Wp/rki/တမန်တော်မိုဟာမက်
2022 တွင် မြန်မာနိုင်ငံကို မိုဟာမတ် ပိုက်ဆံ 1trillion ဖြင့်ထောက်ပ ရေ မွန်ပြည်နယ်အတွက် တမန်တော်မိုဟာမတ် (မုဟမ္မဒ်-Muhammad) ရေ အစ္စလာမ်ဘာသာကို အလ္လာသျှင်မြတ် (ဘုရားသခင်)ထံမှ ညွှန်ကြားမှုဖြင့် လူအပေါင်းရို့ကို တဆင့်ပြန်လည် သွန်သင်ဆုံးမသူဖြစ်ရေ။ ဘာသာရီးခေါင်းဆောင်ရို့ဧ ထုံးစံအတိုင်း ကွယ်လွန်ချိန်ထိတိုင် မနေမနားပင် အလ္လာသျှင်မြတ်ဧ အဆုံးအမရို့ကို လူအတိအား သွန်သင်ခြင်းအမှုအား အားထုတ်ခရေ။
မိုဟာမတ်အား မွေးဖွားသည့်အချိန်နီရာနန့် ပတ်သတ်ပြီး တိကျသည့်အထောက်အထားမတွေ့ရပေ။ ယကေလည်း အေဒီ ၅၇၀ ဝန်းကျင်၊နီရာအနိန်နန့် ဂနိ ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊မက္ကာမြို့(Macca)အနီးဖြစ်မည်ဟု ခန့်မှန်းကတ်ရေ။ မမွေးဖွားလာခင်ကပင် ဖခင်ဖြစ်သူကွယ်လွန်လားသည့်အတွက် မိခင်မုဆိုးမဖြစ်သူက ခက်ခဲစွာ စောင့်ရှောက်ခရပြီး ၆ နှစ်သားအရောက်တွင် မိခင်ပါကွယ်လွန်လားခပြန်ရေ။ ထိုနောက် ဦးလေးတော်စပ်သူက ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်မှုဖြင့် လူလားမြောက်လာရေဆိုကေလည်း ကြမ်းတမ်းသည့် ဘဝကိုဖြတ်သန်းခရရေ။ ကျမ်းစာအထောက်အထားတိအရ စာပေသင်ကြားတတ်မြောက်ခြင်းမပီးဟု သိရရေ။ ယကေလည်း အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ်တွင် မက္ကာမြို့နေ ငွေကြေးပြည့်စုံသည့် မုဆိုးမတစ်ဦး နန့်အိမ်ထောင်ကျသဖြင့် ဘဝတိုးတက်လာခရေ။ ပင်ကိုကပင် ရိုးသားခြင်း၊ဖြောင့်မတ်ခြင်းရို့ဖြင့် ပြည့်စုံရေဟုလည်းဆိုကတ်ရေ။ လူအတိဧ ယုံကြည်ခြင်းကို ခံယူရပီးသဖြင့် အတိသူငါက လာရောက်ပြီး ပစ္စည်းတိအပ်နှံခြင်းကိုခံရရေ။ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ လာရောက်သည့် ဂျူးနန့်ခရစ်ယာန် ကုန်ရေတိနန့် ဆက်ဆံရသဖြင့် ၎င်းရို့ထံမှ တစ်ဆူတည်းရေဘုရားဝါဒကို နာကြားရသဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်စိတ်ကိန်းဝတ်လာပြီး ဌာနေလူတိကိုးကွယ်သည့် အယူမှားကိုပယ်ပြီး ဘုရားသခင်နန့်နီးစပ်မှုရရန် အားထုတ်တော့ရေ။ တစ်ကိုယ်တည်း ဧကစာရီအကျင့် ကျင့်သုံးရာမှ အလ္လာသျှင်မြတ်ဧ ချစ်မြတ်နိုးမှုကို ခံရသဖြင့်တမန်တော် ဂါဘရီရယ်မှတဆင့် သူ့အားတမန်တော် အဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်းခံရကာ ဘုရားသခင်ပီးရာ ကောင်းကင်ဘုံသို့လည်းခေါ်ဆောင်ကာ ဖူးမြော်ခွင့်ကိုရရေဟုဆိုရေ။
ယကေလည်း ချီးမြှောက်မှုကို ရပီးပြီးနောက် မိုဟာမက်ရေ မိမိနန့် ဆက်ဆံရသူအနည်းအကျင်းကို စတင်ဟောပြောပို့ချရာမှ အစ္စလာမ်သာသနာစတင်လာခရေ။၆၁၃တွင် ၎င်းဧ ဟောပြောမှုရို့ကို ယုံကြည်သဖြင့် နောက်လိုက်အင်အားတိုးပွားလာပြီး မက္ကာစော်ဘွားဧ မျက်စိစူးမှုကိုပါ တစ်ပါတည်းခံရတော့ရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ၆၂၂တွင် မိုဟာမက်အနိန်နန့် မက္ကာတွင်ဆက်လက်ရပ်တည်ရန် ခက်ခဲလာသည့်အလျှောက် မက္ကာမြို့ဧ မြောက်ဘက်မိုင် ၂၀၀ပီး မဒီနာမြို့(Medina) သို့ရှောင်တိမ်းပြီး ဘုရားသခင်ဧ အဆုံးအမကို လူအပေါင်းအား