Wp/rki/ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်
ဥရောပတိုက် သမိုင်းတွင် ထင်ယှားရေ ခရစ်ယာန်အယူဝါဒ အရီးတော်ပုံခေတ်က ကျော်ကြားသူ ပုဂ္ဂိုလ်ထူးတိတွင် ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်လည်း အပါအဝင်ဖြစ်ရေ။
ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်ရေ ၁၅ဝ၉ ခု ဇူလိုင်လ ၁ဝ ရက်နိတွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပစ်ကာဒီနယ် နွာယွန်မြို့၌ဖွားမြင်ရေ။ ပထမတွင် သူဧ့ဖခင်က သူ့အားခရစ်ယာန်ဘုန်းကြီးဖြစ်စီရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ပါရီမြို့ တွင် ပညာသင်ကြားပီးခပြီးကေ၊ ရည်ရွယ်ချက်အတိုင်း ဖြစ်မြောက်အောင် ကြိုးပမ်းခရာ အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ် ၁၅၂၁ ခုနှစ်တွင် ကယ်လဗင်ရေ နွာယွန်မြို့ ဂိုဏ်းအုပ်ဘုန်းတော်ကြီးထံ၌ သင်းအုပ်အဖြစ် ခန့်ထားခြင်းခံရဧ့။ ထိုနောက် ၂ နှစ်ခန့်ကြာကေ ပါရီမြို့သို့ လားရောက်ပနာမတ်ရှကောလိပ်ကျောင်းတွင် ပြင်ပကျောင်းသားအဖြစ် တက်ရောက်ပညာသင်ကြားခလီရေ။ ၁၅၂၇ ခုနှစ်တွင် သူဧ့ ဇာတိဖြစ်ရေ နွာယွန်မြို့ဟိ အယူဝါဒဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်ရို့ကခေါ်ပနာသင်းထောက်ဆရာအဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်လီရေ။
၁၅၂၈ ခုနှစ်တွင် သူဧ့ဖခင်ကတိုက်တွန်းအနိန်နန့် အော်လီယန်းမြို့သို့လားရောက်ပနာဥပဒေပညာကိုလေ့လာသင်ကြားခဧ့။ နောက်တစ်နှစ်တွင် ဗူးရှံမြို့သို့ပြောင်းပနာပညာသင်ကြားပြန် ရေ။ ဒေကဲ့သို့ကယ်လ်ဗင် ပညာသင်ကြားနေချိန်၌ ဥရောပတိုက်တစ်ခုလုံးတွင် ခရစ်ယန်အယူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးကို ဆွေးနွေးဝေဖန်နေကတ်ရေ။ ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် မာတင်လူသာ ရေ ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းဧ့ မသန့်သျှင်းမစင်ကြယ်မှုတိကို အတိအလင်း ထုတ်ဖော်ကြေညာ၍၊ ခရစ်ယန်အယူဝါဒ ပြုပြင် ပြောင်းလဲရီးကို လှုံ့ဆော်အားပီးလျက်ဟိဧ့။ သူဧ့ဟောပြောရီးသားချက်တိရေ ဂျာမနီနိုင်ငံအတွင်း၌ သာမက ဥရောပတိုက်တစ်တိုက်လုံးဟိ နိုင်ငံအနှံ့အပြားသို့ ဂယက်ရိုက်လားခရေ။ မာတင်လူသာဧ့အယူအဆတိကို ကယ်လဗင်နန့် အယူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးသမား လူငယ်တိက လက်ခံယုံကြည်ပနာလေ့လာလိုက်စားခကတ်ရေ။
