Wp/rki/ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့ (World Health Organization, WHO) ရေ ကုလသမဂ္ဂ (UN) ဧအထူးအေဂျင်စီ တစ်ခုဖြစ်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရီး အတွက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရီး အာဏာပိုင်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရေ။ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၇ရက်နိ့တွင် ပြဋ္ဌာန်းပြီး ဌာနချုပ်မှာ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာမြို့တွင် ဟိရေ။ အေဂျင်စီအဖွဲ့ရေ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကြီးဧ အေဂျင်စီတစ်ခုဖြစ်ရေ ၎င်းဆက်ခံရရေ အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ကျန်းမာရီး အဖွဲ့အစည်းဧ အမိန့်အာဏာနန့် အထောက်အပံ့တိကို အမွေဆက်ခံရေ။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြီခံဥပဒေနန့် သမိုင်းကြောင်း
[edit | edit source]WHO ဧ ဖွဲ့စည်းပုံအခြီခံဥပဒေအရ "လူတိအားလုံး ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြင့်ဆုံး ကျန်းမာရီးအဆင့်အတန်းကို ရယူရီး"ဟု ၎င်းဧ ရည်ရွယ်ချက်ကို ဖော်ပြရေ။ ၎င်းဧ အဓိကလုပ်ငန်းမှာ အနာရောဂါတိ အထူးသဖြင့် အဓိက ကူးစက်တတ်ရေ အနာရောဂါတိ တိုက်ဖျက်ရီးနန့် ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသားတိဧ အထွေထွေ ကျန်းမာရီး အခြီအနီကို မြှင့်တင်ရီးရို့ပင် ဖြစ်ရေ။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့ (WHO) ရေ ကုလသမဂ္ဂဧ မူလအဖွဲ့အစည်းတိထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ရေ။ ၎င်းဧ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြီခံ ဥပဒေရေ ၂၆ ခုမြောက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံက အတည်ပြုရေ ပထမအကြိမ် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးနိ့ (၁၉၅၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၇ ရက်)တွင် တရားဝင် ထိရောက်စွာ စတင်ခရေ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံဧ ဂျဝါဟာလာနေရူးက WHO စတင်ရန် အကြံဉာဏ် ပီးခရေ။ ဒေအချိန်မတိုင်မီက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်းချုပ် အသင်းကြီးဧ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့က လုပ်ဆောင်ရန် ကျန်ဟိရေ လှုပ်ရှားမှုတိအပါအဝင် ၎င်းဧလုပ်ငန်းစဉ် လည်ပတ်မှုတိမှာ ၁၉၄၆ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် ကျင်းပရေ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရီးညီလာခံပြီးနောက် ယာယီကော်မသျှင်ဧ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် ဟိခရေ။
အထွေထွေ ညီလာခံဧ ဆုံးဖြတ်ချက် အာဏာဖြင့် လွှဲပြောင်းပီးခရေ။ ပြင်သစ်ဟိ ကူးစက်တတ်ရေ ရောဂါပိုးတိ ရှာဖွေလိလာရီးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုဧ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်သျှင်းရီး ကျန်းမာရီးရုံး (Office International d'Hygiène Publique) ရေ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့ကြီးဧ ယာယီကော်မသျှင်နန့် ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နိ့တွင် ပူးပေါင်းခရေ။