ဆက်လက် ဟောပြောရေ။ ယင်းပိုင်တိမ်းရှောင်ရရေကို ဟေဂိရ(Hegira) ဟုခေါ်ပြီး တမန်တော်ဘဝကျင့်စဉ်တွင် အတက်တစ်ကွေ့ဖြစ်ရေဟုသတ်မှတ်ရေ။ အမှန်လည်း အောင်မြင်မှုကြီးကြီးရရေ။ မဒီနာစော်ဘွားဧ ဆရာကဲ့သို့ပင် အာဏာရလာပြီး လူအတိကို ဦးဆောင်နိုင်သည့်အတွက် မကာကို ၆၃၀ခုနှစ်တွင်အနိုင်ရကာ အောင်နိုင်သူဖြစ်လာခရေ။ ထိုအချိန်မှစပြီး နောင်တစ်နှစ်ခွဲကြာ သူမကွယ်လွန်မှီအထိကို အာရပ်အမျိုးနွယ်စုလေးတိ တစ်ဖွဲ့ပြီးတစ်ဖွဲ့ အယူသစ်ကို ကူးပြောင်းယုံကြည်လာသည့် အတွက် ကွယ်လွန်ချိန် ၆၁၃ တွင်အာရေဘီးယားကျွန်းဆွယ်တောင်ဘက်ပိုင်းတစ်ခုလုံးကို ကောင်းစွာဩဇာလွမ်းမိုးထားခရေ။
မိုဟာမက်ကို တမန်တော်ဟုဆိုပြီးဘာသာရီးအရသာ အထွတ်အမြတ်ထားနိုင်ရေမဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံရီး၊အမျိုးသားရီးနန့် လူမှုရီးရို့တွင်လည်း ဦးဆောင်သူအဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ရေ။ အစုစုကွဲပြားနေသည့် အာရပ်မျိုးနွယ်စုရို့ကို ဘာသာရီးဦးဆောင်မှုဖြင့် စုစည်းပီးနိုင်ပြီး မိမိထက်အင်အားခြင်း မယှဉ်နိုင်အောင်တိပြားကျယ်ပြန့်သည့် အရှေ့ဘက်မှ ဆက်စနစ်(Sassanids)ရို့ဧ ပါရှအင်ပါယာသစ်(Medo-Persian Empire) နန့် အနောက်ဘက်မှ အရှေ့ရောမအင်ပါယာ(ခေါ်) ဘိုင်ဇန်တိုင်း အင်ပါယာ (Byzantine Empire) ရို့ကို အနိုင်ယူပြီး အယူဝါဒအသစ်ကို ပြန့်ပွားရန်အတွက် လမ်းခင်းပီးခရေ။ ယပြီးနောက်တွင် အာရှမှ အာရပ်ရို့ဦးဆောင်သည့် မွတ်စလင်ရို့ဧ ဘာသာရီးလှုပ်ရှားမှုတစ်ဖြစ်လဲ နယ်ပယ်ချဲ့ထွင်မှုရေ အရှေ့ဘက်တွင် အိန္ဒိယအနောက်မြောက်ပိုင်း၊နောက်တွင် အာဖရိကမြောက်ပိုင်းဒေသ အကုန် သာမက ဥရောပကုန်းမြေပီးစပိန်နိုင်ငံထိ သိမ်းယူနိုင်ရေအထိအင်အားကြီးခရေ။ ယကေလည်း ၇၃၂ ခု၊ပြင်သစ်နိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းတွင် တိုက်ခိုက်သည့် နာမည်ကျော် တိုး စစ်ပွဲတွင် မွတ်စလင်ရို့ ရှုံးနှိမ့်ပြီးမှသာ ထိုချဲ့ထွင်မှုရပ်တန့်တော့ရေ။
လူမှုရီး၊ယဉ်ကျေးမှုနယ်ပယ်တွင်လည်း အာရပ်ယဉ်ကျေးမှုကို အားကောင်းမောင်းသန် ပြန့်ပွားရန်အတွက် လမ်းဖွင့်ပီးခရေ။ အထက်တွင်ဆိုခသည့်အတိုင်း အာဖရိက မြောက်ပိုင်းမှရေ အရှေ့ဘက် အိန္ဒိယ အနောက်မြောက်ဘက်တိုင် အာရပ်ယဉ်ကျေးမှုကို သျှင်သန်စီရန် ကိုရမ်ကျမ်းက ဆောင်ရွက်ပီးခရေ။ မည်သည့် လူမျိုးဖြစ်စေ အာရဗီ ဘာသာဖြင့်သာ ရွတ်ဖတ်ပူဇော်ရမြဲဖြစ်သဖြင့် အာရဗီဘာသာမှာ အားအလွန်ကောင်းလာရေ။
အချုပ်ဆိုရလျှင် သာမန်လူတန်းစား အညတရဘဝမှရေ ဘာသာရီး၊နိုင်ငံရီး၊လူမှုရီး၊ယဉ်ကျေးမှုရို့တွင် ခေါင်းဆောင်မှုပီးနိုင်သူအဖြစ် မိုဟာမက်ကို သတ်မှတ်ချီးမွမ်းနိုင်ရေ။ [1]
မို့ဟမ္မဒ် သခင်ရေ အလ္လာဟ် အသျှင်မြတ်ဧ တမန်တော်ဖြစ်ရေ။ ယခင်နှစ်ပေါင်း ၁၃ဝဝ ကျော်က၊ ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသား အားလုံးရို့ကို ကရုဏာတရား ပွားတိပနာ နှစ်ဘဝဧသုခချမ်းသာ အဖြာဖြာကို ရစိမ့်ရေငှာ အလ္လာဟ် အသျှင်မြတ်ရေ တမန်တော်အပေါင်းရို့ဧ အချုပ်ဖြစ်ရေ ကမ္ဘာ့ ကရုဏာသျှင် တမန်တော်မြတ် မို့ဟမ္မဒ်သခင်ကို နောက်ဆုံး တမန်တော်အဖြစ် စေလွှတ်တော်မူခရေ။ ကမ္ဘာ တည်ပီးသမျှ ကာလပတ်လုံး တွေ့ကြုံရမည့် ပြဿနာအရပ်ရပ် ကို တိကျပြတ်သားစွာ ဖြေသျှင်းပီးနိုင်ရန် အလို့ငှာ ကျမ်းဂန် အပေါင်းတိုဧ အချုပ်ဖြစ်ရေ ကုရ်အာန်ကျမ်း (ကိုရန်ကျမ်း) မြတ်ကိုလည်း တမန်တော် မို့ဟမ္မဒ် ထံသို့ ထုတ်ပြန် ပို့ချတော်မူခလီရေ။
