Wp/rki/ကျောက်ကပ်

ကျောက်ကပ်
လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ကျောက်ကပ် တည်နီရာ
ဆိတ် ကျောက်ကပ်
အသေးစိတ်
သွေးလွှတ်ကြော	renal artery
သွေးပြန်ကြော	renal vein
အာရုံကြော	renal plexus
Identifiers
MeSH	[၁]
NeuroNames	{{{BrainInfoType}}}-{{{BrainInfoNumber}}}
Dorlands /Elsevier	[၂]
Anatomical terminology [ဝီကီဒေတာ တည်းဖြတ်]

ကျောက်ကပ်ရေ ကျောရိုးဟိ သတ္တဝါရို့ဧ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါ တစ်ခုဖြစ်ပနာ ကျောရိုး သို့မဟုတ် ကျောက်ကုန်းရိုးဧ ခါးပိုင်း တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် တည်ဟိရေ။ ကျောက်ကပ်ဧ အဓိက စွမ်းဆောင်ရည်မှာ သွေးကြောမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတိအား ဆီးအဖြစ် စစ်ထုတ်ပီးခြင်း ဖြစ်ရေ။ လူရို့တွင် ကျောက်ကပ်ရို့ရေ မဲနောက်စေ့သဏ္ဌာန်ဟိရေ။ ပမာဏအားဖြင့် အလျား ၄ ၁/၂ လက်မ၊ အကျယ် ၂ ၁/၂ လက်မဟိပြီး ၁ ၁/၂ လက်မခန့်ထူရေ။ အလေးချိန်အားဖြင့် ၉ ကျပ်သားခန့် ဟိရေ။

လက်ယာဘက်ဟိ ကျောက်ကပ်နန့် လက်ဝဲဘက်ဟိ ကျောက်ကပ်ရို့ရေ တစ်ခုနန့်တစ်ခု ခပ်ကွေးကွေး ဆိုင်ပနာနီရေ။ လက်ျာဘက် ကျောက်ကပ်ရေ အထက်၌ အရီး ဟိနေအတွက်နန့် လက်ဝဲဘက် ကျောက်ကပ်ထက် တဖဲ့ချေ အောက်ကျပနာနီရေ။ သွေးကြောမ (Aorta) မှလာရေ သွေးလွှတ်ကြောရေ ကျောက်ကပ်ထဲသို့ ခွက်နီရေ နီရာတွင် ဝင်ရေ။ သွေးပြန်ကြောရေလည်း ဒေနီရာမှ စပနာထွက်ရေ။ အာရုံကြောနန့် ဆီးကြောရို့ရေ ကျောက်ကပ်တွင်းသို့ ဝင်ရေအခါ ကတော့သဏ္ဌာန် ကားပနာလားရေ။ ထိုကားနီရေ အပိုင်းကို ကျောက်ကပ်ခွက်ဟု ခေါ်ရေ။

ကျောက်ကပ်သားမှာ အတွင်းအပြင် မတူချေ။ အပြင်သားရေ ညိုပနာ ချောမွတ်ရေ။ အတွင်းသားကား ဖြော့ရေအဆင်းဟိပြီး အတွင်းဘက်သို့ ချွန်းပနာ အမြှောင်းမြှောင်း ပေါ်နီရေ။ ကျောက်ကပ်တစ်ခုလုံး၌ အလွန်သေးငယ် မှုန်မွှားရေ ပြွန်ကလေးတိ ပြည့်လျက် ဟိရေ။ ထိုပြွန်ကလေးတိရေ အပြင်လွှာ၌ တည့်တည့်တန်းလျက် စီနီရေ။ အတွင်းလွှာ၌ကား ခွေလျက် တည်ဟိရေ။

ကျောက်ကပ်ရေ သွေးထဲမှ ကျင်ငယ်ရည်အား စစ်ထုတ်ယူပနာ ဆီးကြောမှတစ်ဆင့် ဆီးအိမ်သို့ ပို့ပီးရေ။ ကျောက်ကပ်အတွင်းဟိ သွေးကြောတွင် ဆဲလ်တိစီတန်းလျက်ဟိရာ ဒေဆဲလ်တိရေ ဖြတ်သန်းလားရေ သွေးကြောတိမှ ဆီးကိုစစ်ထုတ်ပီးရေ။

လူကောင်းတစ်ယောက်တွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် တစ်နေ့ကေ ၃ ပိုင့်မှ ၄ ပိုင့်ခန့်အထိ ဆီးလားရေ။ ထိုဆီးထဲတွင် ကိုယ်ခန္ဓာတွင်း၌ မလိုအပ်ရေ အညစ်အကြေးတိ ပါလားရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ကျောက်ကပ်ဧ စွမ်းရည်တိကို ပျက်ပြားအောင် နှောက်ယှက်မှု ဟူသမျှရေ ကိုယ်တွင်း၌ အဆိပ်အတောက် ဖြစ်စီမည့် အညစ် အကြေးတိအား စုဝီးစေရာ ရောက်သည့်အပြင် အသက်အန္တရာယ်ကိုပင် ဖြစ်စီနိုင်ရေ။ ဥပမာ ဗရိုက်ရောဂါခေါ် ကျောက်ကပ်ရောင် ရောဂါ ဖြစ်ရေအခါ ကျောက်ကပ်ရေ မိမိဧ ကိစ္စကို ကောင်းစွာ မဆောင်ရွက် နိုင်တော့ချေ။ ယင့်အခါ ယူရီးယားခေါ် အဆိပ်တစ်မျိုးရေ လားရိုးလားစဉ်အများုင်း ဆီးနန့်အတူ ပါမလားပဲ သွေးထဲတွင် စုရုံးလာပြီး လူဧအသက်ကို အန္တရာယ် ဖြစ်စီတတ်ရေ။

တစ်ခါတစ်ရံတွင်လည်း ကျောက်ကပ်တွင် ကျောက်တည်ပနာ ဆီးကြောင်း ပိတ်လားအတွက်နန့် ဆီးမလားနိုင်ပဲ ဖြစ်တတ်ရေ။ ယင့်အခါမျိုးတွင် ကျောက်ကို လျင်မြန်စွာ ခွဲထုတ် မပစ်နိုင်ပါက မကြာမီ သေဆုံးလားတတ်ရေ။ လူရို့တွင် ဖြစ်တတ်သည့် ရောဂါ အားလုံးလိုလိုပင် ကျောက်ကပ်ကို အနည်းနန့်အများ ထိခိုက် ပျက်ပြားစီရေ။ ထိုကြောင့် ရောဂါ တစ်ခုခုဖြစ်ပနာ ဆရာဝန်ထံ လားရောက် ပြသသည့်အခါ ဆီးကိုချက်ပနာ ဓာတ်ခွဲကြည့်လေ့ဟိရေ။

ကျောက်ကပ်ဧ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်တိ

• အက်စစ် ဘေ့(စ်) ထိန်းချုပ်ခြင်း
• သွေးဖိအားကို ထိန်းချုပ်ခြင်း
• ဟော်မုန်းတိကို ထုတ်လွှတ်ခြင်း
• သွေးဧ ပစ်ဆီးအားကို ထိန်းချုပ်ခြင်း