ကယ်လ်ဗင်ရေ ခရစ်ယာန်အယူဝါဒအရီးတော်ပုံကို တရားလမ်းမှန်ကန်ရေဟု ယုံကြည်သည့်အတိုင်း အယူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးသမားရို့ဧ့ အယူအဆတိကို လက်ခံပြီးကေ ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းမှခွဲထွက်ပြီးနောက်၊ မဆုတ်မနစ်ရေ လုံ့လနန့် အယူဝါဒပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးကို ဆောင်ရွက်ခရာ များစွာထိရောက်အောင်မြင်ခရေ။
ယကေလည်း ယင့်ချင့်ပိုင်အယူဝါဒပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးကို ဆောင်ရွက်ခအနိန်နန့် ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းသားတိကြီးစိုးသည့် ပါရီမြို့တော်တွင် ကယ်လ်ဗင်ရေ ဆက်လက်၍မနေနိုင်တော့ဘဲ ပါရီမြို့တော်မှ အန်ဂူလမ်းမြို့သို့ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခရဧ့။ ထိုအတောအတွင်း 'ခရစ်ယာန်အယူဝါဒဧ့ဥပဒေသတိ'ခေါ် စာအုပ်ကို အန်ဂူလမ်းမြို့ဟိ ကသီဒရယ်ဘုရားဟိခိုးကျောင်းမှရီးသားခဧ့။ ၁၅၃၆-ခု ဇူလိုင်လအတွင်း၌ ကယ်လ်ဗင်ရေ အဖော်( ၂)ဦးနန့် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာမြို့ဟိ အင်း (ခေါ်) ထမင်းဆိုင်တစ်ခုတွင် ဝင်ရောက်တည်းခိုခဧ့။ ထိုသူ ၃ ဦးမှာ ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြသူတိဖြစ်ပနာမည်သူနန့်မျှ တွေ့ဆုံရန် စိတ်မကူးနိုင်ကတ်လီ။ သို့ရာတွင် ဂျီနီဗာမြို့ဟိ အယူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးသမား တရားဟောဆရာ ဂီယုမ်းဖားရဲ ရေ ကယ်လဗင်ရို့ လူစုဆိုက်ရောက်လာကြောင်းသိရကေ ကယ်လဗင်ရို့ဆီသို့ လားရောက်ကာ ကယ်လဗင်အား ဂျီနီဗာမြို့တွင် အယူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးတိကို ဆောင်ရွက်ရန်တောင်းပန်လီရေ။ ဂျီနီဗာမြို့မှာ အယူဝါဒ အရီးတော်ပုံကို လုံးဝလက်ခံရေမြို့ဖြစ်ရေကြောင့် ကယ်လ်ဗင်လည်း ဖားရဲဧ့တောင်းပန်ချက်ကို လက်ခံလီရေ။
