Wp/rki/ဟိုက်ပါနိုဗာ

ဟိုက်ပါနိုဗာ (အင်္ဂလိပ်: Hypernova) ဆိုစွာဖို့ သာမန်ဆူပါနိုဗာထက် စွမ်းအင်ပိုပြီးကေများပြားကာ ကြယ်တစ်စင်းပေါက်ကွဲရေ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုပင်ဖြစ်ရေ။ တနည်းအားဖြင့် ကကောင်းတောက်ပရေ ဆူပါနိုဗာ (SLSN) ဟုခေါ်ဆိုကာ ယင့်ချင့်တိစွာ ဂါမာရောင်ခြည်ရို့ဧ့ ပင်ရင်းဖြစ်ရေ။^[1] ဆူပါနိုဗာတိကဲ့သို့ပင် ဟိုက်ပါနိုဗာတိရေ မတူညီရေ စတီလာပေါက်ကွဲမှုတိကို ထုတ်လွှတ်ပီးရေ။ ဆူပါနိုဗာ type Ic နန့် type IIn အမျိုးအစားတိအား လေ့လာချက်အရ များပြားလှစွာရေ ဟိုက်ပါနိုဗာတိကိုပါ ယှာဖွီတွိ့ဟိခရေ။^[2]^[3]^[4]^[5]

သမိုင်း[edit | edit source]

၁၉၉ဝ ခုနှစ်မတိုင်ခင်တွင် ဟိုက်ပါနိုဗာ ဆိုရေအခေါ်ဝေါ်အား ကကောင်းပေါက်ကွဲအား များပြားရေကြယ်တိအတွက် သုံနှုန်းရန် အဆိုပြုခရေ။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် ဂါမာရောင်ခြည်ထုတ်လွှင့်မှုနန့် နုနယ်ရေ ကြယ်တာရာကြီးတိနန့် စာတမ်းတစ်ခုရေ ချိတ်ဆက်မိရေ။ ယင်းရို့အား ဟိုက်ပါနိုဗာ ဟု ခေါ်ဆိုရန် အဆိုပြုခရေ။ ထိုပိုင် ဖြစ်ရပ်မှစွမ်းအင်ရေ ဆူပါနိုဗာတိထက် အဆပေါင်းရာချီကာ များပြားလှရေ။ ဆက်တိုက်ဆိုပိုင် များပြားလှစွာရေ တောက်ပရေ ဆူပါနိုဗာတိကို တွိ့ဟိခရေ။^[6]^[7]^[8]^[9] ယင်းဖြစ်ရပ်တိအား သာမန် type Ia ဆူပါနိုဗာထက် အဆပေါင်း ၂ဝ ပိုပြီးကေတောက်ပရေကို တွိ့ဟိခရေ။ ယင်းအဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ချက်ရေ ဟိုက်ပါနိုဗာဟု ခေါ်တွင်စေလီရေ။

အခြားကြည့်ရန်[edit | edit source]

ကျမ်းကိုး[edit | edit source]

↑ "A Hypernova: The Super-charged Supernova and its link to Gamma-Ray Bursts". Imagine the Universe!. NASA. Archived from the original on 19 October 2011. Retrieved 9 December 2011.
↑ "The Peculiar Type Ic Supernova 1997ef: Another Hypernova" (pdf) (2000). The Astrophysical Journal 534 (2): 660–669. doi:10.1086/308761. Bibcode: 2000ApJ...534..660I.
↑ "A Hypernova Model for the Supernova Associated with the Big γ-Ray Burst of 25 April 1998" (1998). Nature 395 (6703): 672–674. doi:10.1038/27155.
↑ "The Type Ic Hypernova SN 2002ap" (pdf) (2002). The Astrophysical Journal 572 (1): L61–L65. doi:10.1086/341504. Bibcode: 2002ApJ...572L..61M.
↑ "Models for the Type Ic Hypernova SN 2003lw associated with GRB 031203" (pdf) (2006). The Astrophysical Journal 645 (2): 1323–1330. doi:10.1086/504415. Bibcode: 2006ApJ...645.1323M.
↑ "The Peculiar Type Ic Supernova 1997ef: Another Hypernova" (pdf) (2000). The Astrophysical Journal 534 (2): 660–669. doi:10.1086/308761. Bibcode: 2000ApJ...534..660I.
↑ "A Hypernova Model for the Supernova Associated with the Big γ-Ray Burst of 25 April 1998" (1998). Nature 395 (6703): 672–674. doi:10.1038/27155.
↑ "The Type Ic Hypernova SN 2002ap" (pdf) (2002). The Astrophysical Journal 572 (1): L61–L65. doi:10.1086/341504. Bibcode: 2002ApJ...572L..61M.
↑ "Models for the Type Ic Hypernova SN 2003lw associated with GRB 031203" (pdf) (2006). The Astrophysical Journal 645 (2): 1323–1330. doi:10.1086/504415. Bibcode: 2006ApJ...645.1323M.

[1] "A Hypernova: The Super-charged Supernova and its link to Gamma-Ray Bursts". Imagine the Universe!. NASA. Archived from the original on 19 October 2011. Retrieved 9 December 2011.

[2] "The Peculiar Type Ic Supernova 1997ef: Another Hypernova" (pdf) (2000). The Astrophysical Journal 534 (2): 660–669. doi:10.1086/308761. Bibcode: 2000ApJ...534..660I.

[3] "A Hypernova Model for the Supernova Associated with the Big γ-Ray Burst of 25 April 1998" (1998). Nature 395 (6703): 672–674. doi:10.1038/27155.

[4] "The Type Ic Hypernova SN 2002ap" (pdf) (2002). The Astrophysical Journal 572 (1): L61–L65. doi:10.1086/341504. Bibcode: 2002ApJ...572L..61M.

[5] "Models for the Type Ic Hypernova SN 2003lw associated with GRB 031203" (pdf) (2006). The Astrophysical Journal 645 (2): 1323–1330. doi:10.1086/504415. Bibcode: 2006ApJ...645.1323M.

[6] "The Peculiar Type Ic Supernova 1997ef: Another Hypernova" (pdf) (2000). The Astrophysical Journal 534 (2): 660–669. doi:10.1086/308761. Bibcode: 2000ApJ...534..660I.

[7] "A Hypernova Model for the Supernova Associated with the Big γ-Ray Burst of 25 April 1998" (1998). Nature 395 (6703): 672–674. doi:10.1038/27155.

[8] "The Type Ic Hypernova SN 2002ap" (pdf) (2002). The Astrophysical Journal 572 (1): L61–L65. doi:10.1086/341504. Bibcode: 2002ApJ...572L..61M.

[9] "Models for the Type Ic Hypernova SN 2003lw associated with GRB 031203" (pdf) (2006). The Astrophysical Journal 645 (2): 1323–1330. doi:10.1086/504415. Bibcode: 2006ApJ...645.1323M.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]