Wp/rki/သိုင်းပညာ
သိုင်းပညာ (Martial arts)ရေ ရန်ကိုကာကွယ် ခုခံ တိုက်ခိုက်ရေ ယှေးဟောင်း အတတ်ပညာ တစ်ခုဖြစ်ရေ။ ယှေးခေတ်ကဒေပညာကို လျှို့ဝှက်စွာ သင်ကြားကတ်ရရေ။ ဂုခေတ်တွင်ကား မိမိရို့ဧ့ ဝါသနာပါရာ သိုင်းပညာအမျိုးအစားတိကို တတ်မြောက်ရေ ပညာသျှင်တိထံ၌ မလျှို့ဝှက်ဘဲ ပွင့်လင်းစွာ သင်ကြားနိုင်ကြလီရေ။
သိုင်းပညာခွင်တွင် တုတ်၊ ဓား၊ လှံစရေ လက်နက်တိကိုကိုင်ပနာ ခုခံတိုက်ခိုက်ရေ ဗန်ရှည် အတတ်အပြင်၊ ဖို့ရေ လက်နက်ကိုမျှ မကိုင်စွဲဘဲ ခုခံတိုက်ခိုက်ရေ ဗန်တိုအတတ်၊ လက်ဝှေ့ အတတ်၊ နပန်းအတတ်တိ ပါဝင်ရေ။ ကျွမ်းကျင်ရေ သိုင်းသမားကောင်းတစ်ယောက်ရေ မိမိထက် အင်အားသာသူကိုကေလည်းကောင်း၊ တုတ်၊ ဓား၊ လှံစရေ လက်နက်စွဲကိုင်လာသူကို ကေလည်းကောင်း၊ တစ်ယောက်ချင်းရန်ကို၎င်း၊ တစ်ယောက် ထက်ပိုရေရန်ကို၎င်း ကကောင်း ခုခံ တိုက်ခိုက်နိုင်ရေ။ တုတ်နန့် ကာကွယ် ခုခံတိုက်ခိုက်ရေကို တုတ်သိုင်းဟုခေါ်ရေ။ ဓားနန့် ကာကွယ်ခုခံတိုက်ခိုက်ရေကို ဓားသိုင်းဟု ခေါ်ရေ။ လှံနန့် ကာကွယ်ခုခံတိုက်ခိုက်ရေကို လှံသိုင်းဟုခေါ်ရေ။ လက်နက်မကိုင်ဘဲ ကာကွယ်ခုခံတိုက်ခိုက်ရေကို လက်သိုင်းဟုခေါ်ရေ။ ဗန်တို ဟုလည်းခေါ်ရေ။
ရှည်လျားခိုင်ခံ့ရေ ရာဇဝင်သမိုင်း နောက်ခံဟိရေ အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံတိ၌၎င်း အနောက် တိုင်းနိုင်ငံတိ၌၎င်း မူပိုင်သိုင်းပညာတိ အသီးသီး ဟိတတ်ကတ်ရေ။
တရုတ်သိုင်းပညာ
[edit | edit source]တရုတ်နိုင်ငံရေ အရှေ့တိုင်းသိုင်းပညာဧ့ မိခင်ကြီးနန့်တူဧ့။ သိုင်းပညာအစ တရုတ်က ဟု အချို့ရေ သုတေသီရို့က တင်ပြကတ်ရေ။ တရုတ်နိုင်ငံရေ၊အခြားအာရှနိုင်ငံတိထက် ယဉ်ကျေးမှုပိုပနာရှေးကျသဖြင့် ယုတ္တိတန်လီရေ။ တရုတ်ရေ သိုင်းပညာဧ့ ဖခင်ဖြစ်ပြီးကေ အိန္ဒိယပြည်ရေ သိုင်းပညာဧ့ မိခင်ဖြစ်ရေ ဟု သုတေသီရို့က ပြောစမှတ် ပြုကတ်ဟန်တူရေ။
ကမ္ဘာကလူတိရေ ဂျပန်သိုင်းပညာတိရေ တရုတ်နိုင်ငံမှ ဆင်းသက်ပေါက်ဖွား ကူးပြောင်းလားရေ ပညာတိဖြစ်ရေဟု အထောက်အထားတိက ဆိုလီရေ။ တရုတ်ပြည်ဟောင်းအစိုးရရေ သိုင်းပညာနန့် သိုင်းပညာသျှင်တိကို ဥပေက္ခာပြုထားခသဖြင့် တိုးတက်သင့်သလောက် မတိုးတက်ခပေ။ တရုတ်ပြည်သစ်အစိုးရ တက်လာမှရာ အစိုးရဧ့ အားပေး အားမြှောက်ပြုမှုတိကြောင့် တစ်ဟိန်ထိုးပြန်ပနာ တိုးတက်လာဧ့။ နှစ်စဉ် နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ပြပွဲတိနန့် ပြိုင်ပွဲတိ ပြုလုပ်ပေးမှုတိကြောင့် အဆင့်အတန်းလည်း မြင့်တက်လာရေ။ လိုက်စားသူတိလည်း တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ပိုမိုတိပြားလာရေ။ အနောက်တိုင်း ကျန်းမာရီးလေ့ကျင့်ခန်းနေရာတွင် တရုတ်သိုင်း လေ့ကျင့်ခန်းတိကို အစားထိုး ထည့်သွင်းကာ ပြည်သူရို့ဧ့ ကျန်းမာရီးအဆင့်ကို သိုင်းပညာတိဖြင့်မြှင့်တင်ပေးဧ့။ အကြောသေ ရောဂါ၊ နာတာရှည်ရောဂါတိကို ထိုက်ကြည့်ချွင်းခေါ် သိုင်းနည်းတိဖြင့် ကုသပေးနိုင်သဖြင့် လူကြီး လူငယ် ကျားမ မရွေး တောရော မြို့ပါမကျန် သင်ကြား လေ့ကျင့်ရန် အားသန်နေကတ်လီရေ။ တရုတ်သိုင်းတွင် အလွတ်သိုင်းပညာနန့် လက်နက်စွဲကိုင်ရေ သိုင်းပညာဟု ခွဲခြားထားရေ။
အလွန်သိုင်းပညာ၌ ဝန်ချွင်း၊ ထိုက်ကြည့်ချွင်း စရေ ပညာပိုင်းတိကို ဂုခေတ်လူတိ ပိုမိုစိတ်ဝင်စား ကတ်လီရေ။ ဆန်ချွင်းခေါ် အလွတ်သိုင်းပညာတွင် ရှောင်လင်၊လျူဟိုမိကြုံ၊ဆာ၊ဝှား၊ဖောက်၊ဟုန်စရေ သိုင်းကစားနည်းတိ ပါဝင်ရေ။
ဂုအခါ၌ အားကစားပညာကို သင်ကြားပို့ချပီးရေ ကျောင်းတိနန့် တက္ကသိုလ် အားကစားဌာနတိတွင် မုချသင်ကြားရမည့် ဘာသာရပ်တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးထားလီရေ။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သိုင်းပြိုင်ပွဲတိတွင် ဆုရဟိသူတိအား၊ နိုင်ငံခြားသို့ အတွေ့အကြုံသစ်တိ၊ အမြင်သစ်တိနန့် ပညာဗဟုသုတတိ ရရန် ပို့ပေးလေရေ။ ၁၉၆၁ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု ရခိုင်နိုင်ငံတော်သို့ပင် လွတ်လပ်ရီးနေ့ အထိမ်းအမှတ် ပွဲတော်အမှီ တရုတ်မိတ်ဆက် သိုင်းအဖွဲ့ကိုစီလွှတ်ဖူးလေရေ။ ပညာရေကြီးတိကို အားပေးနီရေတစ်ချိန်တည်းမှာပင် ပညာသျှင်သစ်လွင်တိကို ဒေသို့ ပြုစုပျိုးထောင်ပေးပြီးကေဟိရေ။
တရုတ်သိုင်းပညာရေ အမျိုးသားကာကွယ်ရီးတွင် အရီးကြီးရေအခန်းမှ ပါဝင်ခရုံမကပြည်သူ့ကျန်းမာရီးကို အားပေးမြှင့်တင် ရာ၌လည်း ကြီးစွာရေအခန်းမှ ပါဝင်ခသဖြင့် အစွမ်းကုန်လိုက်စား၊ ပြုစုပျိုးထောင်လျက်ဟိကတ်လီရေ။
