Wp/rki/ဧရာမ ကြယ်နီ
ဧရာမ ကြယ်နီ (အင်္ဂလိပ်: Red Giant) ဆိုစွာကကောင်းကြီးမားရေကြယ်အမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး နီဧ့ တစ်ဝက်မှ ဆယ်ဆလောက်ထိ လီးလံနိုင်ရေ။ ဧရာမကြယ်နီ ဆိုရေ နာမည်ကို ပီးရခြင်းဖို့ ထိုကြယ်တိရေ အနီရောင်ဟိပြီး ကကောင်းပင် ကြီးမားရေကြောင့် ဖြစ်ရေ။ ဧရာမကြယ်နီ အများအပြားဖို့ အကျွန်ရို့ဧ့ နီပိုင် ကြယ်ပေါင်း ထောင်ပေါင်းတိစွာကို အထဲတွင် ထည့်သွင်း ထားနိုင်လောက်အောင် ကြီးမားလှလီရေ။ မီရာ၊ အာဒီဘရန်၊ အာကျူးရပ်၊ ဂမ်မာ ခရူးဆစ် စရေရို့ဖို့ ဧရာမကြယ်နီ အချို့ရို့ဧ့ နာမည်တိ ဖြစ်ရေ။
ဂုလက်ဟိ အခြီအနေတွင် အကျွန်ရို့ဧ့ နီအဖို့ ပင်မအစီအစဉ်အတွင်းဟိကြယ် အဖြစ် ဟိနေရေ။ ယကေ ဂုမှစပနာ နှစ်ပေါင်း ၅ ဘီလီယံမျှ ကြာရေအခါတွင် သိပ္ပံပညာသျှင်ရို့က နီရေ ဧရာမ ကြယ်နီအဖြစ် ပြောင်းလဲလားမည်ဟု ယူဆကတ်ရေ။ နီရေ ဂုလက်ဟိထက် အဆ ၂၀၀ မျှ ပိုကြီးလာဖို ဖြစ်ရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် နီရေ မာကျူရီဂြိုဟ်၊ ဗီးနပ်စ်ဂြိုဟ် နန့် ကမ္ဘာရို့ကို ဝါးမျိုပစ်လီဖို့ဟု ယူဆရရေ။ ဒေရေဖို့ ကျွန်တော်ရို့ နေမင်းကဲ့သို့ G အမျိုးအစားကြယ်တစ်စင်းမှု ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်မျှသာ ဖြစ်ရေ။ နေမင်းဧ့ အတွင်းဘက် ဟိုက်ဒရိုဂျင်လောင်စာတိ ကုန်ဆုံးလားပြီး ဟီလီယမ်လောင်စာတိ လောင်ကျွမ်းကာ ဒြပ်ဆွဲငင်အားမငြိမ်မသက်မှုကြောင့် ကြယ်နီကြီးအဖြစ် ပြန့်ကားလာမည် ဖြစ်ရေ။ ယပြီးနောက် နေမင်းရေ ကမ္ဘာအရွယ်အစား ကြယ်ဖြူပု (white dwarf) အဖြစ် နောင်နှစ်ပေါင်းတိစွာ မှေးမှိန်စွာ ထွန်းလင်းနေလီဖို့ဖြစ်ရေ။ နေမင်းရေ ကြယ်နီကြီးအဖြစ် ပြန့်ကားမလာမှီ နှစ်သိန်းပေါင်းတိစွာမတိုင်ခင်ကပင် ကမ္ဘာပေါ်မှ သက်ဟိရို့မှန်ရေ သျှင်သန်ရန် မဖြစ်နိုင်တော့ပေ။ ဇာကြောင့်ဆိုကေ နေမင်းရေ ဂုလက်ဟိထက် ၄ဝ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပိုပြီးကေတောက်ပလာပါက ကမ္ဘာပေါ်မှ ပင်လယ် သမုဒ္ဒရာရေတိ ခန်းခြီာက်ကုန်မည်ဖြစ်ရေကြောင့်ပေတည်း။ ကျွန်တော်ရို့လူသားတိရေ နောင်အနာဂတ်ကာလတွင် အခြီချနီထိုင်နိုင်မယ့် အခြားရေဂြိုဟ်သစ်တိအား ကိုလိုနီချဲ့ရန် လိုအပ်ပါလီဖို့။ လူသိများရေ တောက်ပရေ ကြယ်အများစုရေ ဧရာမ ကြယ်နီတိဖြစ်ကတ်ရေ။ အာကျူးရပ်ရေ ကမ္ဘာမြေမှ အလင်းနှစ် ၃၆ ကွာဝီးရေ ဧရာမ ကြယ်နီတစ်စင်းဖြစ်ရေ။
.jpg)