂭 | ષ | ੜ | |
স | স | স | 𑐳 | ସ | स | 𑂮 | સ | ਸ, ਸ਼ | ꠡ |
হ | হ | 𑐴 | ହ | ह | 𑂯 | હ | ਹ | ꠢ | |
ক্ষ | ক্ষ | 𑐎𑑂𑐲 | କ୍ଷ | क्ष | ક્ષ | ||||
ড় | ড় | 𑐜𑑆 | ଡ଼ | ड़ | 𑂚 | ꠠ | |||
ঢ় | ঢ় | 𑐝𑑆 | ଢ଼ | ढ़ | 𑂜 | ||||
য় | য় | 𑐫 | ୟ | य | ય | ||||
ৎ | ৎ | ||||||||
ং | ং | 𑑄 | ଂ | ं | (𑂍𑂁) | ં | ਂ, ੰ | ||
ঃ | ঃ | 𑑅 | ଃ | ः | (𑂍𑂂) | ઃ | |||
ঁ | ঁ | 𑑃 | ଁ | ँ | ੱ | ||||
৳ | ৳ | ૱ | |||||||
ॐ | 𑑉 | ॐ | ॐ | ૐ | |||||
৺ | ৺ | ୰ | |||||||
। ,॥ | । ,॥ | 𑑋 𑑌 | । ,॥ | । ,॥, . | . | । ,॥ | । ,॥ | ||
ऽ | |||||||||
০ | ০ | 𑑐 | ୦ | ० | ૦ | ੦ | |||
১ | ১ | 𑑑 | ୧ | १ | ૧ | ੧ | |||
২ | ২ | 𑑒 | ୨ | २ | ૨ | ੨ | |||
৩ | ৩ | 𑑓 | ୩ | ३ | ૩ | ੩ | |||
৪ | ৪ | 𑑔 | ୪ | ४ | ૪ | ੪ | |||
৫ | ৫ | 𑑕 | ୫ | ५, | ૫ | ੫ | |||
৬ | ৬ | 𑑖 | ୬ | ६ | ૬ | ੬ | |||
৭ | ৭ | 𑑗 | ୭ | ७ | ૭ | ੭ | |||
৮ | ৮ | 𑑘 | ୮ | ८, | ૮ | ੮ | |||
৯ | ৯ | 𑑙 | ୯ | ९, | ૯ | ੯ |
- ছিলেটি বৰ্ণ "ক"ৰ লগত চিহ্ন সংযোগ
ছিলঠীয়া নাগৰী লিপি | ꠇꠣ | ꠇꠤ | ꠇꠥ | ꠇꠦ | ꠇꠧ | ꠇꠋ | ꠇꠂ | ꠇ꠆ |
অসমীয়া লিপ্যন্তৰ | কা | কি | কু | কে | কৈ | কো | কং | ক্ |
- কৈথী সংখ্যা (০-ৰ পৰা ৯-লৈ)
- বিভিন্ন ভাষাত ব্যবহৃত অন্যান্য চিহ্ন
- ঽ, ৲, ৳, ৴, ৵, ৶, ৸, ৹, ৺, ৻ (অসমীয়া-বাংলা)
- ୳, ୴, ୵, ୶, ୷, ଽ (ওড়িয়া)
- ੴ, ੍ਰ, ੍ਹ (গুৰমুখী/পঞ্জাবী ভাষা)
- 𑑊, 𑑝, 𑑛 (নেৱা (নেওয়া) প্ৰচলিত লিপি)
- 𑂻, 𑂼 (কৈথী)
- ꠨, ꠩, ꠪, ꠫ (ছিলেটি নাগৰী লিপি)
- দেবনাগৰী লিপিৰ অতিৰিক্ত বৰ্ণ/চিহ্ন
- ऍ, ऑ, ऎ, ऒ, ॵ, ॳ, ॴ, ॶ, ॷ
- ॅ, ॉ, ॆ, ॊ, ॏ, ऺ, ऻ, ॖ, ॗ
- ऄ, ॲ, ॹ, ॺ, ॻ, ॼ, ॾ, ॿ, ॸ
- ऀ, ॒, ॑, ॽ, ऩ, ऱ, ऴ, ळ
- ॰, ॓, ॔, ॎ
- ऩ, ऱ, ऴ, क़, ख़, ग़, ज़, फ़, य़
- ꣲ, ꣳ, ꣴ, ꣵ, ꣶ, ꣷ, ꣸, ꣹, ꣺, ꣻ, ꣼, ꣽ
- ꣠ ꣡ ꣢ ꣣ ꣤ ꣥ ꣦ ꣧ ꣨ ꣩ ꣪ ꣫ ꣬ ꣭ ꣮ ꣯ ꣰ ꣱