Wp/rki/ဂြိုဟ်

ဂြိုဟ်

ကြည်လင်ရေ ညအချိန်မှာ မိုးကောင်းကင်ကို မော့ကြည့်ကေ ရှည်လျားရေ နဂါးငွေ့တန်းနန့်အတူ မှိတ်တုတ်မှိတ်တုတ် ကြယ်မျိုးစုံနန့် ဥက္ကာပျံတိ စရေဖြင့် မြင်တွိ့ရမှာ ဖြစ်ရေ။ ၎င်းရို့အထဲတွင် သေချာ ကြည့်ပါကမှိတ်တုတ်မှိတ်တုတ် မဟုတ်ပဲ hola ကြယ်အဖြစ် ထင်မှတ်မှားနိုင်ရေ အရာတိကို ဂြိုဟ်တိ ဟုခေါ်ရေ။ ကြယ်တိနန့် ဂြိုဟ်တိဧ ထူးခြားချက်မှာ - ကြယ်တိရေ မှိတ်တုတ်မှိတ်တုတ်နန့် ကိုယ်ပိုင်အလင်းရောင်ဟိကတ်ကေလည်း၊ ဂြိုဟ်တိမှာမူ မှိတ်တုတ်မှိတ်တုတ် မဟုတ်ဘဲ နီမှရရေအလင်းရောင်ကို တန်ပြန် ထင်ဟပ်ကတ်ရေ။ ကောင်းကင်ကို တန်ဆာဆင်လျက်ဟိရေ ဗိမာန်တိ ဂြိုဟ်ရေ ကမ္ဘာမြေကြီးကဲ့သို့ပင် နီစကြာဝဋ္ဌာဧ တစ်စိတ်တစ်ဒေဖြစ်ရေ။ သို့ကေ ဂြိုဟ်နန့် ဤကမ္ဘာမြေမှာ သဘာဝချင်း ကွဲပြားခြားနားလှဧ။ အချို့မှာ ကမ္ဘာထက်ငယ်၍ အချို့မှာ အဆပေါင်းတိစွာကြီးရေ။ အချို့မှာ အလွန်ပူ၍ အချို့မှာ အလွန်အေးရေ။ အချို့တွင် လီမဟိ။ အချို့တွင် ရေမဟိပေ။ ဂြိုဟ်တိရေ နတ္ခတဗေဒဆိုင်ရာ အရီးပါရေ အရာတိဖြစ်ကတ်ရေ။ ယင်းရို့ရေ အခြေခံအားဖြင့် ကြယ်တိကို ဗဟိုပြုကာ လှည့်ပတ်လျက် ဟိရေ။ ထို့ပြင် ယင်းရို့တွင် ကိုယ်ပိုင် ဒြပ်ဆွဲအားဖြစ်တည်ရန် လုံလောက်ရေ ဒြပ်ထုပမာဏဟိရေ။ ဂြိုဟ်တိကို ယေဘူယအားဖြင့် နှစ်မျိုးခွဲခြားနိုင်ရေ။ သိပ်ရီးမူနည်းရေ ဂြိုဟ်ကြီးတိနန့် သိပ်ရီးမူတိရေ ဂြိုဟ်ငယ်တိဟူ၍ဖြစ်ရေ။ သိပ်ရီးမူနည်းရေ ဂြိုဟ်ကြီးတိ ဟုခေါ်ရခြင်းမှာ ယင်းရို့ကို ဓာတ်ငွေ့တိဖြင့် ဖွဲစည်းထား၍ သိပ်ရီးမူတိရေ ဂြိုဟ်တိကိုမူ ကျောက်တုံးကျောက်မာတိဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရေကြောင့်ဖြစ်ရေ။

အနောက်နိုင်ငံ နက္ခတ္တဗေဒအလို၌ ဂြိုဟ်ဟူရေမှာ နီကို ဗဟိုပြု၍ လှည့်ပတ်နီရေ ကောင်းကင်တန်ဆာတိ ဖြစ်လီ ရေ။ ဂြိုဟ်ရေ ကြယ်နန့် ကွာခြားရေ။ ဂြိုဟ်၌ ကြယ် ကဲ့သို့ ကိုယ်ပိုင်အလင်းရောင် မဟိချေ။

