Wp/rki/မျိုးရိုးဗီဇ
Gene (မျိုးရိုးဗီဇ) ရေ သက်ဟိ ရို့ဧ မျိုးရိုးလိုက်ရာ အခြီခံ အရာဖြစ်ရေ။ မိုလီကျူလာ ဇီဝဗေဒ ပေါ်လာရေအခါ ခေတ်နောက်ကျလားပြီဖြစ်ရေ မျိုးရိုးဗီဇပညာ ထင်သပိုင်မရူပ်ထွီးလှပဲ အားလုံးစွာ သက်ဟိရို့မှာ ဒီအန်အေ ကသာ မျိုးဆက်သစ်ရို့ကို ဗီဇ (trait) ပီးရေ။ လူအများခေါ်ခေါ်နီကတ်ရေ ဂျီး မှာ သိပ္ပံသမားရို့က အယ်လ်လီးလ် (allele) ဟု ခေါ်ရေ။
မန်ဒယ် ဧ မျိုးဆက်ပြန့်ပွားခြင်း နန့် ရှေးရိုး မျိုးရိုးဗီဇဗေဒ[edit | edit source]
ချားလ်စ်ဒါဝင် ရေ မျိုးဆက်ပြန့်ပွားခြင်း ကို သျှင်းပြရာတွင် အခြီခံ ယူနစ်ကို Gemmule ဟုခေါ်တွင်ခပြီး ၎င်းရေ နောက်ပိုင်းတွင် ဆဲလ်ကွဲရာတွင် ပွားရေ ခရိုမိုဆုန်း အဖြစ် ၁၈၄၈ ခုတွင် သိဟိခရေ။ Wilhelm Roux က ၁၈၈၃ ခုနှစ်တွင် ခရိုမိုဆုန်း ကို မျိုးဆက်ပြန့်ပွားစေရာ တစ်ခုအဖြစ် တင်ပြခရေ။ ယခုခတ်တွင် နားလည်ထားရေ ဂျီးဧအဓိပ္ပာယ်မှာ ၁၉ ရာစုတွင် အော်ဂတ်စတင် ဖုန်းတော်ကြီး ဖြစ်ရေ ဂရီဂါ မန်ဒယ် က ပဲပင်တိ မျိုးဆက်ပြန့်ပွားမှုကို လေ့လာရာမှ စနစ်တကျ ဖြစ်ပေါ်လာခရေ။ မန်ဒယ် ဖော်ပြရေမှာ particulate inheritance ခေါ် မိဘမျိုးဆက် မှ မျိုးဆက်သစ်ဆီသို့ မျိုးရိုးဗီဇကူးရာတွင် မြင်သာရေ တိကျသည့် အခြီခံ မျိုးရိုးဗီဇ ယူနစ်ဖြင့် ဖော်ပြနိူင်ရေ သီအိုရီ ဖြစ်ရေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ဒင်နစ်လူမျိုး ရုပ်ခဗေဒ ပညာသျှင် Wilhelm Johannsen က ၎င်းအခြီခံ မျိုးရိုးဗီဇ ယူနစ် ကို ဂျီးဟု ခေါ်ခရေ။