Wp/rki/ပဋိဇီဝဆီးတိ
.jpg)
ပဋိဇီဝဆီးတိ ကို ဘက်တီးရီးယားပိုးတိ ကြောင့်ဖြစ်ရေ ရောဂါတိကို ကုသခြင်း နန့် ကာကွယ်ခြင်း တိတွင် အသုံးပြုရေ။ ၎င်းဆီးဝါးတိရေ ဘက်တီးရီးယားပိုးတိကို သတ်ခြင်းအားဖြင့် လည်းကောင်း၊ ပွားတိမှုကို တားဆီးခြင်းအားဖြင့် လည်းကောင်း အာနိသင် သက်ရောက်ရေ။ ပဋိဇီဝဆီး တိစွာရေ မှိုပိုး နန့် ပရိုတိုဇိုဝ ပိုး တိကိုလည်း အာနိသင် ထိရောက်မှု ဟိရေ။ အချို့ပဋိဇီဝဆီးတိရေ ကုသသည့် ဆီးပြင်းအား၌ပင်ကေ လူနန့် တိရစ္ဆာန် တိကိုပါ အဆိပ်အတောက် ဖြစ်စီတတ်ရေ။ ပဋိဇီဝဆီးတိရေ အအေးမိရောဂါပိုး နန့် တုပ်ကွေးပိုး ပိုင် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတိကို အာနိသင် မထိရောက်နိုင်ရေကြောင့် မသက်ဆိုင်ဘဲ ရေက်သုံးမိပါက ဘေးဥပါဒ် ဖြစ်နိုင်ရေ။
ခရစ်နှစ် ၁၉၂၀ တွင် အလက်ဇန္ဒား ဖလင်းမင်းရေ ပဋိဇီဝဆီးပါရေ ပထမဆုံး ဓာတုကွန်ပေါင်း ဖြစ်သည့် ပင်နီဆီလင် ဆီးဝါးကို ယှာဖွီဖော်ထုတ် နိုင်ခရေ။ သူရေ ရောဂါဖြစ်စီရေ ဘက်တီးရီးယားပိုးတိကို ပလိတ်ပြားတိပေါ်၌ ပွားတိစီရန်ပြုလုပ်နေစဉ် ပလိတ်ပြားတစ်ခု ပေါ်၌ ပေါက်လာရေ အစိမ်းရောင်မှိုလေး ကို သတိပြုမိခရေ။ ထိုမှိုလေး ပေါက်သည့် နီရာတွင် ဘက်တီးရီးယားတိ ပေါက်ရောက်နိုင်ခြင်းမဟိရေကို ယှာဖွီတွိ့ဟိခရေ။
ပဋိဇီဝဆီးတိ ရေ ကာကွယ်ဆီးတိ ပေါ်ထွက်လာမှု နန့်အတူ ၂၀ ရာစုခေတ် မှစပနာ ဆီးပညာကို တော်လှန်ပြောင်းလဲခရာ ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတိတွင် တီဘီ ပိုင် ရောဂါကိုပင် လုံးဝကင်းစင် စီရန် ဦးတည်နေပြီဖြစ်ရေ။ ဆီးတိဧ ထိရောက်မှုနန့် အလွယ်တကူ ရဟိနိုင်မှု ရို့ကြောင့် လွန်ကဲစွာ သုံးစွဲလာရာမှ ဘက်တီးရီးယားတိကို ဆီးယဉ်ပါးမှု (အထူးအတွက်နန့် တိရစ္ဆာန် မွေးမြူရီး နယ်ပယ်တွင်) ဖြစ်ပွားလာစီရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ပဋိဇီဝဆီး ယဉ်ပါးမှု ပြဿနာရေ ကျယ်ပြန့်လာပြီး ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့မှ "အနာဂတ်တွင် မဟုတ်ဘဲ ယခုလက်ဟိကာလဧ ပြင်းထန်သည့် အန္တရာယ် အဖြစ်ရှုမြင်ပြီး ဇာနိုင်ငံ တွင်မဆို အသက်အရွယ်မရွီး၊ လူမျိုးမရွီး ထိခိုက်နိုင်သည့် အန္တရာယ်" အဖြစ် သတ်မှတ် ထားရေ။
ပဋိဇီဝဆီးဖြင့် ပထမဆုံး ကုသမှုကို ခရစ်နှစ် ၁၉၀၇ ခုနှစ် တွင် အဲလ်ဖရက် ဘာသိမ်း (Alfred Bertheim) နန့် ပေါလ်အားလစ် (Paul Ehrlich) က ဆစ်ဖလစ် ရောဂါကုဆီး အာစ်ဖင်နမင်း (arsphenamine) ဆီးကို ယှာဖွီဖော်ထုတ် နိုင်မှု နန့်အတူ စတင်ခရေ။ ၁၉၃၃ ခုနှစ်တွင် ဂျာဟာဒ် ဒွမ်မဂ် (Gerhard Domagk) က ပထမဆုံး ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ဆီးအာနိသင် ထိရောက်မှု ဟိရေ ပဋိဇီဝဆီး ဖြစ်သည့် ပရိုတွန်စေးလ် (prontosil) ကို ယှာဖွီဖော်ထုတ် နိုင်ရေကြောင့် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် နိုဘယ်ဆု (Nobel Prize) ကို ရဟိခရေ။ ဂနိခေတ်တွင် အသုံးပြုနီရေ ဆီးမျိုရင်းတိအားလုံး မှာ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်လွန်ပိုင်း မတိုင်ခင် ယှာဖွီတွိ့ဟိခခြင်း ဖြစ်ရေ။
ဆီးပညာ အသုံးတိ (Usage of Antibiotics)
[edit | edit source]- ကုသခြင်း (Medical Care)
- ဘက်တီးရီးယား ကြောင့်ဖြစ်ရေ ရောဂါတိ အား ကုသခြင်း (Treatment of bacterial diseases)
- ပရိုတိုဇိုဝ ကြောင့်ဖြစ်ရေ ရောဂါတိအား ကုသခြင်း (Treatment of protozoa-related diseases)
- ကိုယ်ခံအားဆိုင်ရာ ရောဂါ အချို့ တွင် ကုသခြင်း (Treatment of diseases attacking immune system)
- ကာကွယ်ခြင်း (Preventive Measures)
- ခွဲစိတ်ဒဏ်ရာတိ ပိုးဝင်ရောင်ရမ်းမှု မဖြစ်စီရန် ကာကွယ်ခြင်း (Prevent against sepsis for surgical operations.)
- လားဘက်ဆိုင်ရာ ကုသမှုတိတွင် ပိုးမဝင်စီရန် ကာကွယ်ခြင်း[1] (Prevent against sepsis for dental treatments.)
- သွီးဖြူဥ နည်းသည့် ရောဂါ တွင် ကိုယ်တွင်းသို့ ပိုးဝင်ပြီး ရောဂါမဖြစ်စီရန် ကာကွယ်ခြင်း (Prevent against sepsis due to lukemia.)
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ Wilson W, Taubert KA, Gewitz M, Lockhart PB, Baddour LM, Levison M, Bolger A, Cabell CH, Takahashi M, Baltimore RS, Newburger JW, Strom BL, Tani LY, Gerber M, Bonow RO, Pallasch T, Shulman ST, Rowley AH, Burns JC, Ferrieri P, Gardner T, Goff D, Durack DT (October 2007).