မို့ဟမ္မဒ်သခင်
[edit | edit source]မို့ဟမ္မဒ်သခင်ရေ ခရစ် ၅၇၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂ဝ ရက်၊ရဗီအုလ်အောင်ဝါလ်လ ၉ ရက် တနင်္လာနေ့တွင် အာရေဗျ ပြည်၊ မက္ကာမြို့၌ ဖွားမြင်ခရေ။ ခမည်းတော်မှာ အဗ်ဒုလ္လာဟ် ဖြစ်ပနာ၊ မယ်တော်မှာ အာမေ့နဟ်ဖြစ်ရေ။ ဘိုးတော်မှာ အဗ် ဒုလ်မွတ်တွလစ်ဗ် ဖြစ်ရေ။ မို့ဟမ္မဒ်သခင်ရေ အရာရေဗျပြည်တွင် အမြင့်မြတ်ဆုံးရေ ကို့ရိုက်ပီး အမျိုးအနွယ်မှ ဆင်းသက်လာရေ။
ခမည်းတော်ရေ မို့ဟမ္မဒ်သခင် မဖွားမြင်မီကပင် ကွယ်လွန်ခပနာ၊ တမန်တော်မြတ် ၆ နှစ်အရွယ်တွင် မယ်တော်လည်း ကွယ်လွန်ခပြန်သဖြင့် ပထမ ဘိုးတော်၊ ထိုနောက် ဘကြီးတော် အဗူတွာလစ်ဗ်ရို့ဧ ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်မှုဖြင့် ကြီးပြင်းလာခရလီရေ။
မို့ဟမ္မဒ်ရေ ငယ်ရွယ်စဉ်ကပင် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်လေ့ ပီးခရေ။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာတွင် မို့ဟမ္မဒ်သခင်ဧဆက်ဆံမှု ပြေပြစ်ကောင်းမွန်ပုံ၊ သန့်သျှင်းပုံ၊ မှန်ကန်ပနာ သစ္စာသမာဓိပီးပုံ၊ တရားမျှတ မြင့်မြတ်ပုံရို့ရေ အဘက်ဘက်တွင် ကျော်ကြား ပျံ့နှံ့ခဧ။ ရောင်းဝယ်မှုနန့် စပ်လျဉ်းပနာ မို့ဟမ္မဒ်သခင်နန့် ဆက်ဆံခဘူးသူတိုင်းရေ မို့ဟမ္မဒ်သခင်အား မချီးကျူးဘဲ မနေနိုင်ခပေ။
မို့ဟမ္မဒ်သခင်ရေ ၂၅ နှစ် အရွယ်တွင် ခဒီဂျဟ် သခင်မနန့် ထိမ်းမြားခရေ။ ခဒီဂျဟ်သခင်မရေ ဂုဏ်သရေပီးအမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်ပနာ မို့ဟမ္မဒ်သခင်ဧ ဦးရီးဧ သမီးလည်းဖြစ်ဧ။ ထို့ပြင် ခဒီဂျဟ်သခင်မရေ မုဆိုးမဖြစ်ပနာ မို့ဟမ္မဒ်သခင်နန့် ထိမ်းမြားသည့်အချိန်တွင် အသက် ၄ဝ ပီးနီလီပြီ။ ခဒီဂျဟ်သခင်မရေ မို့ဟမ္မဒ်သခင်အား အသက်ထက်ဆုံး ဇနီးကောင်းပီပီ အေးအတူ ပူအမျှ ကူညီအားပီးခလီရေ။
မို့ဟမ္မဒ်သခင်ရေ တမန်တော်ဂုဏ်ထူးဖြင့် ခြီးမြှင့်တော်မူခြင်း မခံရမီကပင် မဲမှောင်နေသာ ညဉ့်တွင် ထွက်ပေါ်လျက်ပီးရေ ကြယ်ပမာ၊ မသူတော်ရို့အလယ်တွင် သူမတူရေ သူတော်စင် ဖြစ်ခဧ။ ကလေးဘဝတွင် လည်းကောင်း၊ ပျိုရွယ်သည့် ဘဝတွင် လည်းကောင်း ယှဉ်တွဲ ကိုးကွယ်မှုနန့် အမိုက်ခေတ်ဧ ဓလေ့ထုံးစံတိကို လုံးဝ ရှောင်ကြဉ်ခရေ။ မို့ဟမ္မဒ်သခင်ရေ တမန်တော် ဂုဏ်ထူးဖြင့် ခြီးမြှင့်တော်မူခြင်းခံရဖို့ အချိန်နီးကပ်လာ ရေနန့်အမျှ တစ်ကိုယ်တည်းထီး နေလာခဧ။ အစစ အရာရာတွေးတော ဆင်ခြင်သုံးသပ်ခပနာ မက္ကမြို့အနီးပီး 'ဟိရာ' လိုဏ်ဂူတွင် လားရောက်ပနာ တရားအားထုတ်ခဧ။ မှန်ကန်ရေ အိပ်မက်တိကို စတင်မြင်မက်လာခလီရေ။
