Wp/rif/Tira Tamazight Tarifit

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | rif
(Redirected from Wp/rif/tira n Tarifit)
Wp > rif > Tira Tamazight Tarifit

Tira n Tmazight Tarifit d izwel n tira in i zi nzemmar an nari s Tmazight Tarifit nnegh. Waxxa Tmazight ssawalen tt vẓaf n iwdan di ugafa n Umerruk, nttat wa gha as hu ca n tira i zi twassen.

Di tizwuri[edit | edit source]

Di ijj n rwaxt Tarifit jja yemkan twara s Tifinagh, ijj n tira wa qqimen ca di rwaxt aya di Arif. Mara n xam gha ussen iâdvan, anessen billi Arif ira jja gg fus n Irumiyyen d Iâraban, âwwad ira kkin senni ra d Ifniqiyyen. Maca wa zemma anqeyyad mamac ir ijja amswad nsen jar asn.

Imazighen imzwura[edit | edit source]

Imazighen imzwura ssufghn-d tira n Tifinagh. Rxxu ur nssin ma tira nni n Imazighn, nigh ksin tnt xf Ifiniqn.


Ifiniqen[edit | edit source]

Ifiniqn i yezwan gha ccamal n Lmaghrib wa udvifen ca attas di Arif, hvma wa snkken imanghiyyen jira nsen di iwdan n tmurt. x manya wa nzemma anini billi Irifiyyen advrend tiri n Ifiniqn di rwaxt enni.

Irumiyyen[edit | edit source]

Di rwaxt umi Irumiyyen jja ggan ad advhvan ijj n tzemmart tawaqrant di ijj n rwaxt, Irifiyyen ira jjan di tmurt n Muritanya, jja t ihvakman Sifax.

Muritanya wa taddar ca attas, minzi daghya iqdva x as Massinissa, agellid n Numidya. âwwad zeffa Massinissa, Udvfand Irummiyyen gha Timmura n Ifriqiya hvma ad amenghen agg Ibuniqiyyen, maca astaâman Lmaghrib Ameqran marra.

Irummiyyen ira gha asen lhvadvara tawwad, u ra Imazighen remdvan zi asen tira d rbni. Maca wa nzamma an assen ma Irummiyen udvfen gha advixir n Arif. X manaya wa nzamma anini billi Irifiyyen ira tarin s tira n Irummiyyen (Talatinit).

Aâraben[edit | edit source]

Iâraben ussind zi ccaq. Ussind d iwwind akid sen ijj n ddin/asged d jdid "islam". Iâraben a ira gha asen rata yujagh di tmurt n irifiyyen, zi nahviyya n ddin d awar d ssiyassa.

Umi lquraan yura s Taâraft, Irifiyyen ucin as ijj n rqima tawaqrant, u ca bdan a tâalman. Maca waxxa am enni wa gha negh hu ca n tira taqdint tura zi as Tarifit.

Di ussen n yida[edit | edit source]

Di ussen n yida, Irifiyyen tarin Tarifit s Taâraft d s Talatinit (Tafransist):

S Taârabt[edit | edit source]

Irifiyyen tarin awar nsen s Taâraft minzi tiqqen zi as di lmadrasa. Tira n Taâraft twahvsab d tira n ddin d n ssiyssa, ila âwwad Irifiyyen ighrin zamman marra atagghan.

S Talatint[edit | edit source]

Talitint nigh tira n Tafransist d tira i zi twara Tafransist. Tira ya tudvfad gha Lmaghrib ag listiâmar. Irifiyyen tarin zi as minzi t shir i tighri x tira n Taâraft, ila âwwad gha as ijj tuzemmet tamaqrant zi nahviyya n teknulujya.

S Tifinagh[edit | edit source]

Xam ula:[edit | edit source]