ဆောင်ရွက်မှုလုပ်ငန်းတိ
[edit | edit source]ဆားစ် ခေါ် ကူးစက်မြန် အဆုတ်ရောင်အအေးမိရောဂါ၊ ငှက်ဖျား၊ အဆုတ်နာရောဂါ၊ ဆွိုင်းဖလူးခေါ် ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးနန့် ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါ ([၁]) ကဲ့သို့ရေ ကူးစက်တတ်ရေ အနာရောဂါတိ ကူးစက် ဖြစ်ပွားခြင်းကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတိကို ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ခြင်းအပြင် ထိုရောဂါတိ ကာကွယ်ရီးနန့် ကုသရန် အစီအစဉ်တိကိုလည်း WHO ကတာဝန်ယူရေ။ စိတ်ချရပြီး အာနိသင်ဟိရေ ကာကွယ်ဆီးတိ၊ ဆီးဝါးနန့် ပတ်သက်ရေ နည်းပညာတိ၊ ပစ္စည်းတိနန့် ဆီးဝါးတိ တိုးတက်ထုတ်လုပ်ခြင်းနန့် ဖြန့်ဖြူးခြင်းရို့ကို WHO ကပံ့ပိုးထောက်ပံ့ပါရေ။
ကျောက်ကြီးရောဂါကို ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအကြာ တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ၁၉၈၀ ခုနှစ်တွင် ထိုရောဂါကို အမြစ်ပြတ်သုတ်သင် သျှင်းလင်းပြီးဖြစ်ကြောင်း WHO ကကြေညာခရေ - သမိုင်းတွင် လူသားရို့ဧ ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် ပယ်ဖျက်သျှင်းလင်းနိုင်ခသည့်ပထမဦးဆုံးရေရောဂါဖြစ်ရေ။
ပိုလီယိုခေါ် အရိုးပျော့ရောဂါကို လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း အမြစ်ပြတ်သုတ်သင် သျှင်းလင်းရန် WHO က ရည်မှန်းထားရေ။ အဖွဲ့အစည်းရေ ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံအတွက် ကမ္ဘာ့ပထမဦးဆုံး တရားဝင် HIV/AIDS တူးလ်ကစ်ဒ်ခေါ် ကိရိယာ အစုံအလင်ပါရေ ဆီးသေတ္တာကို အတည်ပြုထောက်ခံပီးပြီး (၂၀၀၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်နိ့မှ) နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းနန့်အညီ ပြုလုပ်ပီးထားရေ။
အနာရောဂါတိကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်သျှင်းလင်းခြင်း လုပ်ငန်းအပြင် ကျန်းမာရီးနန့်သက်ဆိုင်သည့် အမျိုးမျိုးရေ စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုတိကိုလည်း ပြုလုပ်ရေ - ဥပမာအားဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် သစ်သီးဝလံတိနန့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တိ စားသုံးမှုကို မြှင့်တင်ရန်နန့် ဆီးရွက်ကြီးအသုံးပြုမှုကို တားဆီးလျှော့ချရန်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဂျီနီဗာဟိ ဌာနချုပ်၌ ကျွမ်းကျင်ပညာသျှင်တိ တွေ့ဆုံကတ်ပြီး ၎င်းရို့လုပ်ဆောင်နီရေ တစ်ပြည်လုံး ကူးစက်ပျံ့နှံ့ရေ တုပ်ကွေးရောဂါအတွက် ကာကွယ်ဆီး တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်ခြင်းနန့် ပတ်သက်ပြီး အားတက်စေသည့် အခြီအနီ တိုးတက်မှုအဆင့်သို့ ရောက်ဟိ အောင်မြင်ပြီးဖြစ်ကြောင်း သတင်းပို့ခကတ်ရေ။