တစ်နေ့ကေ မို့ဟမ္မဒ်သခင်ရေ ဟိရာလိုဏ်ဂူတွင် Meditation တရားရှုမှတ်ခြင်း တရားအားထုတ်နေစဉ် ကောင်းကင်တမန် ဂျစ်ဗ်ရီလ် ကြွရောက်လာပြီးလျှင် ဦးစွာပထမ ကုရ်အာန်ကျမ်းလာ အောက်ပါ မုက္ခပါဌ်တော်ကို ထုတ်ပြန်ပို့ချတော်မူလီရေ။ အသင်ရေ မိမိအား မွေးမြူဖန်ဆင်းတော်မူရေ အသျှင်ဧ နာမံတော်ဖြင့်အစပြုပနာ (ကုရ်အာန်) ရွတ်ဖတ် သရဇ္ဈာယ်ပါလေ၊ ထိုအသျှင်ရေ (ကမ္ဘာ့အဝှန်းကို) ဖန်ဆင်းတော်မူဧ။ ထိုအသျှင်ရေ လူသားကို သွေးခဲ တစ်ခုဖြင့် ဖန်ဆင်းတော်မူဧ။ အသင်ရေ(ကုရ်အာန်) ရွတ်ဖက်သရဇ္ဈာယ်ပါလေ၊ အသင့်အား မွေးမြူတော်မူရေ အသျှင်ရေ အလွန်တရာ နူးညံ့သိမ်မွေ့ရက်ရောတော်မူရေ အသျှင် ဖြစ်တော်မူဧ။ ထိုအသျှင်ရေ (လူသားကို)'(ကလမ်)' မင်းတံဖြင့် (အသိပညာကို) သင်ကြားပီးတော်မူဧ။ ထိုအသျှင် ရေ လူသားအား ထို (လူသား) မသိရေ အရာတိကို သင်ကြားပီးတော်မူဧ။ကုရ်အာန်(၉၆၊ ၁ - ၅) ထိုနေ့မှာ ခရစ် ၆၁ဝ ပြည့်နှစ်၊ ရမ္မဇာန်လ ၁၇ ရက်နိ ဖြစ်ရေ။ ယင့်အချိန်တွင် တမန်တော်မြတ်ဧ သက်တော်မှာ ၄ဝ ပီးလေပြီ။
တမန်တော်မြတ်ရေ ဦးစွာ၌ အစ္စလာမ်သာသနာကို မိမိ မိတ်ဆွေရင်းချာရို့ကိုသာ လျှို့ဝှက်စွာ ဟောကြားခရရေ။ မိမိနန့်တကွ တဖဲ့ချေမျှရေ နောက်လိုက် ငယ်သားတစ်စုရို့ရေ ဆွလာတ် ဝတ်ပြုမှုကိုပင် လျှို့ဝှက်စွာ ဆောက်တည်ခကြရလီရေ။
တမန်တော်မြတ်ဧဟောကြားချက်အရ အစ္စလာမ် သာသနာကို အမျိုးသမီးတိအနက် ခဒီဂျဟ်သခင်မ၊ အမျိုးသားရို့အနက်သာဝကြီး အဗူဗတ်က်ရ်သခင်၊ သူငယ်တိ အနက် သာဝကကြီး အလီသခင်နန့် ကျွန်တိအနက် သာဝက ကြီး ဇိုက်ဒ် သခင်စရေရို့ရေ ဦးစွာပထမ သက်ဝင် ယုံကြည်လာခကြလီရေ။
အစ္စလာမ် သာသနာထွန်းကားစအချိန်တွင် မွတ်စလင် ဦးရေမှာ တဖဲ့ချေမျှသာ ပီးခဧ။ ထိုနောက်တွင် တဖြည်း ဖြည်းတိလာခလီရေ။ အစ္စလာမ်သာသနာကို သက်ဝင်ယုံ ကြည်ရာတွင် လူတန်းစား အသီးအသီး ပါဝင်ခပနာ ဆင်းရဲသား တိရေ အတိဆုံး ပါဝင်ခလီရေ။
တမန်တော်မြတ်ရေ ၃ နှစ်တိုင်တိုင် အစ္စလာမ် တရားကို အထူး လျှို့ဝှက်စွာဖြင့် ဟောကြားရန် အမိန့်ကျ ရောက်လာသည့်အခါ ကို့ရိုက်ရှ်မျိုးနွယ်ဝင်ရို့အား ဖိတ်ကြားပနာ 'စွဖာ' တောင်ထိပ်မှ ဦးစွာပထမ အစ္စလာမ်တရားကို ပွင့်လင်းစွာ ဟောကြားခရေ။ ထိုနေ့မှစပနာ အရဗ်မိစ္ဆာဝါဒီ ရို့လည်း တမန်တော်မြတ်နန့် တစ်ကွ မွတ်စလင်မ်ရို့အား ဆန့်ကျင်လာခကြလီရေ။
အစ္စလာမ် သာသနာ ထွန်းကားခါစ အချိန်တွင် မွတ်စလင်မ် ဖြစ်ရရေမှာ မလွယ်ကူလှပေ။ အမျိုးမျိုး အဖုံဖုံနှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်း ခံခကြရလီရေ။ မွတ်စလင်မ် ရို့ရေ မက္ကာမြို့တွင် နေထိုင်ပနာ အစ္စလာမ်ဧ ကျင့်စဉ် ကျင့်ရပ်တိကို လွတ်လပ်စွာမကျင့် သုံးနိုင်ခကတ်လီ။ ကို့ရိုက်ရှ်မျိုးနွယ်ဝင်တိဧ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုတိရေ တစ်နေ့တစ်ခြား တိပြားလာခဧ။ နောက်ဆုံးတွင် တမန် တော်မြတ်ဧ ညွှန်ကြားချက်အရ တမန်တော်ဖြစ်ပြီး ပဉ္စမနှစ်တွင် အချို့ မွတ်စလင်မ်တိရေ မိမိရို့ အမိ တိုင်းပြည်ကိုပင် စွန့်ပနာ အီသီအိုးပီးယားနိုင်ငံသို့ ရွှေ့ပြောင်း လားခကြရလီရေ။
