Wp/rki/ကွန်မန်ဒို ဘာသာစကား
ကွန်မန်ဒို ဆိုရေ မူရင်းဘာသာစကားမှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား Commando မှ ဆင်းသက်လာသည့် ဝေါဟာရဖြစ်ရေ။ ယင်းဧ အဓိပ္ပာယ်မှာ အလစ်တွင် ရုတ်တရက် လျှပ်တစ်ပြက်ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည့် တပ်ဖွဲ့ငယ်တစ်ခုမှ တပ်သားဟူ၍ ဖြစ်ရေ။ ယကေလည်း ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး အတွင်းက ပေါ်ပေါက်လာခရေ ကွန်မန်ဒိုဟူသည့် ဝေါဟာရရေ ဂုအခါ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးမှ လက်ခံသုံးစွဲလာကတ်ရေ။
ကွန်မန်ဒို ဆိုရေ စကားလုံးကို စောစောပိုင်းက မြန်မာသတင်းစာတိနန့် ဂျာနယ်မဂ္ဂဇင်း၌ အသေခံတပ်သားတိဟူ၍ သုံးစွဲခကြရာမှ ဂုအခါ မူရင်းဘာသာစကား အသံထွက်အတိုင်း ကွန်မန်ဒို ဟူ၍ပင် တိုက်ရိုက်သုံးစွဲလာခကတ်ရေ။ (မြန်မာ့ရုပ်သျှင် ဇာတ်ကားတစ်ကားဧ နာမည်ကို မိုမိုချစ်တဲ့ ကွန်မန်ဒို ဟူ၍ သုံးစွဲလာရေအထိ ကျယ်ပြန့်လာခရေ။) မူလက ကွန်မန်ဒိုကို အသေခံတပ်သား ဟူ၍ မြန်မာပြန်ဆို သုံးစွဲခကြရာမှ အထက်တွင် ဖော်ပြခသည့် မူရင်းအဓိပ္ပာယ်အရ ရုတ်တရက် အလစ်တွင် လျှပ်တစ်ပြက်ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည့် တပ်ဖွဲ့ငယ်တစ်ခုမှ တပ်သား ဟူ၍ နားလည်ထားခကြရာမှ ယင်းပိုင် လျှပ်တစ်ပြက် ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ရာတွင် မိမိအသက်ကို ပဓာနမထားပဲ သက်စွန့်ဆံဖျား အသေခံ၍ တိုက်ခိုက်ကြရသည့်အတွက် ကွန်မန်ဒိုဆိုစော်မှာ အသေခံတပ်သားဟူ၍ အလွယ်တကူ ခေါ်ဝေါ်လာခကြခြင်း ဖြစ်ရေ။
ယကေလည်း ကွန်မန်ဒို (ဝါ) အသေခံတပ်သား ဆိုရေ ဝေါဟာရရေ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်းက မထင်ရှားသေးပဲ စစ်ပြီးကာလ ၁၉၇၀-ပြည့် လွန်နှစ်တိတွင် ဖြစ်ပွားပေါ်ပေါက်ခသည့် လေယာဉ်အပိုင်စီးမှုတိ နန့် ပြန်ပီးဆွဲမှုတိကို အကြောင်းပြု၍ ပါလစတိုင်း ပြောက်ကျားတိက စတင်သုံးစွဲ လာခရာမှ ပိုပြီးကေထင်ရှားလာခရေ။ အထူးအနိန်နန့် ၁၉၇၆-ခုနှစ်က ယူဂန်ဒါနိုင်ငံ အင်တက်ဘီ လေဆိပ်၌ ခရီးရေ ၁၀၀ကျော်ရို့အား ပြင်သစ်လေယာဉ်ကြီးနန့်အတူ ပြန်ပီးဆွဲထားခသည့်
ပါလစတိုင်း ပြောက်ကျားတိအား အစ္စရီးကွန်မန်ဒို (အသေခံတပ်သား)တိက လျှပ်တစ်ပြက်ဝင်ရောက် စီးနင်းကယ်တင်ခကြရာမှ ကွန်မန်ဒိုဆိုရေ ဝေါဟာရရေ ပိုပြီးကေကျော်ကြား လူသိတိလာခကတ်ရေ။
ထိုမှတဖန် ၁၉၇၇-ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တပ်နီတိက ဂျပန်လေယာဉ်ကြီးတစ်စင်းကို အပိုင်စီးခကြ၍၊ ဂျာမာန်မြို့ပြ ပြောက်ကျားတိကလည်း အနောက်ဂျာမန်လေယာဉ်ကြီးတစ်စင်းကို အပိုင်စီးခကတ်ပြီးနောက် ကွန်မန်ဒိုဆိုရေ ဝေါဟာရရေ (မော်တော်ကား၊ ရေဒီယို၊ တီဗွီ၊ ကက်ဆက်) စရေ အင်္ဂလိပ်စာလုံးတိကဲ့သို့ မြန်မာစာနယ်ဇင်းတိက ဖောဖောသီသီ သုံးစွဲလာကြခြင်း ဖြစ်ရေ။ ယပြီးနောက် ကွန်မန်ဒိုဆိုရေ အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကိုပင် မသုံးစွဲကြတော့ဘဲ မူရင်းအဓိပ္ပာယ်အတိုင်း အသေခံတပ်သားဟူ၍ ပြောင်းလွဲသုံးစွဲလာခကတ်ရေမှာ ရာစုနှစ် ထက်ဝက်ကျော်မျှပင် ဟိခပြီဖြစ်ရေ။
ယကေလည်း ကွန်မန်ဒိုဆိုရေ နာမည်ကို ပထမဆုံးစတင်သုံးစွဲခ၍ အသေခံတပ်သားအဖြစ် သက်စွန့်ဆံဖျား ဆောင်ရွက်ခသည့် ကမ္ဘာကျော် ကွန်မန်ဒိုတစ်ယောက် ၁၉၄၄-ခုနှစ်လောက်က အထင်အရှား ပေါ်ပေါက်ခဘူးရေ။ အဆိုပါ ကမ္ဘာကျော် ကွန်မန်ဒိုမှာ အခြားသူမဟုတ်၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးပြီးဆုံးလုဆဲဆဲ အချိန်တွင် ဟစ်တလာအတွက် ညာလက်ရုံးသဖွယ် အားကိုးခရ၍ အရီးကြီးသည့် စစ်ဆင်ရီးတိတွင် စွန့်လွှတ်စွန့်စားခရသည့် အော်တို စကော်ဇနီ ဆိုသူဖြစ်၍ အခြားအခြားရေ ဂျာမန်စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတိထက်ပင် ထင်ရှားကျော်ကြားခသူ ဖြစ်ရေ။ [1]
ကိုးကား[edit | edit source]
- ↑ လင်းယုန်မောင်မောင် ဧ ဟစ်တလာနန့် ပတ်သက်သမျှ စာအုပ်၊ ၄၃-စာ။