ဂျပန်သိုင်းပညာ
[edit | edit source]ဂျပန်နိုင်ငံရေ တရုတ်နိုင်ငံနန့်စာကေ သိုင်းပညာသက်တမ်း နောက်ကျကေလည်း ယင်းရို့ဧ့သိုင်းပညာတိကို ကမ္ဘာနန့်အဝှန်းလူသိတိလာအောင်၊ထင်ရှားလာအောင်ကြိုးပမ်းမှု ဇွဲဝိရိယ လုံ့လစိုက်ရာတွင် အလွန်ချီးကျူးဖွယ်ဖြစ်လေရေ။
ဂျပန်နိုင်ငံ၌ လက်ဟိထင်ရှားရေ သိုင်းပညာတိမှာ -
- ဂျူဒို
- အိုက်ကီဒို
- ကရာတေး
- ဂျုဂျစ်ဆု
- ကင်ဒို-ဓားသိုင်းအတတ်
- ဘူဒို-လေးမြှား ဓားလှံအတတ်
- ဆုမော-နပန်းအတတ်ရို့ဖြစ်ကတ်ရေ။
ဂျူဒိုရေ ခေတ်အစားဆုံးဖြစ်ရေ။ သို့ရာတွင် ဂျူဒိုအတတ်ရေ ရန်ကိုခုခံကာကွယ်ရန် ထက် အားကစားဘက်သို့ ယိမ်းသဖြင့် ရန်ကိုကာကွယ်ခုခံရန်သက်သက် လေ့လာသူတိရေ ဂျူဒိုထက် ကရာတေး-စရေ အခြား ပညာတိကို ပိုမိုနှစ်သက်အားထားကတ်ရေ။
အိန္ဒိယသိုင်းပညာ
[edit | edit source]သိုင်းပညာအစ အိန္ဒိယက ဟု အချို့ရေ သုတေသီရို့က တင်ပြကတ်ရေ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရေ အခြားအာရှနိုင်ငံတိထက်ယဉ်ကျေးမှုပိုပနာရှေးကျသဖြင့် ယုတ္တိတန်လီရေ။ လေးရာစုနှစ်အတွင်း၌ တောင်ပိုင်းအိန္ဒိယနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံဘက်သို့ရောက်ဟိလားရေဟု အဆိုပြုကတ်ရေ။ ထိုကြောင့် အိန္ဒိယရေ သိုင်းပညာဧ့ ဖခင်ဖြစ်ပြီးကေ တရုတ်ပြည်ရေ သိုင်းပညာဧ့ မိခင်ဖြစ်ရေ ဟု ပြောစမှတ် ပြုကတ်ဟန်တူရေ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရေ တရုတ်နိုင်ငံ ဂျပန်နိုင်ငံတိလောက် သိုင်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမဟိလီ။ သို့ရာတွင် လက်ငုတ်လက်ရင်း သိုင်းပညာအချို့ကို အိန္ဒိယတိုင်းသားရို့ လက်တွင် ကျန်ဟိလေ့ကျင့်လိုက်စားနေကတ်ရေကို တွေ့ဟိရဧ့။ ယင်းရို့အနက် ဗိုင်နော့၊ အာထာ၊ ဗင်နရက်စ စရေ လက်သိုင်း ဗန်တိုပညာတိ၊ ဗာဂျမူရှတီး၊ ပင်ကရက်တီဗင် စရေ ရှေးဟောင်းနပန်းသတ်ခြင်း အတတ်ပညာတိရေ ပိုမိုထင်ရှားကတ်ရေ။
အနောက်တိုင်း သိုင်းပညာ
[edit | edit source]အနောက်တိုင်းနိုင်ငံတိတွင် လက်သိုင်း၊ တုတ်သိုင်းပညာတိ ထက် ဓားသိုင်းပညာတိကို ပိုမိုပနာ စံနစ်တကျလိုက်စား ရှာဖွေစုဆောင်းထား ကတ်ရေကို တွေ့ဟိရရေ။ ဓားသိုင်းပညာကို အင်္ဂလိပ်အခေါ်အားဖြင့် ဖင်းစင်း (fencing) ဟုခေါ်ရေ။ ဓားသိုင်းသမားကို ဖင်းစား (fencer) ဟုခေါ်ရေ။ ဖင်းစားတယောက်ရေ အောက်ပါ ဓားသုံးမျိုးစလုံးကို ကိုင်တတ်၊ ခုတ်တတ် ကစားတတ် ကာကွယ်တတ် တိုက်ခိုက်ခုခံ ကာကွယ်တတ်ရရေ။