အမှန်ကေကား ကယ်လဗင်ရေ ဂျီနီဗာမြို့တွင်နေရန် မူလက စိတ်မကူးခကေလည်း သူရေလပေါင်းတဖဲ့ချေက လွဲပနာကွယ်လွန်ရေအထိ ထိုမြို့၌ပင် နီထိုင်ခဧ့။ မကြာမီ ကယ်လဗင်နန့်ဖားရဲရို့ရေ ဂျီနီးဗားမြို့ အုပ်ချုပ်ရီးကို ကြိုးကိုင်နိုင်ခအနိန်နန့် ရဟန်းအုပ်ချုပ်ရီး စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ရန်ကြိုးပမ်းခရာ အတော်အတန် အောင်မြင် ခဧ့။ ထိုအုပ်ချုပ်ရီးစနစ်အရ အယူဝါဒဆိုင်ရာခေါင်းဆောင် ကြီးတိရေ အာဏာပိုင်တိဖြစ်လာကြ၍၊ ပြည်သူလူထုအား အယူဝါဒစည်းမျဉ်းတိနန့်အညီ နီထိုင်ကျင့်ကြံစီရန် အမိန့် တိ ထုတ်ဆင့်လီရေ။ ရွှေငွေရတနာ အလှအပဝတ်ဆင်မှု တိကိုလည်း ပိတ်ပင်ရေ။ သူရို့ဧ့စနစ်နန့် ဆောင်ရွက်ချက် တိမှာ အတော်အတန်အောင်မြင်ခကေလည်း၊ ၁၅၃၇-ခုနှစ် တွင် ရဟန်းအစိုးရကို ပုန်ကန်တော်လှန်မှုပေါ်ပေါက်ခအနိန်နန့်၊ ကယ်လဗင်နန့် ဖားရဲရို့လည်း ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခရရေ။ ဖားရဲမူကား ပြန်မပေါ်လာတော့ချေ။ ကယ်လဗင်မှာ စထရပ် ဇဗူးမြို့တွင် ခေတ္တတိမ်းရှောင်နေယင်း၊ ထိုမြို့သူတစ်ဦးနန့် အိမ်ထောင်ပြုပြီးကေ သူဧ့ဘာသာရီးအယူအဆတိကို ပိုပြီးကေ တိကျမှန်ကန်စီရန် လေ့လာအားထုတ်ခရေ။ ထိုနောက်တိ မကြာမီ ဂျီနီဗာမြို့မှ ကယ်လဗင်ကို ပြန်လည်ပင့်ခေါ်ခလေ ရေ။
ထိုစဉ်က ဂျီနီဗာမြို့ရေ ကယ်လဗင်ဧ့ မြို့တော်ဟု တွင် လျက် အယူဝါဒပြုပြင်ပြောင်းလဲရီး ဌာနချုပ်သဖွယ် ဖြစ်နီ ခလီရေ။ သူရေ ဆက်လက်ပနာရဟန်းအုပ်ချုပ်ရီး စနစ် အတိုင်း အုပ်ချုပ်ခရေ။ ၁၅၅၃ ခုနှစ်တွင် အယူဝါဒလွတ်လပ် မှုကို လိုလားရေ ဂျီနီးဗာမြို့သူမြို့သားတိရေ ကယ်လဗင် ဧ့ဝါဒတိကို သဘောမကျရေ ဆာဗီးတပ်ဆိုသူ တရားဟော ဆရာတစ်ဦးအား မီးရှို့သတ်ဖြတ်ပစ်လိုက်ကြဧ့။ ထိုကိစ္စရေ ကယ်လဗင်ဧ့ အုပ်ချုပ်မှုလုပ်ငန်းတွင် နာမည်းစက် ထင်စေ ခရေ။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ပေါ့ပေါ့ဆဆ နီထိုင်လားလိုသူရို့ အဖို့မှာ ကယ်လဗင်ဧ့အုပ်ချုပ်ပုံကို နှစ်သက်နိုင်စရာ မဟိပေ။ တနင်္ဂနွေနေ့တိ၌ ဘုရားဟိခိုးကျောင်း မတက်သူတိကို ကြီးလေးစွာ အပြစ်ပီးခြင်း၊ လူအတိအား ဘာသာရီး အယူအဆတစ်ခုတည်းကိုသာ လိုက်နာစေခြင်း စရေရို့မှာ တင်းကျပ်လှလီရေ။ ဒေပိုင် သူဧ့စနစ်နန့် စည်းကမ်း တိမှာ အလွန်ပြင်းထန်ပနာအာဏာသျှင်ဆန်နေကေလည်း ကယ်လဗင်ကိုယ်တိုင်မှာမူ ညှာတာထောက်ထားတတ်ရေစိတ်၊ သနားကြင်နာတတ်ရေ သဘောထားနန့် ရန်သူပင်ဖြစ်စေကာ ရီးခံတတ်ရေ နှလုံးဟိသူဖြစ်ပနာသစ္စာမြဲမြံသူလည်း ဖြစ်ဧ့။ အယူဝါဒ လွတ်လပ်မှုအတွက် ရှေ့ဆောင်ရှေ့ရွက်ပြုလုပ်ရာတွင်၊ ကယ်လဗင်ရေ အမှန်တရားကိုသာယှာဖွီသူ ဖြစ်ရေကြောင့် မည်သည့်အယူအဆမျိုးကိုမဆို သဘောတရားတစ်ခုအဖြစ် လက်ခံစဉ်းစားခဧ့။ အယူဝါဒရီးရာတွင်သာ ဒေပိုင် အမြင် ကျယ် ခရေမဟုတ်ဘဲ၊ တိုင်းရီး ပြည်ရီးတွင်လည်း ဆန်းသစ်ရေအမြင်တိ ဟိခလီရေ။