ဂြိုဟ်မှထွက်ရေ အလင်းရောင်ရေ နီမှရရေ အလင်းရောင်သာ ဖြစ်ရေ။ ဂြိုဟ်ရို့ရေ နီကို အမြန်နှုန်းအမျိုးမျိုးဖြင့် လှည့်ပတ်နီကတ်ရေ။ နီကို လှည့်ပတ်နီကတ်ရေ ယင်းရို့ဧ လမ်းကြောင်းတိရေ တစ်လမ်းစီ ဖြစ်ကတ်ရေ။ ထိုလမ်းကြောင်းတိဧ ပုံသဏ္ဌာန်မှာ ဘဲဥပုံသဏ္ဌာန် ဖြစ်ရေ။ သိပ္ပံပညာအရ ဂနိအထိ သိရသလောက်မှာ နီကို လှည့် ပတ်နီရေ ဂြိုဟ်ကြီးပေါင်း၈လုံးသာဟိရေ။ နီနန့်အနီးဆုံးမှ အစပြု၍ အစဉ်အတိုင်း ဖော်ပြရကေ မာကျူရီ (ဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ်)၊ ဗီးနပ် (သောကြာဂြိုဟ်)၊ ကမ္ဘာဂြိုဟ်၊ မား၊ (အင်္ဂါ ဂြိုဟ်)၊ ဂျူပီတာ ( ကြာသပတေးဂြိုဟ်)၊ ဆက်တာန် (စနီဂြိုဟ်)၊ယူရီးနပ်၊ နက်ပကျွန်းရို့ ဖြစ်ကတ်ဧ။(ပလူတိုဂြိုဟ်ရေကွိုင်ပါခါးပတ်အတွင်းမှဂြိုဟ်သိမ်တစ်လုံးဖြစ်ပြီအဲရစ်(eris)အမည်ဟိဂြိုဟ်သိမ်နန့်အချင်းချင်းလှည့်ပတ်နီကတ်ရေ)ဂြိုဟ်အားလုံးပင် အနောက်ဘက်မှ အရှေ့ဘက်သို့ လည်ကတ်ရေ။ မာကျူရီနန့် ဗီးနပ်ဂြိုဟ်ရို့ရေ နီနန့်ကမ္ဘာကြားတွင် ဟိ၍ ကျန်ဂြိုဟ်တိ တိမှာမူ ကမ္ဘာလမ်းကြောင်း အပြင်ဘက်တွင် ဟိကတ်ရေ။ နီကို လှည့်ပတ်ရာတွင် မာကျူရီနန့် ဗီးနပ်ရို့ရေ ကမ္ဘာ ထက် မြန်၍ ကျန်ဂြိုဟ်တိရေ ကမ္ဘာထက် နှေးရေ။ မားနန့် ဂျူပီတာအကြားတွင် နီကို လှည့်ပတ်လား နီကတ် ရေ ဂြိုဟ်ကလေးပေါင်း မြောက်မြားစွာ ဟိသိမ်းရေ။ အဆိုပါ ဂြိုဟ်အားလုံးရို့ရေ နီစကြဝဠာ မိသားစုထဲ တွင် ပါဝင်ကတ်ကေလည်း တစ်ခုနန့်တစ်ခု မတူဘဲ ကွဲပြားခြား နားကတ်ကုန်ရေ။ ဂြိုဟ်အချို့ရေ ကမ္ဘာထက်ငယ်ကတ်၍ အချို့မှာမူ ကမ္ဘာထက် အဆပေါင်းတိစွာ ကြီးမားကတ်ရေ။ အချို့မှာ အလွန်ပူ၍ အချို့မှာ အလွန်အေးရေ။ ဂြိုဟ်အချို့ တွင် လီမဟိ။ ဂြိုဟ်အချို့တွင် ရေမဟိပေ။ မာကျူရီရေ နီနန့် အနီးဆုံးဂြိုဟ်ဟု ဆိုရကေလည်း နီမှမိုင်ပေါင်း ၃၆ဝဝဝဝဝဝ ခန့် ဝီးကွာရေ။ အချင်းမှာ မိုင် ပေါင်း ၃ဝဝဝ ကျော် ဖြစ်သဖြင့် ကမ္ဘာထက်ငယ်ရေ။ ဂြိုဟ်အားလုံး အနက် နီကို အမြန်ဆုံးလှည့်ပတ်သောဂြိုဟ် ဖြစ်ဧ။ မာကျူရီ ရေ ၈၈ ရက်နန့် နီကို တစ်ပတ်ပြည့်အောင် လှည့်သဖြင့် ထိုဂြိုဟ်၌ တစ်နှစ်တွင် ရက်ပေါင်း ၈၈ ရက်သာဟိရေ။ နီနန့်မည်သည့်အခါမျှ မဝီးကွာရေကြောင့် ထိုဂြိုဟ်ရေ နီရောင်တွင် ပျောက်နီလေ့ဟိရေ။ တစ်ခါတစ်ရံ နီဝင်ပြီး နောက် တစ်နာရီလောက်ကြာအောင်အထိ အနောက်ယွန်းယွန်း ကောင်းယံ၌ဖြစ်စေ၊ တစ်ခါတစ်ရံ နံနက် နီမထွက်မီ အရုဏ် တက်အချိန်တွင် အရှေ့ယွန်းယွန်း ကောင်းကင်ယံ၌ဖြစ်စေ၊ ယင်းကို တွိ့မြင်ရတတ်ပေရေ။ ယင်းဂြိုဟ်၌ လီ၊ သို့မဟုတ် လီထု မဟိချေ။ ထိုဂြိုဟ်ရေ ဝင်ရိုးပေါ်၌ တစ်ပတ်လည်ရန် မည်မျှကြာရေကို အငြင်းပွားလျက် ဟိကတ်ရေ။ သို့ရာတွင် နီကို လှည့်ပတ်စဉ် မိမိဝင်ရိုးပေါ်၌ တစ်ပတ်လည်ရေကိုမူ တွိ့ရဧ။ နီဖက်သို့ လှည့်နီရေအပိုင်းဧ မျက်နှာပြင် အပူချိန်ရေ ၆၅ဝ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ခန့် ဖြစ်ရေ။ အခြား ဖက်အပိုင်းမှာမူ အလွန်အေးရေ။ ဗီးနပ်ရေ အလွန်တစ်ရာ တောက်ပရေကြောင့် ယင်းကို ကောင်းကင်တွင် အခြားဂြိုဟ်တိထက် လွယ်ကူစွာမြင်ရရေ။ နီနန့် လရို့ကလွဲကေ ဗီးနပ်ရေ အထွန်းလင်းဆုံး ဖြစ်ဧ။ လကဲ့သို့ပင် ပုံသဏ္ဌာန် ပြောင်းရေ။ ပြည့်ဝန်းနီချိန်တွင် ဗီးနပ်ရေ ကမ္ဘာနန့် အလွန်ဝီးရေကြောင့် အလွန်သေး ငယ်စွာ မြင်ရရေ။ လခြမ်းပုံဖြစ်နီချိန်တွင်မူ၊ ဗီးနပ်ရေ အထွန်းလင်းဆုံး ဖြစ်ဧ။ ဗီးနပ်ဂြိုဟ်လုံးဧ အချင်းမှာ ၇၅၇၅ မိုင်ခန့် ဟိရေကြောင့် အရွယ်အားဖြင့် ကျွန်ုပ်ရို့ ကမ္ဘာနီးပါး မျှ ဟိရေ။ ထိုဂြိုဟ်ဧ ပတ်ဝန်းကျင်၌ အလွန်ထူထပ်ရေ လီထုဟိသည့်အတွက် မှန်ပြောင်းဖြင့် ကြည့်ရေအခါ ဂြိုဟ်ဧ မျက်နှာပြင်ကို မမြင်ရချေ။ ဗီးနပ်ဂြိုဟ်ကို တိမ်တောင်တိမ်လိပ်တိ အမြဲဖုံးအုပ်နီရေ ကြောင့် ထိုဂြိုဟ်၌ လီဟိမည်မျာ သေချာရေ။ နီမှရဟိရေ အပူချိန်ရေလည်း သက်ဟိသတ္တဝါ တစ်မျိုးမျိုးရို့ နီနိုင်ရန် အတွက် လုံလောက်ရေဟု ယူဆနိုင်စရာ အကြောင်းဟိရေ။ ယကေလည်း လူရို့နီနိုင်ရန်အတွက် အောက်ဆီဂျင်၊ နိုက်ထရိုဂျင်၊ ရေခိုးရေငွေ့ရို့ လုံလောက်စွာဟိ မဟိကိုကား မည်သူမျှ သေချာ စွာ မပြောနိုင်ချေ။ မားရေ အရွယ်အားဖြင့် ကမ္ဘာဧ တစ်ဝက်မျှသာဟိရေ။ ထိုဂြိုဟ်ရေ အချို့အချက်တိတွင် ကမ္ဘာနန့် ဆင်တူရေ။ မားဂြိုဟ်ရေ ဝင်ရိုးပေါ်၌ တစ်ပတ်လည်ရာတွင် ကမ္ဘာက ဝင်ရိုးပေါ်၌ တစ်ပတ်လည်သလောက်ပင် ကြာမြင့်ရေ။ ထိုအချိန်မှာ ၂၄ နာရီ ၃၇ မိနစ် ဖြစ်ဧ။ ကမ္ဘာဧ ဝင်ရိုးစောင်းသလောက် မားဧ ဝင်ရိုးလည်း စောင်းရေ။ ကမ္ဘာဂြိုဟ်၌ ဖြစ်ပေါ်ရေ ရာသီဥတုမျိုး မား၌လည်း ဖြစ် ပေါ်ရေ။ သို့ရာတွင် မား၌ဖြစ်ရေ ရာသီဥတုရို့ရေ ကမ္ဘာ ၌ ဖြစ်ရေ ရာသီဥတုရို့ထက် အချိန်ကာလအားဖြင့် ၂ဆပို၍ ကြာရေ။ မားဂြိုဟ်ဧ မျက်နှာပြင်ရေ ကမ္ဘာဧ မျက်နှာပြင် ထက် ပို၍ပြေပြစ်ရေ။ ကမ္ဘာပေါ်၌ဟိရေ ကုန်းမြင့်မား၊ တောင်တန်းကြီးတိ မားပေါ်၌ မဟိချေ။ မားဧ ဝင်ရိုးစွန်း အရပ်တိ၌ ဖြူနီခြင်းမှာ နှင်းတိ ဖုံးအုပ်ထားရေကြောင့်ဟု ယူဆရရေ။ မားပေါ်တွင် ချောင်းတိ၊ မြောင်းတိ ဟိရေ။ သက်ဟိ သတ္တဝါတိ ဧကန်ဟိရေဟူ၍မူ မည်သူမျှ မဆိုနိုင် သိမ်းချေ။ မားပေါ်တွင် လီထုဟိရေဟု ဆိုရကေလည်း ကမ္ဘာဧ လီထုလောက် ထူထပ်သိပ်ရီးခြင်း မဟိချေ။ မားဧ ဆွဲအားရေလည်း ကမ္ဘာဧဆွဲအားလောက် မကြီးချေ။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၆ ပေခုန်နိုင်သူရေ မားပေါ်၌ ၁၆ ပေမျှ ခုန်နိုင်ပေမည်။ ပျမ်းမျှအပူချိန်ရေ ရေခဲသည့် အပူချိန်ထက် နည်းမည်ဟု ခန့်မှန်းရကေလည်း ရှည်လျားရေ နွေရာသီတွင် မူ ထိုထက်ပူလိမ့်မည်ဟု ယူဆရရေ။ ဂျူပီတာရေ ဂြိုဟ်တိတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်ရေ ကြာသ ပတေးဂြိုဟ်ကို ခေါ်သည့် အမည်ပင် ဖြစ်ဧ။ ထိုဂြိုဟ်ကြီး ရေ ကျွန်ုပ်ရို့ ကမ္ဘာမှ မိုင်ပေါင်း ၆ဝဝဝဝဝဝဝဝ ကွာဝီး၍ ပမာဏအားဖြင့် ကျွန်ုပ်ရို့ဧ ကမ္ဘာထက် အဆပေါင်း ၁၃ဝဝ ဟိဧ။ သို့ရာတွင် အလီးချိန်အားဖြင့် ၃၁၇ ဆသာ ဟိရေ။ ဝင်ရိုးစွန်းတစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ အချင်းမိုင်ပေါင်း ၈၂၉ဝဝ၊ အီကွေ တာ (အလယ်ရစ်)၌ အချင်းမိုင်ပေါင်း ၈၈၇ဝဝ ဟိရေဟု ဆို လီရေ။ ဂျူပီတာရေ ဗီးနပ်ခေါ် သောကြာဂြိုဟ်မှတစ်ပါး၊ အထွန်းလင်းဆုံးဂြိုဟ်ကြီးဖြစ်၍ တောက်ပရေ အရံဂြိုဟ် ၁၁ လုံး ခြံရံလျက်ဟိရေ။ နီမှ အကွာအဝီးအလိုက် ဆိုရကေ ဂျူပီတာရေ ပဉ္စမမြောက် ဂြိုဟ်ကြီးဖြစ်၍ နီကို ၁၂ နှစ်ခန့် တွင်မှ တစ်ပတ်ပတ်မိအောင် လှည့်လည်ရရေ။ မိမိဝင်ရိုးစွန်း ပေါ်တွင် တစ်ပတ်လည်ရန်မှာ ၉ နာရီ ၅၅ မိနစ် ကြာရေ။ ဂျူပီတာကို မှန်ပြောင်းဖြင့် ကြည့်ရေအခါတွင် မည်း၍ တောက်ပြောင်ရေ အစင်းကြောင်းတိကို တွိ့ရရေ။ အမည်းစက်တိလည်း တစ်ခါတစ်ရံ ပေါ်ပေါက်လာတတ်ဧ။ ထိုအမည်းစက်တိရေ တဖြည်းဖြည်း မှိန်လားကတ်ပြီးကေ ကွယ်ပျောက်လားတတ်ကတ်ဧ။ ထိုအမည်းစက်တိရေ ဂြိုဟ် အတွင်းမှထွက်လာရေ ဓာတ်ခိုးဓာတ်ငွေ့တိ ဖြစ်တန်ရာရေ ဟု နက္ခတ္တဗေဒပညာသျှင်ရို့က ယူဆကတ်လီရေ။ နီမှ ဂျူပီတာ အကွာအဝီးရေ နီမှ ကမ္ဘာ အကွာအဝီးထက် ၅ ဆမျှ ဟိရေ။ ထိုကြောင့် အပူချိန်ရေ ဖာရင်ဟိုက် ဒီဂရီ သုညအောက်တိစွာ ကျရောက်ပေမည်။ ဖာရင်ဟိုက် ဒီဂရီ -၂ဝဝ (သုညအောက် ဒီဂရီ ၂ဝဝ)လောက် အပူချိန်ဟိရေဟူ၍ ခန့်မှန်းချက်ဟိရေ။ တိမကြာမီကပင် နက္ခတ္တဗေဒပညာသျှင် ရို့ရေ ဂျူပီတာဂြိုဟ်ပေါ်၌ အမိုးနီးယားဓာတ်ငွေ့နန့် မက်သိန်းဓာတ်ငွေ့ရို့ ဟိကြောင်း သိဟိခကတ်လီရေ။ ဆက်တန်ဂြိုဟ်ရေ ဒုတိယအကြီးဆုံးဂြိုဟ် ဖြစ်ရေ။ ထိုဂြိုဟ်တွင် ကွင်းတိပါဟိသဖြင့် အလွန်ထူးဆန်းရေ။ ယခု အခါ ထိုကွင်းတိကို ဒြဗ်ဖြင့် တစ်သားတည်း ပြီးနီရေဟု မယူဆတော့ဘဲ ထိုဂြိုဟ်ကို အလွန်တိပြားရေ ဥက္ကာတိက ဝန်းရံလှည့်ပတ်နီရေကြောင့် အဖြူရောင်ကွင်းတိသဏ္ဌာန် ဖြစ်ပေါ်နီရေဟု ဆိုလီရေ။ ဆက်တန်ဂြိုဟ်၌ ကွင်း ၃ ကွင်း ဟိရေ။ ထိုကွင်းရို့ဧအဝန်းရေ အလွန်ကျယ်ဝန်းကြီး မား၍ အတွင်းအကျဆုံးရေ ကွင်းဧ အနားမှာ အပြင်ဘက် အကျဆုံး အနားသို့ မိုင်ပေါင်း ၄၃၅ဝဝ မျှ ကျယ်ဧ။ ထိုကွင်းရို့ဧ အထူမှာ ၁ဝ မိုင်ခန့်ဟိမည်။ ဆက်တန်ဂြိုဟ် ရေ ဝင်ရိုးပေါ်၌ တပတ်လည်ရန် ၁ဝ နာရီ ၁၄ မိနစ်ကြာ ရေ။ ဆက်တန်ဂြိုဟ်ဧ ကွင်းတိရေ ၁၅ နှစ်ခန့်တွင် တစ်ကြိမ် ကမ္ဘာဖက်သို့ ထောင်လိုက်တည့်တည့်ကျသဖြင့် ကမ္ဘာမှ ထိုကွင်းတိကို အလွန်အားကောင်းရေ တယ်လီ စကုပ်ဖြင့် ကြည့်ကေငြားလည်း မမြင်ရသလောက်ဟိရေ။ ယူရီးနပ်၊ နက်ပကျွန်းနန့် ပလူတိုဂြိုဟ်ရို့ဧ အကြောင်း ကိုမူ အနည်းအကျဉ်းမျှသာ သိဟိရသိမ်းရေ။ ကမ္ဘာမှ အလွန် တရာ ဝီးကွာလှရေကြောင့် အလွန် အားကောင်းရေ တယ်လီစကုပ်ဖြင့် ကြည့်လင့်ကစား ထွန်းလင်းနီရေ ကောင်းကင်တန်ဆာကလီးတိအဖြစ်မှလွဲ၍ အခြားမည်သည့် အကြောင်းအချက်တိကိုမျှ မတွိ့မြင်ရပေ။ ဂျူပီတာ၊ ဆက်တန် ရို့နန့် နှိုင်းစာကေ ယူရီးနပ်နန့် နက်ပကျွန်းရို့ရေ သေး ငယ်ကေလည်း ကမ္ဘာနန့်နှိုင်းစာကေကား အလွန်ပင် ကြီးမား ပေရေဟု နက္ခတ္တဗေဒပညာသျှင်ရို့က ယူဆကတ်ရေ။ မာကျူရီ၊ ဗီးနပ်၊ ပလူတိုရို့မှလွဲ၍ အခြားဂြိုဟ်တိ၌ အရံ ဂြိုဟ်တိ ဟိရေ။ ပလူတို၌ အရံဂြိုဟ် မဟိတန်ရာဟု ယူဆ ထားရေ။ ကျွန်ုပ်ရို့ ကမ္ဘာကို လှည့်ပတ်နီရေလရေ ကမ္ဘာဧ အရံဂြိုဟ်ဖြစ်ဧ။ မား၌ အလွန်ငယ်ရေ အရံဂြိုဟ် ၂ လုံးဟိရေ။ ဂျူပီတာ၌ အရံဂြိုဟ် ၁၁ လုံး၊ ဆက်တန်၌ ၉ လုံး၊ ယူရီးနပ်၌ ၅ လုံး၊ နက်ပကျွန်း၌ ၁ လုံး အသီးသီး ဟိကတ်ရေ။ အာကာသလောကတွင် ပလူတိုကိုလွန်၍ အခြားဂြိုဟ်တိကို ဟိကောင်းဟိပေဦးမည်။ ဂြိုဟ်သစ်တိကို ရှာဖွေရေ လုပ်ငန်းမှာ စတင်ခပြီဖြစ်ရာ နောင်အခါ မည်သို့ရေ ဂြိုဟ်တိကို ထပ်မံ တွိ့ဦးမည်ကို စောင့်ကြည့်ရန်သာ ဟိပေရေ။ မြန်မာအခေါ်၌ ဂြိုဟ်ဟူရေမှာ အိမ်၊ သို့မဟုတ် ဗိမာန် ဟု အဓိပ္ပာယ်ရဧ။ နီကို တနင်္ဂ‌နွေဂြိုဟ်မင်း လကို တနင်္လာ ဂြိုဟ်မင်းဟူ၍ သတ်မှတ်ရေ။ အထက်က ပြဆိုခရေ အင်္ဂါ၊ ဗုဒ္ဓဟူး၊ ကြာသပတေး၊ သောကြာ၊ စနီဂြိုဟ်ရို့အပြင် ရာဟု ဂြိုဟ်နန့် ကိတ်ဂြိုဟ်ဟုလည်း ဟိသိမ်းရေ။ အောက်ပါဇယား၌ ဂြိုဟ်တိကို သိပ္ပံပညာအရ၎င်း၊ သက္ကဋ ပါဠိ၊ ဟင်ဒီ၊ မြန်မာ အခေါ်တိအရ၎င်း၊ အစဉ်အတိုင်း နှိုင်း ယှဉ်၍ ပြလိုက်ရေ။ သိပ္ပံပညာ သက္ကဋ /ပါဠိ ဟင်ဒီ မြန်မာ မာကျူရီ ဗုဓ ဗုဒ္ဓ ဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ် ဗီးနပ် ဂုကြ ဂုကြ သောကြာ ကမ္ဘာ -- ပထွီ Ó ပထဝီ -- မား မံဂလ / အင်္ဂါရ မံဂလ အင်္ဂါ ဂျူပီတာ ဗဟသ္မတိ / ဂုရု ဗဟသ္မတိ /ဂုရု ကြာသပတေး ဆက်တန် ဂနိ ဂနိ စနီ ယူရီးနပ် -- ဝါရုဏ -- နက်ပကျွန်း -- ဟရိဂြဟ(ဂြိုဟ်စိမ်း) -- ပလူတို -- ပီတဂြဟ -- -- ရာဟု -- ရာဟု -- ကေတု -- ကိတ် -- နီ -- တနင်္ဂနွေ -- လ -- တနင်္လာ