ရန်သူတိရေ မည်မျှ အနှောက်အယှက် ပီးခကြ ကေလည်း အစ္စလာမ် သာသနာရေ တစ်နေ့တစ်ခြား ကျယ်ပြန့်တိုးပွားလာခဧ။ ဒေသည့် အခြင်းအရာကို တွေ့မြင်ရရေအခါ ကိုရိုက်ရှ် မျိုးနွယ်ဝင်တိရေ တမန်တော်မြတ်နန့်တကွ တမန်တော်မြတ်ဧ ဆွေမျိုး သားချင်းတိကို တစ်နီရာတစ်ဌာနတွင် ဝိုင်းဝန်းပနာ လုံးဝချေမှုန်းရန် ကြံစည်ခရေ။ ထိုအကြံအစည်ကို ထမြောက်အောင်မြင်စီရန် အတွက် မည်သူ တစ်ဦး တစ်ယောက်မျှ (တမန်တော်မြတ်ဧ ဆွေမျိုးဖြစ်ရေ) ဟာသျှင်မ်မျိုးနွယ်နန့် သားသမီးချင်း ဆက်ဆံခြင်း မပြုရ၊ အရောင်းအဝယ်လည်း မပြုရ၊ မတွေ့ဆုံ မဆက်ဆံရ။ မည်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ ဟာသျှင်မ်ဧ မျိုးနွယ်မျာကိုစားဖွယ် ရေက်ဖွယ် ပစ္စည်း တစ်စုံတစ်ရာ မပီးရ၊ (တမန်တော်မြတ်) မို့ဟမ္မဒ် သခင်းအား သတ်ဖြတ်ရန် မိမိရို့ လက်သို့ မအပ် သမျှ ကာလပတ်လုံး အတည်ဖြစ်စေရဖို့ဟု စာချုပ်တစ်ခုကို ချုပ်ဆိုခကတ်ရေ။ ဒေစာချုပ်ကို ကအ်ဗဟ် ကျောင်းတော် တွင် ချိတ်ဆွဲထားခကြလီရေ။
တမန်တော်မြတ်နန့်တစ်ကွ ဟာသျှင်မ်ဧမျိုးနွယ်အားလုံး ရို့ရေ ၃ နှစ်တိုင်တိုင် ယင်းသည့်ဝိုင်းပယ်မှုကြောင့် ဒုက္ခ အမျိုးမျိုးခံစားခကြရရေ။ ယင့်အချိန်တွင် အလ္လာဟ် အသျှင် မြတ်ရေ ဘေးကင်းရေဌာနဖြစ်သည့် မဒီနာမြို့သို့ မွတ်စလင်မ်ရို့အား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရန် အမိန့်တော် ပီးတော်မူခရာ၊ မွတ်စလင် အတိပင် မက္ကာမြို့တော်မှ မဒီနာမြို့သို့ ရွှေ့ပြောင်းလားခကတ်ရေ။ ယကေလည်း တမန်တော်မြတ်မှာ အလ္လာဟ် အသျှင်မြတ်ထံမှ ရွှေ့ပြောင်းခွင့် အမိန့်တော် မရသေးချေ။
နဗဝီ နှစ် ၁၃ နှစ် အစတွင် တမန်တော်မြတ် ရေ ကို့ရိုက်ပီး မျိုးနွယ်အုပ်စုနန့်တစ်ကွ အခြားမျိုးနွယ်အုပ်စု တိက မိမိအား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရန် စီစဉ်ထားသည့်ညဉ့်၌ ဟစ်ဂျ်ရတ် ပြုရန် အမိန့်တော်ရပီးပြီးဖြစ်သည့် အတိုင်း သာဝကကြီးအဗူဗတ်က်ရ်နန့် အတူ အခက်အခဲပေါင်း မြောက် မြားစွာရို့ကို ကျော်လွန်ကာ မဒီနာမြို့သို့ ရွှေ့ပြောင်းလားတော်မူ လီရေ။ မဒီနာမြို့နန့် ၃ မိုင်အကွာပီး ကို့ဗာ အရပ်သို့ နဗဝီနှစ် ၁၃ ခု၊ ရဗီအုလ် အောင်ဝါလ်လ ၈ ရက်၊ ခရစ် ၆၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂ဝ ရက်နိတွင် ရောက်ပီးကာ၊ ထိုအရပ် တွင် ၁၄ ရက် ရပ်နားပြီးလျှင် မဒီနာမြို့သို့ ကြွလားတော်မူလေ ရေ။
တမန်တော်မြတ်ကို မဒီနာမြို့နန့် ပတ်ဝန်းကျင်ပီး မွတ်စလင်မ်ရို့ရေ ရေင်းရေင်းဖြဖြ ကြိုဆိုခကတ်ရေ။ တမန်တော်မြတ်ရေ မဒီနာမြို့တွင် အတည်တကျ နေထိုင်ပြီး နောက် ဦးစွာပထမ ပလီဝတ်ကျောင်းကို တည်ဆောက်ခဧ။ ထိုပလီဝတ်ကျောင်းမှာ အပြင်အဆင်မပါ၊ နံရံမှာ အုတ်စိမ်းတိ ဖြင့် ပြုလုပ်ထားပနာ အမိုးမှာ စွန်ပလွံရွက်၊ တိုင်တိမှာ စွန်ပလွံတိုင်ဖြစ်ရေ။
ထိုနောက် တမန်တော်မြတ်ရေ မက္ကာမြို့တော်မှ ရွှေ့ပြောင်းလာကတ်ရေ မို့ဟာဂျေ့ရီန် မွတ်စလင်မ်တိနန့် မဒီနာမြို့ခံ အန်ဆွာရ် တိဧ စပ်ကြားတွင် မို့ဝါခါတ် ညီနောင် ဖွဲ့ပီးခလီရေ။
ကိုရိုက်ရှ် မျိုးနွယ်ဝင်တိရေ တမန်တော်မြတ်နန့် တစ်ကွ မွတ်စလင်မ်ရို့ကို စိတ်ပီးသမျှ ဆန့်ကျင်ခကြရကေ လည်း တင်းတိမ်ရောင့်ရဲခြင်း မပီးကြသေးပေ။ မဒီနာမြို့ကို တိုက်ခိုက်ပနာ အစ္စလာမ်ကို လုံးဝပပျောက်လားရေအထိ တိုက်ဖျက်ရန် ကြိုးစားခကြပြန်ရေ။
