Wp/ppl/Sinti

Ne Wikipediaj Tik Nawat Achtu Iswat pal Wikipediaj Tepalewilis Tajtaiwan Chinamit

Sinti

Ne sinti (Zea mays) se kuyuchín gramínea. Tik ne Shiktal sujsul mutuka wan mukwa. Ne iish ne sinti itukay ne tawial; uni ne takutun tay tikwat wan tiktukat. Ne tawial mutuka tik ne mil; nusan mutuka et wan ayuj itzalan ne tawial. Ne itakil ne sinti itukay ne elut. Welit tikwat ne ejelut, wan nusan welit tikuyat pal tikanat ne tawial. Kwak tiknekit tikwat, tikmanat wan tiktisit, wan iwan muchiwat ne tishti, ne tamal, ne atul wan seuk tajtakwal tekenhat. Nemit miak sijsinti; tik ne Shiktal ne sinti ne mukwa sujsul ne istak.

Ejelut

Tawial. (Ne sinti tultik, itukay tawial tepitin, mukwa tik ne ESA. Tik ne Shiktal, mukwa mas ne tawial istak.)

Tik se mil welit mutukat ne se itech ne seuk ne sinti, ne et wan ne ayut.

Ikman inat katka ka kwak pejki muchi, achtu muchijki ne tal, nemanha ne tajtakamet, wan tipan pejki tachia ne tunal; kwak tachishki ne tunal inat ka ne tajtakamet sujsul mumutijket ika kimatket ka ne tunal yawi inhipan pal kinhitzkia. Miak mikiket, wan ne chiujchiupi nakaket pejket tekitit kitukat sinti wan et. Ijkiuni tiwelit tikitat ka sujsul wey ipatiw ne sinti ipal ne Metzali.

Nusan techilwia ukse casoj pal ikman ken ne Nanawatzin wan ne iechkawan, ne Tepewa, techmakatiwit ne sinti: se tunal kitaket se tutut kikwa nemi ne sinti wan kipachiwijket pal kitat kan yawi kishtia. Kwak kitaket ka kishtia tik ne tepet, ne Tepewa kichijket mijmishti pal tikwini wan takipini, pal kishtiat ne sinti. Semaya ne Nanawatzin welik kishtia. Tipan, ne iechkawan kikwajket; ne Nanawatzin te, yaja kitukak ne isin tik ne mil wan ijkiuni welik kipia senpa tawial pal kikwa, wan te muneki tapewia pal kipia takwal. Ne iechkawan te, wan kwak tamik ne sinti, yajket kichtekiliat ne isin ne Nanawatzin. Yaja kinhitzkij kwak techtekit nemit, kintakulij chiupi tawial wan kinmachtij ma tatukakan ken yaja pal kipiat senpa. Ini techilwitia ka sujsul ikman ne Metzali mumachtijket kitukat ne mil pal kipiat takwal, wan ijkiuni kichiwat katka kwak ajsiket ne Españolujmet wan kinhishtilijket ne tal.

Wan ukse casoj ina ka nemi pal tikpalewiat ne tukniwan kwak munekit, wan su te tikchiwat ijkiuni tiawit titashtawiat. Munamiktijket se takat wan se siwat wan kitukaket ne mil, wan kwak kitaket ajsi ka inchan se lamajtzin kitajtani takwal, kinashket wan inaket ka te kipiatuyat tatka pal kimakat, wan te kimakaket nian se chiupi tawial. Ne lamajtzin yajki. Kwak yajket kitentapuat kan kinashtuyat ne sinti, kumuni ne kalijtik, wan walkisket ne chapulintal wan kikwajket ne takat wan ne siwat. Uni pal techmachtia ka su tikpiat se chiupi sinti wan ajsi seuk ká te kipia tatka, nemi pal tikmakat chiupichin. Ijkiuni tikitat ka sujsul wey ipatiw ne sinti ipal ne Metzali pal ikman.