Wp/ppl/Tzikat

**Tzikat**
Clasificacion
Ne ume wey siwatatuktianimet (ne se kipia iejejtapal); wan ne sejseuk tajpianimet, wan ne mas chijchikitik tekitinimet.
Reinoj : Animalia
Filoj: Artropoda
Clasej : Insecta
Orden : Hymenoptera
Familiaj : Formicidae

Ne tzikat se insectoj ipal ne orden itukay Hymenoptera ipal ne familiaj itukay Formicidae. Nemit miak clasej tzikat, wan ne etzat nusan nemi tik ini orden. Ne tzikat kipia kwejkwelnaj antenaj, tesu mejmelaktik ken ne kipia ne etzat. Muchi ne tzijtzikat te welit patanit, semaya patanit ne siwatatuktiani (reinaj) wan sejse ukich pal muteleksat kan mutzintia se yankwik tzikatal. Mal muteleksat sema se wipta, ne siwatzikat kiana ne ishinach ne ukich pal kisalua iwan ne itejteksis nemanha su kineki kipunia se teksisti siwat. Su te kisalua, ne teksisti yawi naka ukich. Yajika weli kipunia tejteksisti ukich u siwat ken kineki, wan muchi ne Hymenoptera ijkiuni.

Kwak ne tzikat siwatatuktiani kichiwa se shaput tik ne tal u pak se kwawit, kupewi wan kitamima ne iejejtapal wan pewa tapunia. Itech ne siwateksisti kisa se chikitik kwilin ne muchiwa tzikat tekitini pal kipalewia kitemua takwal pal kintakwaltia ne siwatatuktiani wan ne uksejse shulut. Ne sijsiwakunet weyat sujsul wan muchi tekitit nemanha. Sejse yejemet, ne mas tujtumak, tajpiat ne kal; sejseuk kintakwaltiat ne chuletket; sejseuk kisat kitemuat takwal. Muishmatit 12500 clasej tzijtzikat tekenhat, pero mumati ka kinekiuk anka 10000 ne teuk tikajsitiwit ^[1].

Tik Nawat tikmatit ka nemit ne tzunpupu wan ne kulutzikat ^[2]. Sejse tzikat kikwat uksejse chikitik takwalmet ken ne kwilin ipal ne pajpalut wan ne chapulin; sejseuk kikwat ne itakil u ijiswayu kwajkwawit. Nemit sejse tzikat ken ne tzunpupu ká kitukat ijiswat tik ne tal pal ma takati se shunpe pal kikwat. Yajika welit tinat ka ne tzikat pejki tatuka achtu ka ne takat. Genaro Ramírez tajkwiluj ipanpa ne tzikat wan ne tzilintuk tik se iamaw ^[3], weli muita nikan: ^[4].

Sejse tzikat patanit pal muteleksat, ne ukich sujsul chikitik
Ini tesu tzikat! Yaja se tukat!

Referencias

↑ Borror, JD, C.A. Tripehorn, N.F. Johnson (1989) An introduction to the study of insects. Sixth edn. Saunders College Publishing, Philadelphia.
↑ Campbell, Lyle. (1985). The Pipil language of El Salvador. Mouton. Mouton grammar library.
↑ Ramírez, Genaro. Naja Ni Genaro. 2da edición. Publicaciones IRIN. 2004. Izalco, Sonsonate, El Salvador C.A.
↑ NE TZIKAT WAN NE TZILINTUK

[1] Borror, JD, C.A. Tripehorn, N.F. Johnson (1989) An introduction to the study of insects. Sixth edn. Saunders College Publishing, Philadelphia.

[2] Campbell, Lyle. (1985). The Pipil language of El Salvador. Mouton. Mouton grammar library.

[3] Ramírez, Genaro. Naja Ni Genaro. 2da edición. Publicaciones IRIN. 2004. Izalco, Sonsonate, El Salvador C.A.

[4] NE TZIKAT WAN NE TZILINTUK

[1]

[2]

[3]

[4]