ဆီးဝါးကုသခြင်း လက်တွိ့စမ်းသပ်မှုပေါင်း ၄၀ ကျော် ပြီးမြောက်ခပြီး သို့မဟုတ် အဆက်မပြတ် လုပ်ဆောင်နီဆဲ ဖြစ်ရေ။ အတိအားဖြင့် ကျန်းမာရေ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ လူကြီးတိအပေါ် အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်ပါရေ။ အချို့ ကုမ္ပဏီတိရေ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ လူကြီးတိတွင် စိတ်ချရရေ စိစစ်မှုတိ ပြုလုပ်ပြီးနောက်၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတိနန့် ကလေးတိဖြင့် ဆီးဝါးကုသခြင်း လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုတိ စတင်ပြုလုပ်နီပြီ ဖြစ်ရေ။ ယခုအချိန်အထိ စမ်းသပ်ထားရေ အသက်အရွယ်အုပ်စု အမျိုးမျိုးတွင် ကာကွယ်ဆီးတိအားလုံး စိတ်ချရပြီး ကောင်းစွာ စွမ်းဆောင်မှုဟိကြောင်း ပေါ်ပါရေ။
WHO/FAOဧတုံ့ပြန်ချက်တိ
[edit | edit source]တိုင်းပြည်ဧလိုအပ်ချက်တိကို အာရုံစူးစိုက်ရေ သုတေသနလုပ်ငန်းကို အသုံးပြုရန်နန့် လုပ်ဆောင်ရန် အတွက် အမျိုးသား ကျန်းမာရီး သုတေသနစနစ်တိနန့် သက်သေခံ အထောက်အထား သတင်းပို့ရီး ပေါ်လစီ ကွန်ယက် (Evidence Informed Policy Network)- EVIPNet ကဲ့သို့ရေ အသိပညာဗဟုသုတ ဘာသာပြန် စင်မြင့်တိကို ဖေးမထောက်ကူပီးခြင်းဖြင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိဧ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းအားတိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို WHO က အားပီးမြှင့်တင်ပီးပါရေ။ WHO နန့်၎င်းဧ ဒေသဆိုင်ရာ ရုံးတိရေ ကျန်းမာရီးသုတေသနနန့် ဆိုင်ရေ ဒေသအဆင့် မူဝါဒတိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် လုပ်ဆောင်နီကတ်ရေ။ အမေရိကား PAHO/AMRO အတွက် ဒေသဆိုင်ရာရုံးခန်းက ပထမဦးဆုံးအနီဖြင့် ၎င်းဧ ကျန်းမာရီးအတွက် သုတေသနဆိုင်ရာ မူဝါဒကို ၂၀၀၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ၎င်းဧ ၄၉ ခုမြောက် ညွှန်ကြားရီးကောင်စီ စာရွက်စာတမ်း CD 49.10 ဖြင့် အတည်ပြုချက် ရယူခရေ။
ကူးစက်ပျံ့နှံ့တတ်ရေ ရောဂါတိ၊ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း မဟိရေ အခြီအနီတိနန့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုတိ- ဥပမာအားဖြင့် အကယ်၍ ကျွန်ုပ်ရို့ရေ အပိုနှစ်တိ အသက်သျှင် နီထိုင်ရပါက ထိုနှစ်တိကို ကျန်းမာရီး ကောင်းစွာ သို့မဟုတ် ညံ့ဖျဉ်းစွာ အသက်သျှင် နီထိုင်ရမည်ဟူရေ ဇရာနန့် ပတ်သက်ရေ လိလာမှုတိနန့် ဆဲလ်ဖုန်းခေါ် လက်ကိုင်ဖုန်း ပတ်ဝန်းကျင်ဟိ လျှပ်စစ်သံလိုက်ဓာတ် စက်ဝန်းရေ ကျန်းမာရီးအပေါ် သက်ရောက်မှုဟိမဟိ ဆိုရေရို့ကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ရန်အတွက် ဇရာနန့် ကာလကြာရှည်စွာ သုတေသနလုပ်၍ စုဆောင်းရဟိရေ သတင်းအချက်အလက်တိကို လိလာမှုတိ။
၂၀၀၃ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ထုတ်ပြန်ရေ WHO/FAO ပူးတွဲ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည့် ကျန်းမာရေ အစားအစာ စားသုံးမှုတွင် သကြားရေ ၁၀% ထက်ပိုမို၍ မပါသင့်ဟု ထောက်ခံချက်မျိုးကဲ့သို့ ဒေအလုပ်ဧ အချို့ရေ အချက်တိမှာ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ဖြစ်နိုင်ရေ။ ဒေအစီရင်ခံစာကြောင့် သကြားထုတ်လုပ်ရီး လုပ်ငန်းက ထောက်ခံချက်ကို ဆန့်ကျင်၍ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းသူတိအား အရီးဆိုမှု ဖြစ်ပေါ်ခရေ။ ထိုအရီးဆိုမှုအား "စုစုပေါင်းခွန်အား စွမ်းအင်ဧ ၁၀% ထက်နည်းပြီး သကြားကင်းလွတ်ရီးဟူရေ လူထုရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ရေ အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း နှီးနှောဖလှယ်ပွဲက အသိအမှတ်ပြုရေ"ဟူရေ ကြေညာချက်တစ်ခု အစီရင်ခံစာထဲတွင် ထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် WHO/FAO ကတုံ့ပြန်ခရေ။