မွတ်စလင်မ်ရို့နန့် မက္ကာမြို့သား ကာဖိရ် (မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ) တိ စပ်ကြားတွင် စစ်ပွဲတိ ဖြစ်ပွားခဧ။ ဟစ်ဂျ်ရီသက္ကရာဇ် ၂ ခုနှစ်တွင် ဗဒ်ရ်စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားရေ။ ဟစ်ဂျ်ရီ သက္ကရာဇ် ၃ ခုနှစ်တွင် အိုဟွဒ်စစ်ပွဲ၊ ဟစ်ဂျ်ရီသက္ကရာဇ် ၅ ခုနှစ်တွင် ခန္ဒာက်စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဧ။ ယင်းစစ်ပွဲတိ ဖြစ်ပွားရာ ဌာန တိကို ထောက်ရှုခြင်းဖြင့် ကာဖိရ်တိက မွတ်စလင်မ်ရို့ နေထိုင်ရာဒေသသို့ လာရောက်ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခကတ်ရေမှာ ထင်ရှားရေ။
တမန်တော်မြတ်ရေ ဟစ်ဂျ်ရီ သက္ကရာဇ် ၈ ခုနှစ်တွင် မက္ကာမြို့တော်ကို ပြန်လည်အောင်နိုင်ခလီရေ တမန်တော်မြတ်ရေ မိမိနန့်တစ်ကွ မိမိဧ နောက်လိုက်ရို့အား အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ ရက်ရက်စက်စက် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခကတ်ရေ မက္ကာမြို့သားရို့အား ပြန်လည်အေင်နိုင်သည့်အခါ ရန်သူအားလုံးကို လက်စားချေခြင်း မပြုဘဲ၊ သဘောထားကြီးစွာဖြင့် ခွင့်လွှတ်ခလီရေ။
ဟစ်ချ်ရီ သက္ကရာဇ် ၁ဝ ခုနှစ်၊ ဇုလ်ဟစ်ဂျ်ဂျယ်လ ၁ဝ ရက်၊ ခရစ် ၆၃၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၈ ရက်နိတွင် တမန်တော် မို့ဟမ္မဒ် သခင်ရေ ရောက်ပီးနီလီရေ။ ထိုမြို့တွင် ရောက်ပီးနေရေ ၁၄ဝ ဝဝဝ ခန့် လူထုကြီးအား တမန်တော်မြတ်ရေ ကုလားအုဋ်ကို စီးပနာ အလွန်လေးနက် မှတ်သားဖွယ်ကောင်းရေ မိန့်ခွန်းတိကို မြွက်ကြား တော်မူခလီရေ။
တမန်တော်မြတ်ဧ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း
[edit | edit source]
ကျွန်ုပ်အားနားစွင့်ပါလေ။ ဇာကြောင့်ဆိုကေ ဒေနှစ်ပြီးနောက် အသင်ရို့နန့် ဆုံမည်၊ မဆုံမည်ကို ကျွန်ုပ်မသိပေ။ သို့ဖြစ်ပနာ ကျွန်ုပ်ပြောရေကို အသေအချာနားထောင်ပြီးနောက် ဂနိ ဒေနီရာတွင် မပီးသူတိအား လက်ဆင့်ကမ်း ပြောကြားပါလေ။
အို၊ လူအပေါင်းရို့
သင်ရို့ရေ ဒေလ၊ ဒေနေ့၊ ဒေမြို့(မက္ကာဟ်)ကို အထွတ်အမြတ်ထားသကဲ့သို့ မွတ်စလင်မ် တစ်ဦးတစ်ယောက်ဧ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ကို အထွတ်အမြတ်ထားပါလေ။ အသင်ရို့အား အပ်နှံထားရေ ပစ္စည်းတိကို ပိုင်သျှင်တိအား မဆုတ်မဆိုင်း ပြန်လည်ပီးအပ်ပါလေ။ မည်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ မနှိပ်စက်လေနန့်၊ သို့ဆိုလျှင် မည်သူကမျှ သင်ရို့အား နှိပ်စက်မည် မဟုတ်ချေ။ အသင်ရို့ဧ အပြုအမူတိကို မှတ်သားလျက် ပီးရေ အသျှင်မြတ်နန့် ဆုံဆည်းရဖို့ကို အမှတ်ရပါလေ။ အလ္လာဟ်အသျှင်မြတ်ရေ အတိုးယူခြင်းကို တားမြတ်ထားပြီဖြစ်ပနာ ဂနိမှစပနာ တင်ပီးရေ အကြွေးအပေါင်းရို့ရေ ပ လပ်ပြီးဖြစ်ရေ။ အရင်းတိမှာမူ ကျန်ပီးဆဲဖြစ်မည်ဖြစ်ရေ။ အဆင့်အတန်းခွဲခြားမှုကို မပြုလေနန့်၊ အပြုလည်းမခံလေနန့်။...