ဂျီနီဗာမြို့တော်ဧ့အုပ်ချုပ်ရီးကို သူဧ့လက်သို့ ဝကွက်ပနာအပ်နှင်းကတ်ရေအခါ၊ မြို့တွင်းဟိအညစ်အကြေးတိကို သန့်သျှင်း စေခြင်း၊ လူအတိကိုစုခေါ်စည်းဝီးရေပနာဥပဒေစည်းမျဉ်းတိကို ပြုပြင်ပီးခြင်း စရေရို့ကိုဆောင်ရွက်ဧ့။ အထည်အလိပ်တိ ရောင်းဝယ်ခြင်းဖြင့် ဂျီနီဗာမြို့ကြီးဧ့ စီးပွားရီးကို ဖွံ့ဖြိုးစေ ခရေ။ သူ့အဖို့မှာမူကား သူ့တစ်အိမ်ထောင်စား လောက်ရုံ မျှရေ လစာကိုသာယူပနာစာအုပ်တိကို စီရင်ရီးသားနေခ လီရေ။
ကယ်လဗင်ဧ့အယူဝါဒဆိုင်ရာ သဘောတရားတိရေ နောင်အခါ ပရက်ဇဗီတီးရီးယန်းဂိုဏ်းဟု တွင်ရေခရစ်ယန် ဂိုဏ်းခွဲဧ့ အခြီခံသဘောတရားတိ ဖြစ်လာလီရေ။ ထို့ပြင် ယင်းအယူဝါဒသဘောတရားတိရေ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံတွင် စတင်အမြစ်တွယ်ခပြီးနောက်၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ၎င်း၊ ဟော်လန်၊ စကော့တလန်နန့် အင်္ဂလန်တိုင်းပြည်တိသို့ ၎င်း၊ တဖြည်းဖြည်း ပျံ့နှံ့လားလီရေ။
ကယ်လဗင်ရေ စင်စစ်ခက်ထန်ရေစိတ်ဓာတ်ဟိသူ တစ်ယောက်ဖြစ်ကေလည်း၊ ဖြောင့်မတ်၍သတ္တိဟိဧ့။ မိတ်ဆွေ သင်္ဂဟတိအပေါ် မြဲမြံစွာခင်မင်တတ်၍၊ သူမှန်ရေထင်ကေ ထင်သည့်အတိုင်း ကြောက်ရွံ့ခြင်းကင်းမဲ့စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆို တတ်ဧ့။ အလုပ်ကိုလည်း စိတ်ရောကိုယ်ပါ မနားမနေ လုပ်ကိုင်တတ်အနိန်နန့် ကျန်းမာရီး ချွတ်ယွင်းခရာမှ၊ ၁၅၆၄ ခုနှစ် အသက် ၅၅ နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်လီရေ။ သူဧ့ရုပ်အလောင်းကို ရိုးရိုးပင်မြှုပ်နှံလိုက်ရေကြောင့် ဂုအခါ သင်္ချိုင်းရာကိုပင် မတွေ့နိုင်တော့ပေ။ [1] ပရိုတက်စတင့်ဧ့ ဖီလိုဆိုဖီရှေ့ဆောင် ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်ကို ဘာသာရီးတွင်သာမက၊အုပ်ချုပ်ရီး၊နိုင်ငံရီး နန့် လူမှုရီးစသည့် ကိစ္စရပ်တိနန့် ပတ်သက်ကေလည်း အလွန် လူသိတိရေ။ သူဧ့ ဖီလိုဆိုဖီတိမှာ နှစ်ပေါင်း၄၀၀ နီးပါးမျှ ဥရောပတိုက်ဟိ လူသန်းပေါင်းများစွာ အပေါ်တွင် လွှမ်းမိုးနိုင်ခရေ။
ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံ နိုယွန်းမြို့တွင် ၁၅၀၉က ဖွားမြင်ရေ။ ငယ်စဉ်ကတည်းက ကောင်းစွာပညာသင်ကြားရပြီး ပါရီဟိ မွန်တေဂူကောလိပ်နန့် ဩလင်းတက္ကသိုလ် ရို့တွင် ဥပဒေပညာကို ဆည်းပူးလေ့လာခရေ။ ထိုနောက် ဘောဂတ်တွင် ဥပဒေပညာကို ဆက်လက် သင်ယူပြန်ရေ။
ကယ်လ်ဗင် အသက်ကိုးနှစ်အရွယ်တွင် ဂျာမနီဟိ မာတင်လူသာက ကန့်ကွက်ချက် ၉၅ချက်ကို ရီးသားချိတ်ဆွဲခချိန်လည်း ဖြစ်ရေ။(ထိုမှ အစပြုပြီး ပရီုတက်စတင့် တော်လှန်ရီးစတင်ခခြင်းဖြစ်ရေ။)သို့ဖြင့် ငယ်ရွယ်စဉ်က ရိုမန်ကတ်သလစ်အဖြစ်နီခရာမှ ပရိုတက်စတင့်ဂိုဏ်းဝင် တစ်ဦးဖြစ်လာခရေ။ ထိုနောက် ဖမ်းဆီးနှိပ်ကွပ်သည့် ဘေးမှလွတ်ရန် ပါရီမှပြေးခပြီး အတန်ကြာအောင် ခရီးလှည့်လည်နေခရေ။ ထိုနောက်ပိုင်း ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဗရက်ဆဲလ်မြို့ တွင်လျှို့ဝှက်နီထိုင်ပြီး ထာဝရဘုရားဝါဒကို အပြင်းအထန်လေ့လာဆည်းပူးရေ။၁၅၃၉ ခုနှစ်၊ အသက် ၂ရနှစ်တွင် အကျော်ကြားဆုံးနန့် လူသိအတိဆုံး ကျမ်းဖြစ်သည့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ယုံကြည်မှု လေ့လာပုံအမျိုးမျိုး ကိုထုတ်ဝေခရေ။ ထိုကျမ်းတွင် ပရိုတက်စတင့် ရို့အတွက် ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်မှု ပုံစံတိကို စနစ်တကျပုံသွင်း ရီးသားပြုစုပီးခအနိန်နန့် လူသိတိထင်ယှားလာခတော့ရေ။
ယင့်ချိန်ခါ ပရိုတက်စတင့်ရို့မှာ အလျင်အမြန်အားကောင်းလာပြီဖြစ်အနိန်နန့် ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်လည်း ဂျီနီဗာမြို့သို့ ပြောင်းရွေ့လာပြီး အတိဧ့ ယုံကြည်မှုခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာတော့ရေ။ အချိန်တိုအတွင်း အယူပြင်းထန်သူ ဂျွန်ကယ်လ်ဗင် နန့် ဂျီနီဗာသားရို့မှာ မသင့်မတင့်ဖြစ်လာကာ သူ့အားနှင်ထုတ်လိုက်ကတ်ရေ။ ယကေလည်း ၁၅၄၁ တွင်ပြန်လည် တောင်းပန်ပင့်ဖိတ်ပြန်အနိန်နန့် ဂျီနီဗာသို့ပြန်လာပြီး ကွယ်လွန်ချိန် ၁၅၆၄အထိ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်နီထိုင်လားခရေ။
ဖွဲ့စည်းပုံ သဘောတရားအရ ဂျွန်ကယ်လ်ဗင်မှာ ဂျီနီဗာဧ့ အာဏာပိုင်မဟုတ်ပေ။ အာဏာကို အုပ်ချုပ်ရီးကောင်စီမှ ကောင်စီဝင် ၂၅ဦးကချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး မြို့တော်သားတိက ကိစ္စအဝဝတွင် လွတ်လပ်စွာ မဲပီးခွင့်ဟိကတ်ရေ။ နှင်ထုတ်ခံခရစဉ်က ကောင်စီဝင်တိနန့် မပြေလည်ရေကြောင့်လည်းဖြစ်ရေ။ ယကေလည်း ၁၅၅၅ နောက်ပိုင်းမှစတင်ကာ ဂျီနီဗာဧ့ အာဏာသျှင်သဖွယ် နီထိုင်အုပ်ချုပ်လားခရေ။