ယကေလည်းလည်း သိပ္ပံနည်းကျ လိလာမှုတိအား ကိုယ်ပိုင် စိတ်ဖြာလိလာချက်အပေါ် အခြီခံပြီး ၎င်းဧ ထောက်ခံချက်အပေါ်တွင် ရပ်တည်ခရေ။ နိုင်ငံပေါင်း 70 မှ အသက် 18+ နှစ်ဟိ ဖြေကြားသူ 308,000 ဦးနန့် အသက် 50+ နှစ်ဟိ ဖြေကြားသူ 81,000 ဦးရို့ပါဝင်ရေ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးစစ်တမ်းနန့် 23 နိုင်ငံရို့မှ အသက် 50+ ဟိရေသူ 50,000 ရို့ပါဝင်ရေ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဇရာနန့် အရွယ်ရောက်သူတိ ကျန်းမာရီး လိလာမှု(SAGE) ရို့အပါအဝင် အချက်အလက် ကောက်ယူမှု လမ်းစဉ်အမျိုးမျိုးမှတဆင့် လိုအပ်လျက်ဟိရေ ကျန်းမာရီးနန့် ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ချမ်းသာမှု သက်သေသာဓကကို ထောက်ပံ့ပီးရန် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးအဖွဲ့ကြီးဧ ကျန်းမာရီး လိလာမှုတိအုပ်စုက လုပ်ဆောင်လျက်ဟိရေ။
ကမ္ဘာစိတ်ကျန်းမာရီးစစ်တမ်းတိ(World Mental Health Surveys)၊ WHO ဘဝတန်ဖိုးစာတမ်း(WHO Quality of Life Instrument)၊ WHO မသန်မစွမ်းမှု အကဲဖြတ်ခြင်း အတိုင်းအတာတိ (WHO Disability Assessment Scales) ရို့ရေ အခြား ကျန်းမာရီး၊ ၎င်းနန့် ဆက်စပ်လျက်ဟိရေ နယ်ပယ်တိဆိုင်ရာ အချက်အလက်တိ ကောက်ယူရာတွင် လမ်းညွှန်မှုပီးပါရေ။ WHO နန့် ကျန်းမာရီး တိုင်းတာမှုစနစ်တိ ကွန်ယက်(Health Metrics Network)၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အိမ်ထောင်စု စစ်တမ်းတိကွန်ယက် (International Household Surveys Network) ကဲ့သို့ရေ အခြား အေဂျင်စီအဖွဲ့တိအကြား ပူးပေါင်း ကြိုးပမ်း အားထုတ်မှုတိရေ မြင့်မားရေ သုတေသန စံချိန်စံညွှန်းတိ သတ်မှတ်ရာတွင် စံနှုန်းပြဋ္ဌာန်းရေ လုပ်ငန်းတိအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရေ။
ဖွဲ့စည်းပုံ
[edit | edit source]
WHO တွင် လိချ်တန်စတိန်း(Liechtenstein)မှအပ UN အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိအားလုံးနန့် အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်ရေ နိုင်ငံနှစ်ခုဖြစ်သည့် နယူးဝေး(Niue)နန့် ကွတ်ခ်ကျွန်းစုတိ (Cook Islands) အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ 193 နိုင်ငံ ဟိရေ။ အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်သည့် နယ်မြေတိရေ အကယ်၍ ညီလာခံမဲပီးခြင်းအားဖြင့် သဘောတူ ခွင့်ပြုချက်ရဟိပါက တွဲဘက်အဖွဲ့ဝင်တိအဖြစ် (သတင်းအချက်အလက် အပြည့်အစုံဖြင့် သို့ရာတွင် ပါဝင်မှုနန့် မဲပီးခွင့်ရို့ကို ကန့်သတ်ထားရေ) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ရေ။ ပွာတိုရီကို(Puerto Rico)နန့် တိုကေလော (Tokelau) နိုင်ငံရို့မှာ တွဲဘက်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိဖြစ်ရေ။ သီးခြားအုပ်ချုပ်ခွင့်ဟိရေ အထူးလက်အောက်ခံ နယ်မြေတိကိုလည်း လိလာသူအဆင့်အတန်း သတ်မှတ်နိုင်ရေ။ ဥပမာပြရကေ ပါလက်စတိုင်း(UN လိလာသူ) ဗာတီကန်စီးတီး(UN အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်ရေ လိလာသူ) နန့် တရုတ်တိုင်ပေ (ဖိတ်ကြားခြင်းခံရရေ ကိုယ်စားလှယ်) ရို့ဖြစ်ရေ။