ယင်းရို့မှာ-
- ဖွိုင်-ထိုးဓားသက်သက် ခုတ်ဓား၊
- အပီး-ထိုးလည်းထိုး ခုတ်လည်း ခုတ်နိုင်ရေဓား၊
- ဆယ်ဗာ-အခုတ်သက်သက်ဓား ဟူပနာ ဖြစ်ကတ်ရေ။
၁၉ဝ၆ ခုနှစ်တွင် အေသင်မြို့၌ ကျင်းပပြုလုပ်ရေ အိုလင်းပစ်ပြိုင်ပွဲမှစပြီးကေ ပထမဦးဆုံး ကမ္ဘာ့ဓားသိုင်း ဗိုလ်လုပွဲကြီး ကျင်းပပြုလုပ် ပေးခရေ။ အနောက်တိုင်း ဓားသိုင်းအတတ် (Fencing)ရေ ဂုအခါ၌ အိုလင်းပစ်ပြိုင်ပွဲတိ၌ ကျော်ကြားရေ အားကစားပညာတစ်ရပ်အနီနန့် ကမ္ဘာက အသိအမှတ်ပြုခြင်းကိုခံရဧ့။ ယင်းပိုင် လေးနှစ် တစ်ကြိမ် ကျင်းပပြုလုပ်ရေ အိုလင်းပစ် ဓားသိုင်း ဗိုလ်လုပွဲအတွက် တိုင်းပြည်အလိုက် အစွမ်းကုန် ကြိုးစားလေ့ကျင့် ကြိုးပမ်းကြခြင်းဖြင့် အနောက်နိုင်ငံတိတွင် ဓားသိုင်းပညာ တည်တံ့တိုးတက်ပြီးကေဟိလီရေ။
အခြားနိုင်ငံတိဟိသိုင်းပညာတိ
[edit | edit source]ရုရှနိုင်ငံတွင် ဂျူဒိုဆန်ဆန် လက်သိုင်းပညာကို ဆမ်ဗိုလ်ဟု ခေါ်ရေ။ ရှေးဟောင်းနပန်း အတတ်ကို ဗောယက်ဟု ခေါ်ရေ။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ခြေနန့်ခုခံတိုက်ခိုက်ရရေ မူဟောင်း သိုင်းပညာတခု ထူးထူးခြားခြားဟိ ရေကို တွေ့ရရေ။ ယင်းကို ဆာဗတ်တီဟု ခေါ်ရေ။ အာဖရိကတိုက် အင်ဂိုလာပြည်နယ်၌၎င်း၊ တောင်အမေရိကတိုက် ဘရာဇီးနိုင်ငံတစ်ဝိုက်၌၎င်း ကက်ပိုအဲရဂျင်ခေါ် ခြေအားကိုး လက်အားကိုး ရှေးဟောင်းသိုင်းပညာတစ်ခုကို သုတေသီရို့ တွေ့ကတ်ရရေ။ တောကောင်ကဲ့သို့ အလွန်လျင်မြန် ဖြတ်လတ်စွာ သတ်ပုတ်တိုက်ခိုက်နိုင်ရေ ပညာဟု ဆိုကတ်ရေ။
လူသားနန့်သိုင်းပညာ
[edit | edit source]သိုင်းပညာရေ ရန်ကိုကာကွယ် ခုခံ တိုက်ခိုက်ရေ ရှေးဟောင်း အတတ်ပညာတစ်ခု ဖြစ်ခကေလည်း ဂုအချိန်အထိ ကမ္ဘာအဝှန်းတွင် သက်တမ်းရှည်လျား သျှင်သန်နေရေမှာ ကမ္ဘာ့လူသားရို့အား ကာယသတ္တိ၊ သူရသတ္တိနန့် အခြားအရည်အချင်းတိကို ဖြည့်စွမ်းပေးနိုင်ရေကြောင့် ဖြစ်ရေဟု ဆိုရလီဖို့။[1]
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)