Wp/prg/Alnāsteini
| Wp/prg/Alnāsteini | ||
|---|---|---|
| Olsztyn | ||
 
| ||
|
| |
|
Alnāsteinis karjangus |
Alnāsteinis zentlin | |
| Dewīzi(s): Olsztyn – Miasto Młode Duchem… | ||
| Himnus: O Warmio moja miła Prūs. Ō mājs mīls Wārmi | ||
 | ||
| Tautā: |  Pōli
| |
| Wojwōdšafts: |  Wārmiska-Mazūriska
| |
| Ōficiala bilā: | pōliskan | |
| Kittas billas: | miksiskan, prūsiskan | |
| Galwasplaccis: | Waramēstan gatwi | |
| Plattisku: | 88 328 km² | |
| Buwīntajai: | 169 793 (31/12/21) | |
| Walūta: | ausāinis | |
Alnāsteini - mīstan en wakkariskai Galindai, ukamūiseisan mīstan en pussideiniskai Prūsan. En 31 sallawan 2009 mettas mīstan turēi 176 457 buwīntajans. Alnāsteini lānza 131 kilōmetrai ezze Kunnegsgarban. En Alnāsteinei ast aīns iz dwāi uniwersitātins en Prūsai (āntars ast en Kunnegsgarbu)
Naturālas audaīras
[edit | edit source]Teraīnas teikasnā
[edit | edit source]Ukaaūtaisis Alnāsteinis punkts ast na aūktan 155 m k.j.k adder ukazemmaisis na aūktan 88 m k.j.k.
Appis
[edit | edit source]Pra Alnāsteini tekka appis Alnā, Wadangi be Kurtāigi.
Azarāi
[edit | edit source]En Alnāsteinis arāikamans ast 15 azarāi, iz kawīdans ukamūiseisan ast Āukels. 13 iz tennans turri wīrsawiskwan mūiseisan nikāi 1 ha. Pastippa azzaran wīrsawisku ast 720 ha, ka ast 8,15 % mīstas wīrsawiskwas. Praūrais bēi tūls azarāi en Alnāsteini, adder 5 iz tennans pastāi sāusintan.
Medēi
[edit | edit source]En Anlāsteinis arāikamans meddin wīrsawisku ast 1800 ha, ka ast 21,2 % mīstas wīrsawiskwas.
Zmūnin kellisku
[edit | edit source]
Istōrija
[edit | edit source]- 1334 mettan Pīrms enpeisāsenis ezze Alnāsteinin, kaddan Henrīks von Luters ast pagruntinuns sargaīnan en Alnas kalpenin.
- 1347-1353 metāi En sargaīnas deīktu pastāi zēistan tīgelis pils.
- 1353 mettan Mīstas tikrōmins be emnin Allenstein pastāi dātan.
- 1370-1380 metāi Zēidi di gōtiskan swīntas Jakūbas kīrkin.
- 1414 mettan - Alnāsteini pastāi izgraūstan pra pōlins.
- 1440 mettan - Alnāsteini enēit en Prūsiskan Uniōnin.
- 1519-1521 metāi Kareusnā sirzdau Ercōgiskan Prūsan be Bīskupiskan Wārmin. Alnāsteinis ebzūrgisku pastāi izgraūstan.
- 1709-1712 metāi Mārs ast auzmūninuns mīstan ēst pastippai.
- 1914 mettan - mīstan īsnai ensegītan pra maskāliskan karrin, etwārtai ēntin pa Tannenbergas ūlinsnan.
- 22 rags 1945 mettan - Wūrmi Ārmija ast ensegīwusi Alnāsteinin, pa delli dēinans ast degginusi mīstan, 40% stēisan zēistan pastāi pernaikīntan.
- 21 pūlis 1945 mettan - Pōlai ast praimmusis waldisnan en Alnāsteinei. Pastippa miksiskai bilānti zmūnija pastāi izgūntan, na tenesses deīktan pagaūwa preiēitwei pōliska zmūnija.
- 1999 mettan - Iz trīns aūktaisins skūlins pastāi teīktan Alnāsteinis Uniwersitāti.