WHO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိရေ WHO ဧ အချုပ်အချာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချရာ အစုအဖွဲ့ဖြစ်သည့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီး ညီလာခံသို့ တက်ရောက်ရန် ကိုယ်စားလှယ်တိ ခန့်အပ်ရေ။ UN အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိ အားလုံးရေ WHO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီပြီး၊ WHO ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ”အခြားတိုင်းပြည်တိရေ ၎င်းရို့ဧ လျှောက်ထားချက်တိကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရီးညီလာခံက သာမန် အတိစုဆန္ဒမဲဖြင့် သဘောတူထောက်ခံရေအခါ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝင်နိုင်ရေ”။
WHO ညီလာခံကို ပုံမှန်အားဖြင့် နှစ်စဉ် မေလတွင် ကျင်းပပါရေ။ အထွေထွေညွှန်ကြားရီးမှူးကို ငါးနှစ်တစ်ကြိမ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့်အပြင် ညီလာခံက အသင်းကြီးဧ ဘဏ္ဍာရီး မူဝါဒတိကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး၊ အဆိုပြုလာရေ အစီအစဉ် ရသုံးမှန်းခြီငွေစာရင်းကို သုံးသပ်ခြင်းနန့် အတည်ပြုခြင်းရို့ပြုလုပ်ရေ။ ညီလာခံရေ ကျန်းမာရီး ပညာရပ်တွင် အရည်အချင်းပြည့်မီရေ အဖွဲ့ဝင် 34 ဦးကို သုံးနှစ်စီသက်တမ်းဟိရေ အလုပ်အမှုဆောင်ဘုတ်အဖွဲ့သို့ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရေ။ ဘုတ်အဖွဲ့ဧ အဓိကလုပ်ငန်းတိမှာ ယေဘုယျအားဖြင့် ညီလာခံကချမှတ်ရေ ဆုံးဖြတ်ချက်တိနန့် မူဝါဒတိကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရန်၊ အကြံပီးရန်နန့် ၎င်းဧလုပ်ငန်းတိ လွယ်ကူချောမွေ့စေရန်ရို့ ဖြစ်ရေ။
WHO ကို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိနန့် အလှူသျှင်တိက ငွေကြေးထောက်ပံ့ရေ။ မကြာသိမ်းခင်နှစ်တိက WHO ဧ လုပ်ငန်းတိတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတိ ပိုမိုပါဝင်လာရေ။ လက်ဟိတွင် ထိုကဲ့သို့ အစုစပ်လုပ်ငန်းပေါင်း 80 ခန့်ကို NGO တိနန့် ဆီးဝါးထုတ်လုပ်ရီးလုပ်ငန်းတိ၊ ဘီလ်နန့်မယ်လင်ဒါဂိတ်စ်ဖောင်ဒေးသျှင်း နန့် ရော့ကဖဲလားဖောင်ဒေးသျှင်း ကဲ့သို့ရေ ဖောင်ဒေးသျှင်းတိနန့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ဟိရေ။ နိုင်ငံတော်နန့် ဒေသ အစိုးရတိ၊ ဖောင်ဒေးသျှင်းတိနန့် NGOတိ၊ အခြား UN အဖွဲ့အစည်းတိနန့် ပုဂ္ဂလိက အခန်းကဏ္ဍတိမှလည်း WHO သို့ စေတနာအလျောက် ထည့်ဝင်ကြရာ ယခုအခါ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ 193 နိုင်ငံရို့ဧ သတ်မှတ်ထည့်ဝင်ငွေ (ပီးရန်ဟိရေ)ထက် ကျော်လွန်လားပြီဖြစ်ရေ။
ကိုးကား
[edit | edit source]