မူဝါဒနန့် စွမ်းဆောင်ချက်တိ[edit | edit source]
ကယ်လ်ဗင် ဦးဆောင်သည့် ဂျီနီဗာရေ အချိန်တိုအတွင်း ပရိုတက်စတင့်ရို့ဧ့ ဦးဆောင်အရပ်ဖြစ်လာပြီး အချိန်အတန်ကြာ ပရိုတက်စတင့်ရို့ဧ့ ရောမဟုပင် တင်စားခေါ်ဝေါ်ခကတ်ရေ။ အခြားအရပ်ရို့တွင် ပရိုတက်စတင့် ပြန့်ပွားထွန်းကားရီးကို ကူညီရေ။ ပြန်လည်ခေါ်ယူခြင်းခံရပြီးနောက် ကျောင်းတေဨ်ဆိုင်ရာ ပြုပြင်ရီးတိကို အဟိန်အဟုန်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရေ။ အခြားတိုင်းပြည်တိတွင်ပါဆောင်ရွက်ရန် အားပီးတိုက်တွန်းကူညီရေ။ ဘာသာရီးဆိုင်ရာပြုပြင်ရီး ကျမ်းတိကို ရီးသားဟောပြောပို့ချရေ။
သူ့လက်ထက်တွင် ဂျီနီဗာရေ ဘာသာရီးဆိုင်ရာနန့် အကျင့်စာရိတ္တပိုင်းရို့တွင် သန့်သျှင်းရဖို့ဟု အကြီးအကျယ် အော်မြည်ရာ အရပ်လည်းဖြစ်လာရေ။ သို့ဖြင့် တင်းကျပ်လွန်းသည့် ဥပဒေတိကို ပြဋ္ဌာန်းကျင့်သုံးစေရေ။ အိမ်ထောင်ရီးဖောက်ပြန်ခြင်း နန့် မျိုးဆက်ပွားရန်အတွက်မဟုတ်ပဲ လိင်မှုကိစ္စပြုခြင်းရို့ကို တားမြစ်ရေသာမက လောင်းကစားခြင်း၊ အရက်သေစာ သုံးဆောင်ခြင်း၊ ကပွဲခုန်ပွဲကျင်းပခြင်း၊ ဂီတတီးမှုတ်ခြင်းရို့ကိုလည်း ပိတ်ပင်ရေ။ အထက်ပါအမှုရို့ကို ကျူးလွန်ပါက ပြစ်ဒဏ်ကြီးကြီးပီးလေ့ဟိရေ။ ကျောင်းတော်က ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် အချိန်တိုင်း ပုံမှန်လာရောက် ဝတ်ပြုရပြီး တရားရှည်လျားစွာဟောကြားရေမှာလည်း အကြောင်းတစ်ရပ်ဖြစ်လာရေ။
ထူးခြားမှု တစ်ရပ်အနိန်နန့် အလုပ်ကြိုးစားခြင်းကို နှစ်ခြိုက်အားပီးပြီး သူ့လက်ထက်တွင် ဂျီနီဗာတက္ကသိုလ် ကို တည်ထောင်ရေ။ ယကေလည်း ဘာသာရီး နန့် ပတ်သက်ကေ အယူသီးပြီး သီးခံတတ်သူမဟုတ်ပေ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ စုန်းတတ်သူ ဟု စွပ်စွဲကာ ကားစင်တင်မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခသူ မနည်းခပေ။ ထိုအထဲတွင် သုံးပါးတစ်ဆူဝါဒကို သံသယဟိရေဟု ပြောမိခသည့် နာမည်ကျော် စပိန်သမားတော် မိုက်ကယ်လ်ဆာဗေးတစ် တစ်ဦးလည်း အပါအဝင်ဖြစ်ရေ။ (၁၅၅၃)
ရည်ညွှန်းကိုးကား[edit | edit source]
- ကျော်စွာ၁၀၀-ဒေါက်တာသန်းထွန်း
ကိုးကား[edit | edit source]
- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁)၊ အပိုင်း(ခ)