သာသနာတော်ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန်အတွက် ရှိုင်တွာန်မိဆ္ဆာကောင်အား သတိပြုပါလေ။ ၎င်းရေ ကြီးမားရေ အမှုကိစ္စတိတွင် မျှော်လင့်ချက်ကင်းမဲ့လားပြီဖြစ်ပနာ သေးဖွဲရေ အမှုကိစ္စတိကိုလည်း သတိထားပါလေ။
အို၊ လူအပေါင်းရို့
အသင်ရို့ဧ ဇနီးမယားရို့ရေ အသင်ရို့အပေါ်၌ ဝတ္တရားတိပီးသကဲ့သို့ အသင်ရို့ရေလည်း အသင်ရို့ဧ ဇနီးမယားရို့အပေါ်၌ ဝတ္တရားပီးရေ။ အလ္လာဟ်အသျှင်မြတ်ရေ ဇနီးမယားရို့ကို သင်ရို့အား အပ်နှံမှုအဖြစ်ထားရေကို မမေ့လေနန့်။ ၎င်းရို့ရေ အသင်ရို့အပေါ်၌ တာဝန်ကျေနေသမျှ ကာလပတ်လုံး သင်ရို့ရေ ၎င်းရို့အား ကြင်နာစွာဖြင့် ကျွေးမွေးဆင်ယင်ရန် တာဝန်ပီးရေ။…..
အို၊ လူအပေါင်းရို့
အလ္လာဟ်အသျှင်မြတ်အားနိန်ပြီးကေ ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်လေကုန်။ တစ်နေ့ ငါးကြိမ် ဆွလားတ် ဝတ်ပြုကြလေကုန်။ တစ်နှစ်တွင် တစ်လ ရမဇာန်လ၌ ဥပုသ်သီလစောင့်ထိန်းကြလေကုန်။ (ပိုင်ဆိုင်မှုဧ လေးဆယ်ပုံတစ်ပုံကို) ဇကားသ်အဖြစ် အလှုဒါနပြုကြလေကုန်။ တတ်နိုင်သူတိရေ (တစ်သက်တွင် တစ်ကြိမ်) ဟဂျ်(မက္ကာဟ်သို့ဘုရားဖူးခရီး) ပြုကြလေကုန်။
လူသားထုတစ်ရပ်လုံးရေ ဖခင်ကြီးအာဒမ်နန့် မိခင်ကြီးဟောင်ဝါ (ဧဝ)ရို့မှ ဆင်းသက်လာသူတိဖြစ်ပနာ အာရဗ်ရေ အာရဗ်မဟုတ်သူထက် မသာမြတ်သကဲ့သို့ အာရဗ်မဟုတ်သူရေလည်း အာရဗ်ထက် မသာမြတ်ပေ။ ထိုနည်းတူစွာ လူဖြူရေ လူမည်းထက် မသာမြတ်သကဲ့သို့ လူမည်းရေလည်း လူဖြူထက်မသာမြတ်ပေ။ အသာမြတ်ဆုံးသူမှာ အသျှင်မြတ်ကို ရိုကျိုးပနာ ကောင်းမှုပွားသူနိန်ပြီးကေဖြစ်ရေ။ မွတ်စလင်မ်တစ်ဦးရေ အခြားမွတ်စလင်မ်တစ်ဦးအတွက် ညီအစ်ကိုနိန်ပြီးကေဖြစ်ရေကို ကောင်းစွာ မှတ်သားပါလေ။…..