နီစကြဝဠာနန့် ဂြိုဟ်တိ

ကျွန်ပ်ရို့ နီထိုင်ရာ ကမ္ဘာမြေကြီးရေ ဂြိုဟ်အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး၊ တစ်နှစ်တစ်ကြိမ်ကျ နီကို လှည့်ပတ်လျက်ဟိရေ။ ကျွန်ပ်ရို့ မြင်နီရရေ နီရေ ကိုယ်ပိုင်အရောင်ဟိရေ ကြယ်အမျိုးအစားပင် ဖြစ်ရေ။ ကျွန်ပ်ရို့ နီထိုင်ရာ ကမ္ဘာမြေကြီးနန့်အတူ နီကို လှည့်ပတ်လျက်ဟိရေ ဂြိုဟ်တိလည်း ဟိကတ်ရေ။ နီစကြဝဠာအတွင်းဟိ ဂြိုဟ်ကြီး ရှစ်လုံးကို ယေဘုယျအားဖြင့် အတွင်းဂြိုဟ်တိနန့် အပြင်ဂြိုဟ်တိဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားထားရေ။ အတွင်းဂြိုဟ်တိရေ သိပ်ရီးမူတိရေ ဂြိုဟ်ငယ်တိဖြစ်ပြီး အပြင်ဂြိုဟ်တိရေ သိပ်ရီးမူနည်းရေ ဂြိုဟ်ကြီးတိပင်ဖြစ်ရေ။

၎င်းရို့မှာ -

အတွင်းဂြိုဟ်တိ

• မာကျူရီဂြိုဟ်(ဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ်)
• ဗီးနပ်စ်ဂြိုဟ်(သောကြာဂြိုဟ်)
• ကမ္ဘာဂြိုဟ်
• မားစ်ဂြိုဟ်(အင်္ဂါဂြိုဟ်)

အပြင်ဂြိုဟ်တိ

• ဂျူပီတာဂြိုဟ်(ကြာသပတေးဂြိုဟ်)
• စေတန်ဂြိုဟ်(စနီဂြိုဟ်)
• ယူရီးနပ်စ်ဂြိုဟ်
• နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်
• ပလူတိုဂြိုဟ်

ရို့ ဖြစ်ကတ်ရေ။

မှတ်ချက်။ ပလူတိုဂြိုဟ်မှာမူ လွန်ခရေ မကြာသိမ်းရေအချိန်၌ နက္ခဗေဒပညာသျှင်တိက ဂြိုဟ်တိ စာရင်းမှ ထုတ်ပယ်ထားကြောင်း သိဟိရရေ။ ပလူတိုဂြိုဟ်အနားသို့ နောက်ဆုံး ချဉ်းကပ်ပျံသန်းရေ အာကာသယာဉ်မှာ နာဆာဧ New Horizons ဖြစ်ရေ။

ဂြိုဟ်

စာလုံးပေါင်း အမှန်ရေ ဂြိုဟ် ဖြစ်ရေ။ မှားတတ်ရေ အမှား တစ်ခုဖြစ်ရေ။