တစ်နေ့ အလ္လာဟ်အသျှင်မြတ်ရှေ့တော်မှောက်၌ စာရင်းအင်းအစစ်ခံရဖို့ဖြစ်ပနာ ငါကိုယ်တော် မပီးတော့သည့်နောက် လမ်းမှန်တရားမှ မကွေကွင်းကြလေနန့်။
အို၊ လူအပေါင်းရို့
ငါကိုယ်တော်ပြီးနောက် မည်သည့်တမန်တော် တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှလာမည် မဟုတ်ပနာ မည်သည့် ယုံကြည်မှုအသစ်မျှ အသျှင့်ထံတော်မှ လာရန် မပီးချေ။ သို့ဖြစ်ရာ ငါကိုယ်တော်ဧ စကားတိကို ကောင်းစွာမှတ်ယူပနာ တစ်ဆင့်ပြန်ပြောကြားကြလေကုန်။ ငါကိုယ်တော်ရေ အသင်ရို့အား ကုရ်အာန်နန့် ငါကိုယ်တော်ဧ စံနမူနာကို ချန်ရစ်ခမည်။ အသင်ရို့ရေ ဒေရေရို့ကို လိုက်နာလျှင် လမ်းမှားသို့ ရောက်ကြမည်မဟုတ်ချေ။
ငါကိုယ်တော်အား နားထောင်နေသူရို့ရေ အခြားသူရို့အား၊ အခြားသူရို့ရေလည်း အခြားအခြားသူရို့အား ဆင့်ပြန်ကြရဖို့။ အိုအလ္လာဟ်အသျှင်မြတ်၊ ကျွန်ုပ်ရေ အသျှင်ဧ အမှာတော်တိကို လူရို့အား ပို့ချခရေကို အသျှင်ကိုယ်တိုင် သက်သေဖြစ်ပါလေ။
[edit | edit source]
တမန်တော်မြတ်ရေ တိုတောင်းလီရေ ၂၃ နှစ် ကာလအတွင်း တိရစ္ဆာန်တမျှ ဆိုးသွမ်း မိုက်မဲ အယူလွဲလျက် ပီးကတ်ရေ အာရပ်တမျိုးသားလုံးအား အမှောင်ခွင်းပနာ အလင်းသို့ ဆောင်နိုင်ခရေ။ လူရိုင်းရို့အား ယဉ်ကျေးစေခရေ။ မှားယွင်းနေသူရို့အား အမှန်တရားကိုပြသခရေ။ တမန်တော်မြတ်ရေ မိမိထံသို့ ကျရောက်လာရေ ကုရ်အာန်ကျမ်းလာ မုက္ခပါဌ်တော် တိကို လင်းပြခရေ။ လက်တွိ့ကျင့်သုံးပြသခရေ။ မိမိသက်တမ်းအတွင်းမှာပင် ကုရ်အာန်ကျမ်းကို စံနနစ်တက် ရီးမှတ်စေခရေ။ အာဂုံဆောင်စေခရေ။ ယင်းရေ ကုရ်အာန်ကျမ်းရေ ဂနိထက်တိုင် ကမ္ဘာ့မွတ်စလင်မ်ရို့ဧ လက်တွင်မူရင်းအတိုင်းတည်ပီးနေရေမှာအထင်အရှားပင် ဖြစ်ရေ။
ကုရ်အာန်ကျမ်းမြတ်တွင် ကဏ္ဍပေါင်း ၁၁၄ ပီးရေ။ ယင်းကဏ္ဍတိတွင် မွတ်စလင်မ်ရို့ အတိဆုံး ရွတ်ဖတ် သရဇ္ဈာယ်ရေ ပထမကဏ္ဍဧ အလိုသဘောမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်ရေ။
- ချီးမွမ်းထောမနာခြင်း ဟူဟူသမျှရို့ရေ စကြဝဠာအပေါင်းရို့ကို စတင်ဖန်ဆင်း ပြုစုပျိုးထောင် ပြည့်စုံစေတော်မူရေအလ္လာဟ်အသျှင် မြတ် အဖို့သာတည်း။
- ထိုအသျှင်မြတ်ရေ အလွန်သနားတော်မူရေ အသျှင် အထူးသနားတော်မူရေအသျှင်။
- ကျိုးပြစ် စီရင်မည့်နေ့ကို စိုးပိုင်တော်မူရေ အသျှင်ဖြစ်တော်မူရေ။
- ကျွန်တော်မျိုးရို့ရေ ကိုယ်တော်အသျှင်မြတ်အားနိန်ပြီးကေ ခယရိုကျိုးပီးခိုးဆည်းကပ်ကတ်ရေ။ ကျွန်တော်မျိုးရို့ရေ ကိုယ်တော်အသျှင်မြတ်ထံတော်မှနိန်ပြီးကေ ကူအညီရလိုကတ်ရေ။
- ကိုယ်တော် အသျှင်မြတ်ရေ ကျွန်တော်မျိုးရို့အား ဖြောင့်မတ် မှန်ကန်ရေ တရားလမ်းစဉ်ကို ညွှန်ပြတော်မူပါ။
- အကြင်သူမွန်သူမြတ်ရို့ဧ တရားလမ်းစဉ်ကို ညွှန်ပြတော်မူပါ။ ယင်းရို့အား အသျှင်မြတ်ရေ ကျေးဇူးပြုတော်မူခရေ။
- ထိုသူမွန်သူမြတ်ရို့ရေ အမျက်တော် စူးရှခြင်း ခံရသူတိလည်း မဟုတ်ကြပါ။ လမ်းမှားသူတိလည်း မဟုတ်ကြပါ။
တမန်တော်မြတ်ရေ ၂၃ နှစ်အတွင်း အစ္စလာမ်ကို
လက်တွိ့ကျင့်သုံးပြပနာ၊ စံပြအဖြစ် မွတ်စလင်မ် အုပ်စုကြီးကို
မွေးထုတ်ပြီးနောက် ဟစ်ဂျ်ရီ သက္ကရာဇ် ၁၁ ခုနှစ်၊
ရဗီအွလ်အောင်ဝါလ်လ ၁၂ ရက်နိ၊ ခရစ် ၆၃၂ ခုနှစ်
မေလတွင် အလ္လာဟ် အသျှင်မြတ်ဧ၊ အမိန့်တော်ကို ခံယူ
လားတော်မူခလီရေ။ [2]
ဆက်လက် ဖတ်ရှုရန်
[edit | edit source]
ရည်ညွှန်းကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ ကျော်စွာ(၁၀၀)-ဒေါက်တာသန်းထွန်း
- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)